ซุ้มศูนย์ช่างขอนแก่น
: ผู้หลงไหลเพลงแข้งไก่ชนขุนพลสายพันธุ์พม่า
โดย อ.ธเนศร์
บุญตาแสง
********************************************************************
ขอนแก่นเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์และความเป็นมาอันยาวนาน หากย้อนรอยอดีตถึงภายหลังปี พ.ศ. 2500 เป็นต้นมา เมืองขอนแก่นได้รับการพัฒนาให้เจริญเติบโตอย่างรวดเร็วเป็นทบทวี ด้วยเหตุผลที่ว่าขอนแก่นมีลักษณะได้เปรียบทางภูมิเศรษฐศาสตร์ที่ตั้งอยู่ใจกลางของแผ่นดินอีสาน การคมนาคมไปมาสะดวกเหมาะที่จะพัฒนาให้เป็นเมืองขนาดใหญ่ให้เป็นศูนย์กลางการพัฒนาภาคอีสาน จึงทำให้ขอนแก่นมีคุณค่าทั้งในด้านเศรษฐกิจ และในแง่ของความเจริญงดงามของวัฒนธรรมและวิถีชีวิต จึงเป็นที่มาของคำเปรียบเปรยของผู้คนที่แม้เพียงเคยผ่านมาพบ หรือผ่านมาพำนักที่เมืองนี้พากันขนานนามว่า เป็นเมืองหลวงแห่งดินแดนที่ราบสูง
วิถีชีวิตของผู้คนเมืองขอนแก่น มีความผูกพันโยงใยอยู่กับการเกษตรกรรมซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิมตามรอยบรรพชนที่ได้วางรากฐานเอาไว้เป็นอย่างดี ซึ่งได้แก่ การปลูกพืช และเลี้ยงสัตว์เป็นอาทิ จึงก่อเกิดวิถีชีวิตบนความเชื่อและวัฒนธรรม ขนบประเพณีอันเนื่องมาจากรากเหง้าของเกษตร กรรมมากมาย และวัฒนธรรมการชนไก่ก็นับว่า เป็นหนึ่งในความหลากหลายในมิติทางวัฒนธรรมที่ผู้คนในเมืองขอนแก่นได้สั่งสม สืบทอดมาจากบรรพชน รุ่นแล้วรุ่นเล่า สังเกตได้จากมีซุ้มไก่กระจายอยู่ตามชุมชน ตำบลและหมู่บ้านต่าง ๆ อยู่เป็นจำนวนมากให้เห็นประจักษ์ชัดอยู่ทั่วไป
ซุ้มศูนย์ช่าง เป็นซุ้มไก่ชนที่มีชื่อเสียงอีกซุ้มหนึ่งของเมืองขอนแก่น ตั้งอยู่ศูนย์ช่างที่ 4 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ถนนหน้าเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ใกล้กับศาลากลางจังหวัดขอนแก่น เป็นเจ้าของ และบริหารงานโดยคุณลุงคำศรี หรือที่นิยมเรียกว่า ลุงดี โดยส่วนตัวของลุงดีแล้วเป็นคนพูดน้อย แต่เป็นผู้ใหญ่ที่อารมณ์ดี และน่าเคารพนับถืออีกคนหนึ่ง นอกจากนี้ลุงยังเป็นคนกว้างขวางคนหนึ่ง ในสังคมไก่ชนเมืองขอนแก่น
ซุ้มศูนย์ช่าง เป็นหนึ่งในหลาย ๆ ซุ้มในเมืองหมอแคน ที่หลงไหลในเพลงแข้ง และเชิงชนของขุนพลสายพันธุ์พม่าเป็นพิเศษ และแน่นอนซุ้มศูนย์ช่างจึงเสาะหา และคัดสรรแต่สุดยอดไก่ชนพม่ามาเลี้ยงไว้อวดสายตาบรรดาเซียน ไก่ตัวที่สร้างชื่อเสียงให้กับซุ้มมาแล้วมีมากมายหลายตัว เช่น เจ้า 407 ซึ่งเป็นพ่อพันธุ์ เจ้ามณีแดง พม่า 50-ไทย 50 เจ้าเหลือง พม่า 50-ไทย 50 เจ้าพม่าเล็ก พม่า 50- ง่อน 50 เจ้าปากขาว พม่า 50- ไทย 50 ฯลฯ ซึ่งแต่ละตัวผ่านการต่อสู้จากสังเวียนเลือดมาอย่างโชกโชน และยังมีอีกหลายชีวิตที่ผันตัวเองออกมาแล้วจากสังเวียนเลือด เนื่องจากสังขารที่ร่วงโรยไปตามวัย อันเป็นไปตามกฎของธรรมชาติ ทางซุ้มจะนำมาบำรุงเลี้ยงอย่างดี เพื่อทับตัวเมียหาทายาทไว้สืบสกุลอีกต่อไป จากการเปิดเผยของคุณลุงดี ถึงลูกไก่ที่เกิดจากการเพาะเลี้ยงเองว่า ยังคงเอกลักษณ์อันโดดเด่น ดั้งเดิม เอาไว้อย่างเหนียวแน่น คือ ต้องเป็นเชิงแบบพม่า เหนียว และตีเจ็บถึงกระดูก ฉะนั้นหากคุณเป็นคนหนึ่ง ที่ชอบไก่เชิงสวยพริ้วแบบไก่ตราด หรือรอยโต ตีลำหักลำโค่นแบบไซง่อน ไม่แนะนำให้มาซุ้มนี้ พราะคุณจะรู้สึกผิดหวัง หากมาที่ศูนย์ช่างท่านจะได้พบแต่พม่า แข้งคม แม่นวางแผล และเน้นตีเจ็บไม่เน้นเชิง เพราะที่นี่ไม่เลี้ยงไก่เชิง ไม่เลี้ยงไก่ชน เลี้ยงแต่ไก่ตีเท่านั้น โดยทัศนะส่วนตัวของคลุงดีชอบไก่ตีเจ็บที่เป็นทุนอยู่แล้ว พอมาพบพม่าเข้าก็อดที่จะชมชอบไม่ได้ เพราะไก่พม่าตีเจ็บให้คู่ต่อสู้สะท้านไปทั้งตัวได้ แม่นตอ แม่นหู แม่นตา ประกอบกับลุงมีลูกเขยอยู่ทางภาคเหนือ จึงไปได้แม่ไก่พม่าตัวเล็ก ๆ มาจากจังหวัดน่านซึ่งเป็นบ้านของลูกเขย เก็บมาเพาะพันธุ์เองที่ขอนแก่นโดยผสมกับพ่อไก่ไทย อย่าง เจ้าค่อม เจ้า 407 เจ้าก้านยาว ฯ ปรากฎว่าให้ลูกดีมาก มีลูกโยก ลูกถอด ให้คู่ต่อสู้จับทางไม่ถูกแล้วตบให้มืด ตีให้งง และแทงให้จำทางกลับบ้านไม่ได้ สู้ได้ทั้งไก่เชิงและลูกพม่าด้วยกัน
เมื่อถามถึงสถิติลุงจำไม่ได้ทั้งหมดว่าออกชนไปแล้วกี่ครั้ง จำได้เพียงว่า สองปีที่ผ่านมาสะกดคำว่า แพ้ ไม่เป็น ดังนั้นจึงมีนักเลี้ยง นักเล่น ทั้งในจังหวัดขอนแก่นและใกล้เคียงที่หลงมนต์เสน่ห์เพลงแข้งของนักสู้สายเลือดพม่า ให้ความสนใจแวะเวียนมาเยี่ยมชมอย่างไม่ขาดสาย เสียงคุยกันระหว่างเจ้าบ้านกับแขกที่มาเยือน ระคนกับเสียงขันที่สดใสของขุนพลพม่า ทำให้บรรยากาศในซุ้มแห่งนี้ไร้ความเงียบเหงา ความเป็นกันเอง มีมิตรภาพ และอารีย์ของผู้เป็นเจ้าของซุ้มเป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้ผู้มาเยือนมีความประทับใจ และอยากกลับมาเยือนอีก
การดูแล และควบคุมฝึกซ้อมขุนพลพม่าทุกตัวในซุ้ม ลุงดีจะเป็นผู้ลงมือเองทั้งหมดที่จะทำให้ไก่ทุกตัวมีไฟท์สวย ๆ ซึ่งก็ไม่สร้างความผิดหวังให้กับบรรดาเซียน และผู้ที่มีความชอบพอกับลีลาของขุนพลพม่า ลุงดีจึงเป็นพลังขับเคลื่อนให้ซุ้มศูนย์ช่างประสบผลสำเร็จ บนเส้นทางสังเวียนทั้งในจังหวัดขอนแก่น และใกล้เคียง ตลอดระยะเวลา 5 ปีที่ยืนหยัดมา นับว่าเป็นการพิสูจน์ความสามารถ และคุณภาพของไก่ชนสายพันธุ์พม่าและการเลี้ยงไก่ของคนขอนแก่นที่ชื่อ ลุงดี ได้เป็นอย่างดี หากคุณเป็นคนหนึ่งที่มีขุนพลพม่าอยู่ในหัวใจ ทั้งในขอนแก่นและจังหวัดใกล้เคียง ที่อยากยลโฉมและทดสอบพลังเพลงแข้งแบบพม่า ขอแนะนำให้คุณมาที่นี่แล้วคุณจะไม่ผิดหวังอย่างแน่นอน
จากสภาพบ้านเมืองที่เจริญเติบโตอย่างรวดเร็วของจังหวัดขอนแก่น บ่งบอกถึงศักยภาพการพัฒนาตัวเอง และสถานะภาพทางเศรษฐกิจของผู้คนเมืองขอนแก่นได้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ตามผู้คนส่วนหนึ่งในเมืองนี้ ยังคงเอกลักษณ์โดดเด่นในการรักษาวัฒนธรรม ขนบประเพณีต่าง ๆ ไว้ได้เป็นอย่างดี การชนไก่หนึ่งในวัฒนธรรมที่ยังได้รับความสนใจ ที่สั่งสมมาจากบรรพชน และสืบสานต่อไว้ได้อย่างเหนียวแน่น และน่าชมเชยเป็นอย่างยิ่ง นับได้ว่าซุ้มศูนย์ช่างเป็นส่วนหนึ่งที่ได้สืบสานศาสตร์ ศิลป์ และสร้างตำนานในการเลี้ยงไก่ชน อันเป็นภูมิปัญญาแผ่นดินมิให้สูญหายจากความทรงจำของคนไทยไปตราบนานเท่านาน