Antes de relatar como instalar a nova Debian, imos pór en coñecemento daqueles lectores que se inicien nun sistema tipo Linux ou Unix unha serie de explicacións para que comprendan como funciona estes sistemas.A todos aqueles que xa son iniciados,recomendolles que se pasen directamente á sección onde se explica como instalar a nova versión.

Denominación dos dispositivos nun sistema Linux

Moitos usuarios que coñecen sistemas tipo dos ou Windows, saben como acceder a dispositivos do estilo dun cdrom ou unha disquetera,pero ¿en Unix?

Linux ten varios ficheiros especiales en /dev chamados ficheiros de dispositivo.En Unix o acceo ó hardware é diferente,o ficheiro de dispositivo é unha interfaz ó actual sistema de compoñentes hardware.Imos mostrar os ficheiros de dispositivo máis relevantes:

 

Nome dispositivo	Descripción
fd0	1ª Unidade de Disquetes
fd1	2ª Unidade de Disquetes
hda	Disco Duro IDE / CD-ROM no primeiro porto IDE (Maestro)
hdb	Disco Duro IDE / CD-ROM no primeiro porto IDE (Esclavo)
hdc	Disco Duro IDE / CD-ROM no segundo porto IDE (Maestro)
hdd	Disco Duro IDE / CD-ROM no segundo porto IDE (Esclavo)
hda1	1ª partición do primeiro disco duro IDE
hdd15	15ª partición do cuarto disco duro IDE
sda	Disco duro SCSI co ID SCSI máis baixo (por exemplo 0)
sdb	Disco duro SCSI co seguinte ID SCSI (por exemplo 1)
sdc	Disco duro SCSI co seguinte ID SCSI (por exemplo 2)
sda1	1ª partición do primeiro disco duro SCSI
sdd10	10ª partición do cuarto disco duro SCSI
sr0	CD-ROM SCSI co ID SCSI máis baixo
sr1	CD-ROM SCSI co seguinte ID SCSI
ttyS0	Porto serie 0, [COM1 baixo DOS]
ttyS1	Porto serie 1, [COM2 baixo DOS]
psaux	Rato con dispositivo PS/2
gpmdata	Pseudo dispositivo, repite datos dende o demonio GPM
cdrom	Enlace simbólico á unidade CD-ROM
mouse	Enlace simbólico ó ficheiro de dispositivo do rato
null	Todo aquelo que apunte a este dispositivo desaparecerá
zero	Pódense ler ceros continuamente dende este dispositivo
xda	1º disco XT
xdb	2ª disco XT

As particións primarias numéranse do 1 ó 4, así a primeira partición primaria da primeira unidade IDE será /dev/hda1.En canto ás particións secundarias a súa numeración comezan a partires do 5, tomando como exemplo para a segunda partición lóxica da primeira unidade IDE será /dev/hda6

Consideracións a ter en conta para particionar o disco duro

Si xa tes un sistema operativo e desexas instalar Linux adicionalmente, debes reparticionar o disco duro, ó facer isto perderás tódolos datos do sistema operativo inicial, se non queres pasar polo engorro de ter que volver a instalar todo, pode usar aplicacións como Partition Magic que permiten realizar un reparticionado sen perda de datos.

Nunha instalación mínuma GNU/Linux precisa dunha única partición para almacenar todo o sistema operativo e os arquivos persoais,aínda que soese incluir unha partición adicional de intercambio (usase como "memoria" cando non queda memoria RAM libre)

De todas maneiras, a mairoria dos que instalan Linux prefiren proporcionarlle un máis particións,debido principalmente a

1. Razóns de seguridade, pois se algo corrompe o sistema de ficheiros,soamente veráse afectado unha única partición, e soamente restauraráse unha parte do sistema
2. A seguinte razón ilustraráse cun exemplo: Se algun proceso de forma anómala empeza a encher o disco,soamente o fará nunha partición,se se produce un bombardeo de correo,e temos /var/spool/mail na súa propia partición, esta acción so afectará a dita partición e o resto do sitema funcionará perfectamente,se non se separase a outra partición, programas importantes do sistema fallarán debido á falta de espacio que necesitan para funcionar correctamente,particionando aislamos ó problema e soamente se verá afectado o sector do correo e non todo o sistema.

O problema de usar varias particións é que é necesario facer un estudio das necesidades que terá o sistema,pois podemos cometer o erro de usar unha partición moi pequena e ter que reinstalar o sistema, e se é demasiado granda estará desaproveitando espacio útil para outros cometidos, de todos modos non se preocupe, pois aplicación como Partition Magic permitiránlle reaxustar o tamaño das partición sen perda de datos.

• /: A raíz é o punto de comezo da xerarquía de directorios,contén os programas esenciales que o ordenar pode cargar e outros arquivos necesarios ( ficheiros de configuración en /etc). Por norma son necesarios 120 Mb,pero todo depende do ámbito para o que se use Linux.Non particione /etc cunha partición propia pois non será capaz de arrancar.

• /dev: Contén os ficheiros de dispositivos que mencionamos anteriormente

• /usr:Formado por tódolos programas para usuarios (/usr/bin), librerías (/usr/lib), documentación (/usr/share/doc),...É o que necesita máis espacio, no meu sistema ocupame máis dun 1GB, deberías darlle un mínimo de 700 MB,ten en conta que cando instales máis paquetes,estos albergaránse neste directorio.

• /home: Aquí é onde se almacenan os datos de cada usuario,o tamaño que lle proporciones depende do número deles que teña e que espacion precisarán.Por exemplo na miña facultade daban 10 Mb para cada usuario,pero iso depende do entorno real.

• /var: Tódolos datos ,tales como artículos de nociticas, correos electrónicos, servidores web, rexistros de mensaxes do sistema, a cache de APT,..., gardánse neste directorio. O tamaño depende do uso para o que estea destinado o ordenador,por norma xeral o tamaño estará dictado pola sobrecarga da ferramente de xestión de paquetes (APT). Dependendo disto pode ser necesario 50 MB,500 ou incluso 1-2 GB

• /tmp: Sirve para por arquivos temporales que necesitan os programas,con 40 MB é máis que suficiente.

• /proc: É un sistema de ficheiros virtuales que non reside no disco duro,non reside no disco duro.ejecutando.

O espacio que lle asigne a cada un destes directorios debe obtelo da propia experiencia usando Linux,se non está seguro,use unha soa partición para datos e outra para intercambio (50-100 MB son máis que suficentes).

Instalando Debian

Esta parte aínda está en fase de elaboración, disculpe as molestias.

Imos explicar de forma moi simple como instalar a potato (nome en clave da versión 2.2,collen o nome dos personaxes de Toy Story, por exemplo a anterior versión que tiven instalada era slink, e a nova versión que aparecerá ten o nome de Woody)

Consideraremos que tes a distribución en cd's autoarrancables e que na Bios tes a opción de que arranque primeiro dende CD-ROM. En caso contrario para iniciar a instalación deberás arrancar o equipo en modo D.O.S, entrar no directorio boot do cdrom de Debian e executar o arquivo de procesamento por lotes "boot.bat"

• Inserta o cd-rom 1/x na unidade lectora
• Reinicia o equipo e debe aparecer unha pantalla onde che dá a benvida a esta nova distribución e no fondo aparece: boot:
• Pulsa a tecla Enter e arrancará Linux para realizar o proceso de instalación
• Unha vez arrancado aparece unha fiestra onde di que vas a instalar Debian,pulsa enter para continuar
• A sección de instalación ten unha liña chamada NEXT que indica o seguinte paso a realizar por defecto,normalmente este é o camiño que debes seguir.Hai outra opción que é ALTERNATE: é a opción alternativa á que hai nese momento por defecto.Aparte destas liñas,aparecen todalas opcións de instalación por se non queres seguir o camiño marcado por defecto.Recoméndoche que procures seguir sempre as opcións por defecto que che dá.
• Como podes seguir diferentes camiños para realizar a instalación, vou comentar cada sección de instalación coa que te podes atopar, non te preocupes se a orde non se corresponde coa que ti estás levando, pois como xa sabes, tódolos camiños conducen a Roma....
  • Configurando o Teclado ( "Configure the Keyboard"): Indica as características do teu teclado, tales como 101,102,... teclas e se é un teclado español (qwerty/spain) ,inglés,...
  • Particionando o Disco duro ("Partition Hard Disk") : Está é unha sección crítica e importante, debes dividir o disco duro para asignarlle un oco á nova distribución que vas a crear, debes crear unha partición para linux (ou varias) do tamaño que ti consideres oportuno, se queres instalar nunha soa partición con 1'5 GB tes máis que suficiente (como todo depende dos casos),unha vez creada esta partición de Linux, tes que crear outra para Swap,con 50-100 Mb chega a maioría dos casos,esta partición vaina usar como memoria auxiliar cando a memoria principal este sendo totalmente usada.A partición de linux,creo recordar que ten o tipo 83 e a de Swap o 82.Selecciona a partición de Linux coa opcion de Arrancable (bootable), recorda que so podes por Arrancable a unha partición,se non terás problemas.
  • Inicialización da partición de intercambio ("Initialize swap partition"):Se fixeches correctamente o particionado do disco duro atopará sen ningún problema a partición de intercambio,agora é necesario inicializala e preparala para o seu cometido, selecciona Yes ás preguntas que che digan de inicializala e de chequear para encontrar bloques dañados (bad-blocks). A búsqueda de bloques dañados é algo bastante lento, no caso da memoria compartida non tanto, pero xa verás cando teña que realizar este chequeo na partición de Linux...
  • Inicializar a Partición de Linux ("Initialize a Linux Partition"):Tal como comentei antes,debe aparecer polo menos unha partición de Linux para que poidas seleccionar para inicializar, comproba que é a partición correcta e seleccionaa.Dirache que se queres inicializar dita partición e montala en '/' (a partición principal, no teu caso será a única móntase na ráiz da árbore de directorios), elixe que si (yes), acto seguido terás que elexir que queres realizar o testeo de bloque dañados, recomendoche que vaias facer calquera tarefá que che supoña uns cantos minutos, pois isto a levar tempo e non é moi ameno o ver como realiza esta búsqueda.
  • Instalar o sistema operativo e os módulos ("Install Operating System and Modules") : Tódas aquelas cousas que che pregunte o programa de instalación e non esteas seguro de que respostar ou de que escoller, fai a acción que che ofrece por defecto, pois saberá máis ca nós de cal é a opción correcta...Preguntará dende onde realizamos a instalación, no noso caso,como a estamos a facer dende cdrom, escolleremos "cdrom"
  • Configurar módulos de manejadores de dispositivo ("Configure Device Driver Modules") : Debes ir elexindo aquí aqueles módulos que queiras meter no sistema, tales como televisión, soporte para son,..., de todos modos non te preocupes, pois calquera cousa que logo necesites, como soporte para tarxeta de rede,televisión, podes facelo despois recompilando o kernel, así que se te olvidas de algo, máis adiante poderás remendalo.
  • Configurar a rede ("Configure the Network") : Debes ter datos da rede na que estás para seleccionar está opción, de todos modos como digo no apartado anterior, non te agobies se pos algo incorrecto nesta sección, despois poderás volver a configurar todo.Tamén che pedirá que nome lle queres dar á túa máquina, por defecto pon Debian, pero podes por o nome que máis che guste para a túa máquina, tal como obelix, torito, Pikachu ,..... (o que ti queiras), ademáis preguntaráche se o ordenador está conectado a unha rede, constesta a resposta que corresponda ó teu caso.
  • Instalar o sistema base : Diráche que escollas dende onde realizar dita instalación, escolle dende cdrom se estas a facela dende este dispositivo,acto seguido preguntaráche cal é a ruta do ficheiro base2_2.tgz, el dá unha por defecto, coma sempre, se non sabes algo, toma a acción por defecto.
  • Configurar o sistema Base ("Configure the Base System"): Selecciona a zona horaria que che corresponda, no meu caso, teño que seleccionar Europa/Madrid, asi que na primeira coluna busco Europa e pulso Enter, isto provocará que a segunda coluna pola tódalas zonas horarias de Europa, pasa a esta segunda coluna e busca Madrid e pulsa enter.Logo diráche se queres usar GMT ou zona horaria, se o equipo é para uso persoal e tes instalado outro sistema operativo no equipo, selecciona que non queres GMT,
  • Facer que Linux arranque directamente dende o disco duro ("Make Linux Bootable Directly from Hard Disk") : Tal como o nome indica, se queres que arranque Linux dende o disco duro (outra opción sería arrancar dende disquete,...) selecciona isto.
  • Facer un disco de inicio: Creará un disco para que poidas arrancar Linux no caso de que máis adiante se producise algún fallo no arranque dende disco duro (ou se non queres arrancar dende disco duro)
  • Reiniciar o equipo ("Reboot"): Quita o cdrom de instalación da unidade lectora e selecciona esta opción, se relizaches correctamente os pasos anteriores reinicirá a máquina e arrancará Debian!. Agora o sistema operativo está instalado, faltan cousas rutinarias como instalar os paquetes que necesites....
• Unha vez instalado o sistema base de Linux, a instalación pediráche os seguintes datos (por certo, mete agora o cdrom de instalación, pois máis adiante acho pedir :
  • Contrasinal de Superusuario ("Root Password"): Esté é o usuario que ten tódolos privilexios do sistema, asi que dalle unha contrasinal que sexa entre 6 e 8 carateres e mestura letras con numeros ou con símbolos espaciales, e sobre todo non poñas palabras do diccionario ou a tua localidade, por exemplo...
  • Crear un usuario: ¿Para que crear un usuario agora se o podes facer despois cando queiras co comando adduser? , dille que non queres crear ningún usuario agora.
  • MD5 passwords e Shadow Password Support : Activa isto para facer "máis seguros" as contrasinais do sistema.Seleccionando Shadow pasword, as contrasinais almacenaránse en /etc/shadow e soamente o usuario root pode ver o seu contido, isto é por razóns de seguridade, pois senón calquera usuario pode ler as contrasinais encriptadas,copialas, e usar algún algoritmo de desencriptado para saber a contrasinal dalgún usuario ou peor todavía, a do root.
  • Borrar PCMCIA : Se non tes PCMCIA (non tes un portatil) selecciona que si queres eliminar a opción de PCMCIA do sistema.
  • Modo de instalación (Simple/Avanzado) : Non te compliques a vida, fai o modo de instalación simple, para que liarnos máis... Despois, cando todo estea instalado e queiras instalar algún paquete do cd, usarás o comando "dselect" para iso, e xa verás o que é bo!
  • Apt : Apareceráche unha fistra dicindo que vai analizar os cd's de instalacións, asi que deberás ir mentendo un a un e dicir que si queres escanear outro cd, unha vez que remates con todos dille que xa non queres escanear máis cd's-
• ¿Que paquetes hai que instalar? : Cada usuario instala aqueles que necesite, pero por se ti non sabes que necesitas, aqui van algunhas das cousas que che recomendo que instales:
  • Entorno Gráfico
  • Gnome (todo o que queiras ,se non queres os xogos,quita ese paquete)
• O sistema xa está instalado e tes tódolos paquetes, se necesitas algun máis executa dselect para instalalo.No caso de que tiveses outro sistema operativo, deberás configurar o lilo para engadir a entrada correspondente:
  • Edita o arquivo de configuración do lilo: $ emacs /etc/lilo.conf
  • Verás que o arquivo vai documentando cada sección, situate no final do arquivo e engade o seguinte:

    # Nova entrada para o lilo other=/dev/hda3 label=outrosistema read-only # restricted # alias=1

    Se queres que sexa este sistema operativo o que arranque por defecto, tes dúas opcións: na opción default pon a etiqueta da entrada por defecto (default=outrosistema) ou podes pór as liñas engadidas anteriormente antes que as outras entradas e desabilitar a opción default (# default)
  • Graba as modificacións realizadas e executa lilo: $ lilo, cando reinicies o sistema aparecera LILO, para seleccionar que sistema operativo instalar presiona a tecla Control e coa tecla Tabulador poderás ver as entradas creadas, escribe o nome da entrada que queiras arrancar e presiona enter.

   

Seguirei complentando e mellorando isto, perdoa a tardanza....