Geo Go - สนับสนุนให้คนไทยสนใจโกะ

บทที่ 7 : เซกิ (Seki)
"เซกิ (Seki)" หรือ "ต่างรอด" (หรือบางคนเรียกต่างคนต่างรอด) เป็นสถานการณ์ที่ผู้เล่นทั้งสองฝ่าย มีกลุ่มหมากที่ยังไม่มี 2 ห้องจริงทั้งคู่ แต่กลุ่มหมากของทั้ง 2 ฝ่าย ก็รอดชีวิตด้วยการอิงอาศัยกันและกัน เพราะฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ไม่สามารถเล่นหมากอะตาริอีกฝ่ายได้ เพราะจะมีผลทำให้ กลุ่มหมากของตัวเองถูกจับกินทันที ...จึงถือว่า ทั้งสองฝ่ายรอดทั้งคู่ เมื่อจบเกม จะไม่มีการนำออกเป็นหมากเชลย โดยจะปล่อยสถานการณ์เป็นอย่างนี้ไว้ โดยจุดว่างภายใน จะไม่นับคะแนน แต่จุดว่างที่เป็นห้องของแต่ละฝ่าย จะนับเป็นคะแนนของฝ่ายนั้น และ หมากเชลยจะถูกนำออกไปคิดคะแนนตามปกติ

รูปที่ 1 : Seki
รูปนี้ เป็นตัวอย่าง แสดงสถานการณ์เซกิที่เกิดขึ้นที่ข้างกระดานครับ ...ทั้งฝ่ายขาวและดำ ไม่สามารถเล่นหมากที่ A หรือ B เพื่ออะตาริอีกฝ่ายหนึ่งได้ เพราะจะทำให้ กลุ่มหมากของตัวเองถูกจับกินทันที (ถ้าอะตาริที่ A จะถูกจับกินที่ B หรือถ้าอะตาริที่ B จะถูกจับกินที่ A) ...จึงถือว่า ทั้ง 2 ฝ่าย รอดทั้งคู่
พื้นที่ตรงจุด A และ B เมื่อจบเกม จะไม่นับคะแนน

รูปที่ 2 : มีฝ่ายละห้อง
ในรูปนี้ เป็นเซกิที่ข้างกระดานคล้ายรูปที่แล้ว แต่รูปนี้ ทั้งฝ่ายขาวและดำ มีห้องฝ่ายละ 1 ห้อง โดยทั้ง 2 ฝ่ายไม่สามารถอะตาริคู่ต่อสู้ที่จุด B ได้ (ถ้าขาวอะตาริที่ B ดำจะจับกินที่ A ส่วนถ้าดำอะตาริที่ B ขาวจะจับกินที่ C) เมื่อจบเกมจะ...
- จุด A นับเป็นคะแนนของฝ่ายขาว (1 คะแนน)
- จุด B ไม่นับคะแนน
- จุด C นับเป็นคะแนนของฝ่ายดำ (1 คะแนน)

รูปที่ 3 : เซกิที่กลางกระดาน
รูปนี้เป็นสถานการณ์เซกิที่เกิดขึ้นบริเวณกลางกระดานครับ (ทั้ง 2 ฝ่ายไม่สามารถอะตาริที่ A หรือ B ได้)

รูปที่ 4 : เซกิที่มุมกระดาน
นี่ก็คล้ายรูปที่ผ่านๆ มาครับ แต่เกิดขึ้นที่มุมกระดาน (ทั้ง 2 ฝ่ายไม่สามารถอะตาริที่ A ได้)

รูปที่ 5 : เซกิหรือยัง?
ลองดูรูปที่ 5 ครับ ว่า รูปนี้ เป็นเซกิหรือยัง (ถ้ายัง ...ฝ่ายใดจะต้องเล่นหมากเพิ่มที่ใดบ้าง?)

รูปที่ 6 : ใบ้
ขอให้สังเกตุนิดนึงว่า ดำมีห้องขนาด 2 จุด (คือที่ A, B) ขณะที่ขาว มีห้องขนาด 1 จุด ...ดูเฉลยรูปต่อไป

รูปที่ 7 : เฉลย
คำตอบคือ เป็นเซกิแล้ว โดยทั้ง 2 ฝ่ายไม่จำเป็นต้องเล่นหมากเพิ่มอีกครับ
โดยถ้าดำเล่นดำ 1 (หรือไม่ก็ที่ A) ...ขาวจะเล่นที่ขาว 2 (หรือไม่ก็ที่ B) จะเห็นว่า ดำไม่สามารถเล่นที่ A เพื่ออะตาริขาวได้ เพราะจะถูกจับกิน ที่ B ทันที หรือถ้าดำกินขาวก่อนที่ B ก็จะเกิดเซกิที่สมบูรณ์ โดยทั้ง 2 ฝ่ายก็ไม่สามารถอะตาริกันได้อยู่แล้วครับ

ขาว 2 เล่นส่วนอื่นของกระดาน

รูปที่ 8 : ลองดี
จากเหตุการณ์ในรูปที่ 7 ...จะเกิดอะไรขึ้น? ถ้าดำเล่นดำ 1 แล้ว ขาวเพิกเฉย นำขาว 2 ไปเล่นในส่วนอื่นของกระดาน ดำก็จะมีโอกาสเล่นดำ 3 อะตาริขาวตามรูปนี้ได้ ขาวก็จะตายเกลี้ยง และไม่เป็นเซกิอีกต่อไป

รูปที่ 9 : เซกิหรือยัง?
ในรูปนี้ ขาวยังไม่ได้ปิดลมหายใจของดำทางด้านล่างซ้ายอีก 2 จุด ดูเหมือนว่าฝ่ายขาวจะกำลังเสียเปรียบ ...คำถามคือรูปนี้เป็นเซกิหรือยัง ?

รูปที่ 10 : เฉลย
คำตอบคือ เป็นเซกิอยู่แล้วครับ โดยขาวไม่จำเป็นต้องเล่นหมากเพิ่มเติมอีก ...ลองดู ถ้าดำเล่นที่ 1 ขาวจะต้องตอบโต้ด้วยขาว 2 (ถ้าขาวไม่เล่นที่ขาว 2 ดำจะเล่นที่นั่นเสียเอง แล้วดำก็จะมี 2 ห้องจริงและมีชีวิต) ดำลดลมหายใจขาวต่อไปด้วยดำ 3 ขาวจะปิดลมหายใจภายนอกที่เหลือของดำด้วยขาว 4 ตามด้วยดำ 5 และ ขาว 6 ตามลำดับ ...ตอนนี้จะเห็นได้ว่า เป็นเซกิสมบูรณ์แล้ว

รูปที่ 11 : เซกิอยู่ดีๆ
ในรูปเป็นสถานการณ์เซกิธรรมดาๆ ...ดูรูปต่อไปครับ

รูปที่ 12 : เกิดอะไรขึ้น !
ต่อจากรูปที่แล้ว ซึ่งเป็นสถานการณ์เซกิอยู่ ...จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าขาวเล่นหมากปิดล้อม (ด้วยหมากขาวสี่เหลี่ยมที่แสดงในรูป) ทำให้ดำสามเหลี่ยม ไม่สามารถสร้าง 2 ห้องได้ ...และเมื่อดำสามเหลี่ยมทั้งหมดถูกขาวจับกิน สถานการณ์เซกิก็จะหายไปทันที และหมากดำทั้งหมดในสถานการณ์เซกิก็ย่อมต้องถูกจับกินไปด้วยเช่นกัน เพราะฉะนั้น กลุ่มหมากที่ล้อมสถานการณ์เซกิอยู่ (ของทั้ง 2 ฝ่าย) จะต้องเป็นกลุ่มหมากที่มีชีวิตเท่านั้น ถ้ากลุ่มหมากนั้น ถูกจับกิน สถานการณ์เซกิก็จะหายไป และกลุ่มหมากในสถานการณ์เซกิก็จะถูกจับกินด้วยเช่นกัน

รูปที่ 13 : เซกิที่ยากขึ้น
* ปัญหาข้อนี้ เป็นปัญหาระดับที่ยากขึ้นไปอีกนิด ซึ่งถ้าผู้เล่นมือใหม่ไม่เข้าใจก็ไม่ต้องกังวลใจครับ ผมเพียงแต่ยกตัวอย่างการบุกเข้าไปทำลายดินแดนด้วยการทำให้เป็นสถานการณ์เซกิเท่านั้น :)
...ในรูป จะเห็นได้ว่า ขาว ล้อมพื้นที่ได้ 8 จุด ซึ่งดูมั่นคง ดำคงบุกเข้าไปสังหารขาวไม่สำเร็จแน่ ...แต่ดำสามารถบุกเข้าไปทำลายดินแดนของขาวด้วยการ บุกเข้าไปแล้ว ทำให้เป็นสถานการณ์ "เซกิ" อยู่ภายในได้ครับ ...ขาวยังไม่ได้เชื่อมหมากโดยสมบูรณ์ที่ A ดังนั้น ดำก็ยังคงใช้ประโยชน์จากมันได้ไม่มากก็น้อย ปัญหาอยู่ที่ว่า ดำจะเล่นยังไงดีล่ะ? ...เฉลยรูปต่อไป

รูปที่ 14 : เฉลย
จากรูปที่แล้ว ...ดำจะเล่นดำ 1 ก่อน ขาวต้องป้องกันรอยตัดของตัวเองด้วย ขาว 2 ...ดำจะอะตาริด้วย ดำ 3 ...ขาว 4 เชื่อหมาก ...ดำอะตาริต่อด้วย ดำ 5 ...ขาว 6 จับดำ 3 กิน ...และดำ 7 เป็นหมากสำคัญ ที่ทำให้เกิดสถานการณ์เซกิ โดยขาวไม่สามารถอะตาริดำที่ A ได้ เพราะดำจะจับกินที่ตำแหน่งเดิมของดำ 3 (ดำก็ไม่สามารถอะตาริที่ A ได้เช่นกัน เพราะขาวจะจับกินที่ B)