PROGRAMMA
1. | Wolfgang Amadeus Mozart | Eine kleine Nachtmusik |
1756 - 1791 | [voor strijkorkest, 1787, Kv 525] | |
·Allegro | ||
·Romance | ||
·Menuetto | ||
·Rondo | ||
2. | Ronald Barnes | A Carillon Concerto for Two to Play [1981] |
19271997 | ·Allegro moderato | |
·Andante | ||
·Allegro | ||
3. | Wim Franken | Nachtlied [1979] |
*1922 | metamorfosen over een avond- en een ochtendlied | |
4. | Antonín Dvorák | Slavische Dans VI, Op. 46 Nr 2 |
1841 - 1904 | ·Poco Allegro | |
5. | Jehan Alain | Litanies |
1911 - 1940 | [1937] |
arrangementen voor beiaard:
nr. 1: Wim Franken
nr. 4: Gideon Bodden
nr. 5: Peter Langberg
Toelichting op het programma
Het programma is opgebouwd uit een combinatie van originele
beiaardcomposities en arrangementen van 18de, 19de en 20ste-eeuwse
muziek.
De zonnige galanterie van Mozart's befaamde Eine kleine Nachtmusik
blijft onweerstaanbaar, niet alleen voor doorgewinterde muziekliefhebbers
maar ook voor mensen die zeggen niets van klassieke muziek te
moeten hebben.
Het Carillon Concerto for Two to Play van de Amerikaanse
beiaardier / componist Ronald Barnes is weliswaar pas 21 jaar
oud maar het is opgetrokken van stijlelementen uit de periodes
van de barok het het classicisme. Het vierhandig beiaardspelen
biedt uiteraard tal van mogelijkheden die het solo-spel ontbeert.
Zo is de vreugde van de consequente polyfonie (meerstemmigheid)
een rode draad in Barnes' Concerto.
Wim Franken combineerde in zijn Nachtlied twee Duitse volkliederen
die de kenner dadelijk zal doen denken aan Brahms, die ze ook
al eens als gebruikte. De structuur van Frankens latere beiaardcomposities
wordt mede gekenmerkt door in elkaar schuivende elkaar overlappende
en elkaar weerstrevende patronen. Het Nachtlied bezit deze kenmerken
al op kleine schaal. Bepaald meesterlijk is het effect van het
tegen een wezensvreemde achtergrond plaatsen van een herkenbare
melodie zodat het lijkt alsof die melodie veranderd is. De metamorfose
van de oorspronkelijke melodie is verbazend maar wordt dus niettemin
slechts gesuggereerd.
Dvorak's Slavische Dans is vooral bekend in de versie voor symfonie-orkest,
maar de basis voor het onderhavige beiaardarrangement vormde Dvoraks
eigen versie voor piano-vierhandig. Ook op de beiaard is het een
heerlijk speelstuk dat enerzijds prettig ongecompliceerd, maar
anderzijds juist verbazend geraffineerd van bouw is.
De Franse organist / componist Jéhan Alain stierf veel
te vroeg in het begin van de tweede wereldoorlog. Nog altijd wordt
er veel gefantaseerd over de grootheid die de componist Alain
zou zijn geworden als hij 50 jaar langer zou hebben geleefd. Litanies
is een merkwaardig werk. Op fantastische wijze worden quasi-citaten
van gregoriaanse strofen zodanig bewerkt en aangedikt dat een
zwaar gekleurd en dramatisch kunstwerk ontstaat. De ritmes die
in gregoriaanse gezangen ontstaan vanuit de tekst wordt door Alain
een zelfstandige werking gegeven die een boeiende paradox oplevert
met de cliché van de litanie.
04/05/02 GB
JACQUES MAASSEN
Jacques Maassen (*1947), stadsbeiaardier van Breda en directeur van de Nederlandse Beiaardschool, is een telg uit het illuster Bredaas beiaardiersgeslacht. Zelf studeerde hij beiaard aan de Nederlandse Beiaardschool te Amersfoort, welke studie in 1972 bekroond werd met de Prix d' Excellence. Op verschillende wedstrijden behaalde hij eerste prijzen, zowel voor interpretatie als voor compositie. Van 1980 tot 1986 was hij hoofdvakdocent Schoolmuziek aan het Koninklijk Conservatorium te 's-Gravenhage en hij was onder meer voorzitter van de Nederlandse Klokkenspel Vereniging en vice-voorzitter van de Beiaard Wereld Federatie. Hij geeft regelmatig concerten, masterclasses en lezingen in binnen- en buitenland.
GIDEON BODDEN
Gideon Bodden (*1971) is stadsbeiaardier van Amsterdam, Oudewater
en Hilvarenbeek. Hij studeerde aan de beiaardscholen te Mechelen
en te Amersfoort en won de belangrijkste Europese beiaardconcoursen.
Als concertgever is hij bekend om zijn uitvoeringen van grootschalige
en complexe bewerkingen van werken van o.a. Mahler, Brahms, Liszt,
Messiaen en Ravel.
Gideon Bodden die ook campanoloog (klokkenkundige) is, verricht
onderzoek naar de klankeigenschappen van 17de eeuwse carillonklokken
en geeft lezingen over uiteenlopende onderwerpen op het terrein
van de historische campanologie.
In 1998 kende de Universiteit van Californië te Berkeley
hem een ere-certificaat toe.
Het samenspel van het Maassen & Bodden klonk al in
1985 eens uit de Grote Toren van Breda en in de jaren sedertdien
zijn er door hen maar weinig quatre mains-partituren niet in Breda
doorgespeeld. Het gelijkgestemd ensemble-beiaardspelen biedt niet
alleen hoogst bijzondere mogelijkheden maar bevordert bovendien
het musiceerplezier, en dat werpt opzichzelf weer vruchten af,
menen zij.
Het duo treedt jaarlijks ook op als 'Juke-box': à la carte-concerten
waarbij luisteraars hun muzikale wensen acuut vanaf de toren kunnen
laten klinken. In deze setting waren Maassen & Bodden al te
horen op radio (in 'Met het Oog op Morgen') en televisie (het
juke-box concert 2000 vanaf het Kon. Paleis op de Dam te Amsterdam).