koroglu

Koçyigit - ünlü ozan :

KÖROGLU

Bolu daglarindan kükrek bir ses dökülür gümbür gümbür Anadolu' ya... Bu yigitçe kükreyis , Çamlibel'in eteklerinden düz

ovaya yaylim yaylim iner , ses verir çaglayanlarda :

Mert dayanir namert kaçar

Meydan gümbür gümbürlenir.

Sahlar sahi divan açar

Divan gümbür gümbürlenir.

Yigit kendini övende
Toplar menzili dögende
Kiliç kalkana degende
Kalkan gümbür gümbülenir.

Ok atilir kalasindan
Hak saklasin belasindan
Köroglu'nun narasindan
Daglar gümbür gümbürlenir.

Köroglu' nun erkek sesi bu... Yillardir , yüzyillardir Anadolu' da yigitligin sembolü olan , saza-söze dökülen ozan Köroglu'nun...

Köroglu' nun hayati , arastiricilar arasinda , bugünde tartisma konusu olarak sürüp gitmede... Kimi , onaltinci , onyedinci

yüzyillarda Bolu daglarinda yasayan , halkin sevgisini kazanmis bir ozan , yigit bir Celali der ; kimi de onu Selçuklular Devrin'

de Horasan' dan Anadolu' ya gelerek zalim Bolu Tekfuruna karsi müslüman halki koruyan bir kahraman olarak tanitir.Isin bu

yönüyle tarihçiler ugrasa dursun asil önemli olani Köroglu' nun milli kültürümüz içindeki destani kisiligi yani olaganüstü

yigitlikleri , mertligi , cesareti , gücü , savaslardaki hüneridir.Köroglu' nu öteki destan kahramanlarindan ayiran bir yönü daha var :

Ozanligi.Destan kahramanlarindan çogunu ozanlar dile getirir.Oysa Köroglu , belinde kiliç , kolunda kalkan oldugu halde , ati-

nin terkisinde sazini da tasir.Kendi destanini kendi dile getirir.Böylesi az yigitte görülmüstür.

Köroglu, halki ezen, yetimlerin hakkini yiyen, adaleti bir tarafa itip, zulmü bayrak yapan Bolu Beyi' ne karsidir.Bir hiç yüzünden
babasinin gözünü oyduran Bolu Beyi' nden alinacak öcü , sorulacak hesabi vardir.Babasinin yetistirdigi kiratina atlar, Çamlibel' e çikar.Kendisi gibi , Bolu Beyi' nin hismindan kaçanlar , çevresinde toplanmistir.Köroglu bunlara kalkan olur,onlarin sevgisini ka-
zanir.Bu sevgi ona daha çok cesaret verir.Bolu Beyi' nin toplu , tüfekli ordularina bir meydan eri olarak karsi çikar :

Benden selam olsun Bolu Beyi' ne

Çikip su daglara yaslanmalidir.

Ok gicirtisindan kalkan sesinden

Daglar seda verip seslenmelidir.

Düsman geldi tabur tabur dizildi
Alnimiza kara yazi yazildi.
Tüfek icat oldu mertlik bozuldu
Egri kiliç kinda paslanmalidir.

Köroglu düser mi yine sanindan,
Ayirir çogunu er meydanindan,
Kirat köpügünden , düsman kanindan
Çevrem dolup salvar islanmalidir.

O , engin bir sanat inceligi içinde, erkekçe Bolu Beyi' ne seslenen yigit bir ozandir.Ayvaz adinda bir de can dostu var.Derken,

her yigit gibi Köroglu' da asik olur.Hem de Bolu Beyi' nin bacisi Döne' ye... Gönül rizasiyla onu kaçirir.Evlenirler...

Nur topu gibi bir oglu olur.Çogu zaman Köroglu gurbet ellere çikar , seferler açar.O günlerinde gelip geçene, Çamlibel' i,Çamlibel'

deki Döne' yi sorar, ondan haber bekler :

Karsidan gelen piyade

Bizim eller yerinde mi?

Etekleri çemen olmus

Karli daglar yerinde mi?

Çamlibel' in koyaginda
Sular akar ayaginda
Sirin Döne yanaginda
Siyah benler yerinde mi?

Köroglu der ögündügüm
Taslar alip dögündügüm
Arka verip sigindigim
Koca çamlar yerinde mi?

Bütün bu olaylar , Köroglu' nun kahramanlik hikayelerini süsleyen çiçekler.Köroglu bu çiçeklerin ortasinda basi Çamlibel' e

yaslanan bir heykel gibidir.

Destanin sonunda , Köroglu , Bolu Beyi' nden öcünü alir.Bir zamanlar babasinin gözlerini oyduran bu zalim adamin gözleri-

nin isigi söner.Onun zulmünden kurtulan halka mutluluk gelir , tütmez ocaklari tüter olur.Köroglu destaninda "Kirat"in yeri bü-

yüktür.Kirat bir yolculuk sirasinda Bingöl daglarindaki "abi hayat" denen hayat suyunu içmis , ölümsüzlüge ulasmistir.Kirat üs-

tüne söylenen deyislerinden biri de söyledir :

Kir-atim meydan yerinde

Gezer horlayi horlayi...

Bir kötü az bin kavgadan

Kaçar zorlayi zorlayi...

Kir-ata yakisir bunlar
Yigit giyer demir donlar.
Ak gövdeden ala kanlar
Akar sorlayi sorlayi...

Köroglu der al kanlari
Yere serer çok canlari
Egri kiliç düsmanlari
Kirar parlayi parlayi...

Köroglu , vatanini , özyurdunu , yurdunun insanlarini canindan çok seven , halkin sevgisini kazanmis bir yigit , usta bir ozan

olarak , Anadolu' da yüzyillar boyunca dile gelmis , okunmus , söylenmistir.O , Anadolu' nun yigit sesi , sahlanan heyecanidir.

Oyunda , türküde , sazda , sözde Köroglu , Anadolu' nun ta kendisidir.

Er degildir beni görüp tasmayan

Gönül degil bir nefeste cosmayan,

Köroglu der yagiz atlar asmayan

Bizim eller , Çamlibeller askolsun.

Anadolu'yu Aydinlatanlar / Ana Sayfa E-mail : gokhan_baris@hotmail.com