SABINO ARANA
Ya hemos indicado, por otra parte, que el favorecer
la irrupción de los maketos es fomentar la inmoralidad en nuestro
país ; porque si es cierto que las costumbres de nuestro Pueblo
han degenerado notablemente en esta época, débese sin duda
alguna a la espantosa invasión de los maketos, que traen consigo
la blasfemia y la inmoralidad.
Bizkaitarra
Gran número de ellos ?de los maketos? parece
testimonio irrecusable de la teoría de Darwin, pues más que
hombres semejan simios poco menos bestias que el gorila : no busquéis
en sus rostros la expresión de la inteligencia humana ni de virtud
alguna ; su mirada sólo revela idiotismo y brutalidad.
Bizkaitarra
Es indudable y todo el mundo sabe que, allí
donde se pierde en el uso del Euzkera, se gana en inmoralidad ; y que la
blasfemia, el carácter irreligioso y las costumbres inmorales y
criminales del invasor maketo se hacen campo en Bizkaya en razón
directa de las conquistas que realiza el idioma castellano.
Baserritarra
Si a esta nación latina ?España?
la viésemos despedazada por una conflagración intestina o
una guerra internacional, nosotros lo celebraríamos con fruición
y verdadero júbilo, así como pesaría sobre nosotros
como la mayor de las desdichas, como agobia y aflige al ánimo del
náufrago el no divisar en el horizonte ni costa ni embarcación,
el que España prosperara y se engrandeciera.
Bizkaitarra
Nosotros desearíamos saber con qué
derecho ocupa España en la Oceanía las islas que posee ;
y sobre todo qué es lo que nos importa a los bizkainos que España
pierda sus colonias todas, se desprestigie y arruine y aun desaparezca
del mapa de Europa.
Bizkaitarra
Propónganse los españoles edificar
en Bilbao una o más iglesias para sí solos, y entonces también
los euskerianos patriotas concurriremos con nuestros cortos medios : para
que ya en nuestros templos no se rece sólo por España, ni
se predique por España, ni se celebren peregrinaciones por España.
Y de esta manera no veremos convertida la casa del Señor en cátedra
de propaganda españolista.
Baserritarra
Ningún bizkaino digno de este nombre podría
ya vivir en su Patria, si no tuviese la esperanza de vengarla algún
día.
Bizkaitarra
Me consideraré feliz, cuando me tengan
por amigo todos los amantes de Bizkaya y me aborrezcan todos sus enemigos.
Bizkaitarra
Cuando el pueblo español se alzó
en armas contra el agareno invasor y regó su suelo con sangre musulmana
para expulsarlo, obró en caridad. Pues el Nacionalismo bizkaino
se funda en la misma caridad.
Bizkaitarra
Para nosotros sería la ruina el que los
maketo-residentes en nuestro territorio hablasen euskera. ¿Por qué
? Porque la pureza de raza es como la lengua, uno de los fundamentos del
lema bizkaino, y mientras la lengua, siempre que haya una buena Gramática
y un buen diccionario, puede restaurarse aunque nadie la hable, la raza
en cambio, no puede resucitarse una vez perdida.
Bizkaitarra
Muchos son los euskerianos que no saben euzkera.
Malo es esto. Son varios los maketos que lo saben. Esto es peor.
Bizkaitarra
Ahora, para concluir, daré, como testigo presencial, un dato para la historia contemporánea : el día de San Roque de 1893 se oyeron por primera vez en Guernica y Bilbao los gritos de ¡Viva Euskeria independiente ! y ¡Muera España ! Con este motivo envío la más sincera enhoramala a los españoles en general.
SABINO ARANA GOIRI (1865-1903)
Este patriota basco foi o responsábel do reaxir do sangue euskaldun. Viveu nunha época en que os españois ainda utilizaban escravos nas plantacións de Cuba, pero eses españois non teñen vergoña en chamar-lle racista a un home do seu tempo que o que procuraba era a liberdade para un povo que empezaba a caer na decrepitude mesetária.
O camarada Sabino pasaria-o moi ben tomando unha copiña de licor-cafe no Tarasca ás 3 da maña, cando as verbas agroman xenerosas nas bocas dos celtas da Fisterra.
*PERIÓDICO BIZKAITARRA (1893-1895), nº 29A fisonomia do bizkaino é intelixente e nobre; a do español inexpresiva e adusta. O bizkaino é de andar elegante e varonil; o español, ou non sabe andar (exemplo, os quintos), ou se é elegante, é tipo femenil (exemplo, o toureiro). O bizkaino é nervudo e áxil; o español é frouxo e torpe. O bizkaino é intelixente e hábil para toda clase de traballos; o español é corto de intelixéncia e carece de xeito os traballos máis sinxelos (...) O bizkaino é laborioso (vede sachadas as suas montañas ate o cúmio); o español nada emprende, a nada se atreve, para nada vale (examionade o estado das suas colónias). O bizkaino non vale para servir, naceu para ser señor; o español non naceu máis que para ser vasalo e servo (...) O bizkaino dexenera en carácter se se roza cun estrano; o español precisa de cando en cando unha invasión extranxeira que o civilice. O bizkaino é caritativo ainda para os seus inimigos (...); o español é avaro ainda para os seus irmans (...) O bizkaino é digno, a veces con exceso, e se cae na indixéncia, capaz de deixar-se morrer de fame antes que pedir esmola (...); o español é baixo a máis non poder, e ainda que se atope san, prefire viver a conta do próximo antes que traballar (...) O aseo do bizkaino é proverbial (...); o español apenas se lava unha vez na sua vida e muda-se unha vez ao ano (...) Oíde falar a un bizkaino, e escoitaredes a máis eufónica, moral e culta das línguas; oíde a un español, e se só lle oídes asnear, podedes estar satisfeitos, pois o asno non profire voces indecentes nen blasfémias. O bizkaino é amante da sua família e fogar (...); entre os españois, o adultério é frecuente (...) Por último, segundo a estatística, o noventa e cinco por cento dos crimes que se perpetran en Bizkaia deben-se a man española, e de catro dos cinco restantes son autores bizkainos españolizados.
*PERIÓDICO BIZKAITARRA (1893-1895), nº 19
En povos tan dexenerados como o maketo e maketizado, resulta o universal sufráxio un verdadeiro crime, un suicídio.
*PERIÓDICO BIZKAITARRA (1893-1895), nº 24
Que é, pois, o que a respeito da pureza de raza se contén no programa nacionalista? Pode reducir-se nos pontos seguintes: 1º os extranxeiros poderian estabelecer-se en Bizkaia baixo a tutela dos seus respeitivos cónsules; pero non poderian naturalizar-se na mesma. A respeito dos españois, as Xuntas Xerais acordarian se haberian de ser expulsados, non autorizándo-lles nos primeiros anos da independéncia a entrada no território bizkaino, a fin de borrar máis doadamente toda pegada que no carácter, nos costumes e no idioma tivera deixado a sua dominación; 2º a cidadania bizkaina pertenecera por direito natural e tradicional às famílias orixinárias de Bizkaia, e en xeral as de raza euskeriana, por defeito da confederaión; y, por cesión de poder (Xuntas Xerais) constituído por aquelas e éstas, e coas restriccións xurídicas e territoriais que sinalara, ás famílias mestizas ou euskeriano-maketas.
*PERIÓDICO BIZKAITARRA (1893-1895), nº 16
Se nos desen a elixir entre unha Bizkaia povoada de maketos que só falasen Euskera e unha Bizkaia povoada de bizkainos que só falasen o castelán, escolleriamos sen dubidar ésta segunda, porque é preferíbel a sustáncia bizkaina con accidentes exóticos que poden substituírse polos naturais, a unha sustáncia exótica con propriedades bizkainas que nunca a poderan cambiar.
*SEMANARIO BASERRITARRA (1897), nº 8
Gran dano fan á Pátria cen maketos que non saben euzkera. Maior é o que fai un só maketo que o saiba.
Para o corazón da Pátria, cada basco que non sabe euzkera é unha espiña; duas espiñas cada basco que o sabe e non é patriota; tres espiñas cada español que fala o euzkera.