Düşünce özgürlüğü en sık söylenen, konuşulan kavram haline geldi. Uygulamada düşünceyi yasaklayan Ceza kanunu maddelerinin başında, 155, 158, 159, 169, 311, 312, 480 ve TMK 8 maddesi gelmektedir. Bu kavramlarla askerleri, meclisi, hükümeti, adliyi, türklüğü, cumhuriyeti ağır eleştiren herkesin yargılanması mümkündür. Yine ülke bütünlüğünden, dini konulardan bahseden herkesin bu maddelerden yargılanma ihtimali vardır. Kanun metinlerine, mahkum olan yazar, gazeteci, siyasetçi ve kişilerin konuşmalarına baktığımızda bu rahatlıkla anlaşılacaktır.
Aslında bu maddeler gerçekten bu haliyle uygulansa Türkiye'de mahkum olmayan kimse kalmaz. Her yerde, her zaman, herkes, meclise, hükümete, adliyeye, askeriye neler söylemiyor ki ? Ancak gazetelerde yer alan veya ihbar edilen kişilerle bu suçların takibi sınırlı kalıyor. Yani bu maddeler Türkiye'nin her tarafında herkes tarafından her gün işlenebilecek genişlik ve içerikte. Keza, bu maddelerden mahkum olanlar kendilerini suçlu görmemekte ve halkta mahkum olanları kınamamaktadır. Nitekim mahkum olan konuşmalara bakılabilse, büyük çoğunluk bu suç olmamalı diyebilecektir.Yani sosyolojik olarak toplumun suç görmediği ağır eleştiriler kanunla suç görülmektedir.
Avrupa topluluğuna girmek ve uyumlu olmak istiyorsak, hakaret suçlarını Avrupa' nın değer yargılarına getirmek zorundayız. Aksi halde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından sürekli mahkum edilmekten kurtulamayız. Nitekim AİH Mahkemesi çok sayıda davada Türkiye'yi mahkum etmiştir. Ayrıca bu değişiklikleri yapmamız, sözleşme tarafı olarak taahhütlerimizin de hukuki gereğidir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 88 adet davada düşünce özgürlüğü kavramının içeriğini, kapsamını, sınırlarını tartışmış ve içtihat oluşturmuştur. Doçent Vahit Bıçak hocamız bu kararların tamamını "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında ifade özgürlüğü" isimli kitapta toplamıştır. Kararların bazıları özet halinde, bazı kararlar ise tam metin olarak türkçe sunulmuştur. Dipnotları ile gerçek bir kaynak bir kitap olan bu eserin, özellikle hukukçuların kütüphanesinde bulunması zenginlik sayılacaktır. Vahit hocanın büyük emek ve göz nuru ile hazırladığı 530 sahifelik bu kitabı Liberal Düşünce Topluluğu yayımlayarak kütüphanemize güzel bir başucu eseri kavuşturmuştur. Bu kitap, gönderiye yetecek kadar posta pulunu ekleyerek Liberal Düşünce Topluluğundan istenirse, adreslerine ücretsiz olarak gönderebilir.
Düşünce, hakaret içeriğinde olsa bile suç olmaktan çıkarılıp yalnızca tazminata konu olması dileğiyle.
Hacı Ali Özhan.............
Bu makale vakit gazetesinde 14 aralık 2002 tarihinde yayımlanmıştır.
LDT websitesi
