AİHM’ NİN RP’Sİ KARARININ DEGERLENDİRİLMESİ

Hacı Ali Özhan

*Gerçek Hayat dergisi 3 ağustos 2001 yayımlanmıştır.

AİHM bir partinin terörü desteklediğinde, açıkça önerdiğinde kapatılabileceğini düşünüyor. Ançak hangi olayların terörü desteklemek olması konusunda SP ve TBKP kararlarından farklı düşünerek somut delil var diyerek RP terör partisi olarak kabul etmektedir.

Yöneticiler Anayasa Mahkemesince hiç dinlenmemişler, söylendiği ileri sürülen sözlerin söylenip söylenmediği araştırılmamış, haklarında ceza mahkumiyeti kararı yok, sözlerinden sonra o bölgede bir olay olmamış ve bu insanlar seçilip milletvekili olmuşlar, nasıl olurda bu sözler terör için ‘somut’ delil olarak kabul edilebilir. AİHM düşünce özgürlüğünde dar yorumu tercih etti.

Keza kararın 3 karşı 4 oyla alınması da mahkemenin kendi içinde tartıştığını göstermektedir. Bu kararı 17 kişiden oluşan Büyük Daire verecek olsaydı, bu oran pekala değişebilir. Nitekim temyiz halinde Büyük Daire bu dava hakkında karar verecektir.

AİHM yargılama usulu l998 kasım ayında değişmeden önce, SP ve TBKP kararları, 1998 yılı ocak ve temmuz aylarında 19 üyenin katılımıyla alınmıştır.

Diğer yandan AİHM şeriat propagandası yapılmasını, şeriat yönetiminin istenmesi ve bunun önerilmesini demokratik bulmuyor ve sözleşmeyi ihlal edici buluyor. Laiklik konusunda SP ve TBKP kararlarındaki özgürlükçü yorumdan ayrılarak yasakçılığı tercih etmiştir. İslami kuralları benimseyen ve onlara uyan ibadetlerini yapılması gibi,hareketler nedeniyle bir insanın veya partinin ‘şeriatçı’ olarak suçlanması gibi değerlendirmelere neden olacak bu yaklaşım, hukuka ve sözleşmeye ve AİHM’ in önceki içtihatlarına uygun değildir.

RP si iktidara gelmiş ve 1 yıl kalmıştır. İç barış bozulmamış, demokratik ilkelerin değişmesi istenmemiştir. Hangi somut delil ile ‘risk’ oluşmuştur. Zorlama bir yorumla ancak böyle söylenebilir.

Yine RP nin kapatılması hangi sosyal ihtiyacın varlığına dayandırılabilir. Aksine milyonlarca seçmeni olan bir partinin serbest olması sosyal ihtiyaçtır. Keza bir fikir partisinin varlığı sosyal bir ihtiyaçtır, kapatılması, yok olması değil.

Yine Yalnızca dinsel duyarlığı olan, dinsel referansları olan bir partinin inanç ayrımcılığı” ile suçlanması, din özgürlüğü ile nasıl bağdaşacaktır. Dininin gereklerini yaşamak isteyen bir topluluk ne yapacaktır. İbadetlerini yapmayacak mıdır.? Çok hukukluluğun önerilmesi hukuk içerikli bir tartışma konusudur ve bu konunun tartışılmasını yasaklamak SP ve TBKP kararını veren AİHM den beklenemez.

Sonuçolarak AİHM ‘in RP hakkındaki kararı yanlıştır. Büyük Dairede bu kararın değişeceğini tahmin ediyorum.