 .................... insan hakları sitesi.................... ..................................güzel insan akın birdal için.................................. |
.................... insan hakları sitesi.................... ..................................güzel insan akın birdal için.................................. |
HAK BİLİNCİ
İnsan hakkı bilinci konusunda yakında televizyonlarda bilgilendirici reklamlar göreceğiz. Her ay il ve ilçe kurullarından toplanacak bilgiler, Başkanlık tarafından rapora dönüştürülerek kamuoyuna açıklanacak. Başbakanlık İnsan Hakları Başkanı Doç. Vahit Bıçak, hak ihlali başvurularını form usulü tabi tutarak sistematik hale getirdi. Kuşkusuz form dışında yazılı, e-mail veya sözlü şikayetlerde incelenerek sonuçlandırılmaktadır. Bütün il ve ilçe insan hakları kurulları, bu formları Başkanlığa gönderecekler, Başkanlık yerel ihlalleri merkezden izleyip, sonucunu takip edip raporlaştıracak. Ayrıca DİE tarafından tasnifli istatistiklere dökülerek, Türkiye ölçeğinde hak ihlali haritası çıkarılacak. Bu çalışmalar kağıt üzerinde kalacak gibi görülse de, devlet tarafından yapılıyor olmasını önemsemek gerekir. Keza ihlallerin türü ve yoğunluğuna göre kanuni düzenlemeler yapılacağı için de önemli görülmelidir.
Form da bir çok konudaki insan hakkı sayılarak geniş bir başvuru imkanı getirilmiştir. İnsan hakkı denilince genellikle işkence, kötü muamele akla gelmektedir. Ancak uluslar arası belgelerde tanımlanmış bir çok hak yönünden il ve ilçe kurullarına görev verilmiştir. Bunlardan bazıları; bilim ve sanat hürriyeti, çalışma ve sözleşme hürriyeti, çevre hakkı, dilekçe hakkı, engelli hakları, haberleşme hürriyeti, konut dokunulmazlığı, özel hayatın gizliliği, sağlık ve hasta hakkı, seçme, seçilme ve siyasi faaliyet hakkı, sosyal güvenlik hakkı, vatandaşlık hakkı, yerleşme ve seyahat hakkı, zorla çalıştırma yasağı gibi haklardır.
İkinci ve üçüncü kuşak insan hakkı olarak görülen bu hakların, il ve ilçe kurullarının soruşturma yetkisine verilmesini çok önemli görmeliyiz. Bu konulardaki hak ihlali çok yaygındır. Bu ihlaller yönünden başvuruda bulunulması, insan haklarının gelişmesi açısından çok önemlidir. Hak bilincimizin oluşması ve ihlallerle mücadele ile daha çok insana yakışır toplum olunabilecektir. Bu nedenle yukarıdaki hak ihlalleri halinde de başvurularda bulunmayı ihmal etmemeliyiz.
Kurul başvuruları inceledikten sonra ihlalin ortadan kaldırılması ve tekrarını önleyici tedbirler de alabilecektir. Kayıtlara geçmesi, hakların iadesi, yanlışlığın düzeltilmesi, sorumluların cezalandırılması gibi yaptırımlar uygulayabilecektir. Kurul en geç otuz gün içinde başvuruyu karara bağlayacaktır. Bu karar ilgili resmi kurum tarafından geciktirilmeksizin öncelikle sonuçlandırılacaktır. Bu işlemler kurulca takip edilecektir. Adliyeyi ilgilendiren suçun tespiti halinde dosyayı Savcılığa intikal ettirerek davanın sonucunu takip etmekle görevlidir. Kurulun değerlendirmelerini içeren kararı, bu konuyla ilgili davalarda resmi delil niteliğinde görülecektir.
Kurul, üyelerin çoğunluğu ile karar alacağından üyelik önemli görülmelidir. Üyeler gündeme öneri getirebilmekte, başvurular hakkında ne tür işlem yapılacağına karar verebilmektedirler. Yeni yönetmelik ile üye olmak için başvuru esası getirilmiştir. Böylece Valiliğin örgütler içinden seçim tekeli de sınırlanmıştır. Bu nedenle geçmiş dönemde kurul çalışmalarına katılmayan İHD ve Mazlum-der' in yeniden kurul çalışmalarına katılmayı değerlendirmeleri gerekir. Resmi daire temsilcilerinin kurul üyeliğinden çıkarılarak, üyeliğin sivil örgütlere bırakılması, İHD ve Mazlum-der'in katılımı isabetli olacaktır. İnsan hakları konusunda en yetkin ve deneyimli bu örgütlerimizin kurula katılmaları bir ihtiyaç olarak gözükmektedir. Böylece 930 adet il ve ilçe kurulu etkin çalıştırılabilecektir.
Danışma kurulu üyesi iken, en aktif üyelerden olan Doç. Dr. Vahit Bıçak, insan hakları standartlarını yükseltmek ve insan hakları ihlallerini en aza indirmek için bütün bilgi, deneyim ve emeğini Başkanlığa sunuyor. Hukuk eğitimini ve doktorasını İngiltere'de yapan, Avrupa İnsan hakları Mahkemesi tecrübesine sahip hocam, istişareye çok önem verdiğinden herkesin bilgi ve deneyimini paylaşmakta, kimseden görüş almaktan kaçınmamaktadır. Belirtmek isterim ki bütün bunlar için aldığı maaş, asgari ücretin bile altında sadece 257 milyon. Avrupa Birliği üyelik süreci nedeniyle Türkiye insan hakları konusunda ciddi bir sınav verecek. Bu kritik dönemde Vahit hocaya görev verilmesi yerinde bir tercih olmuştur. Şimdi güzel projelere destek vermeli, proje önerilerimizi sunmalıyız.. İnsan hakları dersini 2004 yılında geçmeliyiz.
Hacı Ali Özhan
Bu makale 17 ocak 2004 tarihli vakit gazetesinde yayımlanmıştır.
| ||||