hacialinin     yargı sayfası

- insan hakları evrensel bildirisine uygun olarak diğer vatandaşlara olduğu gibi yargı organı mensuplarına da ifade, inanç, örgütlenme ve toplanma hakkı tanınır...

- Yargıçlar, kendi menfaatlerini savunmak, mesleki eğilimlerini geliştirmek ve yargı bağımsızlığını korumak için yargıçlardan oluşan örgütler kurabilir, bu örgütlere ve diğer kuruluşlara üye olabilirler.

- Yargıçlar gerekli hukuk eğitimini ve niteliklerini almış, dürüst ve ehliyetli kişiler arasından seçilir. Yargısal göreve seçim yöntemleri düzenlenirken uygunsuz saiklerle atama yapılmasına karşı koruyucu tedbirler getirilir. Yargıçların seçiminde ırk, renk, cinsiyet, din, siyasal veya başka bir fikir, ulusal veya toplumsal köken, mülkiyet, doğum, statü gibi nedenlerle bir kimseye karşı ayrımcılık yapılamaz.

- Mesleki sıfatları nedeniyle bir yargıç hakkında yapılan bir suç isnadı veya bir şikayet, uygun bir usule göre hızlı ve adil biçimde takip edilir. Yargıçlar adil olarak yargılanma hakkına sahiptir.

Yargının çok önemli bir ayağı olan iddia makamı yani savcılık kurumunda tarafsızlığı kuskusuz çok önemlidir. 1991 yılında Birleşmiş Milletler konferansında savcıların rolüne dair yönerge kabul edilmiştir. Adil ve hakkaniyete uygun bir ceza adaletine ve vatandaşların suçlara karsı etkili şekilde korunması ve adalet dağıtımında savcıların çok önemli rolünün olduğunu belirten Yönerge, hâkimlerin bağımsızlığı için tesbit edilen koşulların savcılar için de geçerli olmasını hükme bağlamıştır.

Göreve seçilmeleri, eğitimleri, statüleri; hizmet şartları ile ifade ve Örgütlenme özgürlüğü konusunda hâkimlere özgü tesbitleri aynen benimsenmiştir. Görevlerine ilişkin olarak da, .........işlerini tarafsızlıkla ve her türlü siyasal,sosyal, dinsel, ırksal, kültürel, cinsel veya başka herhangî bir ayrımcılıktan kaçınarak yürütürler. Savcılar kamu görevlileri tarafından işlenen suçları özellikle rüşvet, yetki suistimali "ağır insan hakları ...........suçların soruşturmasına yeterli özeni gösterirler.

Savcılar işkence, zalimane, insanlık. dışı veya onur kırıcı muamele veya ceza gibi eğir insan hakları ihlali oluşturan hukuka aykırı yollara başvurularak veya başka bir biçimde insan hakları ihlal edilerek elde edildiğini bildikleri veya bu yollarla elde edildiğine, makul sebeplere dayanarak inandıkları delilleri bu yollara başvuranlara karşı kullanmanın dışında başka hiçbir biçimde kullanamazlar; bu durumdan mahkemeyi haberdar ederler ve bu yolların kullanılmasından sorumlu olanların âdalet huzuruna çıkarılmalarını sağlamak için gerekli tüm işlemleri yaparlar.

Hâkim ve savcının bağımsızlığı kişi olarak kendilerine tanınan bir ayrıcalık olmayıp, hizmeti hiçbir etki altında kalmadan tarafsız olarak yapabilmelerinin zorunlu bir sonucudur. Böylelikle vatandaşın bağımsız bir iddia ve mahkemede yargılanarak adaletin tecellisi amaçlanmıştır.

Bağımsızlık, tek başına sözde kaldığın da kuşkusuz bir anlamı olmayacaktır. Hâkim ve savcıların mesleğe alınmaları, tayinleri, disiplin soruşturmaları dahil işlerini yürütürken her türlü idari organların dışında ve üstünde olmalarını gerektirir. Bütçesi, personeli ve alt yapı ihtiyaçlarıyla idari organlara ve en basta da , Adalet Bakanlığı' na bağlı bir hâkim ve savcının bağımsızlığından bahsetmek gerçekten güçtür.

Birleşmiş Milletler' ce kabul edilen prensiplerde görüleceği üzere, hâkim ve savcıların ifade, örgütlenme. toplantı özgürlükleri vardır. Bu hakların kullanımı konusunda hâkim ve savcılarımız gerekli duyarlılığı gösterebilmeli hatta sendika kurmakta dahi!l bulundukları makama ve kişisel sorunlarına sahip çıkabilmelidirler. Çok tartışılan yargı bağımsızlığı konusunda kendi acılarından toplumu bilgilendirmeli, sorunların çözümüne katkıda bulunmalıdırlar.

 Bağımsızlık için, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu [HSYK) kararlarına karsı yargı yolunun açılması mutlaka şarttır. Adalet dağıtanların, adalet arama haklarının olmaması gerçekten izah edilemez bir çelişkidir. Birleşmiş Milletler kararında da hâkim ve savcıların adil yargılanma hakları olduğu, disiplin kararlarının da bağımsız denetime tabi olacakları açıkça belirtilmiştir.

Önemli bir konuda, hâkim ve savcılar mesleğe alınırken, Adalet Bakanlığı'nın her türlü etki ve işleminden ayırılmalıdır. Bakanlıkça belirlenen sayıda hakim ve savcı için yazılı ve sözlü sınav yapılarak mesleğe aday olarak kabulleri bağımsızlığı dolaylı etkileyebileceği düşünülse de, bütün zamanlara yayılan ve derinde bir etkiye sahiptir. Bu nedenle HSYK' ca mesleğe aday kabulünün yapılması gereklidir.

 Bağımsızlık çok geniş bir Kavram olup uzun tartışmalar gerektirmektedir. Burada hâkim ve savcılar açısından bağımsızlık kavramına bakılmaya çalışılmıştır. Birleşmiş Milletler' ce alınan karar, üye ülkelerce benimsenmiş ve birçok ülkede uygulanmaktadır. Hâkim ve savcılara basta sendika kurma hakkı olmak üzere her türlü düşünce ve örgütlenme özgürlüğü tanınmalı, mutlaka da HSYK' u kararlarına karşı, yargı yolu açılmalıdır. Yeri gelmişken belirtmek islerim ki Yüksek Askeri Şura kararlarına .karşı yargı yolu kapalı olmasına rağmen, Askeri Yüksek idare. Mahkemesi'nde açığımız YAŞ kararının yok hûkmünde olduğunun tesbiti talepli davalarımızın bir kısmı kabul edilmiştir. Buradan hareketle HSYK kararlarına karşı Danıştay'da açılabilecek 'yok hükmünde' o!duğunun tesbiti .talepli dava!ar ilginç sonuçlar doğurabilir.