HAZİRAN MGK 'SI

MGK'nın yapısı, askeri bütçenin tespiti ve denetimi gibi tartışılması ertelenen konular artık tartışılıyor. Hükümette 7 inci paketin içinde bu konuları düzenlemeyi düşünüyor. Konu Avrupa sistemi ve AB' nin beklentilerine göre çözülmelidir. Çünkü değişikliklerin AB organlarının denetimine sunulup "olur" görmesi ihtiyacı vardır. Dolayısıyla bizim kendi isteklerimizin, önerilerimizin pratik anlamı yoktur. Basına yansıdığı kadarıyla, MGK genel sekreterinin kişi olarak "sivil olması" değişikliği yine kurulda üye olarak yalnızca genelkurmay başkanının bulunması, gündem konusu ilgilendirdiğinde kuvvet komutanlarının katılması gibi önerileri düşünülmektedir.

2002 yapılan sivil üyelerin artırılması değişikliği yeterli olmadığı gibi, belirtilen değişiklik önerileri de kesinlikle yeterli kabul edilmeyecektir. Çünkü, baş sorun MGK' nın yapısı ve statüsüyle ilgidir. 1961 askeri darbesinden sonra oluşturulan Milli Güvenlik Kurulu, 1982 askeri darbesiyle devam ettirilmiştir. Yani MGK, askeri darbe koşullarında askerler tarafından, sivil iradenin üzerinde yapılandırılmıştır. Tavsiye niteliğinde kararlar alınması hiyerarşi olarak hükümetin üzerinde olmayı gerektirir. Hükümetin karşısına askerlerin eşit statüde oturup, oy vererek karar almaları hiçbir demokratik esasla uyuşmaz. Sonra hükümetin üyeleri zaten MGK üyesidir, dolayısıyla hükümete kim nasıl tavsiyede bulunacaklar. Hükümetin üzerinde olan veya öyle gözüken kendine özgü bir kurulun, bağlayıcı olmasa dahi öneriler sunması Avrupa sistemiyle bağdaşmamaktadır.

MGK internet sitesinde; Milli Güvenlik Kuruluşlarının çok sayıda ülkede bulunduğu, Cumhurbaşkanı veya Başbakana bağlı müstakil kuruluş olduğu gibi, Federal Almanya'da hükümet içerisinde bir kurul, Kanada'da hükümet teşkilatı içinde yer alan özel konseyin bir alt komitesi, Yunanistan'da Milli Savunma Bakanlığı'nın bir alt ünitesi, ABD'de milli güvenlik konularında Başkana danışmanlık yaptığı belirtiliyor. Devamla şöyle deniyor. "...ekonomi, kültür, eğitim, tarih, çevre v.b. konularda parlamentolara ve / veya hükümetlere yardımcı olmak ve araştırma, geliştirme, danışma amaçlı kurullar varsa, hemen her ülkede güvenlik ile ilgili kurullar da vardır. Yönetildikleri rejime, karşı, karşıya oldukları tehdit ve risklere ve/veya gelişmişlik seviyelerine bağlı olarak Milli Güvenlikle ilgili kurullar; teşkilatları, görevleri, bağlı oldukları makamlar, almış oldukları kararların nitelikleri açılarından ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir..."

Bizde de kimse, güvenlikle ilgili bir kurul olmasın demiyor. Yukarıdaki ülkelerde de görüleceği üzere, güvenlikle ilgili bir uzman kurul niteliğinde olması isteniyor. Böyle bir uzman kurulun görevi "güvenlikle" sınırlı olacağı gibi, statüsü ve yapısı da görevin niteliğiyle sınırlı olmalıdır. Bizde daha önce bu şekilde iki kurul oluşturulmuştur. Örneğin; 1933 yılında "Yüksek Müdafaa Meclisi" adıyla oluşturulan kurul, Başbakanın başkanlığında, Genelkurmay Başkanı ve Bakanlar Kurulu üyelerinden oluşmaktadır. Görevi; milli seferberlik vazifeleri tespit etmek ve gerekli esasları hazırlamak olup, kurulun sekreteri Milli Savunma Bakanlığınca tayin edilmektedir.

Yine 1949 yılında "Milli Savunma Yüksek Kurulu" ismiyle bir kurul oluşturulmuştur. Başbakan' ın başkanlığında bazı Bakanlar, Milli Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanından oluşmaktadır. Görevi; Hükümetçe takip edilecek milli savunma politikası esaslarını, milli seferberlik planını hazırlamak, yurt savunmasıyla ilgili işlerden Başbakanın lüzum gösterdiklerini inceleyerek mütalaasını bildirmek. Kurulun genel sekreteri, Genelkurmay Başkanının mütalaası alınarak Milli Savunma Bakanınca yapılacak teklif üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla, sivil devlet memurları arasından Başbakanca atanmaktadır.

Türkiye'ye zaman kazandırmak istiyorsak MGK haziran toplantısında, kurulun kaldırılması yanında 1933 ve 1949 örnekleri dahil her türlü öneri, Cumhurbaşkanı tarafından toplantı gündemine alınarak tartışılmalıdır. Asker üyelerin kaygı, görüş ve önerileri de dikkate alınarak, Hükümetçe hazırlanacak Avrupa sistemine en uygun taslak, Mecliste temmuzda yasalaşabilecektir. Kendimizi kandırmayıp samimi olarak demokratik esaslara uyumu istiyorsak, radikal ve cesur değişiklikler yapmak zorunluluğu vardır. Avrupa Birliğine giriş gibi tarihi bir fırsat, askerlerin statüleri nedeniyle kaçırılırsa bu ülkeye yazık olur. Atatürk'ün batı uygarlığı hedefine en çok yaklaştığımız Avrupa Birliği süreci, bir tavsiye organı olan MGK' nın yapısı nedeniyle kesintiye uğratılmamalı, herkes üzerine düşen fedakarlığı yapmalıdır.

Hacı Ali Özhan

Bu makale 21 haziran 2003 tarihli vakit gazetesinde yayımlanmıştır.

aihm   any.mah.   yürütme   yargı   araştırmalar   makaleler         main page / ana sayfa    hacialiozhan@hotmail.com  ı   hacialiozhan@mynet.com  ı   hacialiozhan2000@yahoo.com