KANUNLAR DEĞİŞİRKEN

Ak Parti hükümeti, AB uyum yasaları konusunda gerekli değişiklikleri yapmaya çalışıyor. CHP bu konuda sırf muhalefet olsun tavrı yerine, faydalı ve yerinde değişiklikleri destekliyor. Bu meclis, iktidarıyla muhalefetiyle aslında bir tarih yazıyor. Askeri darbelerin ürünü olan otoriter anayasa ve kurumları yerine, özgürlükçü bir anayasa ve kurumları ihtiyacını, CHP ve AKP karşılayabilmeli ve topluma sivil bir anayasa sunabilmelidirler. 1982 anayasası; sayın Hasan Celal Güzel' in deyimiyle Türkiye'nin önünde gelişmesini engelleyen bir ayakbağı durumundadır. AK Partinin ve CHP' nin bu tarihi değere uygun davranışlarını yeni bir anayasa yaparak devam ettirmesi ihtiyacı vardır.

Yeni anayasa değişikliği sosyal bir gereklilik olduğu gibi, AB' ye uyumlu olabilmek içinde zorunludur. Yeni anayasa yapılırken, Avrupa Birliği anayasa taslağının doğrudan dikkate alınması Türkiye'ye zaman kazandıracaktır. Kaynağını anayasadan alan DGM, MGK, Askeri Şura kararları gibi konularda anayasa değişikliği AB uyumu için zorunludur. Parça değişiklikler yerine anayasayı tümden değiştirme süreciyle bir bütün halinde uyumu sağlamak daha yerinde ve isabetli olacaktır. Yeni sivil anayasa yapılması zaman yetersizliği nedeniyle ertelenecekse, anayasa değişiklikleri ile beraber kanun değişiklikleri 7 inci paketin içinde birlikte yer alabilir. Anayasa ve kanun değişikliğinin birlikte yer almasına bir engel olmadığı gibi, değişikliklerin anayasadan kaynaklanması nedeniyle bütünlüğü ve uyumu sağlayabilmek açısından buna ihtiyaç da vardır.

DGM' lerin kaldırılması konusunda toplumda genel bir mutabakatın olduğu söylenebilir. Her kesimden eleştiri alan ve sürekli tartışılan askeri darbe döneminde kurulan DGM' lerin tümden kaldırılması fikri genel kabul görmüştür. DGM' ler uzman mahkeme amacıyla kurulduğu söylenmiştir, ancak uzmanlık gerektiren yeni suç tipleri yokken, ağır ceza mahkemelerinin görev alanına giren eski suç türleri DGM lerin görev alanına verilmiştir. Nitekim 1982 yılına kadar Ağır Ceza mahkemeleri DGM'lerin görevlerini yapmışlardır. DGM' lerin kaldırılması hukuki hiçbir boşluk yaratmayacağı gibi adli yargıdaki ikiliğe son verecektir. 7 inci paketle, Anayasanın 143 maddesi ve 2845 sayılı DGM kanunu yürürlükten kaldırılarak, AB'ye uyumda yargısal bir rüzgar yaratılmalıdır.

Yüksek Askeri Şura Kararlarının yargı denetimine açılması yönündeki haklı şikayetler sürekli yapılmaktadır. Yakınma ve eleştirilerin çoğu, subay ve astsubayların disiplinsiz denilerek görevlerine son verilmesi üzerine yapılmaktadır. Anayasanın 125 maddesinde, yargı denetimine kapalı olan Y.A.Ş. görevleri sayılmamıştır. Y:A.Ş kanunu da "disiplinsiz" personelin durumunu Şuranın görev alanına almamıştır. TSK personel kanununda 1983 yılında yapılan değişiklikle; Genelkurmay Başkanına gerekli gördüğü hallerde disiplinsiz personelin dosyasını şura gündemine getirme hakkı verilmiştir. Genelkurmay Başkanı da bu yetkisini kullanarak bazı personelin dosyasını şura gündemine almaktadır. Kuvvet komutanlarının da disiplinsiz personelin görevine son verme yetkisi bulunmakta ve buna karşı askeri yargıya başvurma hakkı varken, Şura kararına karşı yargıya başvurulamıyor. Eğer, Şura gibi üst düzey ve askeri teknik komuta heyetinin oluşumu ve kararları yargı dışında bırakılmak isteniyorsa, anayasanın 125 maddesi değişikliği yapılmadan, yalnızca Personel kanunundaki Genelkurmay başkanına verilen takdiri yetkiye ilişkin 50/c, 94/b maddelerinin değiştirilmesi ile yakınmaların ortadan kaldırılması mümkündür.

MGK konusunda da tekraren kısaca belirtmek isterim ki; MGK' nın mevcut yapısı, görevi ve çalışma biçimi bu haliyle korunursa AB yasalarına uyum mümkün değildir. Genel sekreterin sivil olması veya kuvvet komutanlarının üyelikten çıkarılması değişikliği sorunu çözmeyecektir. Doğru çözüm; Milli Savunma Bakanı' nın başkanlığında Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarından bir kurul oluşturmaktır. Bu kurul; Başbakanın ihtiyaç duyduğu hallerde, yurt savunması, seferberlik, savaş hali gibi askeri konularda bilgi vermekle görevli kılınmalıdır. Dolayısıyla darbe dönemi anayasasının bir kurumu olan MGK' yı kuran 118 maddenin ve 2945 sayılı MGK kanun yürürlükten kaldırılmalıdır.

Hacı Ali Özhan

Bu makale 5 temmuz 2003 tarihli vakit gazetesinde yayımlanmıştır.

aihm   any.mah.   yürütme   yargı   araştırmalar   makaleler         main page / ana sayfa    hacialiozhan@hotmail.com  ı   hacialiozhan@mynet.com  ı   hacialiozhan2000@yahoo.com