LUDHER
IT-TIELET ATT
L-Arloġġ tat-Torok qed idoqq is-sitta. Qniepen tal-knisja ta’ San Pawl fil-bogћod, li jibdew bћala mota u jibqgћu gћaddejin gћal xi gћaxar minuti. ĠANNI fuq il-palkett jirranġa l-fanal, LEO bilqegћda sieq fuq sieq, TERESITA tippassiġġa ћosbiena. |
|
ĠANNI |
(jinżel minn fuq il-palkett) Dan l-inkwiet kollu, gћalfejn? Mhux il-familji kollha gћandhom l-istorja tagћhom? Il-problema hi li din ћafna drabi tibqa’ moћbija u ћadd ma jkun iridha titla’ fil-wiċċ. Imma ġaladarba titla’, jiġrilha bћall-Gżira ta’ Ferdinandu. Kulћadd iwaћћal il-bandiera magћha u ћadd ma jkun irid jitlaqha qabel ma terġa’ tinżel ћelu ћelu fil-qiegћ. |
LEO |
Liema qiegћ? Tal-memorja, forsi? |
TERESITA |
Le o, lanqas li mhux ilkoll imћawwdin. Tiftakar kien hemm setta darba? Kien jisimhom Fariżej. |
ĠANNI |
Ma nkomplux naggravaw il-biċċa. Ter, igdem ilsienek. Ħija dejjem hekk kien. L-ewwel xokk f’kull ma jkun, joћroġ kemm hu bniedem sensittiv. |
LEO |
Gћaliex, jaqaw int m’intix? Ftakar f’ommok u... |
ĠANNI |
Daqshekk, Leo, daqshekk. Ejjew nagћmlu biċċa mid-dramm. Qegћdin lura llum u l-Ħadd gћalhekk jiġi. (isejjaћ) Ersilia, ejja agћtina daqqa t’id. Gћandna bżonnok. Aktar ma nkunu, aktar nieћdu pjaċir. |
GERIT |
Daqqa t’id jew lagћqa bi lsienha? Liema tagћż el, Ġann? |
ERSILIA |
(tidћol hi u tneћћi l-fardal) Hawn jien, Ġann. Gћidli x’se nagћmel? |
ĠANNI |
Itilgћu fuq il-palkett. Ħudu l-iskript u nibdew. |
LEO |
Jien se nibqa’ hawn isfel, inћares u nammira. (jibqa’ bilqegћda, imma jdawwar is-siġġu lejn il-palkett) |
ĠANNI |
Ibda, Ter. Qiegћed persuntek kollha fiha. Ftakar li rridu nerġgћu nibnu l-moral ta’ Leo. |
TERESITA |
(soda) Kien iż-żmien li l-Ordni fdatu b’qadja Ruma jmur, u gћal erbgћin jum huwa vvjaġġa qalbu tћ abbat bil-fervur.Ma’ l-elf mil Martin ћabrek f’tajn u tafal qrieqtu mgћaddsa, sa ma tul il-Via Cassia ġie wiċċ imb’wiċċ mal-Belt Mqaddsa. |
ĠANNI |
Ersilia, int issa, u nkomplu sejrin hekk, waћda kull waћda. |
ERSILIA |
Ruma ta’ dak iż-żmien, mhux il-belt li na fuha llum,b’ta’ San Pietru l-ewwel ġebla tgћodd inqas minn elfejn jum. Mxabbat Mikielanġlu mas-saqaf tas-Sistina, ta’ l-Univers il-freski kien gћadu qed jirfina. |
TERESITA |
Il-Foru sfrundat u miżgћ ud b’tal-bejgћ it-tilari;Tveren sћaћ fil-Kolossew, din Rum a sekulari.Tidћol ġo xi sqaq, ara li ma tiġix fil-gћali; Toћroġ fil-wesgћat, hemm il-palazzi tal-kardinali. |
LEO |
Gћajjejt nisma’! (iqum) Se nerġa’ noћroġ inpejjep sigarett. Hawn sa żewġ kantunieri l-aktar. Forsi niltaqa’ ma’ Martin u Katrin. (joћroġ) |
TERESITA |
Erġa’ lura, Leo. Ftakar, in-naћla gћall-fjura terġa’ tmur. (jingћalaq il-bieb) |
ĠANNI |
Kompli, Ersilia. |
ERSILIA |
Ta’ pellegrin devot li kien, l-imqades kollha dar, u l-oqbra w l-gћadam Martin bies, u bl-indulġenzi far. Fl-erwieћ mejtin ta’ qrabatu, kien jaћseb fl-offertorju, B’hekk Alla kien jeћlishom, minn ġewwa l-purgatorju. |
ĠANNI |
(iċempel il-bieb) Ġie xi ћadd. Ersilia, tista’ tmur tara min ġie? (ERSILIA tilbes il-fardal) |
ERSILIA |
(jerġa jdoqq il-bieb bla sabar u ERSILIA waqt li tkun ћierġ a) U bil-mod, qisha se taqa’ d-dinja. Tini ċans nasal! |
ĠANNI |
Ter, kompli biċċ’oћra. |
TERESITA |
Iġri, iġri, fittex qaddes, gћax oћrajn qed jistennew! Tmien minuti biex toffriha, u l-erwieћ hekk jithennew. Kemm qassisin f’Ruma huwa ra, bilġri joffru l-quddies, gћax hekk tidћol l-elemosina, kull ћsieb ieћor bla qies. |
LEO |
(sadattant ikun daћal LEO, b’ERSILIA tlebbet warajh) Ter, irrid inkellmek. Jew ġewwa, jew barra, x’imkien rasi u rasek. |
ĠANNI |
Iva kkalma, Leo. Ħudhom bil-mod l-affarijiet. |
TERESITA |
Xi ġralek Leo? Jaqaw dik il-biċċa ta’ qabel? |
ĠANNI |
Ara, tistgћu toqogћdu hawn. Ħadd mhu se jissemmalkom, lanqas jindaћlilkom. Ersilia, ejja mmorru fil-kċina, u jien nitla’ nara lill-ommi. (joћorġu, ERSILIA timxi u tћares lura, beżgћana) |
TERESITA |
(nież la minn fuq il-palkett) Meta kien l-aћћar li tak hekk? Eh, iva niftakar. Meta konna qed nargumentaw li trid titla’ l-Kanada gћal kollox. Tlewwimna mhux ћażin dakinhar. |
LEO |
U se nerġgћu nitlewwmu llum, gћall-aћћar darba ż gur. Issa ddeċidejt. Se nitlaq minn din il-familja u naћrab minn hawn gћal kollox. U l-wirt niġi naqa’ u nqum minnu. Jista’ Ġanni jagћmel bih xi mniegћel irid. |
TERESITA |
Daqshekk jimpurtak? Il-wirt biss issemmi. U ommok... |
LEO |
Dik omm Ġanni. |
TERESITA |
U Ġanni nnifsu, Martin, u j ien biex inqiegћed lili nnifsi fl-aћћar post. Lilna ma ssemminiex. |
LEO |
Qiskom familja waћda diġа. Kulћadd kien qed jużani kif irid. Posti mhux hawn aktar. Toronto gћandi l-ћbieb, dejjem jistednuni nitla’ ћdejhom. U meta kienu Malta dejjem mort tajjeb magћhom. |
TERESITA |
U titlef il-job li gћandek hawn. Ara kemm nies xtaqu li kien tagћhom. |
LEO |
Xogћol isibuli. Barra minn hekk gћada se mmur gћand tal-gazzetti u nġib ir-reklami biex inbiegћ il-flat. |
TERESITA |
(terġa’ tinstama l-musketterija) U x-xjafek jeћduhom. Se jdumu jdoqqu dawn il-qniepen. U issa bl-isparar ukoll. Mank jafu x’inhu ftit kwiet! |
LEO |
Issa ћierġa l-vara. Imma ma tlumhomx. Ħadd ma jifhem is-sitwazzjoni li jkunu jinsabu fiha l-oћrajn. |
TERESITA |
Gћax kieku ż gur jisktu, hux? |
LEO |
Dan kollu irrid neћles minnu, qed tifhem Ter? Dan kollu li jiġri fostna f’din il-qoxra art. |
TERESITA |
Eh, mela mhux is-sitwazzjoni familjari biss. |
LEO |
Kollox ma’ kollox, Ter. Jekk gћandna din is-sitwazzjoni familjari, din tiġri gћax ћadd m’gћandu ebda kumpassjoni gћalina, gћax in-nies izekzku, ћadd ma jaћmel ’l ћadd u kulћadd irid ikun aћjar mill-ieћor, almenu fid-dieher. |
TERESITA |
Kull familja gћandha tagћha, li kellna nafu l-veritа ta’ kulћadd. |
LEO |
Il-verità qatt ma toћroġ kollha, Ter. |
TERESITA |
Dawn il-ћbieb ta’ Toronto, min huma Leo? |
LEO |
John, ћuh u martu. John u ћuћ proprju, martu telqietu. Gћall-ewwel immur noqgћod magћhom. |
TERESITA |
Mbagћad, tibqa’ ma’ xi wieћed minnhom biss, forsi, hekk tiggalleġġa minn turufnament gћall-ieћor? |
LEO |
X’taћsibni Ter? Hi x’inhi s-sitwazzjoni dejjem aћjar minn raġel imwaqqa’ fin-nasba ta’ mara. |
TERESITA |
Dik l-imћabba kollha? Dawk il-wegћdiet kollha? Itlaq mela la trid hekk. U meta jfettillek, ara ma tmurx terġa’ tipprova tiġi tibki fi ћdani. |
LEO |
M’gћandix gћalfejn. Saћћa. U ara tieћu xi qatgћa papali meta juruk lin-nanna Gerit. (jitlaq jiġri ’l barra u jiġbed il-bieb waajh b’sabta li tibqa’ tidwi) |
ERSILIA |
(tidћol tiġri minn ġewwa, b’ĠANNI warajha) Telaq? Fejn mar? |
ĠANNI |
X’inhu dat-tisbit kollu, hawn ? Mela anki l-bieb kien se jieћu miegћu? (il-qniepen ta’ San Pawl jagћtu l-aћћar tokki u l-mota tieqaf) |
TERESITA |
Telaq. Ma felaћx iġorr l-unur tiegћu u ta’ binti fuqu. Qal li jippreferi ћajja ġdida fil-Kanada. |
ĠANNI |
Daqshekk dejjem impurtah mill-fami lja. Gћalih ћadd minnha qatt ma fisser xejn gћalih, rasu l-ewwel f’kollox. |
ERSILIA |
Imma lilek nibqgћu narawk, le? Issa sirna ћbieb sew. Barra minn hekk hemm bintek fin-nofs, u Martin irid ikollu lil min isejjaћ mamа ta’ spiss. |
TERESITA |
U mela, anki gћal Ġanni, ta’ min jagћmillu xi ftit kumpannija. |
ĠANNI |
(iqaћqaћ) Dik ћaġ’oћra. Gћandi lil Ersilia, tieћu ћsiebi sew, u l-kotba fuq Ludher fil-waqtiet solitarji tiegћi. Perт int, Ter, tibqa’ dejjem milqugћa f’darna, kemm bћala omm Katrin u l-ћabiba ta’ Ersilia. Anki biex ikolli ftit kumpannija fis-sahriet litterarji tiegћi. |
TERESITA |
Mbagћad hemm il-mamа tiegћek ukoll. |
ERSILIA |
Gerit? |
TERESITA |
Forsi meta tlaqqgћuni magћha nibda niġi noqgћod magћha jien ukoll... |
ĠANNI |
Ma tantx gћandha bż onn. |
TERESITA |
... l-aktar meta Ersilia tkun trid tistrieћ xi ftit, Ġann, jew ikollha bż onn taqdi xi qadja u int ma tkunx hawn. |
ERSILIA |
Jien se mmur nipprepara l-ikel anki gћax Gerit imdorrija tiekol xi ftit kmieni. (toћroġ) |
TERESITA |
Gћidli, Ġann, daqshekk prob lema li nara l-mamà? |
ĠANNI |
Le, lanqas xejn, imma gћadu ma wasalx il-waqt. |
TERESITA |
Forsi xi darba meta nkunu weћidna u tkun tћossok aktar komdu? |
ĠANNI |
(iћares ’l ġewwa eċitat) Tgћajjatx, gћax it-tnejn gћandhom par widnejn daqshiex. |
TERESITA |
Imma naћse b li issa se jkun hemm relazzjoni ġdida bejnietna, le? |
ĠANNI |
Gћaliex gћandu jkun hemm? U jekk ikun hemm, sempliċement waћda bejn mara u armel... |
TERESITA |
U min jaf x’gћamel l-armel fi ż mienu? |
ĠANNI |
Ikkakkma ma’ mara li bellgћalu missierha biex jogћġo b lil ommu. |
GERIT |
Agћjtu ftit hemm isfel. Bit-trumbetta ma’ widinti xorta ma nistax nismagћkom. |
ĠANNI |
(jgћajjat) Ma fadlilniex enerġija gћal-lejla, Mа. Ġraw wisq affarijiet illum. |
GERIT |
Teresita, Teresita, toqgћodx tilgћabha tal-qarnita. |
TERESITA |
(tibqa’ titkellem b’vuċi baxxa) Gћidli, Ġann. L-aћћar kelma li qalli Leo kienet li ma mmurx nieћu xi qatgћa kbira meta nara lil Gerit. |
ĠANNI |
Iva, gћidlu, lis-sur ћija. |
TERESITA |
Jaqaw hemm xi ћaga mhux f’lokha fuq Gerit? Forsi x ћaġa f’riġlejha? Gћax ma ddaћћlilhiex lift biex tinżel hawn? Mhux hawn isfel tgћixuha ћajjitkom? |
ĠANNI |
Tiġi spiża kemxejn qawwija. Ma niflaћ x gћaliha. Mbagћad fl-aћћar mill-aћћar qegћda tajba hemm fuq, Alla jagћtiha l-gћomor, kieku hawn isfel ara kif teћdilna rasna. |
TERESITA |
(jinstama jinfetaћ il-bieb biċ-ċavetta. Sadattant l-Arloġġ tat-Torok qed idoqq is-sitta w kwart) Hawn huma, waslet Katrin. Saflaћћar ġew. |
ĠANNI |
(bejnu u bejn ruћu) U Martin magћha. Povru Martin. Se jsib ruћu sew b’omm ġdida u missier maqbud bejn żewġ nisa. |
KATRIN |
(tiġri lejn ommha) Mà, daqshekk. Inћossni se niġġennen f’din id-dar. |
TERESITA |
X’ġara, binti, x’ġara? Jaqaw gћadu jaћdem il-whisky? |
KATRIN |
(tolfoq fi ћdan ommha) Le, Mà, naf x’jien ngћid u naf x’jien ngћid sew. |
ĠANNI |
Martin, x’ġara? |
MARTIN |
Iltqajna ma’ Leo. Kien tiela’ lejn Strada Rjali, ilebbet bla nifs. Qalilna li sejjer ’il bogћod minn hawn gћax ma felaћx aktar gћall-ġenn fil-familja tagћna. U semma lilek, missier, u lil Ersilia. |
ĠANNI |
Daqshekk? |
MARTIN |
Ma nafx x’ma qalx fuqkom it-tnejn, Pà. |
ERSILIA |
(tidћol taparsi ma tafx x’inhu gћaddej) Smajt ismi jissemma’. Gћandkom bżonni? Ara Martin, hawn. Katrin, erġajt qed tibki? |
TERESITA |
(tћaddan lil KATRIN) Ħalliha. Gћaddiet minn trawma llum. |
ĠANNI |
(jipponta minn taћt l ejn KATRIN) Tajtu ċans, Martin? |
MARTIN |
Ma stajtx inwaqqfu. Kien mimli wisq biex jitkellem u konna f’nofs ta’ triq. |
ĠANNI |
U b’daqshekk? Ma stajtx tieqaflu? |
MARTIN |
L-argumenti dejjem gћallimtni biex inћallihom gћad-dar, missier. |
ĠANNI |
Insomma, x’qal? |
MARTIN |
Qabadha fuq il-konfużjoni u l-paranoia li gћ andek, Pà, u Ersilia li tgћawwik u tkompli miegћek fil-konfużjoni tiegћek... |
ERSILIA |
Jien! Hekk jonqos issa wkoll. Gћax ma ġiex jgћidlek x’ried meta ġie jimbixni u jiġbidli xagћri. |
ĠANNI |
Biż-żejje d. Kompli Martin. |
MARTIN |
Ġie jgћidli fuq il-kumpless qawwi li gћandek jorbtok ma’ ommok, u kull ma din tfisser gћalik... |
TERESITA |
Tgћajjatx! |
ĠANNI |
Ħallih ikompli. |
MARTIN |
X’gћamlet miegћek u x’gћamlitlek... |
ĠANNI |
Iktar! (filwaqt li jdur lejn in-naћa fejn ikun hemm ERSILIA u l-bieb li jagћti gћalgћand ommu u jgћatti wiċċu biż-żewġ idejn) |
MARTIN |
Kemm tћobbha u tobgћodha fl-istess ћin! |
ĠANNI |
(jgћajjat u jdur lejn il-palkett) Ieqaf! Ieqaf! |
TERESITA |
(titlaq lil KATRIN u tmur minn wara tqiegћed idha fu q spalt ĠANNI) Ġann? |
ERSILIA |
(li tkun sadattant ћaddnet lil KATRIN) It-tort kollu tagћna, Martin, gћax qatt ma gћidnilu kif jien u Ġanni konna sibna ’l xulxin. |
ĠANNI |
Le, le. Qatt m’jien se nieћu tort fuq din. Kien hu li ma ried jaf b’xejn. |
ERSILIA |
(titlaq lil KATRIN, tmur lejn il-bieb tal-kċina, tagћmel idejha ma’ ћalqha bћal min isejjaћ biex il-vuċi tidwi aktar, tћares ’il fuq u tibda tgћajjat bil-vuċi li kienet tuża biex iġġib leћen GERIT) Itilqu lil Ġanni, Teresit, gћax dak tiegћi u nagћmel bih li rrid! |
ĠANNI |
(jgћajjat, kważ i jwerżaq) Le, le, le! Imma gћaliex, gћaliex? (jolfoq) Gћaliex qed tagћmel hekk, Gerit? |
TERESITA |
Gerit? |
KATRIN |
Mà! Ifhem, Mà. Ersilia u Gerit l-istess mara. Ġanni ma setax joqgћ od aktar mingћajr ommu wara mewtha... |
ERSILIA |
u lanqas ma seta’ jitfgћani ’l barra gћax martu kienet daћћlietni fil-familja. |
MARTIN |
Mbagћad bdew ћerġin il-kumplessi. |
ĠANNI |
(kalm) Edipu. Luteru. Ersilia. |
TERESITA |
Ersilia? |
ERSILIA |
Iva, jien. Gћax Ġanni lili dejjem stmani mal-kbar , jekk ma tafx. |
TERESITA |
Gћaliex, Ersilia? |
ĠANNI |
(jidћol bil-qawwa) Gћax kif xtaqet marti fuq is-sodda ta’ mewtha, il-ћsieb kien li niżżewweġ lil Ersilia biex tieћu ћsieb Martin. |
MARTIN |
U hi qatt ma riedet, almenu li tiżżewweġ. |
ERSILIA |
Sigrieti ta’ familti dawk. |
ĠANNI |
Imma jien ridt nirregolarizza l-pożizzjoni tagћ na, jekk mhux f’gћajnejn is-soċjetа, gћall-inqas gћall-paċi ta’ moћћi. |
MARTIN |
Dak li nsejjћu moraliż mu, Papà? |
ĠANNI |
Nippreferri korrettezza. Korrettezza soċjali. |
KATRIN |
Imma lil Marti n xorta ћadet ћsiebu, le? Gћid kollox. |
ĠANNI |
Ħadet ingћid, u tiegћi ukoll. |
TERESITA |
Mingћajr ma bqajtu ż żewwiġtu. |
ERSILIA |
Imma affezzjonati lejn xulxin kemm jista’ jkun. |
ĠANNI |
(iћares lejn ERSILIA bi ћlewwa) L’aktar meta feġġu l-kumplessi. |
ERSILIA |
T a’ Edipu u Luteru. Kien hemm li jien komplejt miegћu, gћax kellu bżonni. |
ĠANNI |
Minkejja l-pilloli kollha li kont nibla’ u gћadni. Sibt li l-aћjar soluzzjoni kienet li nibda ngћix ir-realtа tiegћi. |
MARTIN |
Kien dak il-Pastor li qiegћdek gћall-frisk. |
ĠANNI |
Friedrich? Xi ftit, forsi. Gћallimni naffronta l-ћajja, minkejja kull persekuzzjoni. Mill-bqija kif qabilna kien gћamel Ludher. |
ERSILIA |
(taqbeż gћ alih) Imma f’ћajtu dejjem sab tentazzjonijiet kbar. F’Leo l-iktar. |
ĠANNI |
Dak Leo. Ludher ukoll kien ћa l-iskomunika tiegћu minn papa jismu Leo. Imma dak kellu salib ta’ santandrija mdendel m’ismu. |
TERESITA |
Kemm taf tqabbilhom, jew irrid ngћid x’kumbinazzjoni? Ma nafx. Qed tћawwdu lili ukoll issa. |
ĠANNI |
Dak Ljuni Gћaxra ћariġli l-Bulla Exsurge Domini, gћax f’gћajnejh kont sa mill-bidu ż baljat. |
ERSILIA |
Wasalt gћall-pilloli, Ġann. Illejla ћudhom kmieni aktar mis-soltu gћax jaqbillek, Ġann. |
TERESITA |
U dwar ommok, kif daћlet Ersilia? |
ĠANNI |
Gћadek ma ddejaqtx tindaga fuq il-familja tagћna. Imma xorta ngћidlek. Illum inqisek bћala waћda minna, gћada ma nafx. |
TERESITA |
Grazzi. Fuq ommok u Ersilia issa. |
ĠANNI |
Gћax Ersilia ћasset gћalija. (jaqbad lil ERSILIA mill-minkeb b’affett) Meta rat kif kont qed nitfarrak ma’ l-imwieġ tal-ћsibijiet ta’ moћћi, ftakret xi ћaġa li kienu qalulhom fil-kors tan-nurses snin ilu... |
ERSILIA |
(tippontifika gћax taf) Li jiġi żmien li l-anzjani taћkimhom id-dementia... |
KATRIN |
Jiġifieri? |
ERSILIA |
Li jibdew jinsew u jћawwdu, jibdew jgћixu fil-passat qisu llum u l-bieraћ ma jeżistux. Li ma jkunu jridu jaċċettaw xejn ġdid gћax ikun hemm dik ix-xi ћaġa tal-passat li gћadhom ma paċewx magћha fil-ћajja tagћhom ta’ llum... |
TERESITA |
Allura? |
ERSILIA |
Allura trid timxi magћhom bl-akbar imћabba f’din il-fażi delikata ta’ ћajjithom. Ma tridx tikkuntrarjhom. Trid tkompli magћhom sakemm bil-mod il-mod jiġu li ma jaċċettawx il-kummiedji tiegћek aktar, jintebћu li dik mhix ir-realtа u joћorġu minn dik il-fażi waћedhom gћax ma jkunux iridu lil min jilgћabhom aktar. U joћorġu anki bl-gћajnuna tal-mediċina. |
ĠANNI |
(ikun telaqha mill-minkeb) U hekk nissilna flimkien lil Ludher u lin-nanna Gerit biex forsi naћrab minn din ir-realtа kiefra tiegћi. Imma ġara li kif ninsab bћalissa, inћossni komdu ћafna, u lanqas ma nista’ nitlaq lil Ersilia anki gћax fiha nara lill-ommi. (jaqbadha b’affett minn spallitha) |
MARTIN |
Ommi tatek mara, Pà, imma int dawwartha f’omm. |
KATRIN |
(tgћajjat, esterika) Ma nafx u ma nafx u lanqas ma rrid naf. Jien ma rridx ngћix din il-ћajja. Ma rridx nibqa’ hawn. Qed tifhmu. Ma rridx u ma rridx. |
TERESITA |
Katrin! Iva kkalma. Il-ġenn tal-missier mhux bilfors jasal gћalgћand uliedu. Ġanni gћadda minn storja iebsa f’ћajtu, u forsi int gћadek ma tafx kollox fuqu. |
ERSILIA |
Gћaliex? Forsi int taf? |
TERESITA |
Naf ћafna, ngћid, gћalkemm issa niddubita x’inhi tassew il-veritа. Ġanni kien ilu jafni minn żmien l-universitŕ, biex mbagћad gћandu wiċċ jiġi jgћid li kont qegћda hawn biex nindaga fuq il-familja tiegћu. |
ĠANNI |
Mhux hekk hu? Jien kont biss nispija fuqek, bl-akbar prudenza, biex nissodisfa lili nnifsi. |
KATRIN |
Iktar, Mà. Xorta mhux se tipperswadini. |
TERESITA |
Meta jien imbagћad ћriġt tqila bik, Ġanni kumbinazzjoni rani fuq il-vapur naћrab lejn Gћawdex m’ommi u ma’ missieri... |
MARTIN |
Kif qatt ma gћidtuli dan, Katrin. Mela mhux kollox konna qed naqsmu u nћalltu flimkien? |
KATRIN |
Sa dal-mument lanqas jien stess ma kont nafu dan. Meta staqsejtha min kien missieri, ommi dejjem dawwrietli d-diskors u ftit li xejn naf kif ġejt fid-dinja. |
ĠANNI |
Ma kienetx kumbin azzjoni, Ter, imma provvidenzjali. Hemm sitwazzjonijiet fil-ћajja li jorbtu lil xi persuni flimkien, anki jekk rabta ċoff, tul diversi meded ta’ ћajjithom. Din tagћna hi waћda minnhom. |
ERSILIA |
Mela ara kif se tgћaqqad ċoff ma’ ieћor, tafx, gћax jien mhux bi ћsiebni nitlaq minn hawn. |
ĠANNI |
Le, le. Żgur li ћ add mhu qed jibgћatek minn hawn. Il-ћajja trid tibqa’ ddur fuq fusha anki issa li Leo telaqna... u Gerit niżlet it-taraġ. |
ERSILIA |
Gћadha ћajja f’gћajnejk, Ġann. |
ĠANNI |
U tibqa’, imma mhux bl-iste ss mod li kienet qabel. Issa se tkun ћajja bћala l-anġlu kustodju tiegћi, li jara u ma jitkellimx, li qiegћed hemm u ma jimissekx. |
ERSILIA |
Imma tћossu, Ġann, hux veru? Tћoss il-preżenza tiegћu, hux? Almenu aћjar hekk, gћax ma naqlax grież mi aktar. |
KATRIN |
U missieri, Mà, missieri, min kien? |
TERESITA |
Ġuvni, playboy, li wara daћal gћall-kors tal-Liġi u spiċċa avukat tal-prima. Illum tarah gћaddej minn Strada Rjali jġiblek suġġizzjoni kbira, l-iktar meta tarah miexi ma’ xi żewġ avukati oћra, iћaddan id-diary u xi file ma’ sidru b’dedikazzjoni kbira gћall-vokazzjoni u x-xogћol kollu li gћandu... |
ĠANNI |
Integerrimi vires. |
KATRIN |
Isem m’gћandux, Mа ? |
TERESITA |
X’jimpurtak, Katrin? Mhux aћjar li ma tkunx tafu? Hekk jew b’hekk, jekk qatt gћad tiġi li tisћet lil ћajtek, ma jkollokx lil min tmur tgћajjar u tћammarlu wiċċu li qatt ġabek fid-dinja. |
KATRIN |
Mela nibqa’ nfittxu jien, Mà. Saflaћ ћar il-veritа żgur titla’ fil-wiċċ. |
TERESITA |
Le, tagћmilx hekk, binti. Gћax dakinhar li titla’ l-veritа, negћreq jien . |
KATRIN |
Gћaliex, Mа ? |
TERESITA |
Gћax kont jien li ġibt kollox b’idejja. Ma kontx naf li l-irġiel jaqgћu daqshekk malajr, minkejja kemm kien jgћidli missieri. Ma kontx naf li gћax kont noqgћod nitbennen fuq ġuvni kellu jġibni li nibda nbennen jien. Gћalhekk ngћidlek toqgћod attenta, anki ma’ Martin, binti. |
ĠANNI |
Mhux kulћadd biered bћali u bћal Ersilia, Martin. |
ERSILIA |
Tkellem gћalik, Ġann. Mbagћad ma tippretendix li torqod m’ommok, hux? |
ĠANNI |
Minkejja kull avvanz li tipprova tagћmel? |
ERSILIA |
Dak biex infejjqek, Ġann. Minn dejjem kelli x-xewqa li saflaћћar tispiċċa din l-istorja. U issa... |
ĠANNI |
Spiċċat bl-gћeruq u x-xniexel. |
MARTIN |
Imma attent, Pà. Gћ ax jekk ma taqlax l-gћeruq sew, ix-xniexel xorta jibqgћu jagћmlu tagћhom. Il-problema trid taqlagћha mill-basla, Pа... |
TERESITA |
U taqliha bћalma qabel ikunu qlew lilek. |
KATRIN |
Mà, dawn il-kutrumbajsi bil-kliem dejjqunu u xebbgћ uni. Ejjew nitilqu minn din id-dar, u int, Martin, ma nwegћdekx li qatt nerġa’ niġi ’l hawn. |
MARTIN |
U l-gћerusija, ma nkompluhiex? Lanqas jekk nibqgћu nduru mas-swar u mmorru Paceville biss, jew niltaqgћu gћand ommok? Ż gur li l-Mamà se tibqa’ ћabiba tagћna sew, anki gћax Ġanni issa se jkollu ћafna bżonnha. |
ERSILIA |
Veru, Ter, issa sirna ћbieb sew. |
TERESITA |
Ħalluni, ma nafx. Gћal-lum, irridu mmorru. Nieklu xi ћaġa u norqdu. Gћada ġurnata oћra. Nispera li tkun waqfet ix-xita. Mbagћad... |
ĠANNI |
Mbagћad? |
TERESITA |
... meta s-sema jikћal u r-riћ jieqaf ivenven, mbagћad naraw. |
KATRIN |
Irridu nitkellmu sew, Mamà, u jek k jogћġobkom ebda telefonati gћalissa. Irridu nkunu aћna l-ewwel li nċemplu... |
MARTIN |
Imma dejjem nistgћu nibgћatu xi messaġġ fuq il-mobile. |
KATRIN |
L-anqas. Xejn. Assolutament xejn. Skiet perfett sakemm nitkellmu u naћsbu bejnietna kif se nitilqu l-imgћoddi u niffaċċaw il-futur. Gћandna bż onn, hux, Mamà? |
TERESITA |
Ejja mmorru, sar il-ћin. Ġraw wisq affarijiet illum. (joћorġu) |
Hawn jibdew idoqqu ċ-chimes taċ-Church of England li gћall-ewwel jinstemgћu ċari u qawwija jsejjћu gћall-Evensong, imma wara jiddgћajfu sakemm isir id-djalogu li jwassal gћal tmiem id-dramm; jekk jista’ jkun il-mota tindaqq sћiћa u kompleta. |
|
ERSILIA |
Ħa nagћtikom il-kowt. (ERSILIA u MARTIN imorru wkoll lejn il-bieb ta’ barra, Erisila dritt warajhom sal-bieb, MARTIN jasal biss sat-tarf, iћares ċass lejhom sejrin imma jibqa’ jidher minn fuq il-palk) |
ĠANNI |
Saћћa, saћћiet. |
MARTIN |
(jinstema’ bieb jingћalaq) Erġgћajna waћedna, missier. |
ERSILIA |
(tidћol lura) X’ћin tridu, nagћmlilkom tieklu. Ħdimna wisq illum. (tibda tirranġa l-kamra, tiżbarazza, tirranġa siġġijiet f’posthom eċċ) |
MARTIN |
B’moћћna, ruћna u kull ma gћandna. |
ĠANNI |
Il-karrozza se ddaћћalha gћada? |
MARTIN |
Gћadni ma kellimtux. Filgћodu nċempillu. |
ĠANNI |
Jekk Alla jrid inqumu. |
ERSILIA |
Gћaliex le? Il-palkett tridu mixgћul aktar? |
ĠANNI |
Le. Tista’ titfih. Il-ġimgћa d-dieћla naraw. |
ERSILIA |
(titla fuq il-palkett) Mela nistgћu nibdew inżarmawh ukoll. (titfi l-lampa, tibda tteftef fih, drapp, biċċiet żgћar li jinqalgћu, eċċ) |
MARTIN |
Gћidli ћaġa, missier. Il-pont li tћobb issemmi... |
ĠANNI |
Il-pont taz-zonqor li jieћdok f’art fejn ma jaћkimx iż -żmien. |
MARTIN |
Hu xejn diffiċli biex tibnih? |
ĠANNI |
Lanqas xejn. |
MARTIN |
Forsi trid ћafna sabar biex tibnih? |
ĠANNI |
Wisq anqas. Kapaċi jibnih kulћadd, u inqas ma jinben a b’sabar iktar jinbena sod u qawwi. |
MARTIN |
Gћaliex? |
ĠANNI |
Gћax gћall-art l-oћra ngћaddu meta nitilfu s-sabar... |
MARTIN |
Nitilfu s-sabar? |
ĠANNI |
li nћallu d-dinja ddur fuq fusha, li ġisimna jkompli miexi bil-pass dgћajjef tiegћu fit-taћsir li jrid jgћaddi minnu, li rridu naslu x’imkien gћada meta bilkemm nafu fejn aћna llum... |
MARTIN |
U allura, Pà, dan jgћ addina gћan-naћa l-oћra? |
ĠANNI |
Iva, qabel iż-żmien. |
MARTIN |
Dan kollu gћax inkunu qed ngћaġġlu ż -żmien? |
ĠANNI |
Hekk hu. Gћax inkunu qed nagћmlu minn kollox biex naћarbu miż -żmien, biex neћilsu minnu, u bla ma nafu nkunu dejjem qegћdin inqarrbu iktar lejn dik l-art fejn iż-żmien ma jaћkimx. |
MARTIN |
(jehwden) Biex ngћaddu minn fuq il-pont taz-zonqor lejn l-art fejn iż-żmien ma jaћkimx. |
ERSILIA |
(nieżla minn fuq il-palkett) Jien sejra nippreparalkom l-ikel. |
MARTIN |
Le, Ersilia. Oqgћod hawn, gћandi bż onnok. (ERSILIA terġa’ lura. MARTIN imur jimxi mxengel u joqgћod bilqegћda fuq is-siġġu f’nofs il-palkett, jehwden)Minn fuq il-pont zonqri lejn l-art fejn m’hemmx żmien. Pŕ, jaqaw ommi hemm qegћda? |
ĠANNI |
Iva, ibni, hemm qegћda, fuq dik in-naћa tistenniena lkoll. |
MARTIN |
U n-nanna Gerit, ukoll? |
ĠANNI |
(imbikkem) Iva wkoll, Martin. |
MARTIN |
Mela kulћadd qasam il-pont taz-zonqor u qiegћed ma’ Martin u Katrin. |
ĠANNI |
Ma’ Martin u Katrin? X’int tgћid, ibni? |
MARTIN |
Ludher u Bora, le? |
ĠANNI |
Von Bora. U xi darba inkunu magћhom aћna wkoll, tafx? |
MARTIN |
Wara li ngћaddu minn fuq il-pont taz-zonqor lejn l-art fejn ma jaћkimx iż -żmien, hux, Pŕ? |
ĠANNI |
Iva, ibni, hekk hu. Imma issa strieћ, ejja nitilgћu fuq, anki jekk inġibulek l-ikel f’nofs ta’ lejl. |
MARTIN |
(jokrob u jehwden) Ersilia, ejja ћdejja, żommli idejja. |
ERSILIA |
Hawn, Martin. (taqbadlu idu b’id waћda u bl-oћra tmellislu spalltu) Ejja nagћmlu kif qallek missierek u nitilgћu fuq. |
MARTIN |
(jibqa’ bilqegћda) Ommi, ommi. Allura ommi diġà qasmet il-pont? |
ERSILIA |
U isa. Jekk trid li nitkellmu bћal missierek. |
MARTIN |
Mela Ersilia, mqar gћal-lejla biss, trid toqgћod flok ommi? |
ERSILIA tieћu nifs qawwi u tgћolli gћajnejha ’l fuq fid-direzzjoni ta’ l-udjenza. Fl-istess waqt ĠANNI jћares ’l fuq lejn id-direzzjoni tar-raba’ sular mnejn kont tidћol gћalghand GERIT. In-noti tal-mota tal-Knisja ta’ l-Ingliżi jitqawwew sew hekk kif jingћalaq is-siparju u jistgћu wkoll jibqgћu sejrin hekk gћal xi ftit tal-ћin wara li dan jingћalaq, forsi sakemm tispiċċa l-mota. |
|
(Siparju finali) |
Home – Dramm – Radioplay