ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ M΄ (στίχοι : 329-472 [τέλος] ) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
Το εδέχθη ο Γλαύκος πρόθυμα, και αντάμα των Λυκίων τον μέγαν κίνησαν λαόν. Του Πετεώ το τέκνον άμα τους είδε, ο Μενεσθεύς, επάγωσε. Ότι επάνω ορμούσαν εις τον πύργον του τον όλεθρον να φέρουν. Και ολόγυρά του εκύταζε να ιδεί των πολεμάρχων κανέναν στην ανάγκην τους βοηθός αυτού να δράμει. Κι εγγύς είδε τους Αίαντας, λεοντόκαρδο ζευγάρι, στον πύργον και από την σκηνήν τον Τεύκρον μόλις ήλθε. Αλλά βοήν δια ν’ ακουσθή να σύρει δεν ημπόρει ότ’ ήταν κτύπος πόφθανεν ως τ’ ουρανού τον θόλον, οι ασπίδες ως εκρούοντο και οι περικεφαλαίες. Και οι πόλεις, ότ’ ήσαν κλειστές και οι Τρώες να τες σπάσουν επροσπαθούσαν και με ορμήν κατόπιν να περάσουν. Κι έστειλ’ ευθύς στον Αίαντα τον κήρυκα Θοώτην.	ὣς ἔφατ᾽, οὐδὲ Γλαῦκος ἀπετράπετ᾽ οὐδ᾽ ἀπίθησε· τὼ δ᾽ ἰθὺς βήτην Λυκίων μέγα ἔθνος ἄγοντε. 330 τοὺς δὲ ἰδὼν ῥίγησ᾽ υἱὸς Πετεῶο Μενεσθεύς[1]· τοῦ γὰρ δὴ πρὸς πύργον ἴσαν κακότητα φέροντες. πάπτηνεν δ᾽ ἀνὰ πύργον Ἀχαιῶν εἴ τιν᾽ ἴδοιτο ἡγεμόνων, ὅς τίς οἱ ἀρὴν ἑτάροισιν ἀμύναι· ἐς δ᾽ ἐνόησ᾽ Αἴαντε δύω πολέμου ἀκορήτω 335 ἑσταότας, Τεῦκρόν τε νέον κλισίηθεν ἰόντα ἐγγύθεν· ἀλλ᾽ οὔ πώς οἱ ἔην βώσαντι γεγωνεῖν· τόσσος γὰρ κτύπος ἦεν, ἀϋτὴ δ᾽ οὐρανὸν ἷκε, βαλλομένων σακέων τε καὶ ἱπποκόμων τρυφαλειῶν καὶ πυλέων· πᾶσαι γὰρ ἐπώχατο, τοὶ δὲ κατ᾽ αὐτὰς ἱστάμενοι πειρῶντο βίῃ ῥήξαντες ἐσελθεῖν. αἶψα δ᾽ ἐπ᾽ Αἴαντα προΐει κήρυκα Θοώτην·
«Θοώτη, εδώ τον Αίαντα πετάξου να καλέσεις, τους δυο μάλιστα. Ότι αυτό θα ήταν σωτηρία, ότι φρικτός αφανισμός σ’ ολίγο εδώ θα γίνει. Θα πέσουν μ’ όλην την ορμήν οι Λύκιοι πολεμάρχοι οπού στην μάχην λυσσεροί κα πρώτοι εγνωρισθήκαν. Αλλ’ αν και αυτού στον πόλεμον πολύστενοχωρούνται, μόνον ο Τελαμώνιος ας έλθει ο μέγας Αίας, και ο Τεύκρος εις το πλάγι του εξαίσιος τοξότης.».	ἔρχεο δῖε Θοῶτα, θέων Αἴαντα κάλεσσον, ἀμφοτέρω μὲν μᾶλλον· ὃ γάρ κ᾽ ὄχ᾽ ἄριστον ἁπάντων εἴη, ἐπεὶ τάχα τῇδε τετεύξεται αἰπὺς ὄλεθρος. 345 ὧδε γὰρ ἔβρισαν Λυκίων ἀγοί, οἳ τὸ πάρος περ ζαχρηεῖς τελέθουσι κατὰ κρατερὰς ὑσμίνας. εἰ δέ σφιν καὶ κεῖθι πόνος καὶ νεῖκος ὄρωρεν, ἀλλά περ οἶος ἴτω Τελαμώνιος ἄλκιμος Αἴας, καί οἱ Τεῦκρος ἅμα σπέσθω τόξων ἐῢ εἰδώς. 350
Είπε και δεν παράκουσεν ο κήρυξ εις τον λόγον, των χαλκοφράκτων Αχαιών εδιάβηκε το τείχος, εστήθη εμπρός στους Αίαντες και προς εκείνους είπε:	ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα οἱ κῆρυξ ἀπίθησεν ἀκούσας, βῆ δὲ θέειν παρὰ τεῖχος Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων, στῆ δὲ παρ᾽ Αἰάντεσσι κιών, εἶθαρ δὲ προσηύδα·
«Των χαλκοφράκτων Αχαιών ανδρείοι πολεμάρχοι, ω Αίαντες, του Πετεώ το τέκνο αγαπημένο ολίγο καν σας θέλει εκεί να δράμετε βοηθοί του, και οι δυο μάλιστα. Ότι αυτό θα ήταν σωτηρία. Ότι σε λίγο αφανισμός φρικτός εκεί θα γίνει. Θα πέσουν μ’ όλην την ορμήν οι Λύκιοι πολεμάρχοι όπου στην μάχην λυσσεροί και πρώτα εγνωρισθήκαν. Αλλ’ αν κι εδώ στον πόλεμον πολύ στενοχωρείσθε, μόνος ο Τελαμώνιος ας έλθει ο μέγας Αίας και ο Τεύκρος εις το πλάγι του εξαίσιος εις το τόξον.».	Αἴαντ᾽ Ἀργείων ἡγήτορε χαλκοχιτώνων ἠνώγει Πετεῶο διοτρεφέος φίλος υἱὸς 355 κεῖσ᾽ ἴμεν, ὄφρα πόνοιο μίνυνθά περ ἀντιάσητον ἀμφοτέρω μὲν μᾶλλον· ὃ γάρ κ᾽ ὄχ᾽ ἄριστον ἁπάντων εἴη, ἐπεὶ τάχα κεῖθι τετεύξεται αἰπὺς ὄλεθρος· ὧδε γὰρ ἔβρισαν Λυκίων ἀγοί, οἳ τὸ πάρος περ ζαχρηεῖς τελέθουσι κατὰ κρατερὰς ὑσμίνας. 360 εἰ δὲ καὶ ἐνθάδε περ πόλεμος καὶ νεῖκος ὄρωρεν, ἀλλά περ οἶος ἴτω Τελαμώνιος ἄλκιμος Αἴας, καί οἱ Τεῦκρος ἅμα σπέσθω τόξων ἐῢ εἰδώς.
Και ο μέγας δεν αρνήθηκεν ο Τελαμώνιος Αίας, και στον Οϊλιάδην έλεγε με λόγια φτερωμένα:	ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε μέγας Τελαμώνιος Αἴας. αὐτίκ᾽ Ὀϊλιάδην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· 365
«Ω Αίας, συ και ο σύντροφος ανδρείος Λυκομήδης μείνετ’ εδώ τους Δαναούς να σπρώχνετε στην μάχην κι εγώ πηγαίνω κει βοηθός σ’ εκείνον τον αγώνα. Και άμα τους φέρω ανάσασιν, ευθύς εδώ θα γύρω.».	Αἶαν σφῶϊ μὲν αὖθι, σὺ καὶ κρατερὸς Λυκομήδης, ἑσταότες Δαναοὺς ὀτρύνετον ἶφι μάχεσθαι· αὐτὰρ ἐγὼ κεῖσ᾽ εἶμι καὶ ἀντιόω πολέμοιο· αἶψα δ᾽ ἐλεύσομαι αὖτις, ἐπὴν εὖ τοῖς ἐπαμύνω.
Τους είπε και ανεχώρησεν, κατόπιν ο αδελφός του ο Τεύκρος, και το τόξον του βαστούσεν ο Πανδίων. Και όταν του τείχους έφθασαν από το μέσα μέρος στον πύργον οπού ο Μενεσθεύς κρατούσεν ο γενναίος, κι έφθασαν στην ανάγην τους, διότι των Λυκίων οι μεγαλόψυχοι αρχηγοί κι εξαίσιοι πολεμάρχοι στον προμαχών’ ανέβαιναν, ως μαύρη ανεμοζάλη. Και άρχισαν αντιμέτωποι μ’ αλαλαγμόν την μάχην.	ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη Τελαμώνιος Αἴας, 370 καί οἱ Τεῦκρος ἅμ᾽ ᾖε κασίγνητος καὶ ὄπατρος· τοῖς δ᾽ ἅμα Πανδίων Τεύκρου φέρε καμπύλα τόξα. εὖτε Μενεσθῆος μεγαθύμου πύργον ἵκοντο τείχεος ἐντὸς ἰόντες, ἐπειγομένοισι δ᾽ ἵκοντο, οἳ δ᾽ ἐπ᾽ ἐπάλξεις βαῖνον ἐρεμνῇ λαίλαπι ἶσοι 375 ἴφθιμοι Λυκίων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες· σὺν δ᾽ ἐβάλοντο μάχεσθαι ἐναντίον, ὦρτο δ᾽ ἀϋτή.
Και πρώτος άνδρα εφόνευσεν ο Τελαμώνιος Αίας του Σαρπηδόνος σύντροφον, τον μέγαν Επικλήα. Με τρανό μάρμαρο σκληρό που μες στο τείχος ήταν στους προμαχώνες υψηλά και δεν θα το βαστούσε με τα δυο χέρια τωρινός θνητός εις τα καλά του.	Αἴας δὲ πρῶτος Τελαμώνιος ἄνδρα κατέκτα Σαρπήδοντος ἑταῖρον Ἐπικλῆα μεγάθυμον μαρμάρῳ ὀκριόεντι βαλών, ὅ ῥα τείχεος ἐντὸς 380 κεῖτο μέγας παρ᾽ ἔπαλξιν ὑπέρτατος· οὐδέ κέ μιν ῥέα χείρεσσ᾽ ἀμφοτέρῃς ἔχοι ἀνὴρ οὐδὲ μάλ᾽ ἡβῶν,
Και αυτός το σήκωσε υψηλά. Στην περικεφαλαίαν το’ριξε και την άνοιξε κι εσύντριψε όλ’ αντάμα της κεφαλής τα κόκαλα. Και απ’ τον υψηλόν πύργον έπεσε αυτός, ως βουτηχτής κι εβγήκεν η ψυχή του. Και ο Τεύκρος τον ανδράγαθον υιόν του Ιππολόχου τον Γλαύκον, ως ανέβαινε το τείχος κι εγυμνώθη το χέρι, τον ετόξευσε κι έπαυσε από την μάχην και χάμου επήδησε κρυφά μη τους ιδεί κανένας των Αχαιών και τες φωνές του βάλει που επληγώθη.	οἷοι νῦν βροτοί εἰσ᾽· ὃ δ᾽ ἄρ᾽ ὑψόθεν ἔμβαλ᾽ ἀείρας, θλάσσε δὲ τετράφαλον κυνέην, σὺν δ᾽ ὀστέ᾽ ἄραξε πάντ᾽ ἄμυδις κεφαλῆς· ὃ δ᾽ ἄρ᾽ ἀρνευτῆρι ἐοικὼς 385 κάππεσ᾽ ἀφ᾽ ὑψηλοῦ πύργου, λίπε δ᾽ ὀστέα θυμός. Τεῦκρος δὲ Γλαῦκον κρατερὸν παῖδ᾽ Ἱππολόχοιο ἰῷ ἐπεσσύμενον βάλε τείχεος ὑψηλοῖο, ᾗ ῥ᾽ ἴδε γυμνωθέντα βραχίονα, παῦσε δὲ χάρμης. ἂψ δ᾽ ἀπὸ τείχεος ἆλτο λαθών, ἵνα μή τις Ἀχαιῶν βλήμενον ἀθρήσειε καὶ εὐχετόῳτ᾽ ἐπέεσσι.
Σφόδρα ελυπήθη ο Σαρπηδών που είδε να φεύγει ο Γλαύκος. Και όμως μ’ ορμήν πολεμικήν ευθύς τον Θεστορίδην Αλκμάονα ελόγχισε και οπίσω το κοντάρι ετράβηξε κι επίστομα κατόπιν εις την λόγχην έπεσε αυτός κι εβρόντησαν επάνω τ’ άρματά του. Κι έσυρε αυτός με τα βαριά του χέρια προμαχώνα και όλον τον εκατέβασεν ώστ’ εγυμνώθη επάνω το τείχος όλο και εις πολλούς πλατύν άνοξε δρόμον.	Σαρπήδοντι δ᾽ ἄχος γένετο Γλαύκου ἀπιόντος αὐτίκ᾽ ἐπεί τ᾽ ἐνόησεν· ὅμως δ᾽ οὐ λήθετο χάρμης, ἀλλ᾽ ὅ γε Θεστορίδην Ἀλκμάονα δουρὶ τυχήσας νύξ᾽, ἐκ δ᾽ ἔσπασεν ἔγχος· ὃ δ᾽ ἑσπόμενος πέσε δουρὶ πρηνής, ἀμφὶ δέ οἱ βράχε τεύχεα ποικίλα χαλκῷ, Σαρπηδὼν δ᾽ ἄρ᾽ ἔπαλξιν ἑλὼν χερσὶ στιβαρῇσιν ἕλχ᾽, ἣ δ᾽ ἕσπετο πᾶσα διαμπερές, αὐτὰρ ὕπερθε τεῖχος ἐγυμνώθη, πολέεσσι δὲ θῆκε κέλευθον.
Και ο Τεύκρος με τον Αίαντα συγχρόνως του εχυθήκαν. Τον τόξευσεν εις τον λαμπρόν ζωστήρα της ασπίδος ο Τεύκρος. Αλλ’ εμάκρυνεν ο Ζευς απ’ τον υιόν του τες μοίρες μη πέσει νεκρός αυτού σιμα στα πλοία. Και την ασπίδα ελόγισεν ο Αίας και αν και η λόγχη δεν βγήκε πέρα, ετάραξεν αυτόν εις την ορμήν του. Και οπίσω λίγο εσύρθηκεν, αλλά τον προμαχώνα δεν άφηνεν, ως έλπιζε δόξαν αυτού να λάβη. Κι εστράφη ευθύς κι εφώναζε των θεϊκών Λυκίων:	τὸν δ᾽ Αἴας καὶ Τεῦκρος ὁμαρτήσανθ᾽ ὃ μὲν ἰῷ 400 βεβλήκει τελαμῶνα περὶ στήθεσσι φαεινὸν ἀσπίδος ἀμφιβρότης· ἀλλὰ Ζεὺς κῆρας ἄμυνε παιδὸς ἑοῦ, μὴ νηυσὶν ἔπι πρύμνῃσι δαμείη· Αἴας δ᾽ ἀσπίδα νύξεν ἐπάλμενος, οὐδὲ διὰ πρὸ ἤλυθεν ἐγχείη, στυφέλιξε δέ μιν μεμαῶτα. 405 χώρησεν δ᾽ ἄρα τυτθὸν ἐπάλξιος· οὐδ᾽ ὅ γε πάμπαν χάζετ᾽, ἐπεί οἱ θυμὸς ἐέλπετο κῦδος ἀρέσθαι. κέκλετο δ᾽ ἀντιθέοισιν ἑλιξάμενος Λυκίοισιν·
«Ω της Λυκίας μαχηταί, που είναι η πρώτη ορμή σας; Όσον και αν είμαι ανδράγαθος, δύσκολον είναι μόνος δρόμον να σχίσω ανάμεσα στο τείχος προς τα πλοία. Ακολουθείτε και οι πολλοί μεγάλα κατορθώνουν.».	ὦ Λύκιοι τί τ᾽ ἄρ᾽ ὧδε μεθίετε θούριδος ἀλκῆς; ἀργαλέον δέ μοί ἐστι καὶ ἰφθίμῳ περ ἐόντι 410 μούνῳ ῥηξαμένῳ θέσθαι παρὰ νηυσὶ κέλευθον· ἀλλ᾽ ἐφομαρτεῖτε· πλεόνων δέ τι ἔργον ἄμεινον.
Είπε κι εκείνοι απ’ την βοήν του σεβαστού κυρίου ταράχθηκαν και πρόθυμοι σιμά του ορμήσαν όλοι. Απ’ τ’ άλλο μέρος έσφιγγαν τες φάλαγγες οι Αργείοι μέσ’ απ’ το τείχος. Και άρχισε μέγας σ’ αυτούς αγώνας. Διότι μήτε οι Λύκιοι τους Δαναούς να βιάσουν εδύνονταν και διάβασιν να σχίσουν προς τα πλοία και μήτε οι Δαναοί ποτέ να διώξου τους Λυκίους από τα τείχη εδύνονταν, αφού σ’ αυτά πατούσαν.	ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δὲ ἄνακτος ὑποδείσαντες ὁμοκλὴν μᾶλλον ἐπέβρισαν βουληφόρον ἀμφὶ ἄνακτα. Ἀργεῖοι δ᾽ ἑτέρωθεν ἐκαρτύναντο φάλαγγας 415 τείχεος ἔντοσθεν, μέγα δέ σφισι φαίνετο ἔργον· οὔτε γὰρ ἴφθιμοι Λύκιοι Δαναῶν ἐδύναντο τεῖχος ῥηξάμενοι θέσθαι παρὰ νηυσὶ κέλευθον, οὔτέ ποτ᾽ αἰχμηταὶ Δαναοὶ Λυκίους ἐδύναντο τείχεος ἂψ ὤσασθαι, ἐπεὶ τὰ πρῶτα πέλασθεν. 420
Και όπως χωράφι αμοίραστο να τερμονολογήσουν δυο γεωργοί φιλονικούν, κι έχουν στα χέρια μέτρα κι ερίζουν δια το ανάλογον μέρος σ’ ολίγον τόπον. Όμοια κι αυτούς εχώριζαν οι προμαχώνες, όπου και απ’ τα δυο μέρη εσχίζονταν στ’ ανδρειωμένα στήθη άλλες βαριές, άλλες λεπτές, δερμάτινες ασπίδες. Πολλών ο αλύπητος χαλκός εδάγκασε το σώμα. Στην γυμνήν πλάτην, αν κανείς εστρέφετο εις την μάχην, στο στήθος, κι ήσαν οι πολλοί, τρυπώντας την ασπίδα. Και ολούθε οι πύργοι ερραίνοντο και οι προμαχώνες όλοι από το αίμα των ανδρών και Δαναών και Τρώων, αλλά δεν εκατόρθωναν ώστ’ οι Αχαιοί να φύγουν.	ἀλλ᾽ ὥς τ᾽ ἀμφ᾽ οὔροισι δύ᾽ ἀνέρε δηριάασθον μέτρ᾽ ἐν χερσὶν ἔχοντες ἐπιξύνῳ ἐν ἀρούρῃ, ὥ τ᾽ ὀλίγῳ ἐνὶ χώρῳ ἐρίζητον περὶ ἴσης, ὣς ἄρα τοὺς διέεργον ἐπάλξιες· οἳ δ᾽ ὑπὲρ αὐτέων δῄουν ἀλλήλων ἀμφὶ στήθεσσι βοείας 425 ἀσπίδας εὐκύκλους λαισήϊά τε πτερόεντα. πολλοὶ δ᾽ οὐτάζοντο κατὰ χρόα νηλέϊ χαλκῷ, ἠμὲν ὅτεῳ στρεφθέντι μετάφρενα γυμνωθείη μαρναμένων, πολλοὶ δὲ διαμπερὲς ἀσπίδος αὐτῆς. πάντῃ δὴ πύργοι καὶ ἐπάλξιες αἵματι φωτῶν 430 ἐρράδατ᾽ ἀμφοτέρωθεν ἀπὸ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν. ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὧς ἐδύναντο φόβον ποιῆσαι Ἀχαιῶν,
Και ως τα καυκιά της ζυγαριάς γνέστρα γυνή δικαία ίσια κρατεί σηκώνοντας όμοια μαλλί και ζύγι να πάρει τον μικρόν μισθόν τροφήν εις τα παιδιά της. Όμοια κι εκείν’ ισόμετρα την μάχην εκρατούσαν, ωσότου ο Ζευς εδόξασε τον Έκτορα μεγάλως, και πρώτος πήδησεν αυτός στων Αχαιών το τείχος. Και σφοδρήν έσυρε φωνήν: «Ανδρειωμένοι Τρώες, α! σηκωθείτε, σπάσετε το τείχος των Αργείων φλόγα να βάλτε ακοίμητην, να κάψετε τα πλοία.».	ἀλλ᾽ ἔχον ὥς τε τάλαντα γυνὴ χερνῆτις ἀληθής, ἥ τε σταθμὸν ἔχουσα καὶ εἴριον ἀμφὶς ἀνέλκει ἰσάζουσ᾽, ἵνα παισὶν ἀεικέα μισθὸν ἄρηται· 435 ὣς μὲν τῶν ἐπὶ ἶσα μάχη τέτατο πτόλεμός τε, πρίν γ᾽ ὅτε δὴ Ζεὺς κῦδος ὑπέρτερον Ἕκτορι δῶκε Πριαμίδῃ, ὃς πρῶτος ἐσήλατο τεῖχος Ἀχαιῶν. ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Τρώεσσι γεγωνώς· ὄρνυσθ᾽ ἱππόδαμοι Τρῶες, ῥήγνυσθε δὲ τεῖχος 440 Ἀργείων καὶ νηυσὶν ἐνίετε θεσπιδαὲς πῦρ.
Και αυτή του η παρακίνησις εβρόντησε στ’ αυτιά τους, και ομού στο τείχος όρμησαν κι επάνω στα στεφάνια πατούσαν ανεβαίνοντας μ’ ακονισμένες λόγχες κι άρπαξ’ ο Έκτωρ κι έφερνε λίθον που εμπρός στες πύλες ήταν στην ρίζαν του παχύς και σουβλερός στην άκρην, οπού και δύο του λαού διαλεμένοι εργάτες δεν θα σηκώναν με λοστούς στ’ αμάξι ν’ανεβάσουν, των τωρινών θνητών, και αυτός τον έπαλλε, και μόνος του τον ελάφρωσεν ο υιός του κρυπτοβούλου Κρόνου.	ὣς φάτ᾽ ἐποτρύνων, οἳ δ᾽ οὔασι πάντες ἄκουον, ἴθυσαν δ᾽ ἐπὶ τεῖχος ἀολλέες· οἳ μὲν ἔπειτα κροσσάων ἐπέβαινον ἀκαχμένα δούρατ᾽ ἔχοντες, Ἕκτωρ δ᾽ ἁρπάξας λᾶαν φέρεν, ὅς ῥα πυλάων 445 ἑστήκει πρόσθε πρυμνὸς παχύς, αὐτὰρ ὕπερθεν ὀξὺς ἔην· τὸν δ᾽ οὔ κε δύ᾽ ἀνέρε δήμου ἀρίστω ῥηϊδίως ἐπ᾽ ἄμαξαν ἀπ᾽ οὔδεος ὀχλίσσειαν, οἷοι νῦν βροτοί εἰσ᾽· ὃ δέ μιν ῥέα πάλλε καὶ οἶος. τόν οἱ ἐλαφρὸν ἔθηκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω.450
Και ωσάν βοσκός που εύκολα βαστά κριού ποκάρι εις την αγκάλην και δι’ αυτόν είναι μικρό το βάρος. Όμοια τον λίθον σήκωσε κι έφερνε ο μέγας Έκτωρ προς τα υψηλά θυρόφυλλα σφικτά, συναρμοσμένα οπού από μέσα σταυρωτοί δυο σύρτες θα κρατούσαν στερεωμένοι με κλειδί. Και ως έφθασε στην πύλην, στο διάσελό του εστύλωσε το σώμα δια να δώσει στον λίθον όλην την ορμήν. Τον έριξε στην μέσην και τα στροφίδια σύντριψε. Κι έπεσε μέσα ο λίθος βαρύς, και η πύλη εβρόντησεν και οι σύρτες δεν κρατήσαν και από τον λίθον σείστηκαν και ανοίξαν οι σανίδες. Πήδησε μέσα σκοτεινός στα βλέφαρα ως η νύκτα, ο μέγας Έκτωρ. Και άστραφτε το σώμα του ζωσμένο τρομακτικώς με τ’ άρματα. Κι εκράτει δυο κοντάρια. Και όταν με μάτια φλογερά στην πύλην επηδούσε, μόλις θεός θα εδύνοντο ν’ αντισταθεί σ’ εκείνον. Και προς τους Τρώας φώναξε στρεφόμενος στα πλήθη, ευθύς το τείχος να υπερβούν κι εκείνοι του υπακούσαν.	ὡς δ᾽ ὅτε ποιμὴν ῥεῖα φέρει πόκον ἄρσενος οἰὸς χειρὶ λαβὼν ἑτέρῃ, ὀλίγον τέ μιν ἄχθος ἐπείγει, ὣς Ἕκτωρ ἰθὺς σανίδων φέρε λᾶαν ἀείρας, αἵ ῥα πύλας εἴρυντο πύκα στιβαρῶς ἀραρυίας δικλίδας ὑψηλάς· δοιοὶ δ᾽ ἔντοσθεν ὀχῆες 455 εἶχον ἐπημοιβοί, μία δὲ κληῒς ἐπαρήρει. στῆ δὲ μάλ᾽ ἐγγὺς ἰών, καὶ ἐρεισάμενος βάλε μέσσας εὖ διαβάς, ἵνα μή οἱ ἀφαυρότερον βέλος εἴη, ῥῆξε δ᾽ ἀπ᾽ ἀμφοτέρους θαιρούς· πέσε δὲ λίθος εἴσω βριθοσύνῃ, μέγα δ᾽ ἀμφὶ πύλαι μύκον, οὐδ᾽ ἄρ᾽ ὀχῆες ἐσχεθέτην, σανίδες δὲ διέτμαγεν ἄλλυδις ἄλλη λᾶος ὑπὸ ῥιπῆς· ὃ δ᾽ ἄρ᾽ ἔσθορε φαίδιμος Ἕκτωρ νυκτὶ θοῇ ἀτάλαντος ὑπώπια· λάμπε δὲ χαλκῷ σμερδαλέῳ, τὸν ἕεστο περὶ χροΐ, δοιὰ δὲ χερσὶ δοῦρ᾽ ἔχεν· οὔ κέν τίς μιν ἐρύκακεν ἀντιβολήσας 465 νόσφι θεῶν ὅτ᾽ ἐσᾶλτο πύλας· πυρὶ δ᾽ ὄσσε δεδήει. κέκλετο δὲ Τρώεσσιν ἑλιξάμενος καθ᾽ ὅμιλον τεῖχος ὑπερβαίνειν· τοὶ δ᾽ ὀτρύνοντι πίθοντο.
Και μέρος το υπερέβαιναν, και μέρος εχυνόνταν στην πύλην και την διάβαιναν. Κι έφυγαν προς τα πλοία οι Δαναοί και θόρυβος μεγάλος εγεννήθη.	αὐτίκα δ᾽ οἳ μὲν τεῖχος ὑπέρβασαν, οἳ δὲ κατ᾽ αὐτὰς ποιητὰς ἐσέχυντο πύλας· Δαναοὶ δὲ φόβηθεν 470 νῆας ἀνὰ γλαφυράς, ὅμαδος δ᾽ ἀλίαστος ἐτύχθη.

ß à

G

---

[1] Ο Μενεσθεύς, γιος του Πετεώ, αρχηγός των ΑΘΗΝΑΙΩΝ. Πήρε την εξουσία των Αθηνών ΜΕΤΑ την απομάκρυνση (μάλλον λόγω θανάτου) του ΘΗΣΕΑ, τον οποίο, όπως και τους διαδόχους του, κατηγορούσε ο Μενεσθεύς σαν ΕΠΗΛΥΔΕΣ και ΞΕΝΟΥΣ.

Ενδεικτικά αναφέρει ο ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ στο έργο του: ΒΙΟΣ ΘΗΣΕΩΣ:

Όταν ήταν 50 ετών ο Θησέας, όπως λέει ο Ελλάνικος, έπραξε τα σχετικά με την Ελένη, η οποία ήταν μικρή. Μερικοί λένε πως την Ελένη την άρπαξαν ο Ίδας και ο Λυγκεύς, και την έδωσαν στον Θησέα, να την φυλάει και να μην την παραδώσει στους Διοσκούρους όταν την ζητήσουν.

Πήγαν στην Σπάρτη, κρυφά, και άρπαξαν την κόρη η οποία χόρευε στον Ναό της Αρτέμιδος Ορθίας.

Ο Θησέας, μετέφερε την Ελένη στις Αφίδνες, όρισε την μητέρα του, Αίθρα, να την προσέχει μαζί με έναν φίλο του. Ο ίδιος, μαζί με τον Πειρίθω, ταξίδεψε στην Ήπειρο, στην κόρη του βασιλέως των Μολοσσών Αιδωνέως, ο οποίος είχε σύζυγο την Φερσεφόνη. Ο βασιλιάς είχε θέσει αγώνα εναντίον του Κέρβερου, και όποιος θα νικούσε θα έπαιρνε την κόρη του.

Όμως θεώρησε πως ο Πειρίθους δεν ήταν ένας από τους μνηστήρες και τον έδωσε στον Κέρβερο. Τον Θησέα τον κράτησε ζωντανό αλλά φυλακισμένο.

[Πλούταρχος, Βίος Θησέως, 31,1-31,4]

[32,1]

Εκείνη την εποχή ο Μενεσθεὺς ὁ Πετεὼ τοῦ Ὀρνέως τοῦ Ἐρεχθέως πρῶτος, ὥς φασιν, ἀνθρώπων ἐπιθέμενος τῷ δημαγωγεῖν καὶ πρὸς χάριν ὄχλῳ διαλέγεσθαι, τούς τε δυνατοὺς συνίστη καὶ παρώξυνε, πάλαι βαρυνομένους τὸν Θησέα καὶ νομίζοντας ἀρχὴν καὶ βασιλείαν ἀφῃρημένον ἑκάστου τῶν κατὰ δῆμον εὐπατριδῶν, εἰς ἓν ἄστυ συνείρξαντα πάντας ὑπηκόοις χρῆσθαι καὶ δούλοις, τούς τε πολλοὺς διετάραττε καὶ διέβαλλεν, ὡς ὄναρ ἐλευθερίας ὁρῶντας, ἔργῳ δὲ ἀπεστερημένους πατρίδων καὶ ἱερῶν, ὅπως ἀντὶ πολλῶν καὶ ἀγαθῶν καὶ γνησίων βασιλέων πρὸς ἕνα δεσπότην ἔπηλυν καὶ ξένον ἀποβλέπωσι. [32.2] ταῦτα δὲ αὐτοῦ πραγματευομένου μεγάλην ῥοπὴν ὁ πόλεμος τῷ νεωτερισμῷ προσέθηκε, τῶν Τυνδαριδῶν ἐπελθόντων· οἱ δὲ καὶ ὅλως φασὶν ὑπὸ τούτου πεισθέντας ἐλθεῖν.

τὸ μὲν οὖν πρῶτον οὐδὲν ἠδίκουν, ἀλλ᾽ ἀπῄτουν τὴν ἀδελφήν. ἀποκριναμένων δὲ τῶν ἐν ἄστει μήτε ἔχειν μήτε γινώσκειν ὅπου καταλέλειπται, πρὸς πόλεμον ἐτράποντο. [32.3] φράζει δὲ αὐτοῖς Ἀκάδημος ᾐσθημένος ᾧ δή τινι τρόπῳ τὴν ἐν Ἀφίδναις κρύψιν αὐτῆς. ὅθεν ἐκείνῳ τε τιμαὶ ζῶντι παρὰ τῶν Τυνδαριδῶν ἐγένοντο, καὶ πολλάκις ὕστερον εἰς τὴν Ἀττικὴν ἐμβαλόντες Λακεδαιμόνιοι καὶ πᾶσαν ὁμοῦ τὴν χώραν τέμνοντες, τῆς Ἀκαδημείας ἀπείχοντο διὰ τὸν Ἀκάδημον.

[32.4] ὁ δὲ Δικαίαρχος Ἐχεδήμου φησὶ καὶ Μαράθου συστρατευσάντων τότε τοῖς Τυνδαρίδαις ἐξ Ἀρκαδίας, ἀφ᾽ οὗ μὲν Ἐχεδημίαν προσαγορευθῆναι τὴν νῦν Ἀκαδήμειαν, ἀφ᾽ οὗ δὲ Μαραθῶνα τὸν δῆμον, ἐπιδόντος ἑαυτὸν ἑκουσίως κατά τι λόγιον σφαγιάσασθαι πρὸ τῆς παρατάξεως.

ἐλθόντες οὖν ἐπὶ τὰς Ἀφίδνας καὶ μάχῃ κρατήσαντες ἐξεῖλον τὸ χωρίον. [32.5] ἐνταῦθά φασι καὶ Ἄλυκον πεσεῖν τὸν Σκείρωνος υἱόν, συστρατευόμενον τότε τοῖς Διοσκούροις, ἀφ᾽ οὗ καὶ τόπον τῆς Μεγαρικῆς Ἄλυκον καλεῖσθαι τοῦ σώματος ἐνταφέντος. Ἡρέας δ᾽ ὑπὸ Θησέως αὐτοῦ περὶ Ἀφίδνας ἀποθανεῖν τὸν Ἄλυκον ἱστόρηκε, καὶ μαρτύρια ταυτὶ τὰ ἔπη παρέχεται περὶ τοῦ Ἀλύκου·

τὸν ἐν εὐρυχόρῳ ποτ᾽ Ἀφίδνῃ
μαρνάμενον Θησεὺς Ἑλένης ἕνεκ᾽ ἠϋκόμοιο κτεῖνεν.

Οὐ μὴν εἰκὸς αὐτοῦ Θησέως παρόντος ἁλῶναι τήν τε μητέρα καὶ τὰς Ἀφίδνας.

[33.1] ἐχομένων δ᾽ οὖν τῶν Ἀφιδνῶν καὶ τῶν ἐν ἄστει δεδιότων, ἔπεισε τὸν δῆμον ὁ Μενεσθεὺς δέχεσθαι τῇ πόλει καὶ φιλοφρονεῖσθαι τοὺς Τυνδαρίδας, ὡς μόνῳ Θησεῖ βίας ὑπάρξαντι πολεμοῦντας, τῶν δὲ ἄλλων εὐεργέτας ὄντας ἀνθρώπων καὶ σωτῆρας. ἐμαρτύρει δὲ αὐτῷ καὶ τὰ παρ᾽ ἐκείνων· οὐδὲν γὰρ ἠξίωσαν ἁπάντων κρατοῦντες ἀλλ᾽ ἢ μυηθῆναι, μηδὲν ἧττον Ἡρακλέους τῇ πόλει προσήκοντες. [33.2] καὶ τοῦτο οὖν ὑπῆρξεν αὐτοῖς, Ἀφίδνου ποιησαμένου παῖδας, ὡς Πύλιος Ἡρακλέα· καὶ τιμὰς ἰσοθέους ἔσχον, Ἄνακες προσαγορευθέντες, ἢ διὰ τὰς γενομένας ἀνοχὰς ἢ διὰ τὴν ἐπιμέλειαν καὶ κηδεμονίαν τοῦ μηδένα κακῶς παθεῖν στρατιᾶς τοσαύτης ἔνδον οὔσης· ἀνακῶς γὰρ ἔχειν τοὺς ἐπιμελομένους ἢ φυλάττοντας ὁτιοῦν· καὶ τοὺς βασιλεῖς ἴσως ἄνακτας διὰ τοῦτο καλοῦσιν. εἰσὶ δὲ οἱ λέγοντες διὰ τὴν τῶν ἀστέρων ἐπιφάνειαν Ἄνακας ὀνομάζεσθαι· τὸ γὰρ ἄνω τοὺς Ἀττικοὺς ἀνεκὰς ὀνομάζειν, καὶ ἀνέκαθεν τὸ ἄνωθεν.

[34.1] Αἴθραν δὲ τὴν Θησέως μητέρα γενομένην αἰχμάλωτον ἀπαχθῆναι λέγουσιν εἰς Λακεδαίμονα, κἀκεῖθεν εἰς Τροίαν μετὰ Ἑλένης· καὶ μαρτυρεῖν Ὅμηρον, ἕπεσθαι τῇ Ἑλένῃ φάμενον·

Αἴθρην Πιτθῆος θύγατρα Κλυμένην τε βοῶπιν.

Είναι πολύ ενδιαφέρον πως ο Αριστοτέλης, στην Αθηναίων Πολιτεία, μιλώντας για τον Πεισίστρατο και το πώς κατόρθωσε να επιβάλλει την τυραννίδα στην Αθήνα, λέει:

 [ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ, ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ]

XV

3. Αφού δε νίκησε στην μάχη της Παλληνίδος και κατέλαβε την πόλη και αφαίρεσε τα όπλα του λαού, κατείχε στερεά πλέον την εξουσία σαν τύραννος. Και αφού κυρίευσε την Νάξο εγκατέστησε εκεί άρχοντα τον Λύγδαμι.

4. Αφαίρεσε δε τα όπλα του λαού κατά τον εξής τρόπο. Αφού προκάλεσε στο Θησείο ένοπλη συνάθροιση του λαού άρχισε να μιλάει ενώπιον της συνέλευσης του λαού. Και για λίγο χρόνο μίλησε. Όταν δε φώναξαν ότι δεν ακούνε καλά, πρότεινε σε αυτούς να ανεβούν μαζί του στο πρόπυλο της ακρόπολης, για να είναι περισσότερο ακουστός. Ενώ δε εκείνος εξακολουθούσε να αγορεύει προς τον λαό, αφαίρεσαν οι επίτηδες βαλμένοι από αυτόν τα (αποτεθειμένα) όπλα και φυλάξαντες αυτά στα πλησίον του Θησείου οικήματα ήρθαν κοντά στον Πεισίστρατο και του το ανήγγειλαν.

5. κείνος δε, αφού συμπλήρωσε την υπόλοιπη αγόρευσή του, είπε δε και για τα όπλα το ότι είχε γίνει και ότι δεν πρέπει να απορούν γι’ αυτό ούτε να δυσανασχετούν, αλλά αφού φύγουν να φροντίζουν για τις ιδιωτικές τους υποθέσεις, για δε τις δημόσιες υποθέσεις, όλες, ότι αυτός θα φροντίσει.

Ολόκληρο το κείμενο της ‘Αθηναίων Πολιτείας’ του Αριστοτέλη βρίσκεται εδώ.