ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Β΄ (στίχοι : 591-710) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
Η Πύλος άνδρες έστειλε και η πάντερπνη Αρήνη το Θρύον, πόρος του Αλφειού, το Αιπύ λαμπρό, τα μέρη και του Κυπαρισσήεντος και της Αμφιγενείας, του Έλους και της Πτελεού, το Δώριον, όπου οι Μούσες ήβραν τον Θράκα Θάμυριν και αλάλητον τον κάμαν, ως γύριζε απ’ τον Εύρυπον τον άρχον Οιχαλίας. Πως θα ενικούσ’ επαίρονταν αυτός και αν τραγουδούσαν οι Μούσες κόρες του Διός κι εκείνες χολωμένες τον τύφλωσαν. Και της ωδής το χάρισμα το θείον και ακόμη το κιθάρισμα τον κάμαν ν’ αστοχήση και τούτους ο Γερήνιος ο Νέστωρ διοικούσε, κι ήσαν καράβια βαθουλά κατόπι του ενενήντα.	Οἳ δὲ Πύλον τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Ἀρήνην ἐρατεινὴν[1] καὶ Θρύον Ἀλφειοῖο πόρον καὶ ἐΰκτιτον Αἰπὺ καὶ Κυπαρισσήεντα καὶ Ἀμφιγένειαν ἔναιον καὶ Πτελεὸν καὶ Ἕλος καὶ Δώριον, ἔνθά τε Μοῦσαι ἀντόμεναι Θάμυριν τὸν Θρήϊκα παῦσαν ἀοιδῆς 595 Οἰχαλίηθεν ἰόντα παρ᾽ Εὐρύτου Οἰχαλιῆος[2]· στεῦτο γὰρ εὐχόμενος νικησέμεν εἴ περ ἂν αὐταὶ Μοῦσαι ἀείδοιεν κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο· αἳ δὲ χολωσάμεναι πηρὸν θέσαν, αὐτὰρ ἀοιδὴν θεσπεσίην ἀφέλοντο καὶ ἐκλέλαθον κιθαριστύν· 600 τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· τῷ δ᾽ ἐνενήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο.
Η Αρκαδία κάτωθεν απ’ τ’ όρος της Κυλλήνης που ο τάφος είν’ ο Αιπύσιος και τρέφει λογχοφόρους ο Ορχομενός πολύαρνος, η ανεμισμένη Ενίσπη, η Ρίπη και ο Φενεός εστείλαν κι η Στρατία η Μαντινεία πάντερπνη, η Στύμφαλος κι ακόμη η Παρρασία, κι έστειλεν η χώρα της Τεγέας. Καράβια εξήντα είχε μ’ αυτούς ο γόνος του Αγκαίου ο Αγαπήνωρ αρχηγός, και στο καθένα πλήθος Αρκάδες ήσαν πρακτικοί στην τέχνην του πολέμου. Αλλ’ επειδή δεν γνώριζαν τα έργα της θαλάσσης, τους είχε δώσει ο κραταιός Ατρείδης Αγαμέμνων τα πλοία τα καλόστρωτα να σχίζουν τα πελάγη.	Οἳ δ᾽ ἔχον Ἀρκαδίην ὑπὸ Κυλλήνης ὄρος αἰπὺ Αἰπύτιον παρὰ τύμβον ἵν᾽ ἀνέρες ἀγχιμαχηταί, οἳ Φενεόν τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Ὀρχομενὸν πολύμηλον 605 ῾Ρίπην τε Στρατίην τε καὶ ἠνεμόεσσαν Ἐνίσπην καὶ Τεγέην εἶχον καὶ Μαντινέην ἐρατεινὴν Στύμφηλόν τ᾽ εἶχον καὶ Παρρασίην ἐνέμοντο, τῶν ἦρχ᾽ Ἀγκαίοιο πάϊς κρείων Ἀγαπήνωρ ἑξήκοντα νεῶν· πολέες δ᾽ ἐν νηῒ ἑκάστῃ 610 Ἀρκάδες ἄνδρες ἔβαινον ἐπιστάμενοι πολεμίζειν. Αὐτὸς γάρ σφιν δῶκεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων νῆας ἐϋσσέλμους περάαν ἐπὶ οἴνοπα πόντον Ἀτρεΐδης, ἐπεὶ οὔ σφι θαλάσσια ἔργα μεμήλει.
Και απ’ την θείαν Ήλιδα κι απ’ το Βουπράσιον ήλθαν από τους τόπους όπου κλειούν η Μύρσινος, στην άκρην, η Υρμίνη, το Αλείσιον κι η Ωλενία πέτρα. Τέσσαρες ήσαν αρχηγοί, κι είχε ο καθένας δέκα καράβια και τα γέμιζαν των Επειών τα πλήθη. Ένας ο Θάλπιος υιός του Ακτορίδη Ευρύτου, δεύτερος ο Αμφίμαχος, ο γόνος του Κτεάτου. Ο Αμαρυγκείδης ο καλός Διώρης ήταν τρίτος, τέταρτος ο Πολύξενος λαμπρό του Αγασθένους του βασιλέως γέννημα και έγγονος του Αυγείου.	Οἳ δ᾽ ἄρα Βουπράσιόν τε καὶ Ἤλιδα δῖαν ἔναιον 615 ὅσσον ἐφ᾽ Ὑρμίνη καὶ Μύρσινος ἐσχατόωσα πέτρη τ᾽ Ὠλενίη καὶ Ἀλήσιον ἐντὸς ἐέργει, τῶν αὖ τέσσαρες ἀρχοὶ ἔσαν, δέκα δ᾽ ἀνδρὶ ἑκάστῳ νῆες ἕποντο θοαί, πολέες δ᾽ ἔμβαινον Ἐπειοί. Τῶν μὲν ἄρ᾽ Ἀμφίμαχος καὶ Θάλπιος ἡγησάσθην 620 υἷες ὃ μὲν Κτεάτου, ὃ δ᾽ ἄρ᾽ Εὐρύτου, Ἀκτορίωνε[3]· τῶν δ᾽ Ἀμαρυγκεΐδης ἦρχε κρατερὸς Διώρης· τῶν δὲ τετάρτων ἦρχε Πολύξεινος θεοειδὴς υἱὸς Ἀγασθένεος Αὐγηϊάδαο[4] ἄνακτος[5].
Και τα νησιά τα ιερά της Ήλιδος αντίκρυ Εχίνες και Δουλίχιον, σαράντα εστείλαν πλοία κι ο Μέγης ήταν αρχηγός ισόπαλος του Άρη, και τον εγένησε ο Φυλεύς, αγαπητός του Δία, που έναν καιρόν, ως έπεσε στην έχθραν του πατρός του, εις το Δουλίχιον πέρασεν εκεί να κατοικήση.	Οἳ δ᾽ ἐκ Δουλιχίοιο Ἐχινάων[6] θ᾽ ἱεράων 625 νήσων, αἳ ναίουσι πέρην ἁλὸς Ἤλιδος ἄντα, τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε Μέγης ἀτάλαντος Ἄρηϊ Φυλεΐδης, ὃν τίκτε Διῒ φίλος ἱππότα Φυλεύς, ὅς ποτε Δουλίχιον δ᾽ ἀπενάσσατο πατρὶ χολωθείς· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο. 630
Κατόπ’ οι μεγαλόψυχοι έρχονταν Κεφαλλήνες, η Ιθάκη, τα σεισόφυλλα προπόδια του Νηρίτου, τους έστειλεν η Ζάκυνθος, η Σάμος και τα μέρη της στερεάς τ’ αντίπερα. Και είχαν αρχηγό τους τον Οδυσσέα πόμοιαζε στην γνώση με τον Δία, και είχαν πλοία δώδεκα με κόκκινες τις πλώρες.	Αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς ἦγε Κεφαλλῆνας μεγαθύμους, οἵ ῥ᾽ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον καὶ Κροκύλει᾽ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν, οἵ τε Ζάκυνθον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Σάμον ἀμφενέμοντο, οἵ τ᾽ ἤπειρον ἔχον ἠδ᾽ ἀντιπέραι᾽ ἐνέμοντο· 635 τῶν μὲν Ὀδυσσεὺς ἦρχε Διὶ μῆτιν ἀτάλαντος· τῷ δ᾽ ἅμα νῆες ἕποντο δυώδεκα μιλτοπάρῃοι[7].
Των Αιτωλών ήτο αρχηγός ο Ανδραιμονίδης Θόας. Τους έστειλ’ η ακρόγιαλη Χαλκίς και η Πυλήνη, η Ώλενος και η Πλευρών, και η Καλυδών πετρώδης. Και ως είχε λείψ’ η γενεά του ανδρειωμένου Οινέως με τον ξανθόν Μελέαγρον, γι’ αυτό κάθ’ εξουσία εδόθηκε του Θόαντος στων Αιτωλών τα πλήθη. Κι είχε σαράντα ολόμαυρα κατόπι του καράβια.	Αἰτωλῶν δ᾽ ἡγεῖτο Θόας Ἀνδραίμονος υἱός, οἳ Πλευρῶν᾽ ἐνέμοντο καὶ Ὤλενον ἠδὲ Πυλήνην Χαλκίδα τ᾽ ἀγχίαλον Καλυδῶνά τε πετρήεσσαν· 640 οὐ γὰρ ἔτ᾽ Οἰνῆος μεγαλήτορος υἱέες ἦσαν, οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτ᾽ αὐτὸς ἔην, θάνε δὲ ξανθὸς Μελέαγρος· τῷ δ᾽ ἐπὶ πάντ᾽ ἐτέταλτο ἀνασσέμεν Αἰτωλοῖσι· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Και των Κρητών ήτο αρχηγός ο Ιδομενεύς ο ανδρείος, όσους απόστειλε η Κνωσός και η πυργωμένη Γόρτυς και η λευκόγειος Λύκαστος και η Μίλητος και η Λύκτος. το Ρύτιον και η Φαιστός χώρες λαμπρές και άλλοι οπού την εκατόμπολιν εκατοικούσαν Κρήτην. Όλων αυτών ήτο αρχηγός ο Ιδομενεύς ο ανδρείος, και ο Μηριόνης όμοιος του ανθρωποφόνου Άρη. Κι είχαν ογδόντα ολόμαυρα κατόπι τους καράβια.	Κρητῶν δ᾽ Ἰδομενεὺς δουρὶ κλυτὸς ἡγεμόνευεν, 645 οἳ Κνωσόν τ᾽ εἶχον Γόρτυνά τε τειχιόεσσαν, Λύκτον Μίλητόν τε καὶ ἀργινόεντα Λύκαστον Φαιστόν τε ῾Ρύτιόν τε, πόλεις εὖ ναιετοώσας, ἄλλοι θ᾽ οἳ Κρήτην ἑκατόμπολιν ἀμφενέμοντο. Τῶν μὲν ἄρ᾽ Ἰδομενεὺς δουρὶ κλυτὸς ἡγεμόνευε 650 Μηριόνης τ᾽ ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ· τοῖσι δ᾽ ἅμ᾽ ὀγδώκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Και ο Τληπόλεμος τρανός και ωραίος Ηρακλείδης εννέα πρύμνες έφερνε Ροδίων περηφάνων που εις τρεις μοιράσαν το νησί της Ρόδου χώρες όλο της Λίνδου, της Ιαλυσού και της λευκής Καμείρου. Και τον λαμπρόν Τληπόλεμον από τον Ηρακλέα η Αστυόχη εγέννησε, που απ’ όπου την Εφύραν βρέχει ο Σελλήεις ποταμός, την είχε πάρει εκείνος, αφού πολλές ξολόθρευσε χώρες ανδρών ηρώων. Και τούτος ο Τληπόλεμος, άμα στο σπίτι ανδρώθη, ξάφνου τον θείον μητρικόν φονεύει του πατρός του τον γέροντα Λικύμνιον. Κι ευθύς κατασκευάζει καράβια και αφού σύναξε πολλά μαζί του πλήθη εις τα πελάγη ερίχθηκεν, ότι του Ηρακλέους οι άλλ’ υιοί και έγγονοι δεινά τον φοβερίζαν. Και αφού πολύ παράδειραν εφθάσαν εις την Ρόδον και τριμερώς κατοίκησαν κατά φυλές την νήσον, και τους αγάπησε ο θεός που σ’ όλους βασιλεύει και πλουτισμού τους έχυσε πλημμύραν, ο Κρονίδης.	Τληπόλεμος δ᾽ Ἡρακλεΐδης ἠΰς τε μέγας τε ἐκ ῾Ρόδου ἐννέα νῆας ἄγεν ῾Ροδίων ἀγερώχων, οἳ ῾Ρόδον ἀμφενέμοντο διὰ τρίχα κοσμηθέντες 655 Λίνδον Ἰηλυσόν τε καὶ ἀργινόεντα Κάμειρον. Τῶν μὲν Τληπόλεμος δουρὶ κλυτὸς ἡγεμόνευεν, ὃν τέκεν Ἀστυόχεια βίῃ Ἡρακληείῃ[8], τὴν ἄγετ᾽ ἐξ Ἐφύρης ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος πέρσας ἄστεα πολλὰ διοτρεφέων αἰζηῶν. 660 Τληπόλεμος δ᾽ ἐπεὶ οὖν τράφ᾽ ἐνὶ μεγάρῳ εὐπήκτῳ, αὐτίκα πατρὸς ἑοῖο φίλον μήτρωα κατέκτα ἤδη γηράσκοντα Λικύμνιον ὄζον Ἄρηος· αἶψα δὲ νῆας ἔπηξε, πολὺν δ᾽ ὅ γε λαὸν ἀγείρας βῆ φεύγων ἐπὶ πόντον· ἀπείλησαν γάρ οἱ ἄλλοι υἱέες υἱωνοί τε βίης Ἡρακληείης[9]. Αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἐς ῾Ρόδον ἷξεν ἀλώμενος ἄλγεα πάσχων· τριχθὰ δὲ ᾤκηθεν καταφυλαδόν, ἠδὲ φίληθεν ἐκ Διός, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν ἀνάσσει, καί σφιν θεσπέσιον πλοῦτον κατέχευε Κρονίων. 670
Από την Σύμην ο Νιρεύς καράβια φέρνει τρία, της Αγλαϊας ο Νιρεύς και του Χαρόπου αγόρι, οπού στο κάλλος, ο Νιρεύς, αν έλειπε ο Πηλείδης, θα επρώτευε των Δαναών όσ’ ήλθαν εις την Τροίαν. Αλλά ήταν απόλεμος και ολίγους είχεν άνδρες.	Νιρεὺς αὖ Σύμηθεν ἄγε τρεῖς νῆας ἐΐσας Νιρεὺς Ἀγλαΐης υἱὸς Χαρόποιό τ᾽ ἄνακτος Νιρεύς, ὃς κάλλιστος ἀνὴρ ὑπὸ Ἴλιον ἦλθε τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ᾽ ἀμύμονα Πηλεΐωνα· ἀλλ᾽ ἀλαπαδνὸς ἔην, παῦρος δέ οἱ εἵπετο λαός. 675
Τους άνδρες απ’ την Νίσυρον, την Κάρπαθον, την Κάσον, και απ’ τες Καλύδνες και απ’ την Κων την πόλιν του Ευρυπύλου εδιοικούσε ο Άντιφος και ο Φείδιππος, βλαστάρια του βασιλέως Θεσσαλού του γόνου του Ηρακλέους. Κι είχαν τριάντα βαθουλά κατόπι τους καράβια.	Οἳ δ᾽ ἄρα Νίσυρόν τ᾽ εἶχον Κράπαθόν τε Κάσον τε καὶ Κῶν Εὐρυπύλοιο πόλιν νήσους τε Καλύδνας, τῶν αὖ Φείδιππός τε καὶ Ἄντιφος ἡγησάσθην Θεσσαλοῦ υἷε δύω Ἡρακλεΐδαο ἄνακτος· τοῖς δὲ τριήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο. 680
Και απ’ τ΄Άργος το Πελασγικόν όσ’ ήλθαν και απ’ την Άλον και απ’ την Τρηχίνα πληθυσμοί και απ’ την Αλόπην όσοι κι όσοι απ’ την καλλιγύναικα Ελλάδα και την Φθίαν, και Μυρμιδόνες και Αχαιοί και Έλληνες λεγόνταν, πενήντα πλοία και αρχηγός εις όλους ο Πηλείδης. Από τον φρικτόν πόλεμον εσχόλαζαν εκείνοι, ότι δεν είχαν αρχηγόν να τους συνάξ’ εις μάχην, ως έμενεν ο Αχιλλεύς στες πρύμνες χολωμένος, αφ’ ότου την καλόκομην του επήραν Βρισηίδα, οπού μ’ αγών’ απόκτησεν ότ’ έριξε τα τείχη της Θήβης και της Λυρνησσού και τ’ ανδρειωμέν’ αγόρια Επίστροφον και Μύνητα του Ευήνου βασιλέως Σεληπιάδη ενίκησεν. Με αυτόν τον πόνον στέκει αργός, αλλά τα άρματα να πιάση δεν θ’ αργήσει.	Νῦν αὖ τοὺς ὅσσοι τὸ Πελασγικὸν Ἄργος[10] ἔναιον, οἵ τ᾽ Ἄλον οἵ τ᾽ Ἀλόπην οἵ τε Τρηχῖνα νέμοντο, οἵ τ᾽ εἶχον Φθίην ἠδ᾽ Ἑλλάδα καλλιγύναικα, Μυρμιδόνες δὲ καλεῦντο καὶ Ἕλληνες καὶ Ἀχαιοί, τῶν αὖ πεντήκοντα νεῶν ἦν ἀρχὸς Ἀχιλλεύς. 685 Ἀλλ᾽ οἵ γ᾽ οὐ πολέμοιο δυσηχέος ἐμνώοντο· οὐ γὰρ ἔην ὅς τίς σφιν ἐπὶ στίχας ἡγήσαιτο· κεῖτο γὰρ ἐν νήεσσι ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς κούρης χωόμενος Βρισηΐδος ἠϋκόμοιο, τὴν ἐκ Λυρνησσοῦ ἐξείλετο πολλὰ μογήσας 690 Λυρνησσὸν διαπορθήσας καὶ τείχεα Θήβης, κὰδ δὲ Μύνητ᾽ ἔβαλεν καὶ Ἐπίστροφον ἐγχεσιμώρους, υἱέας Εὐηνοῖο Σεληπιάδαο ἄνακτος· τῆς ὅ γε κεῖτ᾽ ἀχέων, τάχα δ᾽ ἀνστήσεσθαι ἔμελλεν.
Άνδρες η Πύρασος χλωρή, που η Δήμητρα έχει δάσος, η Ίτων η πολύαρνη και η Φυλακή εστείλαν, και της Αντρώνος οι γιαλοί και η Πτελεός χλοώδης. Ο ανδρείος Πρωτεσίλαος ήτο αρχηγός τους πρώτα. Τότε τον είχε η μαύρη γη, και έρμη στην Φυλάκην τον ’μοιρολόγα η χήρα του στο άκλερό του σπίτι. Δαρδάνου ακόντι ενέκρωσεν αυτόν κει που πηδούσε πρώτος των άλλων Αχαιών από την πλώρη μόνος. Και αυτόν ποθούσεν ο λαός, αν κι ήταν αρχηγός τους. Άλλο του Άρη βλάστημα, ο ανδράγαθος Ποδάρκης, υιός του πολυπρόβατου Ιφίκλου Φυλακίδη και αυτάδελφος του ήρωος λαμπρού Πρωτεσιλάου. Αλλά στα χρόνια ανώτερος, καθώς και στην ανδρείαν ήταν ο Πρωτεσίλαος. Και αν αρχηγόν ελάβαν, όμως εκείνον τον καλόν μες στην καρδιά τους είχαν. Κι είχαν σαράντα ολόμαυρα κατόπιν τους καράβια.	Οἳ δ᾽ εἶχον Φυλάκην καὶ Πύρασον ἀνθεμόεντα 695 Δήμητρος τέμενος, Ἴτωνά τε μητέρα μήλων, ἀγχίαλόν τ᾽ Ἀντρῶνα ἰδὲ Πτελεὸν λεχεποίην, τῶν αὖ Πρωτεσίλαος ἀρήϊος ἡγεμόνευε ζωὸς ἐών· τότε δ᾽ ἤδη ἔχεν κάτα γαῖα μέλαινα. Τοῦ δὲ καὶ ἀμφιδρυφὴς ἄλοχος Φυλάκῃ ἐλέλειπτο 700 καὶ δόμος ἡμιτελής· τὸν δ᾽ ἔκτανε Δάρδανος ἀνὴρ νηὸς ἀποθρῴσκοντα πολὺ πρώτιστον Ἀχαιῶν. Οὐδὲ μὲν οὐδ᾽ οἳ ἄναρχοι ἔσαν, πόθεόν γε μὲν ἀρχόν· ἀλλά σφεας κόσμησε Ποδάρκης ὄζος Ἄρηος Ἰφίκλου υἱὸς πολυμήλου Φυλακίδαο 705 αὐτοκασίγνητος μεγαθύμου Πρωτεσιλάου ὁπλότερος γενεῇ· ὁ δ᾽ ἅμα πρότερος καὶ ἀρείων ἥρως Πρωτεσίλαος ἀρήϊος· οὐδέ τι λαοὶ δεύονθ᾽ ἡγεμόνος, πόθεόν γε μὲν ἐσθλὸν ἐόντα· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο. 710

ß à

G

---

[1] Βλ. Χάρτη της προϊστορικής Μεσσηνίας [εικόνα]

[2] Στράβων, βιβλ. Ι, 1:10. Εστι δε και η Οιχαλία κώμη της Ερετρικής, λείψανον της αναιρεθείσης πόλεως υπό Ηρακλέους, ομώνυμος τη Τραχινία, και τη περί Τρίκκην, και τη Αρκαδική, ήν Ανδανίαν οι ύστερον εκάλεσαν, και τη εν Αιτωλία περί τους Ευρυτάνας.

Παρακάτω, Ραψωδία Β, στ 729-733:

Οἳ δ᾽ εἶχον Τρίκκην καὶ Ἰθώμην κλωμακόεσσαν,

οἵ τ᾽ ἔχον Οἰχαλίην πόλιν Εὐρύτου Οἰχαλιῆος,

τῶν αὖθ᾽ ἡγείσθην Ἀσκληπιοῦ δύο παῖδε

ἰητῆρ᾽ ἀγαθὼ Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων·

τοῖς δὲ τριήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο.

Οι αρχηγοί των κατοίκων της Οιχαλίας ήταν οι δυο γιοι του Ασκληπιού, ο ΠΟΔΑΛΕΙΡΙΟΣ και ο ΜΑΧΑΩΝ.

Ο Θάμυρις ήλθε από την Οιχαλία, από τον Εύρυτο. Οι Μούσες ανάγκασαν τον Θάμυρι να πάψει το τραγούδι του, στο Δώριον. Αυτή η πόλη ανήκε στον Νέστορα.

Τον γιο του Ευρυτου, τον Ιφιτο, σκότωσε ο Ηρακλής, όταν τον έπιασε η μανία. Για να τιμωρηθεί αναγκάστηκε να υπηρετήσει την βασίλισσα Ομφάλη, της Λυδίας.

Τον Ηρακλή τον θαύμαζε ο μικρός Θησέας. [Πλούταρχος, Θησέας, 6:5]

Από την κόρη του ΣΙΝΙ του πυτυοκάμπτη, την Περιγούνη [ἡ δ᾽ εἰς τόπον ἀπελθοῦσα λόχμην ἔχοντα πολλὴν στοιβήν τε πλείστην καὶ ἀσφάραγον, ἀκάκως πάνυ καὶ παιδικῶς ὥσπερ αἰσθανομένων δεομένη προσεύχετο μεθ᾽ ὅρκων, ἂν σώσωσιν αὐτὴν καὶ ἀποκρύψωσι, μηδέποτε λυμανεῖσθαι μηδὲ καύσειν]., απέκτησε έναν γιο ο Θησέας, τον Μελάνιππο. Κατόπιν ο Θησέας την έδωσε να ζήσει μαζί με τον Δηιώνη τον γιο του Ευρύτου του Οιχαλέως. Γιος του Μελάνιππου ήταν ο ΙΩΞΟΣ, ο οποίος αποίκησε την Ορνυτο της Καρίας. [ὅθεν Ἰωξίδαις καὶ Ἰωξίσι πάτριον κατέστη μήτε ἄκανθαν ἀσφαράγου μήτε στοιβὴν καίειν, ἀλλὰ σέβεσθαι καὶ τιμᾶν.] [Πλούταρχος, Θησέας, 8].

Πρβλ. και ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ, βιβλίο ΠΡΩΤΟ:

Τώ δ' άρ' επί Κλυτίος τε καί ''Ιφιτος ηγερέθοντο, // Οιχαλίης επίουροι, απηνέος Ευρύτου υίες, // Ευρύτου ώ πόρε τόξον `Εκηβόλος, ουδ' απόνητο // δωτίνης: αυτώ γάρ εκών ερίδηνε δοτήρι. // Τοίσι δ' επ' Αιακίδαι μετεκίαθον, ου μέν άμ' άμφω // ουδ' ομόθεν, νόσφιν γάρ αλευάμενοι κατένασθεν // Αιγίνης, ότε Φώκον αδελφεόν εξενάριξαν 
αφραδίη: Τελαμών μέν εν 'Ατθίδι νάσσατο νήσω, // Πηλεύς δ' εν Φθίη εριβώλακι ναίε λιασθείς. 

[3] ΑΚΤΟΡΙΩΝΕ [δυϊκός]

Ο Ακτωρ ήταν αδελφός του Αυγεία. (Απολλόδ. 2, 7, 2) και είχε σύζυγο την Μολιόνη [ή Μολίνη], και γιους τον ΚΤΕΑΤΟ και τον ΕΥΡΥΤΟ, οι οποίοι είναι περισσότερο γνωστοί με το όνομα του πατέρα τους ‘ΑΚΤΟΡΙΩΝΕ’ ή της μητέρας τους ‘ΜΟΛΙΟΝΕ’. Για την εξαιρετική τους δύναμη θεωρούνταν ως γιοι του Ποσειδώνα. Στους αρχαιότερους συγγραφείς οι ΑΚΤΟΡΙΩΝΕΣ – ΜΟΛΙΟΝΕΣ ήταν αδέλφια δίδυμα που πολεμούσαν πάντα μαζί και ήταν ακαταμάχητα. Στους νεώτερους συγγραφείς εμφανίζονται και ως ‘συμφυείς’ ή ‘συμπεφυκότες αλλήλοις’, αλλά πάλι με δύναμη ασυνήθιστη.

[ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, ΗΛΙΑΚΑ, 2, 1] : Στον πόλεμο που έκανε ο Ηρακλής κατά του Αυγεία δεν μπορούσε να επιτύχει κανένα εξαιρετικό αποτέλεσμα, γιατί οι γιοι του Ακτορα βρίσκονταν στην ακμή της ηλικίας και της τόλμης τους και πάντοτε νικούσαν τους συμμάχους του Ηρακλή. Όταν όμως οι ΚΟΡΙΝΘΙΟΙ κήρυξαν εκεχειρία για τους ΙΣΘΜΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ και οι γιοι του ΑΚΤΟΡΑ πήγαιναν σ’ αυτούς ως θεωροί, ο Ηρακλής τους έστησε ενέδρα στις Κλεωνές και τους σκότωσε. Επειδή ο φονέας ήταν άγνωστος η Μολίνη προσπάθησε με μεγάλο ζήλο να τον ανακαλύψει. Όταν τον ανακάλυψε, οι Ηλείοι ζητούσαν ικανοποίηση από τους Αργείους για το φόνο, γιατί τότε ο Ηρακλής ζούσε στην Τίρυνθα. Επειδή οι Αργείοι αρνούνταν την ικανοποίηση, οι Ηλείοι πίεζαν τους Κορινθίους να θεωρήσουν όλους τους Αργείους έξω της εκεχειρίας και να τους αποκλείσουν από τους Ισθμικούς αγώνες. Επειδή και σ’ αυτό απέτυχαν, λένε πως η Μολίνη απηύθυνε κατάρες εναντίον των πολιτών εκείνων της Ηλείας, που δεν θα ήθελαν να απόσχουν από τα Ίσθμια. Οι Ηλείοι φυλάγονται ως τώρα από τις κατάρες της Μολίνης, και όσοι απ’ αυτούς επιδίδονται στον αθλητισμό δεν συνηθίζουν να μετέχουν στους Ισθμικούς αγώνες.

Για τους ΑΚΤΟΡΙΩΝΕΣ ή ΜΟΛΙΟΝΕΣ, βλέπε και ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Λ, στ. 750.

[4] Δηλαδή : Υιός του Αγασθένους του υιού του Αυγείου (Αυγηϊάδαο = Αυγηιάδη = Αυγειάδη. Η κατάληξη – άδης , -ίδης δείχνουν πως αυτός που ονομάζεται έτσι είναι γιος αυτού που αναφέρεται στο κύριο όνομα – πρώτο συνθετικό της λέξης , στην προκειμένη περίπτωση του Αυγεία. ΑΥΓΕΙΑΣ ήταν αυτός του οποίου τους σταύλους καθάρισε ο ΗΡΑΚΛΗΣ σε έναν από τους άθλους του. Που σημαίνει πως ΜΙΑ ΓΕΝΙΑ πριν τον πατέρα του Πολύξενου, ο οποίος πήγε στον Τρωικό πόλεμο, ήταν η εποχή του Ηρακλή.

[5] ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, ΗΛΙΑΚΑ [V] 3, 3-5

Όταν ο Αυγείας γέρασε και πέθανε, βασιλιάς των Ηλείων έγινε ο Αγασθένης, ο γιος του Αυγεία, αλλά και ο Αμφίμαχος και ο Θάλπιος, γιατί οι γιοι του ΑΚΤΟΡΑ, είχαν νυμφευθεί αδελφές δίδυμες, τις κόρες του Δεξαμενού, του βασιλιά του Ωλένου. Απ’ αυτούς ο ένας (ο Κτέασος) που είχε νυμφευθεί την Θηρονίκη είχε αποκτήσει γιο τον Αμφίμαχο. Ο άλλος, ο Εύρυτος, είχε νυμφευθεί την Θηραιφόνη και απόκτησε γιο τον Θάλπιο. Αλλά και ο Αμαρυγκέας δεν είχε μείνει ιδιώτης ούτε ο Διώρης, ο γιος του Αμαρυγκέα. Αυτό το ανέφερε και ο Όμηρος στον Κατάλογο των Ηλείων, όπου παρουσιάζει όλο το στόλο των Ηλείων ν’ αποτελείται από σαράντα πλοία και από αυτά τα μισά να έχουν ταχθεί υπό τον Αμφίμαχο και τον Θάλπιο, και από τα υπόλοιπα είκοσι, στα δέκα να είναι αρχηγός ο Διώρης, ο γιος του Αμαρυγκέα, και στα άλλα δέκα ο Πολύξενος, ο γιος του Αγασθένη. Ο Πολύξενος που σώθηκε από την Τροία απόκτησε γιο Αμφίμαχο (το όνομα αυτό το έδωσε στο γιο του ο Πολύξενος, κατά τη γνώμη μου, εξ αιτίας της φιλίας του προς τον γιο του Κτεάτου Αμφίμαχο, που σκοτώθηκε στην Τροία). Γιος του Αμφιμαχου ήταν ο Ηλείος. Επί της βασιλείας του Ηλείου στην Ήλι, οι Δωριείς με αρχηγούς τους γιους του Αριστομάχου μαζεύτηκαν για να περάσουν στην Πελοπόννησο.

[6] Το ΔΟΥΛΙΧΙΟ είναι ένα από τα μικρά νησιά του Ιονίου μεταξύ Κεφαλληνίας και Αιτωλοακαρνανικών ακτών. Ο Στράβων, 10, 458, χρησιμοποιεί για τα νησιά αυτά το όνομα ΕΧΙΝΑΔΕΣ νήσοι, και προσθέτει πως μία απ’ αυτές είναι το Δουλίχιο που επί των ημερών του λεγόταν ΔΟΛΙΧΑ. Βρισκόταν κοντά στην Αιτωλική πόλη Οινιάδες, και στις εκβολές του Αχελώου και απείχε από τον Αραξο εκατό στάδια. Πολλές από τις Εχινάδες είχαν ενωθεί με την αιτωλική παραλία εξ αιτίας των επιχώσεων του Αχελώου. Σήμερα τα νησιά αυτά που έχουν ελάχιστους μόνιμους κατοίκους υπάγονται στο δήμο Ιθάκης (με την Δολίχα του Στράβωνος ταυτίζεται συνήθως η Μάκρη, σε μικρή απόσταση βορειότερα των εκβολών του Αχελώου).

Ο ΦΥΛΕΑΣ, κατά τον Απολλόδωρο 2, 5, 5, είχε υποχρεωθεί από τον πατέρα του, τον ΑΥΓΕΙΑ, να εγκαταλείψει την Ήλιν, γιατί είχε επιβεβαιώσει ενώπιον των δικαστών τον ισχυρισμό του Ηρακλή, πως ο Αυγείας είχε υποσχεθεί μισθό προς τον Ηρακλή για τον καθαρισμό της Κόπρου. Ο Αυγείας ισχυριζόταν πως δεν υποσχέθηκε αμοιβή.

Επίσης ο Απολλόδωρος 2, 7, 2 λέει πως ο Ηρακλής, αφού εξόντωσε στις Κλεωνές τους Ακτορίωνες, ηγήθηκε εκστρατείας εναντίον της πόλης Ήλιδας, έδρας του Αυγεία. Κατέλαβε την πόλη, σκότωσε τον Αυγεία και τα παιδιά του και έδωσε την βασιλεία στον ΦΥΛΕΑ. Αυτού του Φυλέα ήταν γιος ο ΜΕΓΗΣ. Δηλαδή ήταν Ηλείος και αυτός.

[7] Τα πλοία του Οδυσσέα (12) είχαν κόκκινες πλώρες (μιλτοπάρηοι) δηλαδή διέφεραν από τα άλλα πλοία των Ελλήνων που όπως τα περιγράφει ο Όμηρος ήταν ΜΑΥΡΑ (μέλαινες νήες).

[8] Ο Τληπόλεμος [= τρεις πόλεις ?] ήταν γιος του Ηρακλή. Πιο πάνω, στ. 623-624 μας είχε πει πως ο Πολύξεινος από τις πόλεις της Ήλιδος είναι εγγονός του Αυγείου [Πολύξεινος θεοειδὴς υἱὸς Ἀγασθένεος Αὐγηϊάδαο ἄνακτος] . Ο Αυγείας ήταν ο άρχοντας της Ήλιδος τους σταύλους του οποίου καθάρισε ο Ηρακλής σε έναν από τους άθλους του. Επίσης μας είχε πει πως ο Νέστορας [ο οποίος ήταν ο βασιλιάς 3ης γενεάς στην Πύλο, ΡΑΨΩΔΙΑ Α΄, στ. 252]. είχε συναντήσει τον Θησέα [στην ΡΑΨΩΔΙΑ Α΄ στ. 265 : ἀνδράσιν ὡμίλησα ... Θησέα τ᾿ Αἰγεΐδην, ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν·]. Πράγμα που σημαίνει πως η εποχή του Ηρακλή και του Θησέα και του Αυγεία ήταν το πολύ 3 γενεές προηγουμένως.

[9] Οι ΗΡΑΚΛΕΙΔΕΣ. Κατοικούσαν στην Εφύρα (Κόρινθο) .

[10] Η πόλη " Άργος Πελασγικόν" είναι στην περιοχή της σημερινής Πελασγίας (βλ. H. M. Chadwick: The Heroic Age, 1912, σελ. 280, σημ. 1).

( Βλ. και Πλατή Δ. "Λαμία", Αθήνα 1973, σελ. 15 -19).