The
Nebula
คำว่า"เนบิวลา"นักดาราศาสตร์ใช้เรียกสิ่งที่ปรากฏเป็นเมฆหมอกฝ้าอยู่คงที่ในท่ามกลางดวงดาว บนท้องฟ้า อาจจะปรากฏเป็นแสงสว่างเรือง หรือ มืดสนิทก็ได้
เรามองเห็นเนบิวลาได้ยาก
เพราะแม้ชนิดที่สว่างก็มีแสงจาง
แผ่กรจายไม่รวมกันเข้มเป็นจุดสว่างดังเช่นดาวฤกษ์
เราจึงสามารถเห็นเนบิวลาบนท้องฟ้าด้วยตาเปล่าได้เพียง
4 แห่ง
ในขณะที่สามารถเห็นดาวฤกษ์ด้วยตาเปล่าถึงราว
5,000 ดวง
ความจริงเนบิวลามีอยู่เป็นปริมาณมากมายไม่น้อย
การที่เราจะตรวจพบหรือไม่ขึ้นอยู่กับความไวของอุปกรณ์ที่ใช้สำรวจ
เนบิวลาที่อยู่ในระบบทางช้างเผือกของเรา
เรียกว่า กาแลคติคเนบิวลา
Galaxtic Nebula ซึ่งเป็นกลุ่มก๊าซที่มีความสัมพันธ์ทางใดทางหนึ่งกับดาวฤกษ์
หรือกลุ่มดาวในกาแลกซี
ซึ่งดวงอาทิตย์ของเราเป็นสมาชิกหน่วยหนึ่ง
ตัวอย่างของ Galaxtic Nebulaชนิดแผ่กระจาย
ได้แก่
กลุ่มที่อยู่ในหมู่ดาว ออไรน
นับเป็นกลุ่มก๊าซและฝุ่นซึ่งใหญ่โตกลุ่มหนึ่งในกาแลกซี
กินอาณาเขตกว้างขวางในอวกาศ
แผ่คลุมดาวฤกษ์อยู่ภายในองค์ประกอบสำคัญ
คือ Hydrogen Helium มากที่สุด
และนอกนั้นก็มี Oxygen และ Nitrogen
เป็นต้น
เนบิวลานี้เรืองเสงเพราะถูกกระตุ้นด้วยUVจากดาวฤกษืซึ่งอยู่ภายใน
และบางส่วนของก๊าซและฝุ่นที่อยู่เบื้องหลังไกลออกไป
จึงปรากฏเป็นเนบิวลามืด กาแลคติคเนบิวลาชนิดเป็นดวง
นั้นเป็นกลุ่มก๊าซรูปทรงกลมซึ่งแผ่กระจายออกมาจากการระเบิดของดาวฤกษ์
และปรากฏให้เห็นหลายดวงบนท้องฟ้า
เช่นที่เรียกกันว่า เนบิวลาวงแหวน
เนบิวลาปู เนบิวลานกฮูก เป็นต้น
ตามความคล้ายคลึงกับรูปสิ่งของ
สัตว์ที่มนุษย์คุ้นเคยกันทั่วไป
เนบิวลานอกกาแลกซี หรือ สไปราลเนบิวลา นั้นเป็นวัตถุจำพวกที่อยู่ห่างไกลออกไปนอกกาแลกซีของเรา เป็นต้นว่า เมฆแมคเยลแลน ซึ่งเห็นได้ด้วยตาเปล่าบนท้องฟ้าของซีกโลกภาคใต้ อยู่ห่างไป 150,000 ปีแสง หรืออาจจะมากกว่านั้นก็เป็นได้เช่น สไปราลเนบิวลา ที่อยู่ในทิศทางของหมู่ดาวอันโดรเมดาซึ่งอยู่ห่างออกไปถึง 2,200,000 ปีแสง