HILELISTO

Duonmonata bulteno de Hilelista rondo

Numero: 04 Dato: 15.11.2000

LA INTERNA IDEO DE ESPERANTO

Esperantisto estas nomata chiu persono, kiu uzas la lingvon Esperanto, tute egale, por kiaj celoj li ghin uzas. Tamen la Esperantismo havas ankorau flankon idean. Venos iam la tempo, kiam Esperanto, farighinte posedajho de la tuta homaro, perdos sian karakteron idean; tiam ghi farighos jam nur lingvo, oni jam ne batalados por ghi, oni nur tirados el ghi profiton. Sed nun, kiam preskau chiuj Esperantistoj estas ankorau ne profitantoj, sed nur batalantoj, ni chiuj konscias tre bone, ke al laborado por Esperanto instigas nin ne la penso pri praktika utileco, sed nur la penso pri grava ideo, kiun lingvo internacia en si enhavas. Tiu chi ideo estas - frateco kaj justeco inter chiuj popoloj. Tiu chi ideo akompanadis Esperantismon de la unua momento de ghia naskigho ghis la nuna tempo...

Vi chiuj sentas tre bone, ke nin entuziasmigas ne la reciproka sinkomprenado per si mem, ne la praktika utileco, kiun Esperanto montris, sed la interna ideo de la Esperan-tismo, kiun ni chiuj sentas en nia koro. Ni sentas, ke komencighas falado de la muroj inter popoloj, ni sentas la spiriton de chiuhoma frateco... Chiu, kiu uzas Esperanton, estas Esperantisto, kaj chiu Esperantisto havas plenan rajton vidi en Esperanto nur lingvon, malvarman internacian komprenilon. Sed tiuj Esperantistoj, kiuj apartenas al nia afero ne per sia kapo, sed per sia koro, tiuj chiam sentos kaj shatos en Esperanto antau chio ghian internan ideon... La devizo de la ideaj Esperantistoj, neniam ghis nun precize formulita, sed chiam klare sentata, estas: “Ni deziras krei neutralan fundamenton, sur kiu la diversaj homaj gentoj povus pace kaj frate interko-munikighadi, ne altru-dante al si reciproke siajn gentajn apartajhojn...”

(L. L. Zamenhof)

LA VOJO

Tra densa mallumo briletas la celo,
Al kiu kuraghe ni iras.
Simile al stelo en nokta chielo,
Al ni la direkton ghi diras.
Kaj nin ne timigas la noktaj fantomoj,
Nek batoj de l' sorto, nek mokoj de l' homoj,
Char klara kaj rekta kaj tre difinita
Ghi estas, la voj' elektita.

Nur rekte, kuraghe kaj ne flankighante
Ni iru la vojon celitan!
Ech guto malgranda, konstante frapante,
Traboras la monton granitan.
L' espero, l' obstino kaj la pacienco
Jen estas la signoj, per kies potenco
Ni pasho post pasho, post longa laboro
Atingos la celon en gloro.

Ni semas kaj semas, neniam lacighas,
Pri l' tempoj estontaj pensante.
Cent semoj perdighas, mil semoj perdighas,
Ni semas kaj semas konstante.
"Ho, chesu!" mokante la homoj admonas.
"Ne chesu, ne chesu!" en kor' al ni sonas:
"Obstine antauen! La nepoj vin benos,
Se vi pacience eltenos".

Se longa sekeco au ventoj subitaj
Velkantajn foliojn deshiras,
Ni dankas la venton, kaj, repurigitaj,
Ni forton pli freshan akiras.
Ne mortos jam nia bravega anaro,
Ghin jam ne timigas la vento, nek staro,
Obstine ghi pashas, provita, hardita,
Al cel' unu fojon signita!

L. L. Zamenhof

Homaranismo kaj netoleremo

Chiu socia movado au religio havas du polusojn: luman, homaranan, kie regas toleremo kaj respekto rilate aliajn movadojn kaj religiojn; kaj malluman, fanatikan, kie regas malamo kaj malrespekto rilate alipensulojn. En chiu partio kaj religio estas sana grajno, estas ero de la Vero. Bonaj kaj malbonaj homoj estas chie, tial la limo inter la Lumo kaj la Mallumo trairas ne inter diversaj doktrinoj, sed ene de chiu el ili.

La mallumuloj atin-gas disdividighon de homoj sugestante al ili, ke nur ilia instruo enhavas la tutan veron, kaj ke chiuj aliaj instruoj enhavas nur erarojn kaj perversojn. Tamen estus ghuste konfesi, ke lumaj kaj sanaj ideoj estas en chiuj instruoj (krom evidente sata-nismaj), kaj estus ghuste esti “patrioto” de sia instruo, sed ne “naciisto”, neanta chiujn aliajn instruojn.

En tio, lau mi, kon-sistas esenco de Homaranismo. Homa-rano-kristano facile atingos komprenon kun homarano-islamano kaj homarano-ateisto. Eks-teraj diferencoj inter diversaj mondkonceptoj ne devus malhelpi fratecon kaj kunlabo-ron, same kiel eksteraj diferencoj inter unuopaj personoj ne estas mal-helpo por ilia amikeco.

Do, Homaranismo estas ne ankorau unu, aparta Instruo, sed nur kvazau sumo de supraj “polusoj” de chiuj movadoj, religioj kaj filozofiaj sistemoj, kie ne estas loko por malamikeco kaj recipro-ka neado. Homarani-smo kaj hommalama netoleremo estas du kontrauaj polusoj.

Kelkaj vortoj pri la ateismo. Ankau ateis-mo estas formo de la religio, char ghi bazi-ghas sur persona kre-do, kaj principe ne povas esti pruvita science. Ateistoj, same kiel adeptoj de iu ajn alia religio, povas esti homaranistoj, respek-tantaj kredantojn de chiuj religioj, kaj ankau dogmistoj, sektistoj. Batalemaj ateistoj estas neniom pli bonaj ol religiaj fanatikuloj...

(Nikolai Grishin)

La 1-a Hilelista renkontigho

Antaurenkontigho: Zagreb (Kroatio), la 23-an de julio 2001
Ekskurso al Plitvicaj lagoj, la 24-an de julio 2001
Rentkontigho: Zagreb (Kroatio), la 25-26-an de julio 2001

NOVAJ MEMBROJ

Aleksandras J. M. (RU)
Jeremi G. G. (IL)

Hilelista diskutejo

David:
Chiu sentema homo, kiu havas almenau iom da altruismo en sia koro kaj ankau pretas tion publike konfesi, havas iom da religiecaj sentoj kiuj akompanas tiun jhus menciitan altruismon. Char lau mia opinio, kiu amas la HOMON, amas ankau Dion, senkonsidere kiel oni difinas Ghin. La hilelistaj temploj imagitaj de Zamenhof, ne havas shancon en la nuna mondo, nek en la nuna Esperantujo. Ni chiam povas deklami au murmuri en niaj koroj almenau la du unuajn strofojn de la Pregho, kaj en niaj publikaj kunvenoj - la tutan Preghon. Tio estas nur propono, char mi nenion volas trudi. Do en nia modesta, sed signifa rondo ni chiam laboru por la ghenerala paco kaj aparte por interreligia paco, char se ni alighis al THA, tio estas nia morala devo. Mi volas fini per fama maksimo de Hilel, el la Prapatraj Sentencoj 1:14. Jen ghi: Se ne mi zorgus pri mi mem, kiu tion farus? Se mi zorgus nur pri mi mem, kio mi estus? Se ne nun - kiam?

Lubomir:
Mi tute konsentas kun David Petro Shamgar por ke, PREGHO SUB LA VERDA STANDARDO farighu la himno por Tutmonda Hilelista Asocio.
Ankorau mi volis diri ion pri nomo de nia rondeto. Por mi tute ne ghavas chu ghi estos nomata Hilelista au Homaranista rondo, por mi gravas nur ghia enhavo. Ankau ne gravas chu Zamenhof estis judo au chino au germano, por mi gravas nur liaj ideoj kaj agoj.
Nikolao skribis: > Mi havas nenion diri pri la Statuto; shajnas al mi, ke ghi estas tre bone verkita, sed mi ne estas kompetenta por jughi. Sed... chu tia oficiala dokumento ne sekigos amikecon de la hilelistoj? Ni esperu, ke ne!<
Opinio mia estas, ke nia amikeco dependos pli de niaj internaj (spiritaj, animaj) kvalitoj, ol de nia Statuto. Per tio mi ne volas diri, ke ghi povas esti iu ajn, ne, ghi devas esti bona, sed super videbla ghia formo devas esti ankorau, per fizikaj okuloj nevidebla Superstatuto, eble mi povus diri t.n. Dia Statuto, ordono de amo, statuto de karito. Nur tiam estos nia rondoagado perfekta. Dependas de ni chiuj chu ni sukcesos, sed tion ni ekscios nur tiam kiam ni provos fari tion.

Carmel:
Pri la Pregho Sub la Verda Standardo: mi kredas, ke Zamenhof verkis ghin ne kiel himnon sed kiel preghon. Ghiaj verso-longeco kaj malrapida ritmo ne konvenas por ke la poemo estu kantata. Komparu ghin kun La Espero, precize verkita kiel himno. Do, chu ne pli bone lasi Preghon ghuste kiel preghon?

Neil (simpatianto el Britio):
Pri la detaloj de la Dekaracio ktp mi iomete pensis, kaj atingis ian konkludon:
1. Ne necesas referenci al la nomoj Hilelo kaj Zamenhofo.
2. Ne necesas referenci al la propraj religiaj fonoj de la membroj de la asocio.
3. Ne necesas tiom da vortoj en la Deklaracio - por komencantoj kaj malkleruloj (kiel mi) ghi estas iom nefacile legebla kaj nefacile komprenebla. Persone mi ne emas subskribi dokumentojn kiujn mi ne TUTE komprenas.
4. Mi persone deziras aparteni al ia nova Universala Religio. Mi jam havas Universalan Lingvon sed lingvo povas esti morale neutrala.
Do, mi provizore proponas novan nomon, statuton kaj deklaracion por THA: Nova nomo: UNIVERSALA RELIGIA ASOCIO (URA) - (La Diamantoj)
Nova statuto:
URA estas libera tutmonda asocio de homoj kiuj amas Dion kaj Esperanton. Chiujare per poshta baloto ghi elektas kvarhoman estraron kiu respondecas pri la bona administrado de la asocio. La estraro estas: la sekretario; la kasisto; la redaktoro; kaj la prezidanto. La estraro respondecas pri chiu decido kaj faro de la asocio kaj agas chiam unuanime. Apartenas al la asocio kaj vochdonrajtas chiu kiu subskribas la jenan deklaracion kaj pagas la kotizon.
Nova deklaracio:
1. Mi deziras esti membro de Universala Religia Asocio kaj pagas mian kotizon chikune.
2. Mi amas Dion kaj Esperanton.
3. Mi promesas esti bonkora al aliaj.
Nomo, adreso, dato, subskribo, pagmaniero ktp. Fino.
Estas multe pli demokrate fari gravajn decidojn per poshta balotado ol per kongresoj. Nur malgranda proporcio de iu membraro povas cheesti internacian kongreson, kaj tia grupo estas, ghenerale, ne tute reprezenta elito - de sufiche richaj, sanaj, kaj (plej ofte) europaj vojaghemuloj. Membroj kiuj devas resti hejme jam sentas sin duaklasaj esperantistoj. Prefere ke ili havu almenau saman vochdonrajton kiel kongres-cheestantoj.
Chu Hilelismo au Homaranismo? Nu, mi diru ke nek unu nek la alia. Hilelo kaj Zamenhofo estas profetoj. Ili ne estas mesioj, ech ne sanktuloj. Mohamed pravis en tio ke oni ne nomu religion omaghe al profeto. Oni adoru nur Dion, la Eternulon. Pri ‘Homaranismo’, mi diru ke mi ne tute fieras pri la homa specio. Se mi povus elekti, mi ne elektus esti homo, sed senkulpa vegetara besto (chu bovino ?!). Mi konsilas ke vi sendu viajn dokumentojn ankau per ordinara ASCII retposhta teksto se eblas - tiel estus pli facile legi ilin, respondi detale, kaj arkivigi ilin. La pli bela originala dokumento oni sendu (alligu) ankau, char tiu estus pli konvena por presi.

Bela (simpatianto el Hungario):
Al mi plachas la ideo de hilelismo. Se hilelismo disvastighus kun Esperanto, tiam nia … mondo … estighus pli bona.

Mato:
Jen nia HILELISTO estighis ankau hilelisma diskutejo. Des pli da diversaj reagoj, opinioj, proponoj aperados en ghi, ju pli da antaukondichoj estas por nia sukceso. Do, senghene reagu je opinioj kun kiuj vi ne konsentas, senghene esprimadu viajn proprajn opiniojn pri aktualaj en la konkreta momento temoj, senghene proponadu kion vi preferus… Ne estas problemo decidi per du trionoj da vochoj, sed antau iu ajn decido ni kiel eble pli diverspersone kaj multaspekte pritraktu tiun au alian demandon, temon, problemon… Tio ja estas nepra antaukondicho por ke ni faru la plej prudentan, saghan, maturan, ghustan decidon. Kiun finfine chiu, au preskau chiu, rondano povus akcepti. Ankau al niaj simpatiantoj ni permesu reagi, esprimadi proprajn opiniojn, proponadi… kaj ni estu al ili sincere dankemaj pro ilia partoprenado en la bultena diskutejo.
Kio koncernas proponon (projekton) de la Statuto de THA, antau ol ni nian komencan retan (virtualan) diskutejon anstatauigis per la bultena, ghi jam estis pli-malpli interkonsentita. Plimulto da rondanoj konsentis kun la proponita de mi, kaj korektita de Carmel versio. Simile okazis kun la Deklaracio. Mia propono de la komenca varianto de la Hilelista principaro, sendita al samrondanoj kelkajn tagojn post la apero de la 3-a numero de HILELISTO provokis kelkajn akrajn reagojn (ili estos publikigitaj en la venonta numero de la bulteno). Kompreneble, mi proponis nur komencan kerneton, kaj el nur unu religietika tradicio (kiun mi pli-malpli bone konas). Estas tasko por chiuj rondanoj iom post iom plirichigadi tiun kerneton per religietikaj perloj el ankau aliaj religietikaj tradicioj, kaj aliaj eminentaj religietikaj fontoj, por ke ghi estighu chiam pli kaj pli universala. Nia celo ja estas - Universala religietiko, kiun povus akcepti por si kiel religietikan orientigilon chiu honesta terglobano. Mi komprenas ke ne estas facile interkonsenti pri ghia enhavo, ech ne pri ghia formo, do - ni daurugu diskutojn pri tio; sed mi estas profundkonvinkita ke sen io religietike pli konkreta (ol nur la Ora regulo), nia asocio estus tro nedifinita, kaj nefruktodona. Ech se dank' al sia nedifiniteco ghi estighus amasa. Cetere, amasa E-movado jam ekzistas. Mi vidas neniun kialon fondigadi novan UEA-n, kiu bonege plenumas starigitajn antau si celojn.
Tuj post la apero de la 3-a numero de HILELISTO samrondano David bone rimarkis ke la Pregho sub la verda standardo estis publikigita sen la lasta (sesa) strofo. Jes, estinte pro ghi akre kritikita L. L. Zamenhof mem rezignis de tiu strofo. Ni tamen publikigis ankau ghin, sed - kiel apartan versajhon sub la titolo KUNIGHU LA FRATOJ, en la sama numero de HILELISTO sur la 2-a pagho. Chu ghi estighos nia himno, au - pli vershajne - chefpregho, decidos, same kiel koncerne la Deklaracion, la Statuton, la Principaron, … nia 1-a Renkonigho/kongreso. Intertempe, estas atendataj ankau viaj proponoj de nia hilelisma insigno, de nia hilelisma kalendaro kaj (eble) ankau de nia hilelisma ritaro (kutimaro), au almenau kantaro...
Supra propono de nia britia simpatianto Neil koncerne pli demokratian kongresa vochdonadon estis antauvidita en projekto de la Statuto de THA antau ol li sendis sian proponon.

Revueto HILELISTO estas bulteno de Hilelista rondo.
Abonpetojn je la surpaperigata HILELISTO sendu al la pormomenta kunordiganto de Hilelista rondo:
Mato Špekuljak, Oštarijska 8, HR-10000 Zagreb, Kroatio; retadreso: hilelistarondo@yahoo.com
Por aboni surpaperigatan version de HILELISTO, oni estas petataj rekompenci sendokostojn.