|
. |
- Tanı ve İzlem
- Kadında başılca İnfertilite Nedenleri
- Tedavi Seçenekleri..
- Tedavi Sonuçları..
- Ana menü
-
- Bir çiftin infertilite yönünden araştırılması, bir kaç ay süren ve adım adım yapılan incelemeler zinciridir. Bu işlem hekimin doğru bir tanı koyması, uygun tedavi seçeneğini bulması ve aileye çocuk olma şansı hakkında güvenilir bilgi verebilmesi için gereklidir. Hekimin elde edeceği bilgi infertilitenin nedenlerini %85-90 olasılıkla ortaya koyacaktır. %10-15 olguda tüm incelemelere rağmen infertilitenin nedeni ortaya çıkarılamaz. Bunlar nedeni açıklanamıyan (unexplained) infertilite olarak kabul edilir. Teknoloji ve olanaklar geliştikçe nedeni açıklanamıyan infertilite oranı azalmaktadır.
- Kısırlık ya da sterilite dediğimiz çare bulunamaz infertilite günümüzde oldukça azalmıştır. Ancak erken menopoza girme halinde, erkeğin hiçbir şekilde sperm üretememesi durumunda, ya da kadının doğuştan rahiminin (uterus) olmaması halinde ailenin kendi çocuklarına sahip olma şansı yoktur. Çoğu zaman tedavi edilme şansı olan nedenler mevcuttur. Ancak bulunan nedenin özelliği ve yaygınlığına göre hamilelik şansları farklı farklıdır.
- Kadında infertilitenin başlıca nedenleri yumurtlama bozuklukları, endometriozis ve tüp tıkanıklıkları ya da yapışıklıklar gibi anatomik bozukluklardır.
- Başlangıç
- Ana menü
-
- Yumurtlama Bozuklukları..
- Yumurtlama bozuklukları kadındaki en sık infertilite nedenidir. Yumurtlama (ovulasyon) oluşmadan döllenme ve gebelik oluşamaz. Yumurtlama ya hiç oluşamaz (anovulasyon) ya da düzensiz şekilde ve yetersiz düzeyde oluşur. Adet kanamalarının az ve seyrek olması (oligomenore) ya da hiç olmaması (amenore) yumurtlama bozukluğunun belirtisidir. Ancak düzenli adet gören bir kadında da yumurtlama bozukluğu olabilir.
- Yumurta Kanallarının Harabiyeti..
- Yumurta kanalları kısmen ya da tamamen tıkalı olabilir. Bu tıkanıklıklar erkek sperminin yumurtaya ulaşmasını engeller. Tıkanıklıklar değişik nedenlerden olabilir. En sık nedenler enfeksiyonlar, endometriozis ya da geçirilmiş ameliyatlar nedeniyle oluşmuş yapışıklıklardır. Dış gebelik de kanalları harap eder. Geri kalmış ülkelerde kanal harabiyetleri gelişmiş ülkelerden çok daha sık görülür. Bunun nedeni kötü sağlık koşullarına bağlı olarak enfeksiyonların daha sık görülmesi ve yeterli tedavi edilmemesidir. Ayrıca cinsel yoldan bulaşan hastalıklarda bu ülkelerde daha yaygın görülür.
- Endometriosis
- Endometriosis rahimin iç örtüsü olan endometriumun rahim dışında çoğalma ve gelişmesidir. Küçük kanama odakları halinde görülen endometriozis tüpleri tıkar, saçaklarının hareketini önler, ya da doğrudan yumurtlamayı bozar. Çok ilerlerse tedavisi imkansız harabiyetler yapar. Ayrıca adetlerde ya da adet dışı dönemlerde değişik şiddette ağrılara neden olur. Endometrioz olan kadınların yaklaşık %70 inde infertilite görülür.
- Servikal/Uterin Etkenler..
- Rahimin vajen içine açılan ağız kısmı olan serviks ile ilgili bozukluklarda infertiliteye neden olabilir. Doğuştan serviksin gelişmemesi, enfeksiyonlar ya da spermin kolay geçişini sağlayan salgısının yetersiz olması infertiliteye neden olur. Bu salgı adet boyunca kalite değişimine uğrar. Yumurtlama dönemlerinde salgının akışkanlığı artar ve spermlerin yumurtaya doğru geçişini kolaylaştırır.
- Rahimin yetersiz gelişmesi, urları ya da değişik nedenlerle yapısının bozulması da infertiliteye neden olur.
- Bağışıklık Sistemi İle İlgili Etkenler..
- Bağışıklık sistemi ile ilgili olaylarda infertilite nedeni olabilir. Ancak bu etkenlerin hem teşhis edilmesi, hem de tedavi edilmesi günümüzde hala oldukça güçtür. En sık görülen olay kadının salgılarında erkeğin spermlerini durdurucu ve öldürücü antikorların (koruyucu bağışıklık maddeleri) üretilmesidir. Bazan erkeğin kendi vücüdü kendi spermlerine karşı antikor üretir.
- Sebepsiz İnfertilite..
- Tüm araştırmalara rağmen çiftin infertilitesi nedensiz kalabilir. 3 yıldan daha az süreli infertilitesi olanlar genelde normaldir. Bunların çoğu daha sonraki 2 yıl içinde kendiliğinden hamile kalırlar. Ancak 3 yıldan daha uzun süredir sebepsiz infertilitesi olanların şansı biraz düşüktür. Bunlara değişik tedavi seçenekleri önerilir. Bunlarda en başarılı tedavi yöntemi tüp bebektir.
- Başlangıç
- Ana menü
-
- En uygun tedavi seçeneğine inceleme sonucunda karar verilecektir. Tanıya göre en sık uygulanan tedaviler hormonal yoldan yumurtlama uyarılması, cerrahi müdahaleler ya da üremeye yardımcı tekniklerdir.
- Yumurtlamanın Uyarılması
- Değişik iç salgı bezlerinden salgılanan hormonlar kadın yumurtlamasını kontrol altında tutar. Bu salgı bezlerinden ikisi çok önemli olup hipofiz ve hipotalamustur. Bu iki bez yumurta geliştirici hormon (FSH) ile yumurta çatlatıcı hormonun (LH) üretim ve salınımını idare eder. Bu iki hormon yumurtlama olayında anahtar rol görürler.
- Hipofiz ya da hipotalamus ile ilgili hastalıklar, ya da iki bezin birbiri ile olan iletişimsizliği yumurtlama bozukluklarına neden olur. Yumurtlama uyarılması (Ovulation induction) değişik ilaçlarla bu hormonal dengesizliğin ortadan kaldırılarak tekrar yumurtlamanın sağlanmasını amaçlar.
- Yumurtalıklarda tamamen yumurtaların tükenmesi durumunda ilaçlarla tedavi imkansız olur. Bu durumda ancak başkasının yumurtası ile döllenme sonucu hamile kalınabilir.
- IVF ve Diğer Yardımcı teknikler
- Kısaca tüp bebek olarak bilinen bir çok yardımcı teknik mevcuttur. Bunlar suni döllenme, IVF (In Vitro Fertilization), GIFT (Gamete Intra-Fallopian Transfer), ZIFT (Zygote Intra-Fallopian Transfer) and ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection) dir.
- Öncelikle yumurtalıklar gonadotropinler denilen ilaçlarla aşırı şekilde uyarılır. Amaç aynı anda birçok yumurta elde edebilmektir. Böylece yumurtalıklardan ince bir iğne yardımıyla yumurtalar toplanır. Bundan sonra döllenme şekline ve döllenmenin oluştuğu yere göre değişik isimler altında suni döllenme sağlanmaya çalışılır. Döllenen yumurta çoğalmaya başladıktan sonra anne rahmine yerleştirilir.
- Başlangıç
- Ana menü
-
- İnfertilite tedavisinin başarı şansı şu etkenlere bağlıdır.
- Tedavi öncesi infertilite süresi,
- Tedavi sırasında kadının yaşı ( üreme potansiyeli 35 yaşından sonra azalmaya başlar. 40 ından sonra çok hızla azalır.),
- Erkekte ilave bir nedenin olması.
- Basit hormonal dengesizliğine bağlı yumurtlama bozukluğu olan kadınların %80'i bir kaç aylık tedaviden sonra hamile kalacaktır.Yardımcı üreme teknikleri ile hamilelik şansı son yıllarda hızla artmıştır.
- Birçok merkezde 40 yaşın altında olan ve eşinde yeterli sperm olan bir kadın için her tedavi başına IVF ile hamile kalma şansı %25 civarındadır.
.
- Bir tedavinin başarısını değerlendirirken üreme potansiyeli açısından normal bir çiftin bile her adet döneminde hamile kalma şansının %25 civarında olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Düzenli, korumasız ilişki sonucunda normal çiftlerin %80 ni ilk yıl sonunda hamile kalır.
- Başlangıç
- Ana menü
|
|