MENOPOZA YAKLAŞIMDA KARŞIT GÖRÜŞLER,
- HANGI HORMON EN IYISIDIR? EN UYGUN KULLANIM ŞEKLI HANGISIDIR?
- HANGISI DAHA ÜSTÜN; ARDIŞIK TEDAVI MI SÜREKLI TEDAVI MI?
- Ana menü
ÇATIŞAN HEKIMLER...
-
Modern tıpda bir konu hakkında kesin karar vermek için gerekli tüm gerçeklere her zaman sahip olmak olası değildir. Ama tıbbi olarak yine de böyle konu hakkında bir yönde karar vermek zorunda oluruz. Biz buna tıbbi hüküm verme diyoruz. Aynı bir hakim gibi. Bir mahkemede bir olay hakkında hakim ancak kendisine sunulan gerçeklere göre karar verebilir. Belki de tüm gerçekler kendisine sunulmamıştır. Ama o bunu bilemez ve bir hüküm vermek zorundadır...
- Işte biz hekimler her gün bu tip hükümler veririz. Özellikle menopoz gibi çatışmalı görüşlerin çok olduğu bir konu için bu hüküm verme olayı geçerlidir.
- Hastalarımızın klinik gereksinimleri bazan bizleri tam bir bilimsel destek olmadan karar almaya zorlamaktadır.
- Menopoz denincede ilk akla gelen konu hormon kullanımıdır.
- Özellikle menopoz döneminde hormon tedavisi gerektiren 3 önemli başlık vardır.
- 1. Estrojen eksikliğine bağlı belirtiler: Cinsel organların büzüşmesi ve ateş basmaları.
- 2. Kemik erimesinin tedavisi ve önlenmesi.
- 3. Kalp hastalıklarından korunma ..
- Estrojen yoksunluğu olan kadınların hemen hepsine estrojen ve projesteron tedavi olarak sunulması gerekir.
- Hormon ile tedavi süresi tam olarak belirlenmemiºtir.
- Mevcut bilgiler estrojenin koruyucu özelliğinin ancak kullanıldığı süre boyunca geçerli olduğunu göstermektedir. O halde menopozdaki kadınlar hormonu çok uzun süre kullanacağını kabul etmelidir. Belki de hayat boyu....
- Başlangıç
- Ana menü
.
-
- Bir kullanım şeklinin diğerine üstün olduğunu gösteren kesin bir kanıt yoktur.
Önemli olan ilacın dozu yani günlük alım miktarı, kullanım süresi ve beraberinde projesteron kullanıp kullanılmamasıdır.
- Örneğin kemik erimesini önlemek için gerekli doz oldukça düşüktür. 0.625 mg lık doğal estrojen hapları yeterlidir. Hatta kalsiyum ile beraber alınırsa 0.3 mg bile yeterli gelmektedir.
Cilde yapıştırılan flaster estrojenlerle ağızdan alınanlar arasında pratikte önemli bir fark bulunmamaktadır.
- Ancak her zaman tıpta en iyi tedavi en çok incelenmiş olan tedavidir. Bu nedenle klasik dozda alınan oral estrojen tedavisi en uygun olanıdır.
- Kadın hormonlarının kan yağları üzerine olan etkisi ilacın dozuna, tipine, ve veriliş şekline göre değişmektedir. Ciltten kullanılan hormon tedavisinde özellikle kan yağları üzerine yararlı etkisi tam beklendiği kadar olamamaktadır. Bu nedenle yeterli bilgi birikene kadar ağızdan tedaviyi yeğlemek gerekir. Flaster tedavisinin oral tedaviye hiç bir yönden üstünlüğü kanıtlanmış değildir
-
- Başlangıç
- Ana menü
.
-
- En çok kullanılan 2 çeşit ardışık tedavi rejimi vardır.
- Birincisi hergün bir tablet estrojen hapı (0.625 mg) almaktır. Bu tedavide her ayın ilk 14 günü projesteron hapı kullanılır.
- Ikinci uygulamada ise her ayın 1 i ile 25 i arasında estrojen, 15 i ile 25 i arasında projesteron hapı (Farlutal 10 mg) alınır. 5 gün hiç bir ilaç alınmaz.
- Bu ardışık tedavilerde önemli bir sorun projesterona bağlı yan etkilerin fazla ortaya çıkmasıdır. Bu etkiler memelerde hassasiyetin artması, mide gazının artması, sıvı birikmesi ve depresyondur. Daha düşük dozda projesteron bu şikayetleri kısmen çözer. Ancak daha düşük dozda projesteronun rahim içi kanserlerin gelişmesini önlemede yüksek projesteron dozları kadar etkili olup olmadığı belli değildir.
- Ardışık tedavide kadınların %90 nında ilaç alınmayan günlerde kanama oluşmaktadır. Ancak bu kanamalar hafiftir. 1-2 gün sürer ve genellikle 1 pedi geçmez. Ancak çoğu kadın nedense menopozda adet görmeyi biraz isteksizlikle ve korkuyla karşılamaktadır. Bu nedenle değişik denemeler yapılmaktadır.
- Örneğin projesteron iki veya üç ayda bir kullanılmakta, diğer aylarda estrojen tek başına verilmektedir. Yapılan çalışmaların daha henüz sonuçları alınmamıştır.
- Sürekli tedavi olarak adlandırılan tedavi şeklinde estrojen ve düşük dozda projesteron her gün verilmektedir. Burada projesteronun dozu 4 kat azaltılmıştır. Bu tedavi yukarıda belirttiğimiz yan etkileri ortadan kaldırmaya yöneliktir. 4-6 aylık tedaviden sonra kanama şikayeti oldukça azalır ve rahim içi tamamen erir. Bu tip tedavi ilk yıl içinde kan yağlarını olumlu şekilde etkiler, kemik yoğunluğunda bir artış sağlar. Kan basıncı üzerine yan etkisi yoktur.
- Sürekli tedavininin en büyük rahatsızlığı ilk aylarda görülen düzensiz kanamalardır. %30-40 oranında ortaya çıkmaktadır. Bu kanamaların zaman içinde azalması gerekmektedir. Eğer 6 ay içinde azalmazsa ve aynı şiddetle sürerse doktora danışmak gerekir. Hekim genellikle böyle durumda teşhis amacıyla küretaj yapmayı önerir. Ancak genellikle bu küretajın pek bir yararı yoktur. Bunun yerine histeroskopi ile rahim içinin gözlemlenmesi daha uygundur. Bu sayede rahim içinde kanamaya neden olan bir polipi veya bir myomu görme şansı fazladır. Eğer böyle bir oluşum saptanmazsa bu kanamalara fazla aldırmamak en iyisidir. Zaman içinde kaybolacaktır.
- Düzensiz kanamalardan şikayetçi olanlara ardışık tedaviye geçmelerini öneririm. Hiç olmazsa alışık olunan düzende ne zaman kanamanın olacağını bilmek çok daha rahatlatıcı olmaktadır.
- Uyum sorunu...
- Hormon tedavi proğramlarına kadınların uyum göstermesi zayıftır. Ya hiç tedaviye başlamamakta yada kısa sürede bırakmaktadırlar. Bunun nedeni kanser korkusu ve vajinal kanama oluşmasıdır.
- Bazı durumlarda projesteron kadınlarda ciddi sorunlar yaratabilir. Bu yakınmalar aşırı terleme ve migren tarzı başağrılardır. Projesteronun değişik dozları ve şekilleri kullanılsada bu yakınmalar devam edebilir. Böyle durumlarda projesteronu terk edip tek başına estrojen kullanmaktan başka çare yoktur. Bu durumda estrojenin dozu mümkün olduğunca azaltılmalı ve yılda bir kez endometriumdan teşhis amaçlı parça alınmalıdır. Bu tip estrojenin tekbaşına kullanıldığı kadınlarda ortalama %10 oranında hiperplazi görülmektedir.
- Projesterona karşı olan bir gurup araştırmacı vardır. Bu guruba göre estrojenin kalp hastalığına karşı koruyucu etkisi hayati önemdedir. Gelişip gelişmeyeceği belli olmıyan bir endometrium kanseri için bu koruyucu etkinin gücü projesteron kullanılarak azaltılamaz.
- Artık karar vermek herkesin özel durumuna ve hekimin yoğurt yiyişine göre değişecektir.
- Başlangıç
- Ana menü