|
. |
Ana menü
Astım hastaları astım nöbetlerinin özellikle sabaha karşı ortaya çıktığını iyi bilir. Eğer kalp krizi ve felç korkusu ön planda ise sabahın erken saatleri prime-time'dır. Ağrı ile başınız belada ise en kötü zamanı iyi bilirsiniz; Gecenin ilerleyen saatleri.
Yıllarca bilim adamları biyolojide herşeyin günlük ritmlerle donanmış olduğunu bilmektedir. Yüzlerce, binlerce yıl önceden bu zaman tabloları hücrelerimize şifrelenmiştir. Kanımızda dolaşan hormonlar günlük ritm gösterir, bakterilerin çoğalması belli bir ritme bağlıdır, hatta en öldürücü kanser hücreleri bile bu ritmle bağımlıdır.
Bu olayları değerlendiren araştırıcılar tedaviyi de hastalıkların ve vücudun ritmine göre ayarlamaya çalışıyorlar.
Eskiden ilaçların tüm gün boyunca vücudda aynı seviyeyi sağlaması gerektiği düşünülürdü. Çünkü vücudun iç dengelerini hep sabit tuttuğu sanılırdı.
Fakat kan basıncının 24 saat boyunca izlenmesi, hormon üretimi ve diğer değişkenler vücut sistemlerinin düşünüldüğünden daha karmaşık ve farklı olduğunu ortaya koydu. Bugün için bedenimizde süregiden birçok olay için 24 saatlik ritmler olduğu gerçektir. İşte tedavileri bu ritmlere uydurmak gayet mantıklı görünmektedir.
Ancak bu ritme uygun tedavi kavramını sadece 20 doktordan biri bilmektedir. Bu nedenle ilaç firmaları ve araştırıcıların işi biraz zor. Öncelikle hekimleri eğitmek zorundalar.
Astım hastalığı bu kavram için iyi bir örnek. Astım krizlerinin geceleri alevlenmesinin nedeni adrenalindir. Adrenalin stres durumlarında salgılanan bir hormon olup aynı zamanda nefes yollarını genişletir. Adrenalin en yüksek miktarlarına öğleden sonra ulaşır. En düşük seviyeye de geceyarısı düşer. Bu nedenle sabaha karşı 4 civarlarında hava yolları işlevleri en kötü durumda olur. Üstüne üstlük histamin isimli bir madde gece adrenalin azalınca ortaya çıkar ve hava yollarını daha da büzdürür. Hava yollarının iç örtüsündeki şişlikleri azaltan bir madde olan kortizonun miktarı da yine geceleri düşer.
Tüm bu etkenler ciddi astım rahatsızlığı olanlarda gece ve gündüz arasında önemli farklılık yaratır. Bu nedenle araştırıcılar Uniphyl isimli bir ilacı geliştirmişlerdir. Bu ilaç akşam alındığında kanda en etkin düzeyine kendisine en çok gereksinim olan zamanda, yani geceyarısı ulaşır.
Bu etkiye sahip başka ilaçlarda geliştirilmeye çalışılmaktadır.
Ana menü
|
|