เมืองโบราณคูบัว

ภาพรวมของเมืองคูบัว

ลักษณะที่ตั้งของเมืองคูบัวจัดว่าเป็นเมืองโบราณชายฝั่งทะเลซึ่งมีชัยภูมิที่เหมาะสมประกอบด้วยพื้นที่เขตที่สูงและภูเขาทางทิศตะวันตกอันเป็นแหล่งอาหารและทรัพยากรจำพวกของป่าและแร่ธาตุต่างๆ พื้นที่ราบลุ่มทางทิศเหนือเหมาะสำหรับการเกษตรกรรม ทิศตะวันออกและทิศใต้ลาดลงสู่ทะเลมีลำน้ำสายเก่าของแม่น้ำแม่กลองไหลผ่านสามารถใช้เป็นเส้นทางคมนาคมติดต่อกันระหว่างพื้นที่ตอนในกับชายฝั่งทะเล 

จากหลักฐานทางด้านโบราณคดีพบว่าพื้นที่บริเวณจังหวัดราชบุรีนี้มีคนอยู่อาศัยมาแล้วตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ในสังคมเกษตรกรรมชุมชนโบราณเหล่านี้น่าจะมีส่วนสัมพันธ์กับพัฒนาการของเมืองคูบัว นอกจากนี้ในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๑ การค้าในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ขยายตัวเพิ่มมากขึ้น ทั้งการค้าเลียบชายฝั่งทะเลและการเดินเรือน้ำลึก โดยเฉพาะการค้าของจีน ทำให้เกิดความเจริญขึ้นตามเมืองต่างๆที่ตั้งอยู่โดยรอบอ่าวไทยในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๐-๑๓ ปัจจัยเหล่านี้น่าจะมีผลกระทบต่อพัฒนาการของบ้านเมืองและชุมชนในลุ่มน้ำเจ้าพระยา รวมถึงในลุ่มน้ำอื่นๆ เช่น เมืองคูบัวในลุ่มน้ำแม่กลองด้วย

เมืองคูบัวเจริญรุ่งเรืองอยู่จนถึงราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ ก็เริ่มเสื่อมความสำคัญลง ทั้งนี้อาจสืบเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิประเทศ(แม่น้ำเปลี่ยนเส้นทางเดิน) ชุมชนใกล้เคียงเริ่มมีความเข้มแข็งมากขึ้น มีอิทธิพลของอำนาจรัฐใหม่(เขมร)เริ่มแพร่ขยายเข้ามา เส้นทางการค้าระหว่างชุมชนเปลี่ยนไปทำให้เกิดมีศูนย์กลางความเจริญแห่งใหม่เกิดขึ้นริมฝั่งแม่น้ำแม่กลองอันเป็นบริเวณที่ตั้งของเมืองราชบุรีโบราณ ซึ่งมีพัฒนาการขึ้นมาในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖–๑๘

 

ไปหน้าแรก