Dag 2

Dag 3

Dag 4

Dag 5

Mensen
Heel veel verschillende types mensen: Chinezen natuurlijk maar ook Mongoolse, Tibetaanse types.
Gemeenschappelijk kenmerk: ze zijn niet groot, lopen dus constant tegen mijn borstkas aan - met mooie meisjes heb ik daar geen probleem mee - en dus werd het bvb. voor Jaak moeilijk om sandalen in zijn maat te vinden of een broek die lang genoeg was.
Verwonderlijk is dan ook niet dat de Chinezen die in Mao een hondenhater als leider hadden (hij heeft er miljoenen laten doden) nu als tegenreacties massaal opteren voor honden als huisdier. Raar is dat ze ook allemaal kleine hondjes willen.
Hun gewoontes zijn zeker niet de onze. Zonder racistisch te zijn mogen we gerust stellen dat het lompe vuilaards zijn. Rochelen en fluimen zijn dagelijkse kost en zie, hoor je en voel je (soms) overal, zelfs in de properste plaatsen. Maar ... ze zijn aan de beterhand. Soms fluimen ze in een papieren zakdoekje dat ze bij hebben en dat ze dan ... doodgemoedereerd in de grond gooien.
Op de voetpaden lopen er in de steden tientallen vegers/veegsters met een oranje fluojasje en staan er tientallen vuilnisbakken maar daar storen de Chinezen zich niet aan: gooi maar alles op de grond is hun motto.
Lomp zijn ze ook. Probeer maar eens op het gemak een ticket te bestellen aan het loket in een trein- of busstation. Gaat niet. Je wordt omvergeduwd, opzijgeduwd of simpelweg genegeerd door een haastige Chinees.
Een mens opjagen kunnen ze ook als geen ander. Je zit nog geen halve seconde aan tafel of ze staan daar al met hun notaboekje. En ze blijven staan, zelfs als je hen probeert wijs te maken dat je liever nog een aperitief drinkt of nog een beetje tijd nodig hebt om te beslissen.

Praten doen ze niet, ze roepen en ruzie maken kunnen ze als een grote.

In stad loopt iedereen in kostuum en de vrouwen in jeans. Op het platteland lopen ze wel nog traditioneel rond in hun blauwe Maopakjes of minderheden/outfit. Opvallend is ook dat alle jonge meisjes een GSM meehebben waarin ze roepen alsof hun contactpersoon duizenden kilometers ver zit.Het breifenomeen valt daar wel op. Iedereen, letterlijk iedereen is daar aan het breien zodat het je niet mag vferwonderen als je iemand de weg vraagt, dat ze meeloopt al breiend. Een overblijfsel van het communuistisch regime is dat "iedereen" werk heft (zogezegd) maar dat "iedereen" zijn tijd verdoet met breien - een leuke bijverdienste als we zien wat Jaaks muts kostte. Verder draagt bijna iedere werkman (poetsdienst op straat,taxi- en buschauffeurs..) witte handschoenen. Nou ja, ze zijn wel ooit wit geweest maar ja... Een bus bvb. die in panne gevallen is wordt hersteld mét de witte handschoentjes aan.

Maar behulpzaam zijn de mensen wel. Ze zouden springen om je te kunnen helpen maar jammer genoeg staat de taalbarriere in de weg.

Raar: kleine kinderen dragen geen pampers (te duur waarschijnlijk) maar lopen rond in een lange broek die achteraan opengeknipt is. Onder het motto: laat maar lopen wat moet.

Souvenirs
In tegenstelling tot wat algemeen verwacht wordt is China niet het paradijs voor souvenirjagers. Akkoord, je kan daar alles krijgen maar al wat 'Made in China' is, wordt geproduceerd voor de export en is op de binnenlandse markt bijna niet verkrijgbaar of te duur.
Wij kochten voor de kinderen enkele prutsen (armbandjes, kettingen) in onze eerste steden maar kochten het leeuwendeel van onze herinneringen in Xi'an. Niet in de stad maar verbazingwekkend genoeg in de grote souveniermarkt aan de Terracotta Warriors. De beelden kosten daar tot 5 x minder dan in de stad (laat je vooral niet gaan in de moskeewijk: echte afzetters en bedriegers !!!).
Ook interessant is de antiekmarkt in Xi'an (zie bij bezienswaardigheden bij de Taoistische Tempel).

Stelregel is: betaal maximaal een derde van wat ze vragen....

Verkeer en Vervoer
Binnenvluchten kunnen geboekt worden vanuit België (zie bvb www.elong.com ) maar zijn nog een stuk goedkoper ter plaatse omdat er veel lastminutes zijn.
Wij boekten onze vlucht Beijing - Chengdu met internet en onze e-tickets lagen aan de gelijknamige incheckbalie in de luchthaven klaar.
In Dali boekten we via een kantoortje onze tickets Kunming - Xi'an (860 Yuan per persoon). Ook vlot.

Goede herinneringen aan taxi's: ofwel spreek je een bedrag of voorhand af ofwel rij je met de meter (dikwijls nog goedkoper).
Lange-afstandsbussen vertrekken redelijk stipt (ze hoeven niet vol te zitten) maar hebben voor Westerlingen niet al te veel beenruimte. Het aantal stops is volledig afhankelijk van de chauffeur. Reken maar niet op veel stops en neem je voorzorgen (eten mee, Imodium, kotszakje in de bergen...). Over het algemeen rijden ze daar behoorlijk voorzichtig maar het kan ook anders - zie Dali-Xi'ian.

Stadsbussen (city buses) zijn er overal heel veel maar probeer maar eens uit te vinden welke je moet hebben. Geen gemakkelijke zaak. Er staat vooraan, naast de chauffeur, een soort collectebus waar je je bijdrage in kan stoppen. Niemand controleert wat je geeft, dus is meestal 1 Yuan per persoon per rit wel genoeg.
Treinen zijn het meest comfortabele vervoersmiddel binnen China maar zijn niet echt goedkoop en worden best zo vlug mogelijk gereserveerd. Voor tijden en prijzen: http://www.travelchinaguide.com/china-trains/ of http://www.seat61.com/China.htm
Enkele feiten: bij een hardsleeper slaap je met zijn zessen in een compartiment. Bij een softsleeper maar met vieren. Bij die laatste categorie heb je niet merkelijk zachtere bedden maar wel properder beddegoed, een warmwaterkruik bij jou én een deur die op slot kan. Soft is tot 30 % duurder dan hard en is vroeger te reserveren.
De lichten gaat uit om 10 uur pm. Roken mag je alleen aan de deur. De WC's zijn behoorlijk proper en worden goed onderhouden. Je betaalt meer voor het benedenbed dan voor het middelste die ook minder betalen dan het hoogste bed.

Het verkeer is behoorlijk druk en hectisch. Er zijn, volgens kenners, duizenden verkeersregels maar niemand kent ze of houdt zich er aan. Het systeem van groene, oranje en rode lichten hebben we ondanks grondige studies nog niet kunnen ontleden. Gelukkig staan er hier en daar oranje-fluo klaarovers die met hun fluitje willekeurig het verkeer tegenhouden en je laten oversteken. Verwonderlijk genoeg zijn er weinig ongelukken te zien.

Nog enkele opmerkingen bij het reisschema van hierboven.

In Chengdu namen we een taxi van de luchthaven naar ons hotel (10 Yuan)

Baoguo ligt met de bus 10 minuten (1 Yuan) van de eigenlijke stad Emei.
In ons hotel boekten we de nachttrein zonder echte afspraken te maken. Madammeke rekende ons per persoon 20 Y reservatiekosten + nog een bedrag voor haar moeite. Ze had ons verkeerde uren doorgespeeld zodat ik ze niet veel meer gaf voor haar moeite, integendeel, ik liet duidelijk blijken dat ik niet gelukkig was omdat we ons plotseling moesten haasten om nog iets te eten.
De treinen naar Panzihua (ofte Jinjiang) vertrekken om 17.00 uur en 18.14 (allebei fast) en om 19 uur (slow). De prijzen zijn afhankelijk van 1° fast of slow - 2° hard of soft sleepr - 3° onderste, middelste of bovenste bed. Samengevat: fast is duurder dan slow, soft is duurder dan hard en een onderste bed is duurder dan die erboven.

In Lijiang ligt het busstation 30 minuten rijden van het Railway Station. Beiden liggen in de Nieuwe Stad en de Old City is dan nog eens een tiental minuten stappen.

In Dali is er enkele huizen naast het Friends Guesthouse een Travel Agency met een vrouw die heel goed Engels spreekt en die voor ons de bus naar Kunming en de vlucht naar Xi'an geregeld heeft. Met een minimum aan commsissie. Prima service.
Een paardenkoets is hier spotgoedkoop en brengt je waar je maar wil. Maar je moet wel tegen de zweepslagen, klappen en stampen van de koetsier tegen het arme paard kunnen.

De bus van Dali naar Kunming is een verhaal apart.
Echt bang ben ik nog nooit geweest tot die dag. Onze chauffeur was een kamikaze, een doodrijder. Het eerste stuk zaten we op een autostrade en voelden we ons heen en weer slingeren in de bijna lege bus. Toen het vak van de etgenliggers afgesloten was voor werken, kwamen die bij ons spookrijden waardoor onze Schumi zich nog meer in zijn sas voelde. Hij haalde in en versnelde in de dode bochetn zonder rekening te houden met eventuele tegenvallers. Ik zat helemaal vooraan en daar heb je door het grote raam nog een beter zicht op wat eventueel kan tegen je neus rijden. Snelheden van 100 of 110 weren geen uitzondering.
Na een tijdje was het gedaan met de autostrade en zaten we in de bergen. Prachtig zicht, dat wel, maar Katrien deed meer haar ogen dicht. De chauffeur bleef maar inhalen net voor de bochten zonder te kunnen zien of er iemand anders afkwam.
Eén stopje van 30 minuten om vlug wat te drinken (eten durfden we niet en we hadden gelijk: van de medepassagiers lag het er een halfuur later weer uit). Na zeven uur waren we blij levend in Kunming gearriveerd te zijn. Oef.

In Kunming stonden we van het Busstation van de Yunnan Maatschappij met een taxi (10 Yuan) in 10 minuten aan de Airport.

Vliegtuig: pas op ! In sommige luchthavens staat op het grote uurrooster niet het uur van vertrek aangegeven maar wel het uur van inschepen (boarding time). Wisten wij niet en we zaten maar te wachten tot onze vlucht op hets cherm zou verschijnen.
Van de luchthaven vertrekt er een shuttlebus naar het centrum (25 Yuan per persoon)

In Beijing betaalden we 120 Yuan voor het busje van het treinstation naar de luchthaven (meer dan een uur rijden, waaronder veel file)

WC's
Wc's zijn hét succesverhaal van China. De meeste huizen maar ook restaurants enz... hebben geen eigen toilet zodat je je moet behelpen met een openbaar toilet (meestal gratis, soms 1 Yuan).
Gewoonlijk heb je een vijftal hokjes met een muurtje van een meter hoog. Deuren zijn er niet aan en ofwel is er een Franse pot ofwel een overlangs lopende, gemeenschappelijke gleuf voor de vijf kotjes. Met een beetje geluk zie je onder jezelf de uitwerpselen van je buur traagjes voorbijschuiven in het water. Die met stromend water zijn dan nog van de properste wc's. Chinezen hebben waarschijnlijk niet de finesse, de trefkracht of de zin om IN de Franse pot hun behoefte te doen zodat de drollen ernaast, ervoor en erachter liggen. Probeer dan maar eens een plaatsje te vinden om je voeten neer te zetten...

In Xi'an zijn we eens in een héél héél chic hotel binnengeweest om te mailen en ons vermoeden dat de toiletten daar wel proper zouden zijn werden tegengesproken door onze neus die ons al van tientallen meters ver verwittigde waar we moesten zijn.

Eénmaal is Katrien niet kunnen gaan: te erg. Ze had geen handen genoeg, zei ze. Handen om hun neus toe te nijpen, handen om haar ogen te bedekken, handen om haar broek op te houden en dan nog iets om je proper mee te vegen. Dan maar een rustig hoekje gezocht en met twee waakhonden (Jaak en ik) de behoefte gedaan, half op straat.

Elders had ik eens veel geluk. De eerste vier hokjes waren bezet of te veel maar aan het vijfde hing een deur. Mijn verbazing was enorm toen ik daar een gewone WC-pot vond. En in maagdelijke toestand. Waren de Chinezen er bang van?

Vraag aan een Chiness niet waar 'The toilets' zijn maar de "Double you see " (WC)

Visum en geldzaken
Visum te krijgen in Tervuren tegen de prijs van 30 euro. Met een pasfoto mee. Ze willen de reispassen niet opsuren. Een week later af te halen.

Geld in China: wij hadden alleen euro's mee en overal gemakkelijk te wisselen in de Bank of China. Probeer niet de andere banken (Agricultural, Commercial...) want die wisselen geen vreemde valuta.
Koers: ongeveer 10,065 Yuan voor een euro. Makkelijkst rekenen is: 1 Yuan is ongeveer 4 oude Bfr.

Wij hebben niet op ATM's gelet maar in Xi'an is dat zeker geen probleem. Zelfs met de gewone Maestro op je bankkaart.

Geen naam gekend (in de straat van het hotel, aan de overkant - 50 meter van de stad weg)

Hier gingen we drie avonden na elkaar eten. Heel vriendelijke mensen die weliswaar geen woord Engels spreken maar met hun glimlach alles goedmaken. We zaten er nooit alleen en dat is altijd een goed teken voor een lokaal restaurant.
Zoals je ziet op de foto kun je buiten al je groentes kiezen en is de menus binnen ook in het Engels. Gemakkelijk om iets te bestellen.
We aten iedere keer elk een heerlijke schotel vlees met rijst/noedels met gratis thee en een glas bier erbij en betaalden rond de 40 Yuan voor alles.

Het Pandareservaat
Waar en hoe er naar toe?
Twaalf kilometer van het centrum, 6 km ten Noorden van de Zoo (= ongeveer 12 km van het centrum)
Ofwel met de fiets (stinkende straat) of het openbaar vervoer maar het zal misschien moeilijk zijn er op tijd te geraken
Ofwel met een door het hotel georganiseerde uitstap: 80 Yuan pp (entree van 30 Y inbegrepen)

We zijn alledrie niet echt zoo-achtig van inborst maar omdat we hier nu toch zijn willen we dat wel eens meenemen. Er zijn er maar een 1000 meer op de wereld en hier hebben we de kans er een dertigtal van te zien.
Drie kwartier rijden om daar kwart na acht te arriveren. Best is het domein te bezoeken tussen 8 en 10u30 omdat de reuzenpanda's slechts dan een beetje actief zijn. De rest van de dag slapen die lompe knuffelbeesten.
Je loopt op mooie paadjes tussen de ommuurde plekken waar de panda's per één of twee (kuddebeesten zijn het dus niet) hun natuurlijke habitat nagebootst zien. Ze lijken geen ruggengraat te hebben (je kunt ze best vergelijken met een niet genoeg gevulde zitzak), bewegen sloom en doen niets anders dan bamboetakken opslokken (zo'n 30-40 kilo per dag). Ik zeg wel dat ze lomp zijn maar hun aaibaarheidsfactor is zo groot dat je ze ter plaatste zou willen adopteren.
Voortplanting bij de panda's is een enorm probleem maar er zijn toch een viertal jongen aanwezig.
Raar maar waar: die kleintjes schuifelen op hun achterwerk achteruit naar hun bestemming. Om je ziek te lachen. Buiten spelen ondertussen twee verzorgsters met de andere twee kleine dieren.
Enkele rode panda's hangen ondertussen ergens in een boom en een beetje verder kun je zelfs foto's laten nemen van jezelf met een rood wasbeerachtig exemplaar - als hij er zin in heeft....
Binnen leert een filmpje van een klein halfuur je veel over eet- en voortplantinggewoontes van de reuzenpanda's.

Wenshu Monastery (wénshu yuàn)
Waar en hoe er naar toe?
Op wandelafstand van het centrum (Mao Statue)
5 Yuan entree per persoon

Onze eerste Chinese tempel en al direkt een voltreffer. Het is een tempel die in een volkswijk gelegen is, midden in het centrum en daardoor nog volop in gebruik. Honderden mensen komen er offeren, wierook branden en bidden. We betaalden elk 5 Yuan entrée maar het was de moeite waard. Prachtig houtsnijwerk.
Het is een uitgestrekt domein met een schitterende Teagarden waar we lekker in het zonnetje genoten van ettelijke kopjes Green Tea. Je betaalt 5 Yuan per tas maar ze komen zoveel bijvullen als je maar wil.
Er liep daar iemand rond die met een soort ijzeren breinaalden de oren van de lokalen gaan kuisen. Denken wij toch.

Wen Hua Park (wénhuà gongyuàn)
Waar en hoe er naar toe?
Een tweetal kilometer van het centrum (Mao Statue)
gratis

Ons eerste park in China en een behoorlijke tegenvaller: het lijkt Plopsaland wel. Schietkramen, botsauto's, onbenullige kraampjes maar toch ook voor het eerste enkele typische Chinese fenomenen gezien.
De mannen hebben blijkbaar veel tijd daar en verdoen hun namiddag met een soort dominospel waar we kop noch staart aan kregen. Hier maakte Katrien ook kennis met haar eerste Chinese openbaar toilet en het beviel haar niet al te best. Later zou blijken dat dit nog een van de betere zou zijn.

Renmin Park (rénmin gongyuàn)
Waar en hoe er naar toe?
Een tweetal kilometer zuidwest van het centrum (Mao Statue)
gratis

Renmin betekent 'van het volk' en dus is er in iedere stad wel een Renmin Park én een Renmin Straat.
Heel anders dan het vorige park: weidser, ruimer en rustiger tot we aan de karaoke-party kwamen. Jong en oud (vooral die laatste) dansten volop op de tonen van een instrumentaal jazzcombo of van een karaokedanseres eventjes verderop. We konden nauwelijks de neiging bedwingen om ons ook aan enige pasjes te wagen.

Baoguo Monastery (bàoguo si)
Op weg van het hotel passeer je een niet onaantrekkelijke waterval en wandel je op het gemak een klein halfuurtje naar dit klooster. Het gebouw dateert uit de 17de eeuw maar grondig gerestaureerd werd. Het is niet echt speciaal maar je kan er blijkbaar wel overnachten. Heb geen prijzen gevraagd en zal wel redelijk spartaans zijn maar misschien toch wel een unieke ervaring om daar in alle rust te slapen. En te dromen van Buddha.
8 Yuan per persoon te betalen

Fuhu Monastery (fuhu si)
Redelijk verscholen tussen de bomen en dus bijna gemist ligt dit klooster nog een stukje hoger dan het vorige. Het is een ware oase van rust, er zijn geen toeristen en er staan 500 ongelooflijke buddhafiguren in één zaal (filmen en fotograferen verboden - maar je kent osn, hé). Ieder beeld is het bekijken waard, het ziet er allemaal niet echt religieus uit maar wel kitscherig. Eigenlijk een stijlbreuk met alle andere tempels in China maar toch héél leuk om te zien.
Schitterende plaats om rustig een theetje (duur aan 6 Yuan) te consumeren. Je kan er ook overnachten.
6 Yuan entrée per persoon te betalen

Leshan
Waar en hoe er naar toe?
Eerst met de citybus naar Emei stad (30 min) en dan met een andere bus naar Leshan (1 uur)
Iets van 100 Yuan per persoon voor het hele domein.

Alle reisverslagen die ik gelezen had hadden dezelfde conclusie: ga niet to bij de Hoogste Buddha, je staat er te dichtbij om er iets van te zien. We besloten dus om dt beeld van op het water te bekijken. Maar ... het werd een poging om in het Guinness Book of Records te komen met de meeste bussen per dag. Een overzichtje.

1. Baoguo - Emei Stad (1 Yuan - 30 min)
2. Emei Stad - Leshan (8 Yuan - 1 uur)
3. Leshan Transport Center - Leshan Port (1 Yuan - 10 min)
Door de gewone taalproblemen konden we geen ferry vinden van de haven naar Wuyou, zou alleen omgekeerd kunnen...
4. Leshan Port - Wuyou Temple (1 Yuan - 10 min)
Boot Wuyou Temple: je betaalt pp 6 Yuan om boven op het dek te staan, 5 Y om binnen te zitten. Het is een soort Sightseeing Tour waarbij je op 5 minuten langs de Buddha vaart. Haast je dus maar om plaatjes te schieten...
5. Leshan port - Leshan Transport Center (1 Yuan - 10 min)
6. Leshan Transport Center - Emei Stad (7 Yuan - 45 min)
7. Emei- Jiajiang (7 Yuan - 45 min)
8. Jiajiang Busstation - 1000 Buddha's (3 Yuan - 10 min)
9. 1000 Buddha's - Jiajiang (verkeerde bus: 1 Yuan - 5 min)
10. Jiajiang - Emei Stad (4 Yuan - 45 min)
11. Emei Stad - Baoguo (ergens langs de weg uit de bus gegooid: 1 Yuan - 3 min)
12. Baoguo (onderweg) - Baoguo (1 Yuan - 5 min)

Leshan Buddha (dàfo)
71 meter hoog en daarmee de hoogste ter wereld. Het zittende Buddhabeeld is uitgehouwen in de rotsen en overkijkt de rivier. Je kunt op zijn hoofd klimmen, aan zijn oorlellen trekken of op zijn tenen staan maar zoals gezegd hebben wij hem alleen van op het water gezien. Het is misschien wel mooier van op afstand maar de paar minuten dat we slechts op het water zaten waren te kort om er echt van te genieten.

Thousand Buddha Cliffs (jiajiang qianfoyan)
2400 buddhabeelden staan ofwel in de rotsen uitgehouwen ofwel in het bos op de hellingen van de berg die de klippen overhangt en beschermt. We zijn er slechts een halfuurtje geweest - hadden nog enkele bussen te goed - en dat was weer te kort. Maar wat we ervan gezien hebben was wel een aanrader.

Mount Emei
Waar en hoe er naar toe?
Bijna twee uur rijden van Baoguo met een speciaal daarvoor ingelegde bus. Vertrekt stipt vanaf 7 uur 's morgens en je betaalt 30 Yuan one way.
Aan Wannian Temple betaal je de verplichte (hoge) toegangsprijs van 120 Yuan tot de heilige berg

3099 meter hoog en dus niet al te warm boven, vooral niet begin april. Ik had bijna alles aan wat ik maar meehad in mijn rugzak: een T-shirt met korte mouwen, een T-shirt met lange mouwen, een sweater en een polar. Nog een buf rond mijn oren.
Er zijn verschillende opties om boven te geraken maar omdat we niet echt bergbeklimmertypes zijn, kozen we voor de gemakkelijkste oplossing. Flauw van ons op het eerste gezicht maar het kwam ons later goed uit.
Vanaf Wannian Temple is het dan een 20 minuten wandelen - licht omhoog - tot aan ofwel de kabelbaan ofwel de Stairs Up. Met de kabelbaan (40 Yuan per persoon - 5 minuten - grote cabines voor een twintigtal personen) sta je direkt boven aan de Jieyin Hall waar we door de nevel en de mist geen spektaculair uitzicht hadden. Zelfs de echte Golden Summit konden we nauwelijks in de verte onderscheiden. Die top op 3099 meter kun je bereiken met nog eens een kabelbaan maar daar hadden we geen zin meer in. Ondanks onze drie T-shirts en een polar hadden we het nog niet te warm (misschien iets van een 5° C) en gingen dan maar schuilen in een theehuis dat jammer genoeg onverwarmd was en ons de schandalige prijs van 15 Yuan per kop thee armer maakte. Maar de Groene Thee smaakte en het hield tenminste onze handen warm.

Naar beneden gingen we dan wel met de trapjes maar die waren door de ijzige sneeuw zodanig verraderlijk dat we over een afdaling van normaal één uur er het dubbele over deden. Handige verkopers zagen ons regelmatg schuifelen en maakten van de gelegenheid gebruik om ons 'ijzers' te verkopen. Een soort sneeuwkettingen voor mensenvoeten. Katrien voelde zich beter met haar antislipnagels maar ik borg mijn 10 Yuan kostende paar al rap in mijn rugzak op en beschouwde ze niet als een nutteloze koop maar als originele souvenirs.

O ja, ik ging naar boven op mijn goedkope Thaise sandaaltjes en kousen draag ik nooit maar op onafgebroken aandringen van mijn twee medereizigers liet ik me toch een paar kousen aansmeren. Zeg nu zelf, 10 Yuan voor een paar Kousen Van De Heilige Berg is toch een koopje. Ik wed dat niemand van jullie kousen heeft die gekocht zijn op een heilige berg. Na die paar uur verdwenen ze, ongewassen, terug in mijn rugzak en nu hangen ze boven mijn bed.

Old City
Lijiang ligt op 2400 meter en dat voel je wel een beetje. Alles gaat wel iets trager en de verstokte roker die ik ben heeft een beetje meer last dan onze modale medemens met trapjes. Maar, haast en spoed is zelden goed. Alles op het gemak dus.
De oude stad bestaat uit een wirwar van kleine straatjes, geplaveid met een soort grote en vierkante kasseistenen. Glibberig dus aan de brugjes en waarschijnlijk nog meer als het geregend heeft. Het doet aan als een oud Middeleeuws stadje met smalle straten, veel brugjes en veel water (de vergelijkingen met Venetië of Brugge duiken regelmatig op) en het ziet er allemaal heel proper uit.
Hét knooppunt van de Oude Stad is de Old Market Square (enkele minuten zeer toeristisch wandelen van de grote baan en het heel herkenbare waterrad tussen duizenden souvenierwinkeltjes.
Op de Grote Markt zelf kun je iedere namiddag 'genieten' van de plaatselijke rondedansen van de Naxi-mensen. Misschien wel speciaal voor de toeristen bedoeld maar toch authentiek omdat je ziet dat die mensen hun dansen en zingen menen. Bovendien vragen ze geen geld voor dit gratis spektakel...
Hoe verder je van die Markt weggaat, hoe authentieker het wordt, hoe minder toeristen je ziet en hoe betaalbaarder alles wordt.

Grote Markt
Dagelijks dansvoorstellingen van de plaatselijke Naxi-bevolking. Heel kleurrijke bedoening.
Een soort reidansen waarbij beurtelings de mannen en de vrouwen voorzingen.

Dongba Music and Dance Performance
Er zijn in Lijiang twee soorten voorstellingen, die van de Naxi en die van de Dongba. Beiden vragen dezelfde toegangsprijs maar het verschil is dat het Naxispektakel alléén muziek is en in het Engels waar de Dongba daarentegen muziek én dans is en in het lokale, oude dialect. Je krijgt wel bij het binnenkomen een foldertje met uitleg over de verschillende actes en dansen.
Entréeprijzen: 80, 100 en 120 Yuan (afhankelijk of je opzij, in de midden of vooraan wil zitten.
! Het zaaltje is niet zo groot dus hadden we voor onze 80 Yuan even goede plaatsen als de duurdere.
Het is een héél vlot gebeuren van 8.00 pm tot 9.30 pm maar het verveelt geen seconde omdat alle fragmenten zo verschillend zijn er en een verschrikkelijk tempo in zit. Op het einde komt de 'leider' van de groep zelfvoldaan zijn publiek begroeten. Leuk avondje.
Het zaaltje ligt tussen de Oude Markt en het waterrad en wij reserveerden onze kaarten in ons hotel, zonder commissie.

Baisha
Waar en hoe er naar toe?
Zo'n 15 kilometer ten Noorden van Lijiang.
Wij namen eerst een lijnbus en charterden dan een minibisje voor 20 Yuan. We vreesden moeite te zullen hebben om terug te keren maar blijkbaar staan er in Baisha genoeg minibusjes klaar om terug naar Lijiang te rijden. Ditmaal voor 5 Yuan per persoon.
In de kleine straatjes vind je enorm veel souvenirwinkeltjes en je kan serieus afdingen. Ik kocht een 'antiek' slot in de vorm van een muziekinstrument voor 65 Yuan waar ze aan 280 begonnen...

Dr. Ho
Dé toeristische attractie van dit kleine, gezellige en authentieke dorpje. De zoon van de dokter lokt de toeristen binnen met een gratis glaasje thee en begint persknipsels en visitekaartjes uit te delen in de taal die je zelf spreekt. Leuk voor 5 minuten maar de 'stoef' loopt er een beetje van af. Binnen doet Dr. Ho dit nog eens magertjes over en spreekt over de talloze documentaires die over hem verschenen zijn.
Het gewone huisje bestaat uit twee delen: een showroom en zijn medicinaal kabinet. Ik klaagde van mijn hoest, hij voelde mijn pols, vroeg hoe lang ik al last had en of ik antibiotica slikte. Hij mixte enkele kruiden, stopte dat mengsel in een papiertje en schreef er de dosering op. Op mijn vraag wat mijn schuld was, antwoordde hij dat ik 'free to give any donation' was. Veertig Yuan vond ik zelf een beetje veel maar Katrien en Jaak vonden het nog te weinig.
De ondertussen 81-jarige man ziet er nog verbazend fit (plukt zelf nog zijn kruiden in de Himalaya) en energiek uit en signeerde mijn dagboek met zijn kalligrafisch geschreven naam. In Chinese karakters schreef hij er benevolence was waarbij hij, wars van alle bescheidenheid, bedoelde en uitlegde dat hij een "goed mens was voor iedereen".
Illustere mensen als Michael Palin, John Cleese en onze Koning Berre zijn ons daar voor geweest.

Jade Dragon Snow Mountain
Waar en hoe er naar toe?
Er op eigen houtje naar toe is waarschijnlijk bijna ondoenbaar. De mensen in het hotel stelden ons voor met een taxi te gaan voor 100 Yuan. De vrouwelijke chauffeur was heel voorzichtig (iets té, vond ik) en deed er 1 1/2 uur over. De taxi blijft de hele dag tot jouw beschikking.

Om half twaalf stonden we aan de kabelbaan die ons voor 60 Yuan per persoon in 20 minuten 1200 meter hoger bracht. Het was verschrikkelijk koud in de zetels voor twee personen. Voor we vertrokken hadden ze ons aangeraden zuurstofflessen mee te nemen omdat sommige mensen meer moeite hebben dan andere. 40 Yuan voor een nieuwe fles mét mondstuk waarvan je er 30 terugkrijgt als je ze niet nodig hebt gehad. later bleek dat we verkeerd begrepen hadden: je krijgt maar 10 Yuan terug.

Tegen de middag stonden we op meer dan 4000 meter, bewonderend te kijken naar de 6000 meter hoge Jade Dragon Snow Mountain. Er is een groot terras waar ze je van alles proberen aan te smeren maar je kan, door een souvenierstraatje, naar een soort zonneterras. Daar zaten we helemaal alleen en was de temperatuur zo zacht dat we zelfs in T-shirt zaten. We bleven daar een uurtje genieten en Jaak en ik gingen nog wat wandelen om te zien of we nog een beter uitzicht zouden vinden. Wat dus niet het geval was.
We bezochten nog een Tibetaans uitziende tempel met gebedsmolens en al en wandelden over de weide, langs de yaks, terug naar het terras. Schitterende belevenis.

Om te vieren dat we geen hoogteziekte gekregen hadden en om te klinken op één van de allermooiste uitzichten uit onze reizigerscarrière dronken we beneden een theetje met een stuk honig dat uit een grote blok gekapt werd.

Op de terugweg stopte onze het Engels totaal onkundige chauffeuse nog aan
* Een vijver waar mooi aangeklede yaks toeristen lokken. Mooie beelden.
* Water Village: een of andere ecologisch project waarvan we niet konden uitmaken of het zijn toegangsprijs waard was.
* Funsheng Temple: mooie tempel met enkele goede frescoes
* De Camellia Temple: klein tempeltje met een 500-jaar oude nog altijd bloeiende cameliaboom.

Om 10 uur vertrokken en om 17 uur terug in het hotel

The Three Pagodas (san tasi)
Waar en hoe er naar toe?
We hadden het onzalige idee er te voet naartoe te gaan. Een heel stuk verder dan we gedacht hadden en langs een vervelende weg waar de kamions voorbijzoeven. 45 min stappen. Je gaat er beter met een paardenkoets naar toe.
Entrée: 52 Yuan per persoon

Omdat ik in alle reisverslagen gelezen had dat de drie pagodes mooier zijn van ver dan van dicht, hebben we de niet onaardige toegangsprijs maar niet betaald. We dachten de bekende foto van de weerspiegeling van de tempels in een meertje zo wel te kunnen zien maar dat zicht ligt ook 'binnen'. Niet dus.

Erhai Lake & Jinsuo Island
Entrée: 3Yuan pp

Nog een echte Baitraditie daar. Een leuk marktje met heel veel eetstandjes (o.a. lekkere gebruneerde patatjes op een brochette voor 1 Yuan) en souvenirwinkeltjes.
Katrien die gek is op de Engelse Afternoon Tea kreeg hier de kans om de plaatselijke variant te proeven, de Three Courses Tea. Normaal gezien 15 Yuan per persoon maar wij kregen het voor 15 Yuan voor 3 personen. Laat je dus niet doen.
Je krijgt een bitter tea die voor iets goed is dat we niet meer weten, een sweet tea - idem dito - en een medicinale aftertaste tea die o.a. goed is tegen 'headache and hangover'. Jaak en ik lieten de eerste twee aan Katrien en bestelden tien kilo van de derde.
We hadden maar een uur op het eiland, bezochten nog een Mongools aandoende tempel en gingen een toilet zoeken vooraleer weer drie kwartier op de ferry te zitten. Dé ervaring van Katriens Plasleven. Ze ging het verwaarloosde binnentuintje door en ik hoorde Chinese, Vlaamse maar vooral onchristelijke vloeken na elkaar waarbij ik ook het toepasselijke woord Shit ergens herkende. "Nee, dit kan niet, nee, nee, nee... Te erg".
Je past je wel een beetje aan aan de lokale omstandigheden maar Trop is Teveel en Teveel is Trop. Jaak en ik hielden de wacht terwijl Katrien het onkruid doodplaste. "Ik zou handen tekort hebben," zei ze "om mijn neus toe te houden, om mijn ogen toe te houden ... én om mijn broek op te houden."
Om de beelden voor het nageslacht te bewaren heb ik me dan maar opgeofferd om met toegeknepen neus de bewijzen te filmen. Gelukkig geeft een videocamera alleen beeld en klank, geen geur.

Xizhou
Waar en hoe er naar toe?
Daguitstapje, eerst met een minibus (chauffeur en gids) waarbij ik begrepen had 5 Yuan per persoon maar het was eigenlijk 50 Yuan heen en terug. Hij wilde ons overal rondvoeren maar ik had er geen zin in. 25 betaald en hem vriendelijk bedankt.

Hij zette ons af aan het New Bai House maar de tientallen bussen toeristen schrikten ons behoorlijk af. Te voet naar de voormiddagmarkt omdat Jaak die persé eerst wilde zien. Vijf minuten wandelen. Redelijk kleurrijke markt maar toch iets minder dan we verwacht hadden. Heerlijke straathapjes gegeten en, op zoek naar een WC, toevallig een schitterende bestemming gevonden.
Dus toevallig beland bij het Old Bai House waar we een kleine toegangsprijs betaalden en in een schitterende huis terechtkwamen. Ik zou er direkt willen in wonen: helemaal in hout, enorm veel grote kamers rond een binnenkoer en dan nog eens met een leuke verdieping. Allemaal mooi versierd van binnen en van buiten. Het is een soort Cultural Center geworden waar nog enkele kunstenaars bezig zijn maar de prijzen zijn zelfs voor ons, kunstliefhebbers en -kenners, absoluut onbetaalbaar.
Er is ook een soort Ceremoniële Theezaal die ingericht is voor de toeristen en waar je (tegen welke prijs weet ik niet) de Bai Three Courses Tea kan nuttigen. Ondertussen zingen en dansen lokaal uitgedoste schone meisjes voor je neus. Wij hadden niet betaald en bleven buiten staan om foto's te nemen en te filmen. Leuk meegenomen.

Butterfly Spring (hudié quan)
Waar en hoe er naar toe?
5 km van Xizhou. Met een lijnbus (1 Yuan) die we tegenhielden langs de grote weg.
Entrée: 37 Yuan per persoon

Puur Chinees toerisme. Duizenden mensen die naar een put water gaan kijken met een wazige legende. Verder een niet onaardige tentoonstellingsruimte met veel uitleg over alle soorten vlinders (koel, fris en géén Chinezen), een groot meer waar geen vlinder te zien is en een Butterfly Farm (= zeer hete serre waar je plastieken overtreksels over je schoenen moet aantrekken om binnen te mogen). Niet gedaan dus. Het is al warm genoeg buiten.

Niet ceht de moeite.

The Big Wild Goose Pagoda (dà yàan ta)
Waar en hoe er naar toe?
20 min ten Zuiden van het centrum met bus nummer 5 op Jiefang Lu.
Entrée: 25 Yuan per persoon

Het was er 's morgens vroeg nog heel erg koud maar dat kon ons niet beletten er enorm van te genieten. Daarenboven waren er nog bijna geen toeristen en hadden we het prachtige en uitgestrekte domein bijna voor ons alleen.
Je kan ook binnen in de pagode (te betalen natuurlijk) maar dat hebben we niet gedaan.
De grote pagoda zelf is niet opmerkelijk maar er zijn enorm veel kleinere, mooie tempels en veel zalen met o.a. marmerreliëfs, kopergravures en houtsnijwerken die allemaal om ter mooist zijn. De zeer propere restrooms zijn naast een souvenirwinkel die gepresenteerd wordt als 'kunstcentrum' maar waar de verkopers van het opdringerige type zijn. Zo rap mogelijk weer buiten.

Shaanxi History Museum
Niet te verwarren met het Shaanxi Provincial Museum dat we niet gedaan hebben
Waar en hoe er naar toe?
20 min ten Zuiden van het centrum met bus nummer 5 op Jiefang Lu. Vijf minuten wandelen van The Bog Wild Goose Pagoda.
Entrée: 35 Yuan per persoon

Prachtig museum met vijf vaste tentoonstellingszalen en een zaal voor tijdelijke expo's (bij ons: de spiegels van de oude Chinezen).
Er is één zaal met prehistorische artefacten, 3 zalen die chronologisch de verschillende dynastiën tonen en één topzaal waar de 100 beste en bekendste kunstwerken bij elkaar staan. Alle voorwerpen hebben een Engelstalige uitlegplaatje en voor de mensen die niet naar Xi'an willen of kunnen gaan, staan er zelfs enkele echte Terracotta Warriors....

The Bell Tower en de Drum Tower
Waar en hoe er naar toe?
Helemaal in het centrum van Xi'an. Geen idee van de Bell Tower maar de Drum Tower is te betalen. Waarschijnlijk kun je dan een foto laten nemen terwijl je op één van de reusachtige gongen slaat....

Terracotta Warriors
Waar en hoe er naar toe?
Er zijn veel Travel Agencies die een pakket aanbieden met de Taerracotta Warriors, enkele tombes en nog een paar stops. Ze vragen meestal 50 Yuan maar wij zijn er gewoon met een busje naar toe gegaan. Rechts voor het trainstation staan er groene minibusjes ( je kan ze niet missen: er staat in grote letters op: Xi'an Railway Station - Terra Cotta Warriors) die je voor 5 Yuan in een goed uur naar de site brengen.
Entrée: hoogseizoen 90 Yuan per persoon (maart-november) - Laagseizoen: december februari 65 Yuan

We zijn er twee uur binnen geweest en het was effenaf schitterend. De eerste pit is de indrukwekkendste omdat er meest krijgers staan. Van de 6000 krijgers die er waarcshijnlijk liggen zijn er al een 2000 opgegraven en in elkaar gepuzzeld. Je mag er niet echt bij maar wel rond lopen, vanop een afstand dus.
Put 2 is een stuk kleiner en is gedeeltelijk een reconstructie van hoe de site er moet uitgezien hebben. Ook nog veel te restaureren brokken te zien. In pit 3 zie je bijvoorbeeld (in glazen kasten) de verschillende soorten krijgers (generaal, boogschutter...)
In het Museum zijn o.a. de twee prachtige koetsen te zien.
Overal veel en degelijke Engelse uitleg.

The Temple of The Eight Immortals
Waar en hoe er naar toe?
Stap netjes buiten de stadswallen en volg de kronkelende straat tot je er bent. Staat nergens aangeduid maar je kunt het eigenlijk niet missen. Een klein beetje entree te betalen maar weet niet meer hoeveel.
Een van de grootste en belangrijkste taoistische tempels van China. Zeer mooi domein en hoewel de stijl niet heel anders is dan wat we al gezien hebben, toch de moeite.
Leuk zijn onder meer het brugje met een gong die je het eeuwig leven brengt als je er met een muntje tegenaan kunt gooien en de vijver waarin de Chinezen geld gooien (ipv eten voor de vissen?).
De Taoistische monniken zijn met hun haardotje en speciale kleren ook wel de moeite waard.

Rechtover de Tempel is een antiekmarkt waar schitterende zaken zijn te doen. Ik heb daar een bronzen paard (van een kilo of zeven) gekocht. Gelukkig was het onze laatste dag en moest ik er niet teveel meer mee rondzeulen....

The Great Mosque
Waar en hoe er naar toe?
In een zijstraatje achter de Bell Tower. Goed aangeduid met bordjes maar je moet eerst wel een uiterst toeristisch straatje door met agressieve moslimverkoopsters.
Entrée: 12 Yuan per persoon.

Ziet er niet uit als een moskee omdat hij volledig in dezelfde Chinese stijl is als alle andere tempels die we al gezien hebben. Ik was een beetje tempelbeu en de mooie, oude toegangspoort en de Chinese minaret konden we niet echt meer bekoren.

Diezelfde avond moesten we op de nachttrein naar Beijing, dan met een busje naar de luchthaven en ... einde van de mooie reis