ผู้หล่นจากศาสนา^๑

       ภิกษุ ท.! นักบวช ที่ไม่ประกอบด้วยเหตุสี่ประการแล้ว ยอ่มกล่าวได้ว่าเป็นผู้หล่นจากธรรมวินัยนี้. เหตุสี่ประการอะไรกันเล่า? เหตุสี่ประการคือ :-

       (๑) ผู้ที่ไม่ประกอบด้วยศีล อันเป็สเครื่องไปจากข้าศึก^๒ เรียกได้ว่า คนหล่นจากธรรมวินัยนี้
       (๒) ผู้ที่ไม่ประกอบด้วยสมาธิ อันเป็นเครื่องไปจากข้าศึก เรียกได้ว่า คนหล่นจากธรรมวินัยนี้.
       (๓) ผู้ที่ไม่ประกอบด้วยปัญญา อันเป็นเครื่องไปจากข้าศึก เรียกได้ว่า คนหล่นจากธรรมวินัยนี้.
       (๔) ผู้ที่ไม่ประกอบด้วยวิมุตติ อันเป็นเครื่องไปจากข้าศึก เรียกได้ว่า คนหล่นจากธรรมวินัยนี้.

       ภิกษุ ท.! นักบวชที่ไม่ประกอบด้วยเหตุสีป่ระการเหล่านี้แล เรียกได้ว่า เป็นผู้หล่นจากธรรมวินัยนี้.

๑. บาลี พระพุทธภาษิต จตุกฺก. อํ. ๒๑/๒/๒.
๒. เป็นเครื่องไปจากข้าศึก  หมายความว่า เป็นศีลที่ครบถ้วนถูกต้องบริสุทธิ์ มุ่งหมายเพื่อออก จากทุกข์โดยตรง มิใช่ศีลเพื่อประโยน์อย่างโลก ๆ หรือเพื่อลาภเป็นต้น.