หลงสะเก็ดแห้ง ว่าเป็นแก่น
ภิกษุ ท.! ในกรณีนี้คือ กุลุบตรบางคนมีศรัทธา ออกบวชจากเรือนไม่เกี่ยวข้องด้วย ออกบวช จากเรือนไม่เกี่ยวข้องด้วยเรือน เพราะคิดเห็นว่า "เราถูกความเกิด ความแก่ ความตาย ความโศก ความร่ำไรรำพัน ความทุกข์กาย ความทุกข์ใจ ความคับแค้นใจครอบงำเอาแล้ว เป็นคนตกอยู่ในกอง ทุกข์ มีทุกข์อยู่เฉพาะหน้าแล้ว ทำไฉนการทำที่สุดแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนี้ จะปรากฏมีได้" ดังนี้. ครั้นบวช แล้ว สามารถทำลาภสักการะและเสียงเยินยอ ให้เกิดขึ้นได้, เธอมีใจยินดีแล้ว ไม่มีความดำริเต็มรอบ แล้ว ในลาภสักการะและเสียงเยินยอนั้น. เธอทะนงตัวเพราะลาภสักการะ และเสียงเยินยอนั้น, เธอไม่เมาอยู่, ไม่มัวเมาอยู่ ไม่ถึงความประมาทอยู่ เพราะลาภสักการะและเสียงเยินยอนั้น; เมื่อไม่ ประมาทแล้ว เธอให้ความถึงพร้อมด้วยศีล เกิดขึ้นได้, เธอมีใจยินดีแล้ว มีความดำริเต็มรอบแล้ว ใน ความถึงพร้อมด้วยศีลนั้น. เธอทะนงตัว เพราะความถึงพร้อมด้วยศีลนั้นว่า "เราเป็นผู้มีศีล มี กัลยาณธรรม ส่วนภิกษุอื่น ๆ เหล่านี้ทุศีล มีความเป็นอยู่เลวทราม" ดังนี้. เธอนั้น เมาอยู่ มัวเมาอยู่ ถึงความประมาทอยู่ เพราะความถึงพร้อมด้วยศีลนั้น, เมื่อประมาทแล้ว เธอก็อยู่ด้วยความเป็นอยู่ที่ดู แล้วน่าชัง.
ภิกษุ ท.! เปรียบเหมือนบุรุษ ผู้ต้องการด้วยแก่นไม้ เสาะหาแก่นไม้ เที่ยวค้นหาแก่นไม้อยู่ จนถึง ต้นไม้ใหญ่มีแก่นแล้ว มองข้ามพ้นแก่น, มองข้ามพ้นกระพี้, มองข้ามพ้นเปลือกสด, ถากเอาสะเก็ดเปลือกตามผิวเปลือกถือไป ด้วยเข้าใจว่า นี่แก่นไม้, บุรุษมีตาดี เห็นคนนั้นเข้าแล้ว ก็กล่าวว่า "ผู้เจริญคนนี้ ช่างไม่รู้จักแก่น ไม่รู้จักกระพี้, ไม่รู้จักเปลือก สด, ไม่รู้จักสะเก็ดแห้งตามผิวเปลือก, ไม่รู้จักใบอ่อนที่ปลายกิ่ง. จริงดังว่า ผู้เจริญคนนี้ต้องการแก่น ไม้เสาะหาแก่นไม้ เที่ยวค้นหาแก่นไม้ จนถึงต้นไม้ใหญ่มีแก่นแล้ว ก็มองข้ามพ้นแก่น, ข้ามพ้นกระพี้, ข้ามพ้นเปลือกสด, ถากเอาสะเก็ดแห่งตามผิวเปลือกถือไป ด้วยเข้าใจว่า นี่แก่นไม้; สิ่งที่เขาจะต้องทำ ด้วยแก่นไม้ จักไม่สำเร็จประโยชน์เลย" ดังนี้; ฉันใดก็ฉันนั้น. ภิกษุ ท.! เราเรียกคนบวชชนิดนี้ว่า ได้ถือเาพรหมจรรย์ตรงสะเก็ดแห้งตามผิวเปลือกของมัน และเขาถึงที่สุดแห่งพรหมจรรย์ ด้วยการกระทำ เพียงให้ความถึงพร้อมด้วยศีลเกิดขึ้นเท่านั้นเอง.
บาลี พระพุทธภาษิต มหาสาโรปมสูตร มู. ม. ๑๒/๓๖๓/๓๔๘. สะเก็ดเปลือกในที่นี้คือ ผิวนอกชั้นนอกสุดของเปลือกไม้ ที่เป็นสะเก็ดขรุขระหุ้มเปลือกสดอยู่, มิใช่สะเก็ดที่เกิดจากการถาก ของช่างไม้เป็นต้น. คำในภาษาไทย ยังไม่ปรากฏว่า ได้แก่คำอะไร. ข้อความนี้ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลายที่ ภูเขาคิชฌากูฎ ใกล้นครราชคฤห์.
