De kostuums van sjamanen kunnen zeer indrukwekkend zijn, met een ingewikkelde en vergaande symboliek waarin hun banden met geesten, goden en dieren wordt uitgedrukt. Het kostuum van een Siberische sjamaan is een verblijfsplaats blijfplaats voor de geesten. Shamanen tooien zich verder met allerlei attributen die bezield zijn door de natuur- wezens waarna ze verwijzen. Een ketting met de tanden van een dier waarmee de shamaan een geestelijke ontmoeting heeft gehad, bijvoorbeeld. Of een medicijnbuidel met een bereklauw - de beer is de genezer onder de dieren. Een staf van de tak van de boom van de voorouder. Of een klein beeldje van een krachtdier. Veel sjamanen gebruiken in hun rituelen maskers waarmee ze de geesten verbeelden waarmee ze in verbinding staan. Bovendien worden sjamanenkostuums vaak opgesierd met "souvenirs" van hun leerreizen naar andere werelden; kleine objecten die de les van die reis symboliseren. Magische spiegels Siberische sjamanen gebruikten tijdens hun rituelen bronzen sjamanenspiegels objecten van grote ouderdom, die met mythen en legenden omgeven waren. Deze spiegels werden ook al in vroeger tijden als zeldzame en waardevolle objecten beschouwd. De Nganasan, uit het noordelijke deel van Siberi�, hingen ronde ijzeren schijven aan de rug van hun sjamanenkostuums, die de zon symboliseerde. De Sakha hadden meerdere ijzeren schijven bevestigd aan de rug van hun kostuums, die de zon en de maan vertegenwoordigden. Naast de zon- en maanschijven hadden veel Sakha-sjamanen ook een ijzeren schijf met een gat erin aan hun kostuum hangen, deze symboliseerde de ingang naar de onderwereld. Ook droegen veel sjamanen schijven die puur als bescherming dienden, De Tofalar, ( Altai) droegen op hun schouderbladen ijzeren en koperen schijven die soms vierhoekig waren en die dienden om hun tegen klappen van kwade geesten te beschermen. Ook bestaan er spiegels die door boedistische Lama's werden gebruikt. Vrouwelijke sjamaan met Chinese spiegel op voorhoofd De echte sjamanenspiegels werden niet uit ijzer gehamerd of koperplaten geknipt maar gemaakt van brons en gegoten in een mal. Bronzen spiegels hebben nooit een gat erin maar een ronde knop in het centrum van de achterkant. Door dat gat kan een touw of veter worden gehaald zodat de spiegel ergens aan kan worden bevestigd, of er doeken of objecten aan de spiegel kunnen worden gehangen. Als de spiegel uit China afkomstig is staan er vaak chinese tekens op, maar op veel spiegels staan dieren- of plantenmotieven. Bronzen spiegels hebben zich gedurende een periode van duizenden jaren over Siberi� verspreid. Oude authentieke sjamanenspiegels kunnen nu nog in musea worden bewonderd, maar worden ook nog door sjamanen gebruikt. De laatste paar jaar ondergaat het sjamanisme in Centraal- Siberi� een ware wedergeboorte, en er worden weer spiegels gemaakt. Veel nieuwe sjamanen-spiegels zijn simpelweg ronde schijven die uit platen koper worden geknipt. In veel culturen werd gedacht dat de bronzen spiegels van mytische oorsprong waren. De mythe van de Namai verhaalt hoe de spiegels in de wereld kwamen. Shada-U was de eerste sjamaan en voerde als eerste de riten uit om de doden te helpen naar de andere wereld over te gaan. Hij was in zijn dromen door de vooroudergeest Ajami bezocht en opgeleid om sjamaan te worden. Hij ging de taiga in, zoals door Ajami was bevolen, en daar zag hij een wonderlijke boom. De wortels waren als slangen, de stam en takken hadden de huid van een hagedis, de bladeren waren bellen en het fruit bestond uit bronzen spiegels. De voorouder Seven leerde Chada-U hoe hij zijn kostuum moest maken: een hoofdtooi met strippen bont van de beer, de lynx en de wolf, met horens en bellen. Op zijn borst en rug een spiegel als bescherming tegen pijlen, om zijn middel een riem met hangers en bellen. In een andere variatie van deze mythe plukt de eerste sjamaan verscheidene van de spiegels van de boom met zijn lippen en slikt ze dan door. In Tuva moesten de sjamanen op zoek gaan en een spiegel vinden, in de letterlijke betekenis van het woord. Een spiegel vinden betekende soms dat eerst de ziel van de spiegel gevonden en gevangen moest worden. Wanneer een sjamaan sterft wordt hij ergens buiten opgebaard, samen met zijn bezittingen. Zo laat het vinden van een spiegel zich wellicht verklaren; wanneer je shamaan wordt ga je er opuit en zoek je op plekken waar een spiegel zou kunnen hangen. En je vond wat je zoekt, namelijk de spiegel van een vroegere sjamaan. De sjamanenuitrusting hangt daarbuiten en vergaat langzamerhand, maar de spiegel blijft intact. Alleen een sjamaan mag hem meenemen, want alleen een sjamaan kan eventuele kwade invloeden afweren. Sjamaanspiegel uit Tuva De sjamanenspiegels waren multifunctioneel, maar bijna iedere bron die er iets over te melden heeft, noemt als een van de belangrijkste functies hun beschermende kracht. Kleinere bronzen spiegels werden ook wel aan de hoofdtooi van de sjamanen vastgemaakt. Al deze spiegels beschermden de shamanen als ze in trance waren voor de schadelijke invloeden af te weren. Negatieve kracht die op de shamaan was gericht, werd teruggestuurd naar de zender, of in een willekeurige richting gespiegeld. Het licht van het vuur dat tijdens het ritueel brandde werd door de spiegel in de ogen van de slechte geesten gespiegeld, die erdoor verblind raakten en op die manier machteloos werden. Een spiegel kon niet alleen beelden absorberen of ze in het rond spiegelen, een sjamaan kon op zijn of beurt de krachten die de spiegel had geabsorbeerd in zich op nemen. Op deze manier gebruikt, was de spiegel een bron van spiriruele kracht. Een andere belangrijke functie was dat de sjamaan erin dingen kon zien. Het gepolijste brons kon natuurlijk echt objecten en mensen weerspiegelen maar de sjamaan kon meer zien in de spiegel dan de weerspiegeling van de fysieke wereld. De dingen die mensen deden konden in de spiegel gezien worden. Voorvallen die op grote afstand plaatsvonden en zelfs andere werelden konden worden waargenomen. Ook de hulpgeesten en de zielen van mensen waren zichtbaar in de spiegel, die dan door de sjamaan te voorschijn kon worden geroepen. Sjamanenspiegels werden gebruikt om water te reinigen en konden als orakel dienen. Daartoe werd een spiegel hoog in de lucht geworpen en men keek of hij draaide of rolde als hij neer kwam en welke zijde uiteindelijk naar boven was gericht als de spiegel tot rust kwam. De Buriat-sjamanen beklopten ook hun spiegels om dingen af te leiden uit de geluiden die dan te horen waren. Ook kan de sjamaan de krachten die ziekte veroorzaken in de spiegel absorberen, of ze uit het lichaam van de zieke werken door met veel kracht de spiegel langzaam langs het lichaam te strijken. Ook persen sjamanen soms met hun spiegels, de voor hen zichtbare negatieve krachten in het energieveld van de ziekte, de aarde in. * Sjamanenmantel van rendierhuid met bronzen spiegels Sjamanenspiegels zijn in zekere zin zelf geesten met hun eigen wil. Op hun eigen opmerkelijke manier verschijnen ze en verdwijnen ze weer, hun weg vindend door de geschiedenis gebruikt door sjamanen die ze vinden, herkennen en verzorgen. bron spiegels: D van Kampenhout - Bres nr 202 Dromenvangers achtergrond: