İlk
elektronik posta mesajı 1971 yılında Ray Tomlinson adlı bir mühendis tarafından
gönderilmiştir. Bundan önce, kullanıcılara sadece basit bir makine üzerinden
mesajlar gönderebilirdiniz. Tromlinson’un
keşfi, internet üzerinden @ işaretini kullanarak alıcı cihazı belirlemek ve
diğer cihazlara mesaj gönderebilmek yeteneğine sahipti.
Elektronik
posta mesajı, her zaman, bir alıcıya gönderilen basit bir konu mesajından başka
bir şey olmamıştır. Şimdi, elektronik posta mesajlarını ekler ilave ederek
oldukça uzun yapabilme olanaklarına rağmen, başlangıçta ve hatta bu gün
bile, elektronik posta mesajları kısa
metin parçaları olma özelliklerini korumuştur.
Bu
gün belki birçok elektronik posta mesajı aldınız. Onlara bakmakla, bir takım
elektronik posta istemcilerini kullanmaktasınız. Çoğu kişi, Mikrosoft Outlook,
Outlook Express, Eudora veya Pegasus gibi çok tanınmış istemcileri kullanmaktadır. Hotmail veya Yahoo!
gibi ücretsiz elektronik posta hizmetlerine abone olan kişiler ise, bir Web
sayfasında görünen elektronik posta istemcilerini kullanırlar.
Çoğu
elektronik posta sistemi, hizmet veren bir cihaz üzerinden çalışan değişik iki sunucudan oluşmaktadır. Biri,
Basit Posta Transfer Protokolü anlamına gelen SMTP sunucusu olarak
adlandırılır. SMTP, giden mesajları işleme tabi tutar. Diğeri ise, ya bir POP3
veya bir IMAP sunucusudur. Her ikisi de gelen mesajları işleme tabi tutar. POP,
Posta Ofisi protokolü, IMAP ise, İnternet Posta Giriş Protokolü anlamına
gelmektedir. Tipik bir elektronik posta yardımcısı aşağıdaki gibidir.
STMP
yardımcısı çok iyi bilinen 25 numaralı portu, POP3 110 numaralı portu dinler ve
IMAP 143 numaralı portu kullanır.
Bir
elektronik mesaj gönderildiğinde, elektronik posta istemci gönderiyi işleme
tabi tutmak üzere SMPT sunucusu ile reaksiyon verir. Kullanıcının SMTP sunucusu,
elektronik mesajı dağıtmak için diğer SMTP sunucuları ile karşılıklı bilgi alış
verişi içinde geçer.
POP3
ün en basit tamamlamaları içinde, sunucunun gerçekten metin dosyaları koleksiyonu olmasıdır. Bir
mesaj ulaştığında , POP3 sunucusu onu basitçe kabul edici dosyasının en altına
ekler.
Elektronik
postanızı kontrol ettiğnizde , elektronik posta istemciniz 110 portunu
kullanarak POP3 sunucusuna bağlanır. POP3 sunucusu bir hesap ismi ve bir
parolayı gerektirir. Bunları verir vermez
POP3 sunucusu konu dosyanızı açar ve dosyaya ulaşmanızı sağlar.
Elektronik
posta istemciniz POP3 sunucusuna bağlanır ve elektronik posta mesajınızı makinanıza getirmek üzere bir dizi komut yayımlar. Genel
olarak, sonrasında mesajları sunucudan silecektir.
IMAP
(Internet Posta Ulaşım Protokolü) yukarıdaki problemi çözümlemek için çok
gelişmiş bir protokoldür. IMAP ile, mesajlar elektronik posta sunucusu üzerinde
kalır. Mesajları klasörler içinde ve keza, bütün dosyaları canlı olarak sunucu
üzerinde organize edilebilir. Elektronik postada bir arama yapıldığında, arama sunucuda olur. Bu yaklaşım, herhangi bir
makinadan elektronik postaya girişi mümkün kılar.
IMAP
ile ilgili olarak çıkabilecek bir
problem şu basit soruyu kapsar : “ Eğer bütün mesajlarım sunucu üzerinde yüklü ise ve , internete bağlı olmazsam o zaman mesajlarımı nasıl okuyabileceğim?”. Bu
problemi çözmek için, çoğu elektronik posta istemcisi yerel makinada bir
elektronik postayı saklama gibi usullere sahiptir. Örneğin, kullanıcı bütün
mesajları makinasına kaydedebilir. Mesajlar hala IMAP sunucusu üzerindedir.
Fakat, kullanıcı da artık kendi makinasında kopyalarına sahip olacaktır. Başka
bir deyişle kullanıcı, internete bağlı olmasa bile, mesajları okuyabilir.
Çoğu
elektronik posta, internet hizmet sağlayıcıları tarafından sağlanır ve Eudora,
Outlook veya Netscape Mail gibi uygun şekilde düzenlenmiş elektronik posta istemcilerinin
kullanımını gerektirir.
Web tabanlı Yahoo! elektronik posta servisi
dünya çapında ulaşılabilir. Kullanımı geleneksel bir istemci- elektronik
postadan daha zahmetsizdir. İstemci yazılımını kesinlikle düzenlemeye
gereksinim duyulmaz. Yahoo! elektronik posta servisi web tabanlı olduğundan istemci
yazılımına da ihtiyaç yoktur. İhtiyaç duyacağınız tek şey, Netscape internet
tarayıcısı veya Microsoft’un internet tarayıcısıdır.
Yahoo! Mail kullanıcılara 4MB
kapasinde e-posta alanı verir. İsteğe bağlı olarak ücret karşılığında 25MB,
50MB ve 100MB’lık alan seçenekleri de mevcuttur.
Yahoo’nun posta sunucusu 4 bölüme
ayrılır.
Mail : mesajlarla ilgili bölümdür. Aşağıdaki klasörlerden ibarettir.
SENT : Giden mesajların tutulduğu klasördür, Yahoo otomatik olarak
kullanıcının gönderdiği mesajları SENT klasörüne atmaz. Bu özelliği
kullanabilmek için onay kutusuna işaret konmalıdır.
INBOX :
Gelen mesajların tutulduğu klasördür. Herhangi bir mesaja tıklanarak içeriğine
bakılabilir, istenirse adres Address Book linkine tıklanarak adres defterine
kaydedilebilir. Yahoo’nun bir özelliği de süpheli mesajları BULK MAIL
klasöründe 30 günlüğüne tutmasıdır. İstenmeyen mesajlar geliyorsa, kullanıcı bu
tür mesajları bloke edebilir. Herhangi
bir mesajın yanındaki kutuya onay koyup Spam düğmesine basıldığında mesaj bloke
olur. Dolayısıyla o adresten gelen mesajlar BULK MAIL klasöründe depolanır.
İçinde ek barındıran mesajlar
Forward düğmesine basılarak istenilen adrese iletilir.
Mesajlardaki eklerin
içeriklerine çevirimiçi de bakılabilir.
BULK MAIL : İstenmeyen
mesajlar gönderenin adresine geri gitmez, BULK MAIL klasöründe toplanır. En
fazla 100 istenmeyen adresi barındırabilir. Mail Option alt sayfasında Spam
Filter link’ine tıklanarak mesajların BULK MAIL klasöründe kalma süresi
ayarlanabilir veya klasöre atılan mesajlar anında silinebilir.
DRAFT : Kullanıcılar o an yollamakta karar veremedikleri
mesajları DRAFT klasörüne atarak gelecekte yollayabilirler.
TRASH : Silinen mesajlar TRASH klasörüne yollanır. Herhangi
bir mesaj yanlışlıkla silinirse TRASH klasörüne gidip kurtarılabilir.
Address Book
: Kullanıcılar sahıslarla ilgili bilgileri kaydedebilirler. İstenirse şahıs
veya şirket kayıtları sınıflandırılarak adres defteri daha verimli hale
getirilebilir. Katagori yaparak kayıtlara erişim kolaylaşır. İstenirse tek bir
mesaj bir çok kayıta gönderilebilir. “Add list”
düğmesine tıklanarak grup listeleri oluşturulabilir. Böylelikle bir mesaj
belirli bir grubun üyelerine yollanabilir. Bir listeye en fazla 100 kullanıcı
eklenebilir.
Calendar : Kullanıcılar
için önem taşıyan günler takvime işlenebilir. Hatırlatıcı sayesinde sistemin,
günü geldiğinde kullanıcıya bir mesaj yollaması sağlanabilir. Kullanıcı birden
çok adrese sahipse hatırlatıcı kullanıcının seçimini dikkate alarak mesajı
ilgili adrese yollayabilir. Hatırlatıcıyı etkinleştirmek için, “Option”
sayfasında “Reminders” linki tıklanır. Ekrana gelen sayfada “Daily Calendar Reminders”
onaylanır.
Notepad :
Herhangi bir şey hakkında kısa notlar tutulabilir. Kullanıcılar ilgilerini
çeken sitelerin adreslerini bu bölüme kaydedebilirler.
Compose :
Yeni bir mesaj oluşturmak için kullanılır. 4 düğme barındırır :
Sent : Mesajı ilgili adrese
yollar.
Sent as a draft : Mesajı daha
sonra yollamak için DRAFT klasörüne aktarır.
Spell Check :
Cancel : Yazılan mesajı iptal
eder.
Yahoo!
Mail mobil telefonlarıyla mesajlaşabilir ve kullanıcı bilgisayarından ayrı
kaldığı süre içinde ilgililere otomatik mesaj gönderebilir.
Kullanıcılar
10MB boyutunda mesajlar gönderebilir veya alabilirler. Mesajlarına 3 tane ek
dosya yerleştirebilirler. Belli bir ücret karşılığında 10 eke yükseltilebilir.
Mesajlar
online olarak virüs taramasından geçirilebilir.
POP3
geçidi sayesinde Yahoo’nun sitesine girmeden mesajlar bir e-posta programından
okunabilir.
Kullanıcılar elektronik posta adreslerini göstermek
istemedikleri zaman AddessGuard hizmetinden ücret karşılığında
faydalanabilirler.
Mesaj zinciri, kullanıcıları biraraya getiren parasız bir
hizmetir. Bir mesaj zincirine üye olabilmek için http://groups.yahoo.com
sayfasından katılmak istediğiniz bir grup arayabilirsiniz. Aranan mesaj grubunu
bulunduğunda grubu seçip gelen sayfada “Join This Group” düğmesine tıklanarak
üyelik formu doldurulabilir.
Yahoo’nun sayfasında
online post hizmetlerinden yararlanılmak istendiğinde Mail linkine tıklayarak
girilebilir. Kullanıcı gelen sayfada kullanıcı adını ve şifresini yazarak kendi hesabına girebilir. Bu ekranın bir daha
görünmesi istenmiyorsa “Remember
my ID on this computer” sözcüğünün yanındaki kutuyu işaretlemek gerekir.
Böylelikle sayfa kullanıcıyı bir “cookie” yardımıyla hatırlayabilir. Kullanıcı
bir daha ki sefere sayfaya bağlandığında
“Personal Assistant” bölümünden posta hesabına, takvimine
veya adres defterine doğrudan erişebilir. Posta kutusuna mesaj geldiğinde
buradan görülebilir. Bir bilgisayar bir çok kişinin kullanımına açıksa bu
özelliği kullanmak son derece sakıncalıdır. Kullanıcı bilgilerini barındıran
“cookie” dosyaları C:\Windows\Cookie dizini altına kaydedilir. Bu dosyalara web
tarayıcı ayarlarında da erişilebilir. Her duruma karşı bilgisayarlarıyla işi
biten kullanıcıların “cookie” dosyalarını silmelerinde yarar vardır. Emniyet
modunda mesajlar veya dosyalar şifrelenerek yollanır. Emniyet moduna “secure” linkine tıklanarak geçilir.
Kullanıcılar istemeyen mesajları bloke edebilirler. Varolan
klasörlerde mesajları filitreyebildikleri gibi yeni klasörler yaratarak
mesajları onlara yönlendirebilirler.