’Αγιος
Αρσένιος ο Καππαδόκης’Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
’Αγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος
’Αγιος Νεόφυτος ο ’Εγκλειστος
’Οσιος Εφραίμ ο Σύρος
’Αγιος Ιννοκέντιος – Μητροπολίτης Μόσχας
’Αγιος Νικόλαος ο Πλανάς
’Αγιος Μάξιμος o Ομολογητής.
’Αγιος Δημήτριος Του Ροστώφ.
Αγ. Νεκτάριος Αιγίνης – Πενταπόλεως
’Αγιος Νεόφυτος ο ’Εγκλειστος (11ος αιώνας)
«’Ολα όσα θα θέλατε να κάνουν σε σάς οι άνθρωποι, έτσι και εσείς να κάνετε σ’ αυτούς. Διότι αυτός είναι ο νόμος και οι προφήτες».
«Νεόφυτε, κι αν ακόμη κερδίσεις όλον τον κόσμον, τίποτε περισσότερο δεν θα μείνει δικό σου από τον τάφον αυτόν».
«Αγαθόν υπέρτερον παντός αγαθού, Θεού φόβος και μνήμη θανάτου».
«την ψυχή, την ψυχή να φροντίζετε περισσότερο και όχι την σάρκα, που θα πάη στο χώμα και θα την φάνε τα σκουλήκια».
«Εσύ να καθήσης (στο γαϊδουράκι) και μην ανησυχής για μένα. Ο Θεός τα έδωσε τα ζώα, για να ξεκουράζουν τους ανθρώπους. Εμένα μη βλέπης, είμαι καλόγηρος. Ο Χριστός μας όλες τις περιοδείες με τα πόδια Του τις έκανε, και μόνο μία φορά κάθησε σε ζώο, των Βαίων, γιατί έπρεπε τότε. Εγώ που είμαι χειρότερος και από το γαϊδουράκι, πως να καθήσω σ’ αυτό;»
«Η πίστη μας δεν πουλιέται»
Ιερός Χρυσόστομος: Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Βοάτε από πρωί έως εσπέρας το Kύριε Iησού Xριστέ, Yιέ του Θεού, ελέησον ημάς».
«Η αγαθοεργία είναι μεγάλο πράγμα. Ας την αγαπήσουμε, γιατί δεν υπάρχει όμοιά της τότε. Συ σωπαίνεις και εκείνη υπάρχει και σε υπερασπίζεται. ’Η καλύτερα, εσύ σωπαίνεις και μύρια στόματα ευχαριστούν το Θεό για σένα».
«Η αγάπη είναι η μεγαλύτερη αρετή. Είναι η πιο μεγάλη και από το μαρτύριο. Και αν γιατί. Χωρίς το μαρτύριο, η αγάπη σώζει. Χωρίς την αγάπη, το μαρτύριο δεν ωφελεί σε τίποτε».
Ο Ιερός Χρυσόστομος, πολύ πρακτικός στην σκέψη, συνιστά την υγιή ψυχαγωγία σαν παράγοντα ψυχικής ισορροπίας. Λέγει ο Ιερός Πατήρ, «ει βουλει ψυχαγωγείσθαι, βάδιζε εις παραδείσους» δηλαδή να επισκέπτεσαι περιβόλια και μέρη εξοχικά «επί παραρρέοντα ποταμόν, και λίμνας», δηλαδή να πηγαίνεις δίπλα να κάνεις περίπατο στο ποτάμι, και σέ λίμνες «άκουε τεττίγων αδόντων» , δηλαδή να ακούς τζιτζίκια που τραγουδούν.
Nτροπή να νιώθεις όταν αμαρτάνεις, μη ντρέπεσαι όταν μετανοείς. Kοίταξε τί σου έκανε ο διάβολος. Yπάρχουν δύο πράγματα η αμαρτία και η μετάνοια. H αμαρτία είναι τραύμα η μετάνοια φάρμακο. ’Οπως ακριβώς για τά σώματα υπάρχουν φάρμακα και τραύματα, το ίδιο και γιά την ψυχή υπάρχουν τα αμαρτήματα και η μετάνοια. H αμαρτία μέσα της έχει την ντροπή η μετάνοια έχει το θάρρος και τήν παρρησία. Θέλω να με ακούσεις, σε παρακαλώ, με προσοχή, μήπως και δεν αντιληφθείς πώς είναι η τάξη των πραγμάτων, και χάσεις έτσι την ωφέλεια. Πρόσεξε τί θα πώ! Yπάρχει το τραύμα υπάρχει και τό φάρμακο. Yπάρχει η αμαρτία υπάρχει και η μετάνοια. Tο τραύμα είναι η αμαρτία το φάρμακο η μετάνοια. Στο τραύμα υπάρχει πύον και μόλυνση υπάρχει ντροπή υπάρχει χλεύη. Στη μετάνοια υπάρχει παρρησία το φάρμακο η δύναμη να καθαρίζει αυτό που έχει μολυνθεί. Στην αμαρτία υπάρχει μόλυνση υπάρχει ελευθερία υπάρχει καθαρισμός του αμαρτήματος. Παρακολούθησε με προσοχή τα λόγια μου! Mετά την αμαρτία έρχεται η ντροπή μετά τη μετάνοια ακολουθεί το θάρρος και η παρρησία. ’Εδωσες προσοχή σ' αυτό που είπα; Aυτή την τάξη των πραγμάτων την αντέστρεψε ο διάβολος, και έδωσε στην αμαρτία παρρησία, και στη μετάνοια έδωσε ντροπή.
O Θεός όμως, όταν εξαλείφει τα αμαρτήματα, δεν αφήνει σημάδι ούτε επιτρέπει να παραμείνει κάποιο ίχνος επάνω στην ψυχή αλλά μαζί με την υγεία χαρίζει και τήν ομορφιά μαζί με την απαλλαγή από την τιμωρία δίνει και τή δικαιοσύνη κι εκείνον που αμάρτησε, τον κάνει να 'ναι ίσος με αυτόν που δέν αμάρτησε. Γατί αφαιρεί το αμάρτημα και κάνει όχι μόνο να μην υπάρχει τώρα πια αυτό, αλλά και να μην έχει υπάρξει ούτε και στο παρελθόν. M' αυτόν τον τρόπο ολοκληρωτικά το εξαλείφει. Δεν υπάρχει πλέον ουλή δεν υπάρχει σημάδι δεν υπάρχει ίχνος που να θυμίζει το τραύμα δεν υπάρχει το παραμικρό που να φανερώνει πως υπήρξε πληγή (...). Παρακολούθησε με προσοχή αυτά τα λόγια! Γιατί για όλους είναι, όλους αφορούν και οδηγούν στη σωτηρία. Παρασκευάζω φάρμακα, που είναι πιο σπουδαία από τα φάρμακα των ιατρών (...). Στα χέρια της μετάνοιας σάς παραδίδω για να γνωρίσετε τη δύναμη που έχει για να γνωρίσετε τί είναι ικανή να κατορθώσει και για να μάθετε πώς δεν υπάρχει αμάρτημα που να μπορεί να τη νικήσει, ούτε παράβαση του νόμου που νά μπορεί να υπερισχύσει πάνω απ' τή δική της δύναμη (...). Γνωρίζοντας, λοιπόν, το φάρμακο αυτό της μετάνοιας, ας απευθύνουμε δοξολογία στο Θεό. Γιατί η δόξα και η δύναμη αιώνια είναι δική Tου. Aμήν.''
«Μη νομίσης, ότι η θρησκευτική αγωγή, την οποίαν πρέπει να δίδωμεν εις τα παιδιά μας, ταιριάζει μόνον εις εκείνους που πρόκειται να ακολουθήσουν την μοναχικήν ζωήν. ’Ισα – ίσα εις εκείνα τα παιδιά, που πρόκειται να ζήσουν εις την ζωήν αυτήν την εγκόσμιον, πρέπει να δίδεται τοιαύτη αγωγή…. Διότι ο μεν μονάζων ευρίσκεται διαρκώς εις το λιμάνι, όπου κύμα δεν ξεσπάει. Ζή ζωήν ήρεμον και απράγμονα και απηλλαγμένην από κάθε καταιγίδα. Ενώ ο άλλος που ζή εις τον κόσμον, ευρίσκεται διαρκώς μέσα εις το πέλαγος, και ταξιδεύει εις την ανοικτήν θάλασσαν και μάχεται με πολλάς τρικυμίας».
«Ουδείς σώζεται αν δεν βοηθήση να σωθούν και άλλοι».
Η οικογένεια: «ου δια την συγγένειαν της φύσεως αλλά και διά την κοινωνίαν της αρετής»
Oύτως και πάλιν ο ιερός της Eκκλησίας πατήρ Iωάννης ο Xρυσόστομος συμβουλεύει τον άνδρα σύζυγον: «Eκκλησίαν ποίησόν σου την οικίαν και γάρ και υπεύθυνος ει καί της των παιδίων και τής των οικείων σωτηρίας ούτως και έκαστος υμών και υπέρ οικέτου και υπέρ γυναικός και υπέρ παιδός απαιτείται ευθύνας» (Iωάννου Xρυσοστόμου, «Λόγος εις την Γένεσιν ΣT’ 2, PG 54, 607).
«Η συνεχής χαλαρότης για την εκπλήρωση των εντολών του Θεού οδηγεί στην απιστία».
«Η γνώσις των Αγίων Γραφών φρουρεί την διάνοια, καθαρίζει την συνείδηση, φυτεύει την αρετή».
«Προς ολίγον χρόνον ο κάματος και εις αιώνα αιώνος η ανάπαυσις».
«Μια και σου ξέφυγε ένας λόγος, δεν μπορείς να τον ξαναπάρεις πίσω».
«Και γυναίκες ανδρών μάλλον ηγωνίσαντο πολλάκις και σφοδρότερα τρόπαια έστησαν».
«’Ωσπερ γαρ όταν βαπτίζη, (ο ιερεύς) ουκ αυτός σε βαπτίζει, αλλ’ ο Θεός εστιν ο κατέχων σου την καφαλήν αοράτω δυνάμει,, και ούτε άγγελος, ούτε αρχάγγελος, ούτε άλλος τις τολμά προσελθείν και άψασθαι».
’Οσον αφορά τον διαχωρισμό των φύλων σε άνδρες και γυναίκες αυτός έγινε μετά την πτώσι. Γιατί δεν πρέπει να νομίζωμε πως η θεία και μακαρία φύσις παρουσιάζεται διηρημένη σε φύλα. Αλλά, δίδοντας στον άνδρα αυτό που χαρακτήριζε τη ζωώδη φύση, ο Θεός έδωσε στο ανθρώπινο είδος το γνωστό τρόπο του πολλαπλασιασμού, που δεν ήταν σύμφωνος με την πρώτη κατ’ εξοχήν δημιουργία του. Γι’ αυτό, όπως λέει η Γραφή, ο Θεός εδημιούργησε πρώτα τον άνθρωπο κατ’ εικόνα του (και ο απόστολος Παύλος το ίδιο μας διδάσκει όταν λέη ότι στον νέο άνθρωπο δεν υπάρχει άρρεν ή θήλυ) και έπειτα πρόσθεσε αυτά που χαρακτηρίζουν την ζωώδη φύση, δημιουργώντας τον άνδρα και την γυναίκα». (’Αγιος Γρηγόριος Νύσσης και ’Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος).
Nτροπή να νιώθεις όταν αμαρτάνεις, μη ντρέπεσαι όταν μετανοείς. Kοίταξε τί σου έκανε ο διάβολος. Yπάρχουν δύο πράγματα- η αμαρτία και η μετάνοια. H αμαρτία είναι τραύμα- η μετάνοια φάρμακο. ’Οπως ακριβώς για τά σώματα υπάρχουν φάρμακα και τραύματα, το ίδιο και γιά την ψυχή- υπάρχουν τα αμαρτήματα και η μετάνοια. H αμαρτία μέσα της έχει την ντροπή- η μετάνοια έχει το θάρρος και τήν παρρησία.
«Τόσο πιο μεγάλη είναι η αγαλλίαση της ψυχής για μια καλή πράξη, όσο περισσότερο υποφέραμε για να κάνουμε αυτή την πράξη».
«Εγώ κρίνω ότι κάνει το ίδιο σφάλμα και εκείνος, που δεν επιπλήττει τους σφάλλοντες, και εκείνος που είναι υπερβολικός στις τιμωρίες».
«Σ’ όλες τις περιπτώσεις ο σκληρός τρόπος προκαλεί την αντίδραση. Το ίδιο και τον έλεγχο. ’Αν όμως προετοιμάσεις τον εαυτό σου και ενεργήσει ταπεινά, τότε ο έλεγχος γίνεται δεκτός από εκείνο που έχει ανάγκη θεραπείας».
’Εχουμε εντολή να γίνωμε άγιοι: «Θεού τε κτίσμα τυγχάνων ο άνθρωπος Θεός είναι κεκελευσμένος».
υποκρισία
“Πολλοί τον παρά των πολλών έπαινον επιδιώκοντες, έργω μεν την αδικίαν και πλεονεξίαν, ως ωφέλιμον προτιμώσι, σχήματι δε και λόγω την δικαιοσύνην υπερθαυμάζουσι”.
«Οι αμαρτίες μου Σου δίνουν κόπο. Το γνωρίζω. Και ότι σε παροργίζουν, ενώ με έχεις ελεήσει, δεν το αγνοώ. ’Ενεκα της ευσπλαχνίας Σου με βοηθείς. Δεν το λησμονώ…»
«Η δική μου μετάνοια δεν είναι καθαρή, αλλά διεφθαρμένη. Μία ώρα μετανοώ και δύο εξοργίζω. Στήριξέ μου την καρδιά, Αγαθέ Κύριε, με τον φόβο. Στήσε τα πόδια μου επάνω σε πέτρα μετανοίας. ’Ας νικήση η αγαθότητά σου, Κύριε την καρδιά μου. Εσύ ο οποίος καθαρίζεις διά μέσου του λόγου Σου λεπρούς, καθάρισε και τους μολυσμούς της ψυχής μου. ’Ας γίνη η Χάρις Σου σε μένα, Κύριε σαν πύρ, που κατακαίει τους ακάθαρτους λογισμούς. Γιατί εσύ είσαι ο Μόνος Αγαθός. Το Φώς, πάνω από κάθε άλλο φώς. Η Χαρά, πάνω από κάθε άλλη χαρά. Η Ανάπαυσις, πάνω από κάθε άλλη ανάπαυσι. Η ζωή η αληθινή. Η Σωτηρία, η οποία μένει εις τους αιώνας. Σε σένα, τον Μόνο Αγαθό πέφτω δεόμενος. Εγώ, ο ένοχος κάθε τιμωρίας. Εγώ ο υπεύθυνος κάθε κολάσεως. Εσένα τον λυτρωτή παρακαλώ, για να μη με κυριεύση μέχρι τέλους ο Εναντίος. Αλλά εσύ, Κύριε, σαν Αγαθός και Αμνησίκακος και Ελεήμων, γιάτρεψέ μου τα μέλη, τα οποία κατεσυνέτριψε η αμαρτία. Φώτισέ μου την καρδιά, την οποία εσκότισε η πονηρή επιθυμία. Ελευθέρωσέ με από κάθε πονηρό έργο. Βάλε σε μένα την τελεία Σου αγάπη, Κύριε Ιησού Χριστέ, Σωτήρ του κόσμου. Γράψε το όνομα του δούλου Σου σε βιβλίο ζωής. Χάρισέ μου τέλος καλό. Να νικήσω τον Διάβολο και να σε προσκυνήσω χωρίς ντροπή μπροστά εις τον θρόνο της βασιλείας Σου μαζί με όλους τους δικαίους. ’Οτι σε Σένα ταιριάζει η δόξα εις τους αιώνας. Αμήν»
«Δός μου το έλεός Σου σαν Βασιλεύς πάνω από όλους τους βασιλείς και πλήθυνέ το σαν Αγαθός Πατέρας. Εάν όμως έχω παραβεί και συνεχίζω να παραβαίνω τις εντολές σου σαν υλικός που είμαι, Εσύ, ο Οποίος εγέμισες τις στάμνες από την ευλογία Σου, γέμισε και την ψυχή μου από την θεία Χάρι…….. Για να με διδάξη πως να αρέσω σ’ Αυτήν.»
«Η χάρις των ιαμάτων Σου είναι αμέτρητη και ιατρεύει όλους, όσοι έρχονται σ’ Εσένα.»
«Η δροσιά της Χάριτός Σου άς ποτίση την διάνοιά μου, ας την στολίση με τα λουλούδια της ταπεινώσεως και της κατανύξεως, της αγάπης και της υπομονής.»
«Εσύ ο οποίος έδωσες νερό εις την έρημο σε λαό απείθαρχο και φιλόνεικο, δός μου κατάνυξι και δάκρυα εις τα μάτια, για να κλαίω ημέρα και νύκτα όλες τις ημέρες της ζωής μου, και ταπείνωση και αγάπη και καθαρή καρδιά.»
«Πως πρόκειται να παρουσιασθώ μπροστά εις το φοβερό βήμα του Δικαστού; Πως εγώ, που είμαι γεμάτος από ατέλειες, θα βρεθώ μαζί με τους τελείους; Πως, εγώ το ερίφιο, θα σταθώ μαζί με τα πρόβατα εις τα δεξιά του Χριστού; Πως εγώ ο άκαρπος θα βρεθώ μαζί με τους αγίους, οι οποίοι έκαναν εδώ καρπό αρετής;… Δεν αργεί, άθλιε…Τρέξε να βρεθής έτοιμος σ’ εκείνη την φοβερή ώρα. Για να μη κλαίς εκεί εις τους αιώνας των αιώνων, μη προσέχης καθόλου τα σφάλματα των άλλων, αλλά να κλαύσης για τα δικά σου κακά.»
«Αφού εσύ ψυχή νομίζεις ότι δίνεις φως εις τον πλησίον, γιάτρευσε τον εαυτό σου προς το παρόν. Και με τον ίδιο τρόπο θα θεραπεύσης και τον άρρωστο αδελφό σου. Μην έχεις δικαιολογία για τις ατέλειές σου. Γιατί τα πάντα σου τα έδωσε ο άγιος Θεός. Δηλαδή, διάκρισι, σύνεσι και γνώση πνευματική. Γνώριζε το συμφέρον σου.»
«Η Χάρις του Κυρίου επισκέπτεται τις καρδιές μας. Αν βρή ανάπαυσι θα έλθη να κατοικήση παντοτινά μέσα στην ψυχή. Αν δεν βρή καθαρή καρδιά, φεύγει. Πάλι όμως οι οικτιρμοί Την αναγκάζουν να έλθη να επισκεφθή εμάς τους αμαρτωλούς…Πάντοτε βρισκόμεθα αμελείς και χαύνοι, φθονεροί και πονηροί…Αμέσως αναχωρεί, επειδή δεν ευρήκε είσοδο να έλθη να κατοικήση σε μας όπως θέλει.»
«Για να ανταποδώσωμε μόνον όσον αφορά το ράπισμα του Χριστού, και χίλια χρόνια αν ζούμε επάνω στη γή, δεν μπορούμε να ανταποδώσουμε την ανταμοιβή της Χάριτος του Θεού».
«Γιατί, να οι ημέρες έρχονται και φεύγουν σαν σκιά. Λίγο ακόμη και θα αναχωρήσης από εδώ. Φοβερούς τόπους θα διασχίσης, ψυχή μου. Μη αναβάλλης από ημέρα σε ημέρα να επιστρέψης στον Κύριο».
«Κύριε βασιλεύ, δώρησαι μοι του οράν τα εμά πταίσματα».
«Εκείνος που έχει συμμαζεμένο το νου του, όταν προσεύχεται, και προσέχει σ’ αυτά που λέγει, απομακρύνει με τη φλόγα της προσευχής του τους δαίμονας. Εκείνος που μετεωρίζεται περιπαίζεται απ’ αυτούς».
’Αγιος Ιννοκέντιος – Μητροπολίτης Μόσχας
Ο Θεός δεν έπλασε τον άνθρωπο, για να ζή μόνο εδώ, στην γή. Τον έπλασε, για να ζή με τον θεό. Και εν τω Θεώ. Και να ζη όχι για εκατό ή χίλια χρόνια, αλλά να ζη αιώνια.
Μα στον κόσμο αυτό τίποτε, εκτός από τον Θεό, δεν μπορεί να του γεμίση την καρδιά
Και κάθε τι που το αποκτήσαμε, έστω και αν είναι το πιο όμορφο στον κόσμο, μας φαίνεται λίγο!
Είναι έτοιμος να μας πάρει από το χέρι. Σε μας δεν απομένει, παρά να του το απλώσωμε και να στηριχθούμε σ’Αυτόν. Και να επαφεθούμε στο θέλημά Του. Ολοκληρωτικά. Να μας πάη, όπου θέλει!
Ο Ιησούς Χριστός για μας υπέμεινε μαρτύρια και πάθη! Εμείς δεν θα δεχθούμε να υποφέρουμε για χάρη Του κάτι;
Τον δρόμο για την βασιλεία του Θεού τον έχει πάρει, μόνο εκείνος που ακολουθεί τον Ιησούν Χριστόν… «’Οστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι».
Πρέπει να προσπαθής να ξυπνάς μέσα σου τον πόθο, να ακολουθής το κάθε τι που διδάσκει η Γραφή. Μα αν δεν την έχεις την επιθυμία αυτή, τότε πρόσπεσε στον Σωτήρα μας Ιησούν Χριστόν και με θερμή προσευχή παρακάλεσέ Τον να σου δώσει αυτόν τον πόθο. Και πρό παντός φρόντισε, όταν η χάρη του Θεού σε προσκαλεί στον δρόμο της σωτηρίας, να μη πεισματώνης!
…. Και, όταν κατά το θέλημα του Κυρίου θα τον βαστάζης τον σταυρό σου, άν τότε σου γεννηθή υπερήφανος λογισμός, (πως τάχα συ δεν είσαι σαν τους άλλους, αλλά πως συ είσαι σταθερός, ευσεβής, πιστός, ο καλύτερος από τους φίλους και τους γνωστούς σου!), ξερρίζωσέ τον από την καρδιά σου τον λογισμό αυτό, όσο πιο γρήγορα μπορείς. Γιατί ένας τέτοιος λογισμός είναι ικανός να σου καταστρέψει όλες σου τις αρετές.
Τι σε περιμένει στην άλλη όχθη μετά τον τάφο, όταν θα φθάσης στο φοβερό βήμα του Θεού; Που θα σταθής; Στα δεξιά ή στα αριστερά;
Το άγιο Πνεύμα ο Θεός το δίνει μόνο σ’ εκείνους που το ζητούν, ενώ σ’ εκείνους που όχι μόνο το ζητούν, αλλά και δεν το θεωρούν αναγκαίο, φυσικά δεν το δίδει.
Ο άνθρωπος, ακόμη και ο πιο λογικός, αν δεν έχη το Πνεύμα το άγιο, δεν μπορεί να γνωρίση τον εαυτό του στο βαθμό που πρέπει… ’Ω πόσοι άνθρωποι χάνονται από την απατηλή τους εμπιστοσύνη στην τιμιότητα και στην δικαιοσύνη τους!.. Επειδή έχοντας την ελπίδα τους στην δική τους δικαιοσύνη, δεν ασχολούνται κάν με την βοήθεια του αγίου Πνεύματος και με το βαθύ νόημα του χριστιανισμού, ενώ το πιο απαραίτητο σε όλους είναι η βοήθεια του Θεού.
’Οποιος πάει να προσευχηθή, χωρίς να έχει το άγιο Πνεύμα μέσα του, βλέπει το νου του να διασκορπίζεται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
… Αντίθετα ο άνθρωπος, στον οποίο έχει έλθει και σκηνώσει το άγιο Πνεύμα, τον Θεό Τον ξέρει. Και το βλέπει, ότι είναι ο Πατέρας του. Και ξέρει, πως πρέπει να Του φέρεται. Και τι να Του ζητή. Και πως να Του το ζητή. Και στην προσευχή ο λογισμός του είναι αμετακίνητος, καθαρός, μονολόγιστος, δηλ. Στραμμένος σε ένα και μόνο, στον Θεό. Και αυτός με την προσευχή του έχει την δύναμη να τα κάμη όλα! Ακόμη και να μετακινήση όρη, από τον ένα τόπο στον άλλο.
Κάθε αμφιβολία, κάθε σοφιστική διάθεση στα ζητήματα της πίστεως είναι ανυπακοή. Και οι ανυπάκουοι δεν είναι ποτέ δυνατόν να γίνουν ναοί του Αγίου Πνεύματος.
Α. Μέσα, για να αποκτήση κανείς το άγιο Πνεύμα:
Β. Κάθε ψυχή που έχει πίστη μπορεί να γεμίση με άγιο Πνεύμα, αρκεί να καθαρισθή από την αμαρτία και να μη φυλακισθή στην υπερηφάνεια.
Το άγιο Πνεύμα μας περιτρυγυρίζει συνεχώς. Θέλει να ενοικήση και να σκηνώσει μέσα μας. Μα τα κακά μας έργα μας περιβάλλουν σαν κάστρο και σαν άγριοι φύλακες φρουροί. Και δεν Το αφήνουν να μας πλησιάσει και το κάνουν να φεύγει.
Ταπείνωση είναι και να υπομένης όλες τις πίκρες, τις λύπες και τα ατυχήματα που σε βρίσκουν με υπομονή (χωρίς γογγυσμό!). και να τις θεωρής σαν τιμωρία για τις αμαρτίες σου. Να λές: «Για τις αμαρτίες μου αυτά είναι λίγα»! Και να ζητάς από τον Θεό, όχι να σε απαλλάξη από τις διάφορες δυσκολίες της ζωής, αλλά να σου δίνη δύναμη να τις υπομένης.
Δύσκολος ο δρόμος για την Βασιλεία των Ουρανών!
Μα τα αιώνια βάσανα και παθήματα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερα και βαρύτερα από τα επίγεια παθήματα. Τα εδώ παθήματα ακόμη, και τα πιο βαριά, σε σύγκριση με τα βάσανα στο πύρ, «το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού», είναι τόσο μικρά, όσο μια σταγόνα σε σύγκριση με ολόκληρη τη θάλασσα.
… Και γι’ αυτό, αν ρίξωμε στον εαυτό μας μια ματιά κάπως πιο προσεκτική, θα ιδούμε ότι δεν θα πάμε στη βασιλεία των Ουρανών. ’Οχι επειδή είναι ο δρόμος δύσκολος. Αλλά επειδή δεν έχομε φλογερό ζήλο και καλή διάθεση! Και επειδή «δεν χολοσκάμε» γι’ αυτήν.
’Οποιος θέλει κάτι με φλόγα και πόθο, θα το αναζητή πάντοτε, οσαδήποτε εμπόδια κι άν του τύχουν.
Πιστεύω, πως δεν υπάρχει κανένας, που να μη θέλη να πάη στη Ουράνια Βασιλεία. Μα η επιθυμία μας αυτή είναι αναιμική!…
Εμπρός, μη αναβάλλετε ημέρα με την ημέρα. Σπεύσατε στην Βασιλεία των Ουρανών, όσο είναι ακόμα καιρός γιατί έρχεται ο θάνατος.
Μη παρακολουθείς τους άλλους αμαρτωλούς πως ζουν…. Η δική τους απώλεια δεν θα σε σώση…
Είναι πολύ εύκολο να ιδή κανείς έναν άνθρωπο να αμαρτάνη. Μα είναι σχεδόν εντελώς αδύνατο να ιδούμε τον άνθρωπο αυτό να μετανοή…
Να είσαι εργατικός! Να έχεις υπομονή και ανεκτικότητα.
Μα αν η θύρα κλείση, δηλαδή αν πεθάνετε χωρίς μετάνοια και καλά έργα, ακόμη και αν σείς θελήσετε και επιχειρήσετε να πάτε εκεί, δεν θα σας αφήσουν να μπήτε….
Ο Ιησούς εισήλθε στην δόξα Του με τα πάθη Του. Συνεπώς, και εμείς μόνο με τον τρόπο αυτό θα μπορέσωμε να πάμε εκεί: με πάθη . και με πόνο.
ΠEPI ΘΛIΨEΩN
«Πρέπει να γνωρίζεις ότι μέσα στίς θλίψεις και στα παθήματα, στην υπομονή και στην πίστη, είναι κρυμμένες οι υποσχέσεις του Θεού, όπως επίσης και η δόξα και η απόκτηση των ουρανίων αγαθών. Γιατί και το σιτάρι, που σπέρνεται στη γή, είναι ανάγκη πρώτα να δοθεί στη σήψη και στήν ατιμία, φαινομενικά, και έτσι να απολαύσομε την ομορφιά και τον πολλαπλάσιο καρπό του. Aν όμως δεν περνούσε από τη σήψη εκείνη και τη φαινομενική ατιμία, δεν θά έβγαζε καρπό. Aυτό λέει και ο Aπόστολος: «Πρέπει να περάσουμε πολλές θλίψεις για νά μπούμε στη βασιλεία του Θεού». Kαι ο Kύριος λέει: «Mε την υπομονή σας, θα σώσετε τις ψυχές σας», καί: «στόν κόσμο θα έχετε θλίψεις».
O Iησούς, είναι η μοναδική ελπίδα μας. H ελπίδα του κόσμου ολοκλήρου.
"Άκουσε, παιδί μου
R ο διάβολος, ο κακούργος, είναι ληστής. Όπως ο ληστής έρχεται και μας βαρεί την πόρτα και θέλει να την ρίξη, έτσι κι αυτός βαρεί. Και ξέρεις ποιά είναι η πόρτα; Να, να, να (και σήκωσε τον δείκτην της δεξιάς του χειρός και μου έδειξε με την σειράν τα μάτια, τα αυτιά και το στόμα, τα δε χέρια και τα πόδια, μου είπε ότι είναι τα εργαλεία τουR τα σκεπάρνια του και οι λοστοί του)R "ότι ανέβη θάνατος δια των θυρίδων υμών, εισήλθεν εις την γην υμών, του εκτρίψαι νήπια έξωθεν και νεανίσκους από των πλατειών". Αλλά μη φοβάσαι! Όταν δεν του ανοίξης την πόρτα και είσαι μέσα αμπαρωμένος, είσαι συ ο δυνατός κι ας είναι απ’ έξω ολόκληρη συμμορία. Αγάπα τον Κύριον μας με όλη σου την καρδιά, γιατί αυτός είναι η πόρτα η σίγουρη: "Εγώ ειμί η θύρα" (Ιωάν. 10,9) και η αμπάρα η σιδερένια".«Αρετής όρος εστίν, η της ανθρωπίνης ασθενείας κατ’ επίγνωσιν προς την θείαν δύναμιν ένωσις»
«Ο Θεός όμως φύσις ούσα απαθής και αγαθή όχι μόνον δεν εξοργίζεται μετά του ανθρώπου, αλλά απεναντίας μέσα στην απεριόριστη ευσπλαχνία του δεν θέλει να τον αφήσει στην απόγνωση που οδηγήθηκε εξ αιτίας της παρακοής του. Γι' αυτό και του δίνει κι όλας την πρώτη ευχάριστη είδηση πως δια του Σταυρού "η πεπτωκυία ανθρώπινη φύσις" θα μπορούσε να επανέλθει στην πρό της πτώσεως κατάσταση».
«Να αγαπήσεις την σιωπή. Να ζεις στην αφάνεια, αποκρύπτοντας από τους ανθρώπους τα καλά έργα και τους πνευματικούς κόπους σου. Να σηκώνεις αγόγγυστα τους ελέγχους, τις ατιμίες, τις λοιδορίες και την περιφρόνηση των ανθρώπων, καθώς και τα παιδαγωγικά ραπίσματα του Θεού. Να θυμάσαι τα πολλά σου αμαρτήματα και να συντρίβεσαι γι’ αυτά. Να μελετάς και να θαυμάζεις τα υπερφυσικά κατορθώματα των Αγίων του Θεού. Να καλλιεργείς την εσωτερική αυτομεμψία. Να αποφεύγεις τους επαίνους σαν φωτιά. Τέλος, να κρατάς πάντοτε στον νου σου τη μνήμη του φοβερού δικαστηρίου του Κυρίου, εκεί που όλοι οι υπερήφανοι θα ταπεινωθούν οριστικά.»
Αγ. Νεκτάριος Αιγίνης – Πενταπόλεως (9/11)
Συ αντίληψις μου πέλεις, Σύ ελπίς και προστασία.
Συ ενίσχυσον με, Κόρη, εν τη πάλη, εν σταδίω.
Συ μου ει, Παρθενομήτορ, καύχημα μου εν τω βίω.
Συ με δείξον νικηφόρον, Συ με δείξον στεφανίτην…”
εξ όλης ψυχής μου και μέσης καρδίας…
Και έρωτα θείον, ω θεία Αγάπη,
Θερμώς ικετεύω τω δούλω Σου δός μοι.”
(Από το “Κεκραγάριον” του Αγ. Νεκταρίου)
Τίποτε δεν είναι μεγαλύτερο απ’ την καθαρή καρδιά, γιατί μια τέτοια καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού. Και τί είναι ενδοξότερο από το θρόνο του Θεού; Ασφαλώς τίποτε. Λέει ο Θεός γι’ αυτούς που έχουν καθαρή καρδιά: "Ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω, και έσομαι αυτών Θεός, και αυτοί έσονται μοι λαός" (Β’ Κορ. 6,16).
Ποιοί λοιπόν είναι ευτυχέστεροι απ’ αυτούς τους ανθρώπους; Και από ποιό αγαθό μπορεί να μείνουν στερημένοι; Δεν βρίσκονται όλα τ’ αγαθά και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στις μακάριες ψυχές τους; Τί περισσότερο χρειάζονται; Τίποτε, στ’ αλήθεια, τίποτε! Γιατί έχουν στην καρδιά τους το μεγαλύτερο αγαθό: τον ίδιο το Θεό!
Πόσο πλανιούνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία μακριά από τον εαυτό τους, στις ξένες χώρες και τα ταξίδια, στον πλούτο και στη δόξα, στις μεγάλες περιουσίες και στις απολαύσεις, στις ηδονές και σ’ όλες τις χλιδές και ματαιότητες που κατάληξη τους έχουν την πίκρα! Η ανέγερση του πύργου της ευτυχίας έξω από την καρδιά μας, μοιάζει με οικοδομή που χτίζεται σε έδαφος που σαλεύεται από συνεχείς σεισμούς. Σύντομα ένα τέτοιο οικοδόμημα θα σωριαστεί στη γη…
Αδελφοί μου! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο τον εαυτό μας, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό. Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση. Μήπως έχασε την παρρησία της προς το Θεό; Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των εντολών Του; Μήπως σας κατηγορεί για αδικίες, για ψέματα, για παραμέληση των καθηκόντων προς το Θεό και τον πλησίον; Ερευνήστε μήπως κακίες και πάθη γέμισαν την καρδιά σας, μήπως γλίστρησε αυτή σε δρόμους στραβούς και δύσβατους…
Δυστυχώς, εκείνος που παραμέλησε την καρδιά του, στερήθηκε όλα τ’ αγαθά και έπεσε σε πλήθος κακών. Έδιωξε τη χαρά και γέμισε με πίκρα, θλίψη και στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και απόκτησε άγχος, ταραχή και τρόμο. Έδιωξε την αγάπη και δέχθηκε το μίσος. Έδιωξε, τέλος, όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος που δέχθηκε με το βάπτισμα, και οικειώθηκε όλες τις κακίες εκείνες, που κάνουν τον άνθρωπο ελεεινό και τρισάλθιο.
Αδελφοί μου! Ο Πολυέλεος Θεός θέλει την ευτυχία όλων μας και σ΄αυτή και στην άλλη ζωή. Γι’ αυτό ίδρυσε και την αγία Του Εκκλησία. Για να μας καθαρίζει αυτή από την αμαρτία, να μας αγιάζει, να μας συμφιλιώνει μαζί Του, να μας χαρίζει τις ευλογίες του ουρανού.
Η Εκκλησία έχει ανοιχτή την αγκαλιά της για να μας υποδεχθεί. Ας τρέξουμε γρήγορα όσοι έχουμε βαρειά τη συνείδηση. Ας τρέξουμε, και η Εκκλησία είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο μας, να μας χαρίσει την παρρησία προς το Θεό, να γεμίσει την καρδιά μας με ευτυχία και μακαριότητα…
O Mέγας Βασίλειος δίνοντας τον όρισμό του ανθρώπου τον χαρακτηρίζει ως "κεκελευσμένο Θεό". Ως ον δηλαδή, προορισμένο να γίνει Θεός κατά χάριν. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης πάλιν απ' την πλευρά τη δική του θα τονίσει για το ανθρώπινο γένος, "έχω ουν εν τη φύσει το κατ' εικόνα, γίγνομαι δε τη προθέσει και εις το καθ' ομοίωσιν. ούτω το μεν τη ημετέρα κτίσει έχομεν, το δε ύστερον εκ της ημετέρας προαιρέσεως κατορθούμεν". Μ' άλλα λόγια, σκοπός της ζωής του ανθρώπου είναι να καταφέρει το καθ' ομοίωσιν, δηλαδή τη θέωση, τον αγιασμό και τη σωτηρία. Από τη στιγμή λοιπόν, που ο άνθρωπος συνειδητοποιεί αυτή την πραγματικότητα, τότε έχει μια άλλη θεώρηση της ζωής και ασφαλώς μια άλλη στάση απέναντι στα προβλήματά της. Δεν έχει ποτέ μια στατική θεώρηση των πραγμάτων, αλλά βλέπει τα πάντα εσχατολογικά.
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής μιλώντας για τον τρόπο αντιμετώπισης των θλίψεων και των πειρασμών που μάχονται τον άνθρωπο, δίνει την εξής αισιόδοξη θέση: "Πάσης θλίψεως τέλος εστίν η χαρά και παντός κόπου η ανάπαυσις και πάσης ατιμίας η δόξα". ’Ετσι λοιπόν, προβάλλει από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας η θέση πως "ουδείς μετ' ανέσεως εις τον ουρανόν ανήλθεν". Κέντρο και πηγή ελπίδος για τον άνθρωπο, αποτελεί το Θεανδρικό πρόσωπο του Αναστημένου Χριστού, ο οποίος νίκησε τον θάνατο και τη φθορά και έδωσε στον άνθρωπο της χάριτος τη δυνατότητα υπέρβασης του θανάτου και σωστής θεώρησης της ζωής και του κόσμου. Ο άνθρωπος λοιπόν, που είναι πραγματικά εγκεντρισμένος και ενωμένος με το μυστικό σώμα του Χριστού, την Ορθόδοξη Εκκλησία μας, έχει μια αισιόδοξη στάση και θεώρηση της ζωής. Διαβάζουμε στον βίο του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ πως κάποτε ένας μοναχός είχε μελαγχολία και θλίψη στην καρδιά, ένοιωθε σαν να πνιγόταν. Μια μέρα, μαζί μ' έναν άλλο αδελφό του περπατούσαν στην αυλή της μονής. Σε μια στιγμή, φάνηκε προς το μέρος τους ο άγιος Σεραφείμ. Μόλις τους είδε άρχισε να λέει το εξής από τον Παρακλητικό Κανόνα της Θεοτόκου: "χαράς μου την καρδίαν πλήρωσον Παρθένε η της χαράς, δεξαμένη το πλήρωμα, της αμαρτίας την λύπιν εξαφανίσασα". Χωρίς να πει άλλη κουβέντα, ο ’Αγιος απομακρύνθηκε από κοντά τους κι αμέσως, όπως αργότερα διηγόταν ο λυπημένος εκείνος αδελφός, ένοιωσε ένα βάρος να φεύγει από πάνω του και μια γλυκειά αίσθηση ηρεμίας και χαράς να πλημμυρίζει το είναι του.
Ο Μέγας Βασίλειος, αναλύοντας την έννοια της ελπίδος θα πει: "Τι ουν εστιν ελπίς η παρασκευάζουσα την χαράν σύνοικον την ψυχή του σπουδαίου". Ελπίδα, είναι η δύναμη εκείνη που κάνει τη χαρά μόνιμο κάτοικο μεσ' τις ψυχές των αγίων ανθρώπων. Γι' αυτό τον λόγο και δεν θα 'ταν υπερβολή αν λέγαμε πως η ελπίδα είναι αρετή και προνόμιο μόνο του ανθρώπου που είναι κοντά στον Θεό. Μόνο εκείνος που ζει από τώρα τη βασιλεία του Θεού επί της γης, που δεν είναι άλλη από την Εκκλησία μας, διαπνέεται από την αρετή της ελπίδας. Ο άνθρωπος που κοινωνεί το σώμα και το αίμα του Χριστού γίνεται Θεός κατά χάριν και επομένως ατρόμητος μπροστά στα προβλήματα της ζωής, πηγή αισιοδοξίας θα πει πως "ανάνδρου ψυχής, μηδένα τόνο εχούσης προς την του Θεού ελπίδα έστιν το σφόδρα καταρρήγνυσθαι και υποπίπτειν τοις λυπηροίς του βίου". Ψυχή που είναι ενωμένη με τον Θεό είναι ταυτισμένη και με την ελπίδα, γιατί ο Θεός είναι η πηγή της ελπίδος και το αντίθετο. Ψυχή απομακρυσμένη από τον Θεό είναι ευάλωτη στις θλίψεις, χωρίς ελπίδα, χωρίς στήριγμα. Πόση πραγματικά αντίθεση υπάρχει ανάμεσα στην αισιοδοξία και την ανία, τον πεσσιμισμό και την απαισιοδοξία του απίστου. Ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ διαπνεόταν ακριβώς απ' αυτό το βίωμα της χαρά και της αισιοδοξίας, που ήταν απότοκο της πίστης του στον Αναστημένο Χριστό. Προσφωνούσε τους πάντες με τον ωραίο εκείνο, αισιόδοξο χαιρετισμό: "Χριστός ανέστη χαρά μου!" Από την άλλη μεριά, οι άνθρωποι της απιστίας και της απόρριψης του Θεού και εν ταυτώ ο άνθρωπος που χάνει το αληθινό νόημα της ζωής, θα διακηρύξει με το στόμα του άθεου Σαρτρ τη φοβερή και πεσσιμιστική αντίληψη, πως "ο θάνατος είναι μοιρόγραφτος στους ανθρώπους, καθώς είναι τα ερείπια για τα πράγματα". Είναι γι' αυτό τον λόγο που οι ’Αγιοι όντας μέσα στην εκκλησία, κοινωνοί των αχράντων μυστηρίων και της όλης ασκητικής της ζωής, θεωρούσαν τις θλίψεις και τις στενοχώριες όχι σαν πηγή και αιτία απελπισίας, αλλά αντίθετα, σαν σημάδι της αγάπης του Θεού γι' αυτούς. Λέει γι' αυτό ο ιερός Χρυσόστομος: "Το εν θλίψεσιν και εν πειρασμοίς γενέσθαι ημάς, τούτο τεκμήριο μέγα έστιν της του Θεού προνοίας τε και κηδεμονίας". ’Ετσι λοιπόν, ο ίδιος αυτός Πατέρας της Εκκλησίας όταν ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες της εξορίας και καταβεβλημένος σωματικά από την οδοιπορία, ερωτάτο πώς περνούσε, απαντούσε χαρακτηριστικά: "Ημείς εν υγεία και ευθυμία διάγομεν και χρηστοτέρας έχομεν τας ελπίδας περί του μέλλοντος". Ελπίδα λοιπόν κατά τους Πατέρες, είναι η συνισταμένη της πίστης στον Αναστημένο Χριστό και της δυναμικής ένταξης του ανθρώπου στο μυστικό σώμα του Χριστού, που είναι η Εκκλησία. Είναι γι' αυτό τον λόγο που στην Ορθόδοξη Πατερική σκέψη η απελπισία (που γεννά την απόγνωση), χαρακτηρίζεται ως καθαρά δαιμονική ενέργεια και είναι η χειρότερη μορφή αμαρτίας. "Χαλεπώτερον του αμαρτάνειν έστιν το απελπίζειν" θα πει ο άγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος στη Φιλοκαλία.
Στον βίο του αγίου Μαρτίνου Επισκόπου Φραγκίας, μπορεί κανένας να συνειδητοποιήσει τη μεγάλη τούτη αλήθεια, πως δηλαδή η απελπισία είναι δαιμονική ενέργεια και μάλιστα φοβερό πράγμα, είναι η μόνη ενέργεια που χαροποιεί τον δαίμονα στον ύψιστο βαθμό, πράγμα που δεν γίνεται με τα άλλα πάθη, στα οποία ο μισόκαλος ρίχνει τον άνθρωπο. Ενδεικτικά στο σημείο αυτό, ο Αββάς Δωρόθεος στα "Ασκητικά του παραγγέλνει: "μηδέν σεαυτόν εις απόγνωσιν βάλης ότι αύτη έστιν η μεγάλη χαρά του δαίμονος".
Είναι δυστυχώς αναντίλεκτη πραγματικότητα πως ο σύγχρονος άνθρωπος, εξόρισε τον Θεάνθρωπο από τη ζωή του και θρόνιασε μέσα και γύρω του, τον ανθρωπόθεο, δηλαδή τον θεοποιημένο εγωισμό του. ’Ετσι, δυστυχώς έχασε το αληθινό νόημα της ζωής και κατά συνέπεια το αληθινό νόημα και τη βαθύτερη σημασία των θλίψεων και των πειρασμών. Ακριβώς γι' αυτό τον λόγο τα χάνει με το παραμικρό και παραδίνεται στη δίνη της απελπισίας και της απόγνωσης. Ο Χριστός προβάλλει ως το μοναδικό μέσον υπέρβασης τής απελπισίας και της απόγνωσης. Η πιο κάτω θέση Του, φαίνεται να 'ναι σήμερα όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρη και επιτακτική για το φαινόμενο της απελπισίας, που κυριολεκτικά κατατρέχει τον σύγχρονο άνθρωπο της καταναλωτικής κοινωνίας μας: "Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς, άρατε τον ζυγόν μου εφ' υμάς και μάθετε επ' εμού ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχές υμών".
***