* Firat Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, 23169- ELAZIG
Metin DIGRAK*
Sevda KIRBAG* Sami OZCELIK**
* Firat Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, 23169- ELAZIG
** Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 32670 Atabey – ISPARTA
ÖZET
Bu arastirmada Elazig yöresinde yaygin olarak kullanilan fungisitlerden Antrakol WP 70, Dithane M-22, Ridomil MZ-72 ve Rivaman MZ, insektisitlerden Reldane 2 E ve Basudin 20 EC'nin kumlu killi bir tarla topragindaki mikroflora üzerine etkisi arastirildi.
Fungisitlerin genel olarak toprak mikroorganizmalari üzerine zararli etkisinin olmadigi görüldü. Ancak, insektisit uygulanmis toprakta özellikle toplam mikroorganizna, anaerobik bakteri, maya ve küf sayisinin olumsuz etkilendigi tespit edildi.
ANAHTAR KELİMELER: Pestisitler, toprak mikroorganizmalari, fungisit, insektisit
THE EFFECTS OF THE SOME PESTICIDES ON SOIL MICROORGANISMS
ABSTRACT
İn this study the effects of four fungicides "Antracol WP 70, Dithane M-22, Ridomil MZ-72, Rivaman MZ" and two insecticides " Reldan 2 E and Basudin 20 EC" commonly used in Elazig province was investigated on soil microflora in a sandy loam soil.
The fungicides were generally appeared to have no adverse effects on the population of soil microorganisms in soil. However the soil that had applications of insecticides were affected significantly the numbers of total viable microorganism, anaerobic bacteria, yeast and mold.
KEY WORDS: Pesticides, soil microorganisms, fungicides, insecticides
GİRİS
Giderek artan dünya nüfusunun beslenme ihtiyacini karsilayabilmek ve tarimsal ürün artisini güvenceye alabilmek amaciyla, ürünlerin hastalik, zararli ve yabanci otlardan korunmasinda cesitli metotlar uygulanmaktadir. Bunlar, dayanikli bitkilerin yetistirilmesi, gübreleme, sulama, fiziksel savas, karantina önlemleri ve diger agronomik önlemler, biyolojik ve kimyasal mücadeledir.
Bunlardan kimyasal mücadele, 1940 larda DDT nin kullanimi ile birden önem kazanmistir. 1945' lerden itibaren klorlandirilmis hidrokarbonlarin, organik fosforlu insektisitlerin, karbarillerin tarim alaninda kullanilmaya baslamasi ile pestisit sanayi hizla ilerlemis ve yeni yeni preparatlarin piyasaya sürülmesi ile kimyasal mücadele giderek önem kazanmistir (1).
Bunun sonucu olarak, insan ve hayvanlarda zehirlenmeler, hedef alinmayan yaban hayati, yararli canli gruplarinin öldürülmesiyle tabi dengenin bozulmasi, havada, suda, toprakta ve gida maddelerinde ilac kalintilari, daha önce ekonomik zarari olmayan bazi canlilarin zararli hale gelmesi, zararlilarin bagisiklik kazanmasi ve kisaca cevre kirlenmesi adi altinda bir cok olumsuz etkiler ortaya cikmistir (2).
Pestisit kalintilarinin zararli etkilerinden korunabilmek veya en az düzeye indirebilmek icin, kimyasal mücadelenin disindaki önlemlere daha fazla yer verilmesi, kimyasal savasin son care olarak uygulanmasi yolunda calismalara baslanmistir.
Pestisitlerin uygulandiklari bitkilerin anatomileri, morfolojileri ve fizyolojileri üzerine olumsuz etkileri bircok arastirmada rapor edilmistir (3,4,5).
Pestisit uygulamalarinin bitkilerde meydana getirdigi morfolojik ve anatomik farkliliklar yaninda bitkinin gelistigi topraklarda bakteri , aktinomiset ve funguslari da etkilemesi sözkonusudur. Pestisitler dogrudan topraga uygulandigi gibi, dolayli olarak bitkilere püskürtülerken bir miktari da topraga karismaktadir. Ayrica, bitkinin yesil kisimlarindaki pestisitler sulama ve yagmur sulari ile de topraga gecebilmektedir. Böylece toprak icin faydali olan pek cok mikroorganizma grubu pestisitlerden etkilenmektedir.
Pestisitlerin mikroorganizmalar üzerine etkilerini belirlemek icin bazi calismalar yapilmistir. Bazi fungusitlerin (Phygon, Spergon ve Thram), bezelyede nodül olusturan Rhizobium suslarina etkisi arastirilmis, ve fungusit konsantrasyonunun fazla bulundugu ortamlarda hassas Rhizobium suslarinin cogaldigi tespit edilmistir (6).
Yine bircok pestisidin yararli mikroorganizmalar üzerinde olumsuz etkileri tepit edilmis, bunlara ek olarak amonifikasyon ve denitrifikasyonu engelledigi belirtilmistir (7).
Yine PCP uygulanmis toprakta kontollere oranla gram negatif bakterilerin sayilarinda azalma oldugu ayrica, amonyum nitrifikasyonunun da engellendigi vurgulanmistir (8). Tütünde mavi küf hastaligina karsi fungusit olarak kullanilan antrakol' ün toprak mikrofonguslarinin sayisini azaltici yönde etkiledigi belirtilmistir (9).
Bu calismada Elazig yöresinde yaygin olarak kullanilan fungisitlerden Antrakol WP 70 (Propineb), Dithane M-22 (Maneb) , Ridomil MZ-72 (Mancozeb + Metaloxyl) ve Rivaman MZ (Mancozeb), insektisitlerden Reldan 2 E (Chlorpyrifos-methyl) ve Basudin 20 EC (Diazinon)' in kumlu killi bir tarla topragindaki mikroflora üzerine etkisi arastirilmistir. Böylece yöremizde kullanilan pestisitlerin insan, hayvan ve cevre sagligina zararli etkisinin bertaraf edilmesi ve toprak verimliligi üzerinde dogrudan etkili olan mikroorganizma gruplarinin etkilenmemesi konusunda yapilan ve yapilacak olan calismalara katkida bulunmak amaclanmistir.
MATERYAL VE METOT
Pestisitler
Calismada Elazig yöresinde yaygin olarak kullanilan fungisitlerden ticari adi Antrakol WP 70 olan % 70 Propineb (polimerik cinko propilen bis (dithiokarbamat), ticari adi Dithane M-22 olan Maneb (Manganez Etilen bisdithiokarbamat), ticari adi Ridomil MZ-72 olan % 64 Mancozeb (Cinko tuzu kompleksi ve polimerik manganez etilen bis(dithiokarbamat)+ %8 Metaloxyl (Metil D,L-N-(2,6-dimetilfenil)-N-(2'-metoksiasetil)-alaninat), ticari adi Rivaman MZ olan % 80 Mancozeb (Etilen disdithiokarbamat iyonu + %16 Manganez iyonu + % 2 Cinko iyonu), insektisitlerden ticari adi Reldan 2 E olan Chlorpyrifos- methyl (0,0-dimetil 0-3,5,6-trikloro-2-piridilfosforotioat) ve ticari adi Basudin 20 EC, Diazitol olan Diazinon (0,0-dietil 0-2- izopropil-6-metil-pirimidin-4-yl fosforatiat) kullanilmistir.
Toprak Örnegi
Daha önce hic pestisit uygulanmamis kumlu killi (organik madde % 4.42, Toplam azot % 0.24, kil % 2.7 ve pH: 7.8) bir tarla topragi Elazig-Harput civarindan temin edilmistir.
Topraga Pestisit Uygulanmasi
Daha önce steril edilen kavanozlara alinan tarla topragi laboratuvara getirilerek 2 mm gözenekli elekten elenmis ve birer kg alinarak steril beherlere konmustur. Pestisitlerin sulu cözeltileri 100 mg/ kg olarak topraga ilave edilmis ve iyice karistirilmistir. Hazirlanan pestisitli topraklar 30 °C de 20 gün süre ile inkübe edilmistir. Kontrol olarak pestisit uygulanmamis topraklar kullanilmis ve calismalarimiz iki paralel olarak yürütülmüstür (10,11).
Mikroorganizma Sayilarinin Belirlenmesi
İnkübasyon süresinin farkli günlerinde (0, 5, 10, 15 ve 20. gün) pestisitli ve kontrol olarak hazirlanan topraktan onar gram alinmis ve 90 ml steril fizyolojik su kullanilarak 107 ye kadar dilüsyonlari hazirlanmistir. Uygun dilüsyondan alinan örnekler kati besiyerinin icine veya üzerine ekilmis, sonuclar 1 g kuru toprakta mikroorganizma sayisi olarak degerlendirilmistir (12,13,14).
Toplam Canli Bakteri Sayisi
Toplam canli bakteri sayisi Plate Count Agar (PCA) besiyerinde belirlenmistir. Uygun dilüsyonlardan alinan 1 ml örnek, steril petri kutularinda 40-45 ° C deki yaklasik 10 ml besiyeri ile karistirilip, petriler 30 ± 0.1 ° C de 48 saat süreyle inkübe edilmistir (10,12,14).
Aktinomiset Sayisi
Aktinomiset sayimi icin litreye 50 mg sikloheksimit ilave edilmis Bacto Actinomycetes İsolation Agar (AİA) (Difco) kullanilmistir (11). Uygun dilüsyonlardan 0.1 ml örnek alinmis ve önceden petri kutusuna dökülen AİA besiyeri üzerine steril Drigalski spatülü ile yayilmistir. Petriler 30 ± 0.1 ° C de 3 gün süreyle inkübe edilmistir (13,14).
Anaerob Bakteri Sayisi
Anaerob bakteri sayisi Brewer Anaerobic Agar (BAA) (Difco)' da belirlenmistir. Uygun dilüsyonlardan alinan 1 ml örnek belirtilen besiyerine ekilmis ve petriler anaerobik etüvde 35 ± 0.1 ° C de 48 saat süreyle inkübe edilmistir (13,14).
Aerob Spor Olusturan Bakteri Sayisi
Bu grup bakterilerin sayiminda Glukoz Agar kullanilmistir. Uygun dilüsyondaki örnekten 10 ar ml steril tüplere aktarilarak 80 ° C de 20 dak. tutulduktan sonra hemen sogutulmus ve ekimi yapilmistir. Plaklar 30 ± 1.0 ° C de 24 saat süre ile inkübe edilmistir (12,13).
Proteolitik Bakterilerin Sayisi
Proteinleri parcalayan bakteriler Jelatinli Besiyerinde belirlenmistir. Ekimi yapilan plaklar 22 ± 1.0 ° C de 3 gün inkübe edilmistir (13).
Maya ve Küf Sayisi
Maya ve küf sayimi asitlendirilmis Patoto Dextrose Agar (PDA)' da (Oxoid) (pH: 3.5) yapilmistir. Uygun dilüsyonlardan 0.1 ml örnek alinmis ve önceden petri kutusuna dökülen PDA besiyeri üzerine steril Drigalski spatülü ile yayilmistir. Petriler 25 ± 0.1 ° C de 3-7 gün süreyle inkübe edilmistir (12,13,14).
SONUCLAR VE TARTİSMA
Elazig yöresinde yaygin olarak kullanilan fungisitlerden Antrakol WP 70 (Propineb) ' in toprak mikroorganizmalar üzerine etkisi Tablo 1 de gösterilmistir. Propineb ile muamele edilen topraktaki mikroorganizma gruplarinin gelismesi kontrole göre daha fazla bulunmustur. Toplam bakteri sayisi inkübasyon süresinin 5. günü en fazla oldugu görülmüstür (2.2x108/g). Yirminci günde bu sayi 2.0x108/g olarak tespit edilmis ve belirtilen günde kontroldaki mikroorganizma sayisi 2.8x107/g olarak belirlenmistir.
Aerop endospor olusturan bakterilerin baslangicta 1.6x105/g oldugu tespit edilmis ve 5. günde propineb ilave edilen toprakta 1.9x107/g spor sayilmistir. Kontrolda ise ayni günde 3.2x106/g oldugu görülmüs ve inkübasyonun 10. günü bakteri sayisinin azaldigi, ancak 15 ve 20. günü tekrar yükseldigi tespit edilmistir. Belirtilen günlerde kontroldaki spor sayisinin daha düsük oldugu görülmüstür.
Anaerob bakteriler fungisitle muamele edilmis toprakta, kontrol ile karsilastirildiginda 5. günü yaklasik benzer oldugu, 10. ve 15. günde kontrolde bakteri sayisinin fazla oldugu görülmüs ve 20. günde ise fungisitli topraktaki sayinin fazla oldugu (Fungisitli toprakta 1.3x106/g, Kontrolda 3.3x105/g) belirlenmistir.
Aktinomiset sayisi Tablo 1 de görüldügü gibi, fungisitle muamele edilmis toprakta daha fazla bulunmustur. İnkübasyonun baslangicinda 2.5x104/g olarak tespit edilen aktinomiset sayisi 20. günde 4.1x106/g olarak belirlenmistir. 20. günde kontroldeki sayi ise 4.0x105/g olarak bulunmustur.
Pestisitlerin mikrobiyal metabolizmasinda, organik bilesikler diger metabolik olaylar icin bir enerji kaynagi olarak kullanilmaktadir (15). Proteolitik bakterilerin sayisi antrakol uygulanmis toprakta inkübasyon süresinin 10. gününe kadar arttigi tespit edilmistir. Bu süre icinde kontrolde 9.2x104/g, pestisitli toprakta ise 1.1x107 /g proteolitik bakteri belirlenmistir. Onuncu günden sonra kontrol ve pestisitli toprakta belirtilen bakteri sayisinin azaldigi görülmüstür.
Antrakol uygulanmis toprakta maya ve küf sayisi inkübasyon süresinin 15. gününe kadar artmis, daha sonra azalmaya baslamistir. Tablo 1 'de görüldügü gibi fungisit uygulanmis topraktaki maya ve küflerin gelismesi tesvik edilmistir.
H. Heinonen -Tanski ve ark.(11) yaptiklari calismada proteolitik bakterileri pestisit uygylanmis toprakta 3.9x106/g , kontrolda 3.9x106/g , aktinomiset sayisinin pestisitli toprakta 1.5x106/g kontrolda 1.4x106/g oldugunu belirtmislerdir. Belirtilen bu calismada aerop spor formlarinin 1 g pestisitli toprakta 3.9x106 kontrolda ise 4.5x105 oldugunu tespit etmislerdir.
Yentumi ve Johnson (10) 1, 2, ve 3 defa İprodin (fungisit) uygulanmis topraktaki (hektara 5 kg) total bakteri sayisini sirasiyla 11x105/g, 19x105/g ve 21x105/g olarak bulmuslardir. Maya ve küf sayisini ise sirasiyla 11x104, 23x104/g ve 47x104/g oldugu belirtilen calismada fungisit uygulanmayan toprakta 11x104/g bulunmustur.
Dithane (Maneb) uygulanmis tarla topraginda Tablo 2 de görüldügü gibi, toplam mikroorganizma, anaerop, proteolitik bakteriler ve aktinomiset sayilari inkübasyon süresince kontrolden fazla bulunmustur. Anaerop bakteri sayisi 10. güne kadar artmis, sonra azalmaya baslamistir. Aktinomiset sayisi ise inkübasyonun ilk gününden itibaren yükselmeye baslamis ve 20. günü 8.9x106/g 'a ulasmistir. Belirtilen günde kontroldaki aktinomiset sayisi 4x106/ g dir. Proteolitik bakteri sayisi 5. güne kadar yükselmis (2.4x106/g), daha sonra azalmaya baslamistir. İnkübasyon süresinin sonunda 1 g toprakta 3.1x105, kontrolda ise 5.1x104 bakteri sayilmistir. Toplam mikroorganizma sayisi 10. günde en fazla bulunmus (3.3x108/g), 15. günde sayinin azaldigi 20. günde ise tekrar yükseldigi tespit edilmistir. Bu süreler icinde kontroldaki bakteri sayisi pestisitli örneklere göre az olmustur.
Aerob endospor sayisi 5. günü pestisitli toprakta 4.0x106/ g, kontrolda 3.2x106/ g oldugu bulunmustur. Onuncu günü pestisitli toprakta endospor sayisinin kontrola göre azaldigi görülmüs ancak 15 ve 20. günde tekrar sayinin arttigi tespit edilmistir.
Pestisitlerin cogu mikroorganizmalar icin yeni bilesiklerdir. Bu sebeple, mikrofloranin adaptasyon eksikligi nedeniyle baslangicta biyolojik ayrisma hizinda yetersizlik görülebilir. Düsük pestisit konsantrasyonlarinda mikrofloranin biyoadaptasyonu yavas bir sekilde olmaktadir.
Maya ve küf sayilarinin da inkübasyon süresince arttigi gözlenmis ve baslangicta 1.6x104/g olan sayi 20. günde 7.2x104 /g 'a yükselmistir. Ayni süre icinde kontrolda 3.1x104/ g olarak belirlenmistir.
Pestisitlerin bir kisminin bazi özel toprak mikroorganizma gruplarini öldürdügü bilinmektedir. Aslinda toprakta yasayan mikroorganizmalar o kadar büyük populasyona sahiptir ki bir kac fumigant haric tutulacak olursa bir cok pestisit, toprak mikroorganizmalarinin bir cogunu öldüremez (15).
H.Heinonen-Tanski ve ark. (11) her yil kullanilan pestisitlerden MCPA, glyphosate, paration, maleik hidrazid, triallat ve 2-metoksi etil civa klorun toprakdaki mikroorganizma gruplarini etkilemediklerini belirtmislerdir. Bu calismada toplam mikroorganizma sayisi kontrolda 47x106/g, pestisit uygulanmis toprakta 48x106/g oldugunu, selülotik mikroorganizmalarin belirtilen pestisit uygulanan toprakta 1.9x106/g, kontrolda ise 2.6x106/g oldugunu belirtmislerdir.
Anderson (16) herbisitlerin uygun konsantrasyonda toprakla muamele edilmesi halinde topraktaki total bakteri popülasyonunun etkilenmedigini belirtmistir. Ayrica, topraktaki fungus ve Aktinomiset sayisinin insektisit ve herbisitlere karsi duyarli olmadigini da belirtmistir.
Dickinson (17), fungisitlerden fentin asetat ve maneb'in topraktaki küf ve mayalarin gelismesini artirdigini belirtmistir.
Ridomil MZ-72 (Mancozeb+Metaloksil ) uygulanan toprakta toplam mikroorganizma sayisinin Tablo 3 de görüldügü gibi, 5. günde 2.1x108 /g, kontrolda 1.2x108/g olarak belirlenmistir. Daha sonra mikroorganizma sayisinin azaldigi ve 20. günde pestisitli toprakta 1.4x108 /g, kontrolda ise 2.8x107/g oldugu tespit edilmistir. Aerop endospor olusturan bakteriler pestisit uygulanmis toprakta 10. güne kadar sayisinin kontrolden düsük oldugu görülmüstür. Ancak 15 ve 20. günde pestisit uygulanmis topraktaki spor sayisinin kontrola göre daha fazla oldugu bulunmustur. Yirminci günde kontrolda 1.5x106 /g, pestisitli toprakta ise 7.6x106/g oldugu tespit edilmistir.
Anaerop bakteri ve aktinomiset sayisinin inkübasyon süresinin 5. günü pestisit uygulanmis toprakta fazla oldugu görülmüstür. Diger günlerde bakterilerin gelismesi azalmis, kontroldaki mikroorganizma sayisi yüksek bulunmustur.
Ridomil uygulanmis topraktaki proteolitik bakteri sayisi 5. günü en fazla bulunmustur (1.1x106/g pestisitli toprak, 1,1x105/g Kontrol). Diger günlerde belirtilen bakteri grubunun sayi olarak azldigi tespit edilmistir. Maya ve küf sayisi 5. günü kontrolda 1.8x105/g, pestisitli toprakta ise 1.2x104/g oldugu bulunmustur. İnkübasyonun 10. ve 15. günü pestistli toprakta maya ve küf sayisi yükselmis 20. günde ise pestisitli toprakta belirtilen mikroorganizmalarin tekrar azaldigi (3.1x104/g Kontrol, 3.0x103 /g pestisitli toprak ) görülmüstür.
Yaygin olarak kullanilan pestisitlerin zehirli veya zehirli olmayan konsantrasyonlari ayri ayri organizma gruplarina (bakteriler, aktinomisetler, mantarlar) ve onlarin yürüttügü hayati olaylara (toprak solunumu, nitrifikasyon , nodül olusumu v.b.) etki etmektedir (15).
Bazi fungusitlerin (Phygon, Spergon ve Thram), bezelyede nodül olusturan Rhizobium suslarina etkisi arastirilmis, sonucta fungusitlerin fazla bulundugu ortamlarda hassas Rhizobium suslarinin cogaldigi tespit edilmistir (5).
Yine bircok pestisitin yararli mikroorganizmalar üzerinde olumsuz etkileri saptanmis, ayni zamanda amonifikasyon ve denitrifikasyonu engelledigi belirtilmistir (7).
Yentumi ve Johnson (10) bir, iki ve üc defa iprodion (Fungisit) uygulanmis toprakta (hektara 5 kg) 1 g toprakta maya ve küf sayisinin sirasiyla 11x104, 23x104 ve 47x104 olarak tespit etmistir. Aktinomiset sayisini ise sirasiyla 11x104, 11x104 ve 18x104 olarak belirlenmis, kontrolda ise 11x104 /g oldugunu belirtmistir. Anaerob bakterileri ise 1 g toprakta 24x104, 4x104 ve 2x104 olarak bulmuslardir.
Anderson (16), MCPA pestisiti normal dozda kullanilinca toprak mikroorganizmalari üzerine etkisinin önemsiz oldugunu bildirmistir. Ayni tarlaya 2 yil MCPA yi uygulamis ve mikrobiyal adaptasyonun degistigini, buna bagli olarak parcalanma oranin da degisme oldugunu belirtmislerdir.
Rivaman MZ (Mancozeb) uygulanmis topraktaki mikrofloranin gelismesinin engellenmedigi, aksine kontrol ile karsilastirinca mikrobiyal gruplarin pestisitli toprakta sayilarinin arttigi görülmüstür (Tablo 4). Genel olarak inkübasyon süresinin 10. gününe kadar mikroorganizma sayilarinin yükseldigi tespit edilmis, daha sonra azalmaya basladigi görülmüstür.
Hektara 5 kg Vinclozolin bir, iki ve üc kez uygulanan topraktaki toplam mikroorganizma sayisi sirasiyla 18x105/g, 21x105/g ve 14x105/g, aktinomiset sayisinin ise 1 g toprakta 11x104, 60x104 ve 47x104 oldugu belirtilmistir. Anaerob bakteri sayisi, yine 1 g toprakta 6x104, 5x104ve 2x104 olarak tespit edilmistir (10).
Topraktaki mikrobiyal populasyonun pestisitin parcalanmasi ile ilgili oldugu belirtilmektedir (18,19,20). Bazi arastirmalarda pestisitlerin parcalanmasinda teshis edilen bazi türlerin dogrudan etkili oldugu gösterilmistir (21,22,23).
Pestisit uygulanmis toprak ile bu topraktaki mikroorganizmalar arasindaki iliski arastirilmistir. Bu tip topraklarda özellikle dominant olan mikrobiyal gruplarin pestisit bilesiklerini metabolizmalarinda kullanabilecek enzim sistemine sahip oldugu görülmüstür (24,25).
Reldan 2 E (Chlopyrifos-metil) uygulanmis tarla topraklarinda toplam canli bakteri sayisinin arttigi gözlenmistir. Baslangicta 2.6x106/ gr olan mikroorganizma sayisi 15. günde en fazla bulunmustur (2.9x108/g). Belirtilen günde kontrolde 3.4x107 /g toplam mikroorganizma tespit edilmistir. 20. günde pestisitli toprak ve kontrolda sayinin azalmaya basladigi görülmüstür. Benzer durum aerop endospor olusturan bakteriler ve aneroplarda da görülmüstür.
Venkateswarlu ve Sethunathan (26) karbofuran ilave edilen topraktaki canli bakteri sayisini (x 108 /ml besiyeri) minral tuz besiyerinde 5.5, maya ekstrakti ilave edilince 13, sadece toprak ekstraktinda 4.7 ve toprak ekstrakti ile beraber maya ekstrakti ilave edilince 27 olarak bulmuslardir.
İsofenfos pestisitinin kullanildigi misir tarlasindan alinan topragin bir graminda 107 bakteri, 105 fungus ve 106 aktinomiset oldugu belirtilmistir (27).
Aktinomiset sayisinin inkübasyonun 20. gününde kontrol ve pestisitli toprakta yaklasik benzer oldugu tespit edilmistir. Diger günlerde kontrolda belirtilen mikroorganizma grubunun sayisinin fazla oldugu görülmüstür. Bu durum Reldan'in (Chlopyrifos-metil) aktinomiset sayisinda azalmaya sebep oldugunu göstermektedir.
Proteolitik bakteri sayisindaki gelisme inkübasyon süresinin 10. gününe kadar oldukca yavas olmustur. Bu sürede pestisitli toprakta 2.2x105/g kontrolda 3.9x105/g bakteri sayilmistir. 15 ve 20. günde pestisitli toprakta bakteri gelismesi daha fazla olmustur.
Maya ve küf sayilari da inkübasyonun ilk günlerinda pestisitten olumsuz etkilenmis, 5. günde 1 g toprakta 1.5x104, kontrolda 1.8x104 olarak tespit edilmistir. 10. günde pestisitli toprakta maya ve küf sayisi artmis, 20. günde pestisitli toprakta 4.0x105 /g , kontrolda 1.7x105/g oldugu tespit edilmistir.
Yentumi ve Johnson (10), hektara 1.26 kg karbofuran ve 2.08 kg karbosülfan uygulanmis topraktaki toplam mikroorganizma sayisini sirasiyla 46x103/g ve 18x105/g olarak tespit etmisler. Kontrolda ise 17x105/g oldugu görülmüstür.
Basudin 20 EC uygulanmis tarla topragindaki toplam canli mikroorganizma sayisi, anaerop bakteriler, maya ve küf sayisinda azalma oldugu görülmüstür. Aerop endospor ve proteolitik bakteri sayilari, inkübasyon süresinin baslamasiyla beraber sayilarinin arttigi görülmüstür. Endospor olusturan bakteriler 15. günde en fazla bulunmus ve 1 g pestisitli toprakta 6.2x106, kontrolda 3.6x106 oldugu tespit edilmistir. 20. günde ise belirtilen bakteri gruplarindaki sayinin kontrol ve pestisitli toprakta azaldigi görülmüstür.
Mineral Tuz Maya Ekstrakti besiyerine ilave edilen 1.5 ve 5 ppm Diazinon bulunan ortamda bakterilerin gelismesi incelenmis, kontrolda inkübasyonun ilk günü 6.3x103/ ml bakteri sayilmis 30. günde 1.5x106/ml oldugu tespit edilmistir. Pestisitli kültürde ise 0. günde 5.2x102/ml , 30. günde 3.3x106/ml (1.5 ppm Diazinon), 0. günde 6.2x103/ml, 20. günde 2.9x106/ml ( 5 ppm Diazinon) oldugu belirtilmistir (28).
Aktinomiset sayisi 10. güne kadar yaklasik benzer bulunmustur. Onbesinci ve 20. günde pestisitli toprakta aktinomiset sayisinin arttigi gözlenmistir.
Maya ve küf sayisi genel olarak kontrolde düsük bulunmustur. Baslangicta 1 g tarla topraginda 1.5x104 maya ve küf sayilmis, 20. günde kontrolda 1.7x105/g , pestisitli toprakta ise 9.1x104 /g olarak tespit edilmistir.
Reed ve ark. (24), pestisitlerin parcalanmasinin hizli oldugu anda topraktaki mikroorganizmalarin özelliklerini incelemisler. Yapilan calismada bakteriyal gruplar arasinda pestisit uygulanmis toprakta sayisi en cok etkilenen bakteriler, en az etkilenen ise funguslar olmustur. Bununla beraber topraktan izole edilen bakterilerin cogu yalniz pestisiti substrat olarak kullanarak gelisme gösteren bakteri gruplari olmustur. Bu gözlemler, pestisitlerin metabolizmasi icin bakterilerde mevcut metabolik yolun cesitli oldugunu göstermesi bakimindan önem arzetmektedir. Aktinomiset türleri bütün pestisit bilesiklerinde gelismis, ancak klorinatli pestisitlerden alachlor ve cloethocarb' ta gelismelerinin yavasladigi belirtilmistir. Genel olarak bu pestisitlerin pek cok izolatlarin gelismesini inhibe ettigi tespit edilmistir.
KAYNAKLAR
1. Zümeroglu, S., Sezgin, E., Esentepe, M., Ülkemizde Tarimsal İlac Kullanimi ve Bundan Dogan Sorunlar. 1. Ulusal Zirai Mücadele İlaclari Sempozyumu, 27-29 Kasim 1979, Adana.
2. Bora, T., Delen, N., Türkiye'de Bitkisel Üretimde Tarimsal İlac Sorunu ve Öneriler. İİ. Türkiye İktisat Kongresi Tarim Komisyonu Tebligleri, İzmir.1981.
3. Oorschet, J.İ.P., Types of Selective Action by Herbicides Which İnhibit Photosynthsis 2. Naturforsch, 34 C: 900-904.1979.
4. Özörgücü, B., Tort, N., Türkan, İ., Demiray, H., Antakol'ün Tütün Üzerindeki Etkileri. X.Ulusal Biyoloji Kongresi, Cilt 2: 43-53, 1990.
5. Özörgücü, B., Tort, N., Gönüz, A., Antakol'ün Tütünde Stomalar Üzerine Etkileri. Milli Tütün Komitesi. Bilimsel Arastirma Alt Komitesi. 10. Toplantisi 1991.
6. Odeyeni, O., Alexander.M., Resistance of Rhizobium Strain to Phygon, Spergon and Thiram. Applied and Environmental Microbiology, American Society for Microbiology. P.784-790. Apr.1977.
7. Sato, K., Pentachlorophenol (PCP) Tolerance of Bacteria İsolated From Soil Percolated with PCP. J. Pesticide Sci.12, 582-598.1987.
8. Sato, K., Effect of Pesticide Pentachlorophenol (PCP) on Soil Microflora.Plant and Soil 75, 417-426, 1983.
9. Özörgücü, B., Ekmekci, S., Gönüz, A., Tort, N., Tütünde Antakol Uygulamasinin Toprak Mikrofunguslari Üzerine Etkileri. Xİ. Ulusal Biyoloji Kongresi. Genel Biyoloji, 235-246. 24- 27 Haziran 1992 Elazig.
10. Duah-Yentumi. S and Johnson D.B. Changes in Soil Microflora in Response to Repeated Applications of Some Pesticides. Soil Biol.Biochem Vo:18:629-635, 1986.
11. H. Heinonen-Tanski, Rosenberg, C., Siltanen, H., Kilpi, S., Simojoki, P., The Effect of Pesticides on Soil Microorganisms, Pesticide Residues in the Soil and Barley Yields. Pesticide Science,16 : 341-348, 1985.
12. Collins C.H., Lyne P.M., Microbiological Methods. Butterworths & Co. (Publishers) Ltd. London, 1985, 450 sayfa.
13. Seeley, H.W., VanDemark, W.H., Microbes in Action. W.H. Freman and Company, New York, 1981, 358 sayfa.
14. Özcelik, S. Gida Mikrobiyolojisi Laboratuvar Kilavuzu. F.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Yayinlari, YayinNo:1 Ders notlari No: 1 Elazig, 135 sayfa.
15. Haktanir, K. Cevre Kirliligi. A.Ü. Ziraat Fakültesi, Teksir No: 107, Ankara, 73-77 sayfa.
16. Anderson, J.R., Pestiside Effects of non-target Soil Microorganisms. İn Pesticide Microbiology. Academic Press, London, 1978, 611-628.
17. Dickinson, C.H., İnteractions of Fungicides and Leaf Saprophytes. Pesticide Science, 4: 563-574, 1973.
18. Obrigawitch T., Martin A.R., Roteth F.W., Degration of Thiocarbamate Herbicides in Soil Exhibiting Rapid EPTC Breakdown. Weed Sci 31:187-192, 1983.
19. Rahman A, James T.K., Decreased Activity of EPTC+R-25788 Following Repeated use in Some New Zealand soils. Weed Sci. 31:783-789,1983.
20. Skipper H.D., Murdock E.C, Gooden D.T., Zublena J.P, Amakiri, M.A., Enhanced Herbicide Biodegration in South Carolina Soils Previously Treated with Butylate. Weed Sci 34:558-563,1986.
21. Lee, A., EPTC (S-ethyl-N,N- dipropylthiocarbamate) Degrading Microorganisms İsolated from a Soil Previously Exposed to EPTC. Soil Biol Biochem 16:529-531,1984.
22. Felsot, A.S, Maddox, J.V., Bruce, W. Enhanced Microbial Degradation of Carbofuran in Soils with Histories of Carbofuran Use. Bull Environ Contan Toxicol 26:781-783, 1981.
23. Ou, L.T., Gancarz, H., Wheeler, W.B., Rao, S.C., Davidson, J.M., İnfluence of Soil Temparature and Soil Moisture on Degration and Metabolism of Carbofuran in Soils. J. Environ Quak 11:293-298, 1982.
24. Reed, J.P., Kremer, R.J., Keaster, J.A., Characterization of Microorganisms in Soils Exhibiting Accelerate Pesticide Degradation. Bull.Environ. Contam. Toxicol., 39: 776-782, 1987.
25. Wootton M.A., Kremer J.R. and Keaster J. A. Effects of Carbofuran and the Corn Rhizosphere on Growth of Soil Microorganisms. Bull. Environ.Contam.Toxicol. 50: 49-56, 1993.
26. Venkateswarlu, K., Sethunathan, N., Enhanced Degradation of Carbofuran by Pseudomonas cepacia and Nacordia sp. in the Presence of Growth Factors. Plant and Soil, 84: 445-449, 1985.
27. Racke, K.D., Coats, J.R., Enhanced Degradation of İsofenfos by Soil Microorganizsms. J. Agric. Food Chem., 35: 94-99.
28. Digrak, M., Elazig Yöresinde Yaygin Olarak Kullanilan Pestisitlerin Bacillus sp., Pseudomonas sp., Karisik Kültür ve Toprak Mikroorganizmalari ile Parcalanma Durumlarinin İncelenmesi. (Yayinlanmamis Doktora Tezi), 1994.