การฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กหูพิการแต่กำเนิด
รศ.กฤษณา เลิศสุขประเสริฐ

ปัญหาที่สำคัญของเด็กหูพิการแต่กำเนิด ก็คือ ไม่ได้ยินเสียงรวมทั้งพัฒนาการทางภาษาและการพูดล่าช้า ความรุนแรงของ ปัญหาส่วนหนึ่งขึ้นกับระดับการสูญเสียการได้ยิน กล่าวคือ หากหูเสียไม่มาก เด็กอาจพูดได้บ้างแต่ไม่เท่าเด็กปกติและพูดไม่ชัด หากหูเสียมากหรือหูหนวก(หูเสียมากกว่า 90 เดซิเบล) เด็กจะพูดไม่ได้เลยและมีความบกพร่องทางด้านพัฒนาการทางภาษาทำให้ไม่สามารถสื่อความหมายได้เช่นเดียวกับคนทั่วไป

สาเหตุของหูพิการแต่กำเนิดอาจเกิดจากการถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ ความผิดปกติที่เกิดขึ้นขณะที่ทารกอยู่ในครรภ์มารดา ขณะคลอด และรวมถึงภายหลังคลอดซึ่งเด็กอาจมีการเจ็บป่วยหรือได้รับยาบางชนิดที่มีพิษต่อประสาทหู หรืออุบัติเหตุที่หูหรือศีรษะในช่วงก่อนถึงวัยหัดพูดก็จะทำให้เด็กไม่ได้ยินเสียงและมีปัญหาทางด้านการพูดเช่นกัน ในปัจจุบัน นักโสตสัมผัสวิทยาสามารถตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของการได้ยินในเด็กเล็กๆไม่ว่าเด็กจะมีอายุน้อยเพียงใดก็ตาม หากวินิจฉัย ได้เร็วเท่าไรก็จะเป็นผลดีต่อการฟื้นฟูสมรรถภาพการฟังและการพูด โดยเฉพาะในเด็กกลุ่มเสี่ยงต่อการสูญเสียการได้ยิน เช่น เด็กคลอดก่อนกำหนด เด็กตัวเขียวหลังคลอด เป็นต้น สามารถเข้ารับการตรวจ คัดกรองเพื่อดูหน้าที่ของหูชั้นในได้ตั้งแต่แรกเกิด

ภาวะหูพิการแต่กำเนิดเป็นภาวะที่ไม่สามารถรักษาให้หายด้วยการให้ยาหรือการผ่าตัด หากผู้ปกครองประสงค์จะให้เด็กสื่อความหมาย ด้วยการฟังและพูด จะต้องให้เด็กใส่เครื่องช่วยฟังที่เหมาะสมกับระดับการสูญเสียการได้ยิน และจะต้องได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการได้ยินและ การพูดอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ การฝึกฟัง เพื่อให้เด็กใช้การได้ยินที่หลงเหลืออยู่ให้เป็นประโยชน์มากที่สุด การกระตุ้นให้เด็กออกเสียงพูด การสอนให้เด็กมีพัฒนาการทางภาษา และทัศนคติในการโต้ตอบสื่อความหมาย รวมทั้งการแก้ไขเสียงพูด อย่างไรก็ตาม กรณีที่หูเสียมากหรือมีอุปสรรคอย่างอื่นที่ทำให้เด็กไม่มีความก้าวหน้าในการฟังและการพูดหลังจาก ใส่เครื่องช่วยฟัง เด็กอาจจะต้องเรียนภาษามือ หรือทำการผ่าตัดฝังประสาทหูเทียมเพื่อช่วยให้เด็กรับฟังเสียงได้ดีขึ้น
สิ่งสำคัญสำหรับการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการได้ยินและการพูดให้ได้ผล ได้แก่ การตรวจพบความผิดปกติตั้งแต่อายุน้อยๆ การตรวจวินิจฉัย ทางด้านการแพทย์ การใส่เครื่องช่วยฟังที่เหมาะสมกับระดับการสูญเสียการได้ยินของเด็กพร้อมการติดตามปรับเครื่องช่วยฟังเป็นระยะๆจนกว่าจะแน่ใจว่า เครื่องช่วยฟังนั้นสามารถทำให้เด็กรับรู้เสียงตามเกณฑ์มาตรฐาน การฟื้นฟูสมรรถภาพการฟังและการพูดอย่างต่อเนื่องซึ่งจะต้องเริ่มทันทีภายหลังการใส่เครื่องช่วยฟัง นอกจากนั้นยังต้องอาศัยความเข้าใจ และการสนับสนุนจากผู้ปกครองเป็นอย่างมาก
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โครงการฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กหูพิการก่อนวัยเรียน
คลินิกโสตสัมผัสและการพูด
ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา
คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
โทร. 02 - 2011476 , 02 - 2011448