กระดานสื่อสาร สื่อการเรียนการสอนใหม่ ของ"น.ร.พิการ"

โดย เบญจวรรณ สุทธิลักษณ์

การ ศึกษามีความสำคัญกับนักเรียนทุกคน ไม่เว้นแม้แต่นักเรียนที่เป็น *"ผู้พิการ"* ที่มีความบกพร่องทางด้านร่างกาย ซึ่งนักเรียนกลุ่มนี้มีข้อจำกัดทางการศึกษาอยู่บ้าง จึงต้องมีสื่อการเรียนการสอนที่มีความเหมาะสม เพื่อช่วยในการพัฒนาการเรียนรู้ของพวกเขา ซึ่งปัจจุบันได้มีสื่อการเรียนการสอนใหม่ๆ ที่สร้างขึ้นมาสำหรับผู้พิการโดยเฉพาะ

*โรงเรียนศรีสังวาลย์* เป็นโรงเรียนหนึ่งที่ใส่ใจ และให้ความสนใจกับ *"สื่อการเรียนการสอนสำหรับผู้พิการ"* เป็นอย่างมาก ได้ประดิษฐ์สื่อการเรียนการสอนที่เป็นประโยชน์สำหรับนักเรียนผู้พิการ ซึ่งสื่อการเรียนการสอนหลายชิ้นเป็นฝีมือของครูผู้สอน และอีกส่วนหนึ่งก็ได้รับความช่วยเหลือจาก*โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระ ราชดำริของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี*

*นางอำนวย สีพั้วฮาม* ผู้ช่วยฝ่ายวิชาการโรงเรียนศรีสังวาลย์ กล่าวว่า โรงเรียนศรีสังวาลย์รับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางด้านร่างกาย หรือสุขภาพทั้งหมด รับทั้งนักเรียนประจำ และไปกลับ ในการจัดการเรียนการสอนใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปี 2544 เหมือนกับนักเรียนในโรงเรียนปกติ แต่จะปรับกิจกรรม และเทคนิคในการสอนให้มีความเหมาะสมกับผู้เรียน โดยมีสื่อการเรียนการสอนเข้ามาช่วย ทั้งสื่อปกติ และสื่อพิเศษสำหรับเด็กที่พิการทางร่างกาย มีการนำสื่ออิเล็กทรอนิกส์มาช่วยให้เด็กเข้าถึงการเรียนรู้ให้ได้มากที่สุด ในการเลือกใช้สื่อการเรียนการสอนนั้น จะใช้สื่อทั่วๆ ไปตามบทเรียน แต่นำมาปรับให้เข้ากับนักเรียน ให้สามารถใช้งานได้ง่ายขึ้น เช่น หนังสือเปิดง่าย คือต้องทำหนังสือให้หนาขึ้น เพื่อช่วยเด็กที่มีปัญหาเรื่องมืออ่อนแรง เปิดอ่านหนังสือได้ง่าย

*" สื่อที่นำมาใช้ส่วนหนึ่ง คุณครูผู้สอนจะเป็นผู้ที่ประดิษฐ์ขึ้นมา อาจดูจากต้นแบบของกระทรวงศึกษาธิการ แล้วนำมาปรับให้เหมาะสมกับนักเรียนให้มากที่สุด ซึ่งโรงเรียนได้นำสื่ออิเล็กทรอนิกส์เข้ามามีส่วนช่วยในการเรียนการสอนอีก ทางหนึ่ง นักเรียนของเราสามารถเรียนรู้ได้เหมือนเด็กปกติทั่วไป แต่ก็มีบางคนที่บกพร่องทางด้านสติปัญญา ก็ทำให้เรียนรู้ได้ช้าหน่อย แต่ก็เรียนรู้ได้เช่นกัน และยังมีสื่ออีกหนึ่งประเภทที่ใช้สำหรับนักเรียนที่บกพร่องทางการพูด และไม่สามารถเขียนได้ นักเรียนกลุ่มนี้นับเป็นกลุ่มที่มีความลำบากที่สุดในการสอน เนื่องจากนักเรียนไม่สามารถสื่อสารโต้ตอบกับครูผู้สอนได้ ซึ่งทางโรงเรียนได้นำการสื่อสารเสริมและทางเลือกอื่น ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการสารสนเทศตามพระราชดำริของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ นำเข้ามาใช้กับนักเรียนกลุ่มนี้ เป็นครั้งแรกของประเทศไทย"*

*นางสา วอลิสา สุวรรณรัตน์* ผู้ช่วยนักวิจัยจากศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) กล่าวว่า โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เข้ามาช่วยเหลือในส่วนของนักเรียนที่พิการด้านร่างกาย กลุ่มสมองพิการ ซึ่งเด็กพวกนี้สมองส่วนควบคุมการเคลื่อนไหวมีปัญหา ทำให้การเคลื่อนไหวลำบาก พบว่าเด็กกลุ่มนี้มีปัญหาเรื่องการเปล่งเสียงพูด หลายคนพูดไม่ชัด บางคนพูดไม่ได้เลย จึงได้หาวิธีการสื่อสารใหม่ๆ โดยการนำระบบสัญลักษณ์เข้ามาช่วยเสริม สัญลักษณ์ที่ใช้นั้น เป็นสัญลักษณ์ที่มีความเป็นมาตรฐานสากล สั่งเข้ามาจากต่างประเทศ
นักเรียนผู้พิการทางหู กำลังสื่อสารกับคุณครูผ่านการใช้สมุดภาพสื่อสาร

*" อุปกรณ์ที่นำมาใช้ ได้แก่ *"กระดานสื่อสาร"* โดยในกระดานจะมีกลุ่มคำศัพท์ที่มีความจำเป็นในชีวิตประจำวันบรรจุไว้บน กระดาน แล้วให้นักเรียนใช้การชี้แทนการพูด คำศัพท์ที่อยู่บนกระดานสื่อสารนั้น บางครั้งมีคำศัพท์บรรจุไว้ไม่ครบถ้วนทุกคำ จึงสามารถนำคำศัพท์มารวบรวมจัดใส่ลงสมุดโดยแบ่งเป็นหมวดหมู่ ตามสถานการณ์ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น อย่างเช่น สถานการณ์ในตลาด จะต้องบรรจุคำศัพท์ที่เกี่ยวกับรายการอาหาร มีคำถามสั้นๆ เกี่ยวกับราคา เป็นต้น ทั้งหมดเป็นสถานการณ์ที่เด็กจะนำไปใช้สื่อสารได้จริงในชีวิตประจำวัน"*

นาง สาวอลิสาบอกว่า สื่อการสื่อสารเสริมและทางเลือกอื่นนั้น มีทั้งแบบที่สามารถสร้างขึ้นเองได้ไปจนถึง สื่อที่มีความทันสมัย ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เข้ามามีส่วนช่วยในการสื่อสาร เรียกว่าโปรแกรมวาจา เป็นโปรแกรมขั้นสูงสำหรับผู้พิการที่มีพัฒนาการดี เมื่อพิมพ์คำที่ต้องการสื่อสารลงไปแล้ว โปรแกรมก็จะเปล่งเสียงออกมาเป็นคำพูด เหมือนกับที่พิมพ์ลงไป ซึ่งเสียงที่ออกมานั้นได้มาจากเสียงสังเคราะห์ และโปรแกรมนี้คิดค้นขึ้นมาโดยฝีมือคนไทย จากการที่ได้นำสื่อการสื่อสารเสริมและทางเลือกอื่นมาใช้นั้น สามารถทำให้การเรียนของนักเรียนกลุ่มนี้มีพัฒนาการที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

" ผู้ปกครองเริ่มให้ความสนใจมากขึ้น เราจึงจัดทำห้องพัฒนาสื่อการสื่อสารเสริมและทางเลือกอื่น มีครูมาประจำ 1 คนในการทำสื่อ ทำหน้าที่เติมคำศัพท์ให้กับนักเรียน ผู้ปกครองก็เข้ามามีส่วนช่วยในการที่จะเติมคำศัพท์ให้กับลูกๆ ตัวเองด้วย และมองว่าในการสอนนักเรียนพิการนั้น สิ่งที่เป็นหัวใจของการสอน คือครูผู้สอนต้องมีความเข้าใจนักเรียน แต่สิ่งที่เป็นอุปสรรค์ใหญ่ในการสื่อสารกับนักเรียนก็คือ ความไม่ต่อเนื่องที่จะใช้เครื่องมือ ไม่พยายามเติมคำศัพท์ ไม่รอให้นักเรียนตอบโต้กลับมา คนดูแล หรือครูผู้สอนจึงมีสำคัญมากในการเรียนรู้ของนักเรียน เมื่อคนดูแลดีแล้ว ไม่นานนักเรียนก็จะมีพัฒนาการด้านการเรียนรู้ที่ดีขึ้น"

แต่เพื่อให้ การสอนนักเรียนผู้มีความพิการมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จึงไม่ควรปล่อยให้เป็นหน้าที่ของครูผู้สอนเพียงฝ่ายเดียว ผู้ปกครองควรเข้ามามีส่วนร่วมด้วย ก็จะเป็นการดีอย่างยิ่งในการเสริมสร้างพัฒนาการของนักเรียนกลุ่มนี้ให้ดี ยิ่งขึ้นๆ ไป