น้ำใจราชภัฏมหาสารคาม ฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการ

คอลัมน์ อาจารย์ดีนักศึกษาเด่น
เชิด ขันตี ณ พล

"โครงการฟื้นฟูสมรรถภาพบุคคลพิการโดยชุมชน" ของมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม เกิดขึ้น เพื่อช่วยเหลือกลุ่มคนพิการ ที่ถือเป็นผู้ด้อยโอกาสที่สังคมต้อง
ร่วมกันโอบอุ้มเยียวยา หากเขาสามารถพัฒนาตนเองจนยืนอยู่บนขาของตนเองได้ก็จะเกิดความภาคภูมิใจ เห็นคุณค่าในตนเอง ทำให้เขาได้รับการยอมรับจาก
สังคมมากขึ้นตามลำดับ

รศ.ดร.สมเจตน์ ภูศรี อธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม เปิดเผยรายละเอียดของโครงการว่า เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปีพ.ศ. 2539 โดยผนวกกับงานภาคสนามของนักศึกษาโปรแกรมวิชาการศึกษาพิเศษเนื่องเพราะเป็นสาขาวิชาที่เรียนรู้และฝึกสร้างทักษะการทำงานกับคนพิการรวมทั้งยังมี
ประสบการณ์จากศูนย์การศึกษาพิเศษ ที่มหาวิทยาลัยเปิดบริการแก่เด็กพิการและครอบครัว ลักษณะการทำงานจะเป็นระบบเครือข่ายร่วมมือกับหลายหน่วยงาน
ทั้งภาครัฐและเอกชน เช่น พัฒนาสังคม และสวัสดิการจังหวัด สาธารณสุข องค์การบริหารส่วนตำบล กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน อสม. คณะอาจารย์ และยังมีอาสาสมัคร
วี.เอส.โอ. จากประเทศอังกฤษ

นอกจากนั้น ยังมีเครือข่ายที่กรุงเทพฯ โดยมี ศ.พ.ญ.สุจิตรา ประสานสุข เป็นแกนนำ และศูนย์การศึกษาพิเศษของราชภัฏทั้ง 6 ศูนย์ กระจายอยู่ทุกภูมิภาคทั่วประเทศ มีการหารือการทำงานกับเครือข่ายตลอดเวลาเพื่อให้การช่วยเหลือคนพิการและครอบครัว ชุมชนประสบผลสำเร็จตามเจตนารมณ์ที่มหาวิทยาลัยตั้งไว้

การลงพื้นที่จะมีการประสานกับเครือข่ายสำรวจข้อมูลคนพิการในแต่ละหมู่บ้านอย่างเป็นระบบ จากนั้นก็ออกเยี่ยมเยียนผู้พิการตามบ้านในรูป Outreach Program
เพื่อให้คำแนะนำด้านต่างๆ เช่น ส่งเสริมให้ได้เรียนต่อเฉพาะทางหรือส่งเข้ามาฟื้นฟูที่ศูนย์การศึกษาพิเศษมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ให้ความรู้ผู้ปกครองในการดูแลคนพิการช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพให้เขาช่วยเหลือตนเองได้ตามศักยภาพมีกิจกรรมหลายรูปแบบ อาทิ การออกกำลังกาย การทำกายภาพบำบัด มีการอบรมอาชีพตามความต้องการของมวลสมาชิกเช่นเพาะเห็ด การทำขนม การทำน้ำยาล้างจาน งานหัตถกรรม ฯลฯ อบรมความรู้การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และมีการประชุมคนพิการเพื่อสอบถามปัญหาทุกๆ ด้านเป็นประจำ

แต่การทำงานช่วง 2 ปีแรกมีปัญหาอยู่บ้างเพราะชาวบ้านยังไม่เข้าใจวัตถุประสงค์ ไม่มั่นใจว่าบุตรหลานที่พิการทุพลภาพจะสามารถฟื้นฟูสมรรถภาพช่วยเหลือตนเองได้หรือไม่ บางครั้งชาวบ้านก็ถามหาแต่ของแจกเพราะเคยชินกับการสงเคราะห์จนเคยตัว คณะทำงานจึงปรับยุทธศาสตร์มุ่งพยามยามสร้างความเข้าใจกับผู้นำชุมชน กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และกับองค์การบริหารส่วนตำบล ช่วยทำหน้าที่เป็นตัวประสานกับคนพิการและครอบครัว

ปรากฏว่าได้ผลเป็นอย่างดี เพราะอบต.เป็นนิติบุคคลมีอำนาจมีพลังในพื้นที่ รวมทั้งมีงบประมาณที่สามารถเป็นเจ้าของงานช่วยเหลือคนพิการในเขตปกครองได้ จึงช่วยให้แผนงานโครงการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการโดยชุมชนมีความก้าวหน้าตามลำดับ เพราะใช้วัฒนธรรมชุมชนเป็นตัวนำ ทาง อบต. นอกจากจะมีบทบาทเป็นตัวประสานในการรวมพลคนพิการและครอบครัวแล้ว ยังช่วยเหลือด้านงบประมาณตามศักยภาพ

ในที่สุดการทำงานก็คืบหน้าในระดับหนึ่งสามารถก่อตั้ง ชมรมคนพิการขึ้นในเขตพื้นที่ 9 อบต. ได้เป็นผลสำเร็จ ซึ่งจะก่อประโยชน์ด้านความสะดวกในการประสานงานกับเครือข่ายทั้งภาครัฐและเอกชน

สำหรับชมรมที่ตั้งขึ้นประกอบด้วย 1.ชมรมคนพิการ อบต.ดอนหว่าน มีนายสุระ คงแสนคำ เป็นประธาน 2.ชมรมคนพิการ อบต.หนองโน มีนางวิภาภรณ์ อาษา
เป็นประธาน 3.ชมรมคนพิการ อบต.ขามเฒ่า มีนางลำยอง กุลสาร์ เป็นประธาน 4.ชมรมคนพิการ อบต.บัวค้อ มีนายโชคอนันต์ ภวภูตานนท์ เป็นประธาน
5.ชมรมคนพิการ อบต.โคกก่อ มีนายถาวร จะโนรัตน์ เป็นประธาน 6.ชมรมคนพิการ อบต.ท่าตูม มีนายแสวง พิมพ์พลทอง เป็นประธานชมรม
7.ชมรมคนพิการ อบต.ลาดพัฒนา มี นายทองสุข แฝงเมืองคุก เป็นประธาน 8.ชมรมคนพิการ อบต.เขวาใหญ่ มีนายสนัน โคตรบรรเทา เป็นประธาน
9.ชมรมคนพิการ อบต.ท่าขอนยาง มี ด.ต.ทองดี โฮมราช เป็นประธาน

การรวมตัวเป็นชมรมทำให้คนพิการและครอบครัวมีความเข้มแข็งมีพลังมากขึ้น ทางคณะกรรมการของแต่ละชมรมมีการจัดทำโครงการช่วยเหลือเพื่อการสร้างงานในชมรมไปยังหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน เช่น
สำนักงานพัฒนาสังคมและสวัสดิการจังหวัด อุตสาหกรรมจังหวัด ประมงจังหวัด มูลนิธิธรรมิกชนเพื่อคนตาบอดในประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์จังหวัดร้อยเอ็ด ซึ่งได้รับการอนุเคราะห์มาโดยตลอด ทางมหาวิทยาลัยมีการนำคนพิการไปศึกษาดูงานเพื่อพัฒนาอาชีพหลายแห่งปรากฏว่าได้ผลในระดับหนึ่ง แต่ละชมรมสามารถผลิตสินค้าออกมาจำหน่ายได้หลากหลายไม่ว่าจะเป็นพวกขนมและอาหาร หัตถกรรมงานฝีมือ ฯลฯ สำหรับผลผลิตสินค้าของชมรมคนพิการ
ที่ได้ส่วนหนึ่ง ผศ.สุดารัตน์ ชุณหคล้าย ผอ.ศูนย์การศึกษาพิเศษ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม หน่วยงานที่รับผิดชอบโครงการโดยตรงยังได้นำเข้ามาวางจำหน่าย
ในศูนย์ เพื่อช่วยเปิดตลาดมุ่งหวังให้คนพิการมีรายได้พอจุนเจือครอบครัวยืนอยู่บนขาตนเองได้จะทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น

จากการทำงานอย่างต่อเนื่องหลายปีจนถึงวันนี้ ทางมหาวิทยาลัยมีความรู้สึกยินดีกับภารกิจการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับผู้ด้อยโอกาส และผู้พิการได้มีสิทธ
ิ์และโอกาสเท่าเทียมกัน สามารถดำรงชีวิตอยู่ในชุมชนอย่างปกติสุข และพวกเขามีความมั่นใจ ภาคภูมิใจเห็นตนเองมีคุณค่า

ไม่ใช่ภาระของสังคมอีกต่อไป