|
Νομός Λάρισας
ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
α. Μορφολογική κατανομή της έκτασης
Η έκταση του Νομού ανέρχεται σε 5.390 τ. χιλ/τρα. Η έκταση αυτή αντιπροσωπευει το 38,3% της Θεσσαλιας και το 4 % της Χώρας, η δε μορφολογική κατανομή της είναι:
πεδινή 47,1 %
ημιορεινή 25,4 %
ορεινή 27,5 %
β. Η κατανομή της έκτασης ανάλογα με τη χρήση είναι:
α) γεωργική γη το 45%
β) βοσκότοποι το 40%
γ) Δάση το 10%
δ) Λοιπες εκτάσ. το 5%
Από τις καλλιεργούμενες εκτάσεις 2.400.000 στρ. τα 876.360 στρ. είναι αρδευόμενα (36,5 %).
Ο μέσος γεωργικός κλήρος είναι 60 στρ. περίπου ( μ. ο. χώρας 40στρ.) με 7 κατά μέσο όρο τεμάχια ανά εκμ/ση.
γ. Πληθυσμός
Ο συνολικός πληθυσμός του Νομού Λάρισας σύμφωνα με την απογραφή του
2001 ανέρχεται σε 279.305 έναντι 270.612 κατοίκους
το 1991 και 254.295 το 1981 , παρουσιάζοντας
μικρή αύξηση.
Είναι δε αισθητή η μείωση του πληθυσμού των ορεινών και κατά δεύτερο λόγο των ημιορεινών περιοχών κατά την δεκαετία '71-'81 , ενώ στην επόμενη δεκαετία παρατηρείται τάση ανάσχεσης της φθίνουσας πορείας των περιοχών αυτών .
δ. Συνολικός πληθυσμός 270.000 κάτοικοι
από τον οποίο οικονομικά ενεργός πληθυσμός είναι 102.000 κάτοικοι που κατανέμονται :
-στον πρωτογενη (γεωργια, κτηνοτρ.,θηρα,
δασοκομια και αλιεια) 30,7%
-στον δευτερογενη 21,1%
-στον τριτογενη 43,3%
-δεν δηλωσαν οικονομικη δραστηριοτητα 5,1%
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη του πληθυσμού στο νομό αφού με βάση τις απογραφές στο διάστημα από το 1961-1991 , δείχνει συνεχή αύξηση, γεγονος που φανερώνει τη δυναμική εξέλιξη του Νομού.
Ομως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Νομός είναι αυτό της αυξανόμενης γήρανσης η οποία προβλέπεται να έχει δυσμενείς κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις πολλές από τις οποίες αρχίζουν να γίνονται ορατες στην καθημερινή οικονομική ζωή. Η σημαντικότερη από αυτές είναι η ολοένα και μεγαλύτερη συρρίκνωση του πληθυσμού της εργάσιμης ηλικίας.
Με βάση την απογραφή του 1991:
-Ο αγροτικός πληθυσμός αποτελεί το 37% του συνολικού πληθυσμού
-Ο ημιαστικός το 17% " "" ""
-Ο αστικος το 46% " "" ""
Το σύνολο του γυναικείου πληθυσμού του Νομού είναι ελαφρά μεγαλύτερο από το σύνολο του ανδρικού . Αξίζει να σημειωθεί ότι στον παιδικό αλλά και στον πληθυσμό παραγωγικής ηλικίας το ποσοστό των ανδρών είναι μεγαλύτερο. Από την ηλικία των 65 ετών κι άνω υπερτερεί ο γυναικείος πληθυσμός.
Μετανάστευση
Κατά την δεκαετία 1961-1971 σε όλες τις Περιφέρειες , πλην της Αττικής , παρουσιάζεται μεταναστευτική εκροή . Την περίοδο αυτή η Θεσσαλία εμφανίζει μικρή σχετικά εκροή . Την δεκαετία 1971-1981 σε αρκετές Περιφέρειες ανακόπτεται το μεταναστευτικό ρεύμα της προηγούμενης περιόδου και παρουσιάζεται παλιννόστηση .
Η Θεσσαλία όμως εξακολουθεί και τότε να παρουσιάζει αρνητική εικόνα. Τέλος κατά την δεκαετία 1981-1991 η Θεσσαλία παρουσιάζει παλιννόστηση της τάξης του 2,2 % αρκετά κοντά στο 2,5 % που είναι ο εθνικός μέσος όρος .
Ο νομος Λάρισας εχει 5 επαρχιες:
1. Λάρισας
2.Ελασσόνας
3.Τυρνάβου
4. Αγιάς
5.Φαρσάλων
Η κατανομη του πληθυσμου στο Νομο ειναι ανισομερής με πολυ μεγάλη συγκεντρωση στην πολη της Λαρισας, η οποια συγκεντρώνει το 41,70% του πληθυσμου του Νομου.
Τα επαρχιακα κεντρα Τύρναβος, Φάρσαλα, Ελασσόνα και Αγιά συγκεντρωνουν το 12,22 % .Ενώ με βάση την απογραφή του 1991 το 89 % των οικισμων εχουν πληθυσμο που δεν ξεπερνα τους 1.000 κατοικους.
Σήμερα ο Νομος Λαρισας , χωροταξικό κέντρο της Θεσσαλίας με πολύπλευρες δραστηριοτητες, ειναι η έδρα της Περιφέρειας Θεσσαλίας με τις υπηρεσίες της, τις υπηρεσίες της Νομαρχιακης Αυτοδιοικησης, Στρατιωτικές Υπηρεσιες κλπ.
Ολες οι Νομαρχιακες υπηρεσιες (οι εδρες τους ) βρισκονται στην πολη της Λαρισας και μονο μικρες αποκεντρωμενες μοναδες βρισκονται στις εδρες των επαρχειακων Κεντρων.
Είχε γίνει αντιληπτό ότι το πλήθος των πολλών μικρών κοινοτήτων δεν βοηθά στο να καταστεί η ευρύτερη περιοχή τους πόλος ανάπτυξης, για να έχουν την δυνατότητα προγραμματισμού που θα βοηθήσει στην συγκράτηση του ενδογενούς οικονομικού και ανθρώπινου δυναμικού στην περιφέρεια.
Έτσι βρισκόμαστε σήμερα στην αρχή μιας μεγάλης μεταρρύθμισης που πραγματοποιείται στη χώρα με τη συνδρομή του Προγράμματος "Ι. Καποδίστριας" με στόχο την περιφερειακή ανάπτυξη της υπαίθρου μέσω των συνενώσεων των Κοινοτήτων σε Δήμους.
OIKONOMIKH ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ
Η οικονομική φυσιογνωμία του Νομού αποτυπώνεται κυρίως με την ανάλυση των τριών τομέων (πρωτογενής, δευτερογενής και τριτογενής) των τοπικών παραγωγικών δραστηριοτήτων .
Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί βασική παραγωγική δραστηριότητα και χαρακτηρίζεται από :
-Το χαμηλό ποσοστό αγρανάπαυσης.
-Την κυριαρχία των αροτριαίων καλλιεργειών.
-Της μικρής σημασίας συνεισφορά των δασικών κι αλιευτικών προϊόντων.
Τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας του Νομού είναι:
· Η έλλειψη επαρκών ποσοτήτων νερού για τις αρδευόμενες καλλιέργειες.
· Το μικρό μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
· Η έλλειψη συμπληρωματικότητας ζωϊκής και φυτικής παραγωγής .
· Το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο των αγροτών.
· Οι οργανωτικές ελλείψεις στο κύκλωμα παραγωγής , μεταποίησης κι εμπορίας προϊόντων που συνδιάζονται με ελλείψεις στις υποδομές.
Ο δευτερογεςνής τομέας : Η επεξεργασία γεωργικών προϊόντων κατέχει σημαντική θέση στην μεταποίηση . Επίσης ιδιαίτερα αναπτύσσεται η επεξεργασία ξύλου , η υφαντουργία , η παραγωγή ενδυμάτων , τροφίμων , χάρτου και μηχανολογικών και μηχανουργικών κατεργασιών .
Τα κυριότερα προβλήματα του δευτερογενούς τομέα είναι η έλλειψη υποδομών και η έλλειψη σύγχρονων μεθόδων παραγωγής.
Στον τριτογενή τομέα επικρατούν κυρίως η εμπορική δραστηριότητα και ο κλάδος των διαφόρων υπηρεσιών ,(εδώ υπάγονται κι οι υπηρεσίες τουριστικής εξυπηρέτησης που τελευταία άρχισαν ν' αναπτύσσονται στο Νομό). Το εμπόριο συγκεντρώνεται στη πρωτεύουσα του Νομού με κύρια εξαγωγικά προϊόντα τα γεωργικά και τα κλωστοϋφαντουργικά .
Σημαντικά προβλήματα του τριτογενή τομέα είναι η έλλειψη υποδομών , περιφερειακών αγορών , τυποποίησης και σύγχρονης οργάνωσης της εμπορίας των προϊόντων.
ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΡΟΪΟΝ
Στο Ν.Λάρισας παράγεται το ένα τρίτο του ακαθαρίστου προϊόντος του πρωτογενή τομέα της Περιφέρειας έχοντας σημειώσει ωστόσο μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τη συμμετοχή του το 1981. Συρρίκνωση της παραγωγής του πρωτογενή τομέα παρατηρείται επίσης και σε απόλυτα μεγέθη.
Ο δευτερογενής τομέας μετά από μια αύξηση σε απόλυτα μεγέθη την δεκαετία 1981-1991 , φαίνεται τώρα να συρρικνώνεται . Η συμμετοχή του όμως στο ακαθάριστο προϊόν του συνόλου του δευτερογενή τομέα της Περιφέρειας παρουσιάζει σταθερά αυξητική πορεία .
Σταθερή στη διάρκεια 1981-1991 φαίνεται να είναι η συμμετοχή του τριτογενούς τομέα στο σύνολο της Περιφέρειας.
Γενικά η συμμετοχή του συνολικού ακαθαρίστου προϊόντος του Ν.Λάρισας στο ακαθάριστο προϊόν της Περιφέρειας σημείωσε από το 1981 πτώση ποσοστιαίας μονάδας περίπου.
Δημόσιες και Ιδιωτικές Επενδύσεις
Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις παρουσίασαν σημαντική άνοδο την τελευταία εικοσαετία. Η εξέταση της ποσοστιαίας μεταβολής μεταξύ των περιόδων , δείχνει ότι συνολικά για την Περιφέρεια Θεσσαλίας τόσο οι δημόσιες όσο κι οι ιδιωτικές επενδύσεις αυξάνονται σημαντικά.
Χαρακτηριστκά αναφέρεται πως μεταξύ των περιόδων 1980-1988 και 1989-1996 η ποσοστιαία αύξηση των δημοσίων επενδύσεων ήταν 208% και μεταξύ των περιόδων 1989- 1996 και 1997-1999 ήταν 53% . Η ποσοστιαία αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων μεταξύ των περιόδων 1982-1991 και 1991-1997 ήταν 30% .
Την υψηλότερη συμμετοχή στις συνολικές επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Περιφέρεια κατά το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα εμφανίζει ο Ν.Λάρισας με δεύτερο το Ν.Μαγνησίας.
Απασχόληση
Όπως σε όλη την Ελληνική επικράτεια έτσι και στη Θεσσαλία και στο Ν.Λάρισας κατά την εικοσαετία 1971-1991 παρατηρείται μείωση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα κι αύξηση στο δευτερογενή και τριτογενή. Η μείωση της απασχόλησης στον πρωτογενή είναι λίγο μικρότερη από την αντίστοιχη σε επίπεδο χώρας. Αντίθετα η αύξηση της απασχόλησης στο δευτερογενή είναι σχεδόν τετραπλάσια από τον εθνικό μέσο όρο. Η αύξηση της απασχόλησης στον τριτογενή τομέα υπερβαίνει επίσης τον εθνικό μέσο όρο. Μπορούμε λοιπόν να επισημάνουμε την έντονη διαρθρωτική αλλαγή από πλευράς απασχόλησης που υπέστη η Περιφέρεια κι ο Νομός την τελευταία εικοσαετία.
- Η κατανομή της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους ΟΤΑ.
-Αντίθετα η απασχόληση στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα συγκεντρώνεται κυρίως στην πρωτεύουσα του Νομού.
Ανεργία
Αν και ο μέσος όρος της ανεργίας για την Περιφέρεια και το Νομό ήταν από το 1981 μικρότερος από το αντίστοιχο εθνικό εντούτοις παρουσιάζει σαφώς εντονότερη αυξητική τάση. Κύριο αίτιο της εξέλιξης αυτής αποτελεί η συρρίκνωση του δευτερογενή τομέα ιδίως της μεταποίησης κατά την δεκαετία του 1980.
Δυνατότητες Ανάπτυξης φυσικών πόρων
Ο Νόμος Λάρισας διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους ( με το χαρακτηριστικό της μη καταστροφικής, ακόμη, ανθρώπινης παρέμβασης).
Οι σημαντικότεροι απο τους οποίους είναι :
* Το πεδινό έδαφος. Η μορφολογία του εδάφους του νομού χαρακτηρίζεται απο την ύπαρξη μεγάλων πεδινών τμημάτων. Είναι ο μεγαλύτερος ενιαίος κάμπος.
* Το υδάτινο δυναμικό (περιλαμβάνει τόσο τα υπόγεια όσο και τα επιφανειακά νερά).
* Τα βουνά. (Ολυμπος , Κίσσαβος, Μαυροβούνιο, κ.π.λ.), Η ύπαρξη σ΄αυτά πολλών περιοχών εξαίρετου φυσικού κάλλους , δημιουργεί σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού
*Η παραλία. Το παραθαλάσσιο μέτωπο του Νομού παρότι είναι μικρό σε έκταση (60 km περίπου), με κύρια χρήση την παραθεριστική κατοικία, έχει φυσικές ομορφιές και προοπτικές αξιοποίησης τους για μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη.
Από τους φυσικούς πόρους του Νομού εκείνος που αξιοποιείται συστηματικά ειναι η πεδιάδα, παρότι η αξιοποίηση αυτή δε γίνεται πάντα με ορθολογικό τρόπο και δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους ( π.χ. εξαντληση του υδροφόρου ορίζοντα).
Το υδάτινο δυναμικό του Νομού τα τελευταία χρόνια αποδεικνύεται πλέον ανεπαρκές για την καλυψη των αναγκών, κυρίως του αγροτικού τομέα.
Το υδάτινο έλλειμμα οφείλεται στην κακή διαχείρηση των πόρων για άρδευση κυρίως με άντληση των υπογείων υδάτων. Ομως τα όρια άντλησης του υδροφόρου ορίζοντα τείνουν προς εξάντληση, ιδίως με την απουσία κάθε ελέγχου και περιορισμού την τελευταία δεκαετία. Επιπλέον τα υδάτινα οικοσυστήματα (ιδίως οι ποταμοί ) αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρύπανσης εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων και γεωργικών φαρμάκων, αλλά και ανεξέλεγκτης ρίψης αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων.
Όπως τονίζουν πολλοί μελετητές μία από τις κυριότερες αδυναμίες του μεγάλου μεγέθους και της αναπτυξης του πρωτογενή τομέα στο Νομό είναι ότι η μεγέθυνση του και η μέχρι πρότινος ανάπτυξη του βασίστηκε σε παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως σιτηρά, καπνός, βαμβάκι, οι οποίες όμως ενώ μέχρι το 1990 και ιδιαίτερα στη 10ετία του '80 στήριζαν την οικονομία του νομού, από το 1991 και ύστερα αρχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Συγκεκριμένα οι τρείς βασικές καλλιέργειες καλύπτουν το 80% των καλλιεργουμένων εκτάσεων και συμμετέχουν κατά 65 % περίπου στη συνολική Ακαθάριστη Φυτική παραγωγή του Νομού.
Περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της φυτικής παραγωγής είναι η συσσώρευση σημαντικού κεφαλαίου, κυρίως σε μηχανολογικό εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, για την εξυπηρέτηση των κυριοτέρων καλ/γειων του Νομού (σιτηρά, βαμβάκι, καπνός), που όμως έπαψε να είναι αποδοτικό.
Ετσι οι χρηματικοί πόροι που δαπανήθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση και οι οποίοι προσφέρουν πλέον μικρή προσαύξηση στην παραγωγή, στέρησαν και στερουν τη δυνατότητα ή την ευκολία επανεπένδυσης σε άλλες καλ/γειες ή γεωργικές δραστηριότητες.
Η φυτική παραγωγή του Νομού έχει τις βασικές προυποθέσεις ανάπτυξης που δεν υπάρχουν στο βαθμό αυτό σε άλλους νομούς όπως είναι :
α)Η μεγάλη συνεχόμενη πεδινή έκταση
β)το υψηλό ποσοστό αρδευομένων εκτάσεων που μπορείνα επεκταθεί περισσότερο.
Η ορθολογικότερη αξιοποίηση των στοιχείων αυτών μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα του πρωτογενή τομέα του νομού.
Κτηνοτροφία
Η κτηνοτροφία αποτελεί κατα σειρά σπουδαιότητος το δεύτερο παραγωγικό σκέλος του πρωτογενή τομέα του Νομού με συμμετοχή 30% περίπου στο συνολικό γεωργικό εισόδημα.
Στο Νομό αναπτύσσονται κύρια τρείς βασικοί κλάδοι
α) Η αιγοπροβατοτροφία{ με 845.000 ζώα ( 640.000 πρόβατα και 235.000αιγες) }
β) Η βοοτροφία και { " 16.800 αγ. αναπαρ. και 12.000 μοσχάρια }
γ) Η χοιροτροφία { " 6.500 χοιρομητ. και 110-120.000 χοιρίδια }
Δασοπονία
Ο Ν. Λάρισας παρουσιάζει το μικρότερο ποσοστό δασικής κάλυψης, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους Νομούς της Θεσσαλίας. Τα είδη που υπάρχουν είναι
-Δρυς, Οξυά, Ελάτη, Πεύκα, Καστανιά, Πλατάνια
Σημαντικες εκτάσεις καταλαμβάνουν και τα θαμνώδη φυτά ανθεκτικά σε ξηρικές συνθήκες.
Στον τομέα αυτό απαιτούνται σοβαρά έργα προσπέλασης , αναδάσωσης και προστασίας των δασών .
Όσον αφορά στους βοσκοτόπους αποτελούν το 39,9% της συνολικής έκτασης του Νομού. Παρά όμως την σημαντική έκταση που καταλαμβάνουν δεν είναι αποτελεσματική η χρησιμοποιησή της. Επισημαίνουμε το σημείο αυτό γιατι οι βοσκότοποι είναι σημαντικός συντελεστης ανάπτυξης της κτηνοτροφίας.
Αλιεία
Ο Νομος Λαρισας εχει ακτογραμμη μηκους 60 Km περιπου, με κυριωτερα αλιευτικα κεντρα τις περιοχες Στομιου - Βελικας - Αγιοκαμπου.
Η θαλασσια αλιεια στον νομό είναι παρακτια και απασχολούνται 250 ατομα. Η μεση ετησια παραγωγη ειναι περιπου 500 τοννοι. Η διαθεση των προιοντων γινεται, ειτε απο τους ιδιους τους ψαραδες ειτε δια μεσου των εμπορων , μεσα στα ορια του νομου.
Οι Δυνατότητες ανάπτυξης είναι σημαντικές με την εκμετάλλευση της θαλάσσιας αλιείας και την ανάπτυξης εντατικής ιχθυοκαλλιέργειας στα εσωτερικά νερά ( Δέλτα Πηνειου, Κεφαλόβρυσο κ.α.)
Μεγάλες δυνατότητες παρουσιάζονται επίσης και στον τομέα της μεταποίησης των αλιευμάτων.
Εκείνο που καθιερώνει τον αγροτικό τομέα σαν την παραγωγική δραστηριότητα με τη μεγαλύτερη ίσως σημασία για την οικονομία του Νομού, είναι οι διασυνδέσεις του με τη μεταποιητική δραστηριότητα της περιοχής.
Με δεδομένο ότι οι μεταποιητικοί κλάδοι είναι από τους σημαντικότερους του νομού, εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο πρωτογενής τομέας στηρίζει τον κορμό της μεταποίησης της περιοχης.
Ο δευτερογενής τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή του Νομού. Είναι ένας τομέας με πολύ σημαντικό ειδικό βάρος στην οικονομία του Νομού το οποίο δεν αποτυπώνεται από τη συμμετοχή του τομέα στο συνολικό ακαθάριστο προϊόν του Νομού (26%), ούτε από τη συμμετοχή του στην απασχόληση. Η μεγαλύτερη σημασία του δευτερογενή τομέα για τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό του νομού, φαίνεται από τις έντονες αλληλεξαρτήσεις του συγκεκριμένου τομέα με τον τριτογενή, αλλά και με τον πρωτογενή.
Ο βιομηχανικος ιστος του Νομου Λαρισας κυριαρχειται απο βιομηχανίες αμεσων καταναλωτικων αγαθων (ειδη διατροφης , υφαντουργια, ετοιμα ενδυματα και υποδηση) και ειναι μικρου μεγεθους.
Ο σημαντικότερος κλάδος της μεταποίησης όσον αφορά τη συμμετοχή στη συνολική απασχόληση της μεταποίησης είναι ο κλάδος των Τροφίμων που συγκεντρώνει το 22,5% περίπου των απασχολουμένων.
Ακολουθεί ο κλάδος της Υφαντουργίας που αντιπροσωπεύει το 19% της απασχόλησης με σημαντικες τάσεις μείωσης.
Οι υπόλοιποι σημαντικοί κλάδοι της μεταποίησης ακολουθουν φθίνουσα πορεία.
Οσον αφορά την εξέλιξη της δυναμικής των μεγάλων μεταποιητικων μονάδων ( με απασχόληση > 20 άτομα) παρατηρούνται
-Σταδιακή μείωση των μεγάλων επιχ/σεων.
-Μείωση της Ακαθάριστης αξίας παραγωγής.
-Μείωση της παραγωγικότητας
-Ελλειψη και σταδιακή μείωση των παραγωγικών επενδύσεων.
Η σταδιακή μείωση των επιχ/σεων του Νομού έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των μικρων επιχ/σεων που παράγουν το 12% περίπου της αξίας του προϊόντος που παράγεται από τις μεγάλες επιχ/σεις. Οι μικρές επιχ/σεις αντιμετωπίζουν εντονότερα τα προβλήματα των μεγάλων, έχουν χαμηλή ανταγωνιστικότα, αυξημένο κόστος παραγωγής, μικρό κύκλο ζωής και αδυναμία προσαρμογής στις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς.
Σε γενικες γραμμές , ο κίνδυνος κάμψης της μεταποιητικής δραστηριότητας στο Νομό είναι ορατός με άμεσα αρνητικά αποτελέσματα για την περιοχή. Πιό έντονο είναι το πρόβλημα στη μεταποίηση και ιδιαίτερα στο εργατικό δυναμικό.
Η μεταποίηση παρουσιάζει αξιόλογες δυνατότητες ανάπτυξης οι οποίες συνίστανται:
-Στην ύπαρξη εξειδικευμένου και διαθέσιμου εργατικού δυναμικού σε όλα τα επίπεδα παραγωγής και κατάλληλη αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού.
-Στην ύπαρξη minimum υποδομής σε μηχανολογικό εξοπλισμό.
-Στις θετικές εξελίξεις που αφορουν τις εξαγωγές των ελληνικων μεταποιημένων προϊόντων.
Τα τελευταία χρόνια ο Τριτογενης τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Εναν αυξανόμενο ρόλο στην οικονομία του νομού Λάρισας. Το γεγονός αυτό προκύπτει τόσο από την εξέλιξη του προϊόντος του τομέα, όσο και από τη συμμετοχή του στη συνολική απασχόληση. Πιο συγκεκριμένα :
Η εξέλιξη του Ακαθ. Προϊόντος του τριτογενή τομέα στον νομό, στην περίοδο 1971-1993, χαρακτηρίζεται από μία ελαφρά ανοδική τάση, πολύ χαμηλότερη όμως από την αντίστοιχη που παρατηρείται σε επίπεδο χώρας.
* Μετα το 1990 παρατηρείται μείωση του ακαθ. προϊόντος μόνο στον κλάδο των Μεταφορών ενώ στην Δημόσια Διοίκηση και στον κλάδο των Τραπεζικών - Ασφαλειών μετα το 1991.
* Η εξέλιξη της συμμετοχής του προϊόντος του τριτογενή τομέα στο συνολικό προϊόν εμφανίζεται αύξουσα
* Η συμμετοχή του τομέα στη συνολική απασχόληση του νομού ανέρχεται στο 48,5% για το 1993 (έναντι 32,8% τον πρωτογενή και 19,2% του δευτερογενή).
* Η εξέλιξη των μονάδων του τομέα στο νομό και των απασχολουμένων σε αυτές ακολουθεί τις τάσεις που διαπιστώνονται σε εθνικό επίπεδο και οι οποίες προσδιορίζονται από υψηλούς αυξητικούς ρυθμούς και των δύο μεγεθών, υψηλότερους στο νομό Λάρισας.
Ο κλάδος του Τουρισμού παρουσιάζει περιορισμένη ανάπτυξη στο νομό Λάρισας. Συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα, ο Νομός Λάρισας προσελκύει μικρο αριθμο επισκεπτών, ιδιαίτερα αλλοδαπών και υστερεί στον αριθμό διανυκτερεύσεων.
Σημερα ο νομος διαθετει:
α) Ξενοδοχεια
κατηγορια Α 1 κλινες 144
" Β 5 " 576
" Γ 22 " 1396
β)Ενοικιαζομενα δωματια (με αδεια του ΕΟΤ) 2542 (1987)
η δε τουριστικη κινηση εχει ως εξης:
Συνολο αφιξεων 106.000
ημεδαποι 95.000 89,00%
αλλοδαποι 11.000 10,00%
Παρόλες τις δυσκολίες, υπάρχουν περιθώρια στον Νομό για μεγαλύτερη αξιοποίηση του τομέα του Τουρισμού. Στο βαθμό που υπάρχουν στον Νομό πρωτογενεις τουριστικοί πόροι, τέτοιοι που να μπορουν να προσελκύουν τουριστική μετακίνηση, είναι δυνατον με ορισμένες παρεμβάσεις (δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα) να αξιοποιηθουν οι πόροι αυτοί, έτσι ώστε να δημιουργηθουν νέα κίνητρα για νέες μορφες τουριστικής ζήτησης και να διαμορφωθεί μία νέα τουριστική εικόνα για την περιοχή.
Σήμερα ο Νομός Λάρισας βρίσκεται σε μια φάση όπου πολλά από τα προβλήματα των υποδομών έχουν αντιμετωπιστεί ή βρίσκονται σε πορεία επίλυσης τους. Τα έργα που κατασκευάστηκαν ή κατασκευάζονται από τα Νομαχιακά Προγράμματα Δ. Ε. που συγχρηματοδοτούνται από την Ε.Ε, μέσω του Β ΚΠΣ, είναι αρκετά και σημαντικά όπως:
-έργα αποχετευσης ( Φαρσάλων-Ελασσόνας-Αμπελώνα)
- " Φράγματα
- " Ταμιευτήρες
-Βελτιώσεις και κατασκευές οδικών έργων
-Βελτίωση αλιευτικων καταφυγίων
-Διαμόρφωση της κοίτης του Πηνειού
κ.α
Μόνο το Νομαρχιακό πρόγραμμα ΣΑΝΑ/2 για το διαστημα 1994-1999 διατέθηκαν περίπου 17 δισ.
Μέσα από αυτά τα Νομαρχιακά Προγράμματα αλλά και με την συνδρομή των προγραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας αντιμετωπίζεται το διδακτιριακό πρόβλημα στο Νομό. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και με την αποπεράτωση των έργων που κατασκεύαζονται, όλα τα σχολεία του Νομού θα λειτουργούν πρωϊνές ωρες.
Επίσης στο Νομό μας κατασκεύζονται σημαντικά έργα χρηματοδοτούμενα από Εθνικά Προγράμματα τα οποία θα βοηθήσουν σημαντικά την ανάπτυξη του Νομού αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Τέτοια έργα είναι:
Στον τομέα της ενέργειας η κατασκευή του έργου του Φυσικού Αερίου που ήδη χρησιμοποιείται από ορισμένες βιομηχανίες
Στον τομέα των μεταφορων η κατασκευή της σήρραγγας στον Ολυμπο , η κατασκευή του έργου οδοποιϊας της παρακαμπτηρίου οδού της πόλης της Λάρισας (τμήμα της Οδού Αθηνών -Θεσ/κης)
κ. α.
Με την ολοκλήρωση του Β' ΚΠΣ οι υποδομές βελτιώνονται σημαντικά στο νομό μας , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εχουν λυθεί όλα τα προβλήματα και φθάσαμε στα επιθυμητά επίπεδα.
Στόχος της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης είναι η συνέχιση της προσπάθειας μεσα από τα μέτρα του Γ' ΚΠΣ (Πακέτο SANDER) για την ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών σε όλους τους τομείς, που θα φέρουν το νομό σε τέτοια επίπεδα ανάπτυξης έτσι ώστε να μπορεί να σταθεί ικανοποιητικά μέσα στο σύγχρονο διεθνές οικονομικό περιβάλλον όπως αυτό διαμορφώνεται.
|
