ตัวบ่งชี้ผู้บริหาร
ตัวบ่งชี้ของครู
ตัวบ่งชี้ของนักเรียน
เป้าหมายการจัดการศึกษา 

แนวการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบ Whole School เพื่อปฏิรูปการศึกษา 

                                                                                                       ธัญญลักษณ์ ทองอินทร์ : หัวหน้างานวิจัยและพัฒนา
                                                                                                                                                                                                                กศม. การวัดผลการศึกษา
                                                                                                                                                                                      E-mail : tunyaluk_t@hotmail.com
                                                                                                                                                                                                                      ICQ : 100596168

       การจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อปฏิรูปการศึกษานั้น สถานศึกษาต้องจัดการเรียนการสอนโดยคำนึงถึงพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 ดังนี้
            1. เนื้อหาสาระและกิจกรรมการเรียนสอดคล้องกับความสนใจและความถนัดของผู้เรียน โดยคำนึงถึง ความแตกต่างระหว่างบุคคล
            2. นักเรียนนำกระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญหน้าสถานการณ์และการประยุกต์ความรู้มาใช้เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหา
            3. ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ผู้เรียนทำได้ คิดเป็น ทำเป็น รักการอ่าน และเกิดการใฝ่รู้อย่างต่อเนื่อง
            4. การเรียนการสอนต้องผสมผสานความรู้ด้านต่าง ๆ อย่างได้สัดส่วนสมดุลกัน รวมทั้งปลูกฝังคุณธรรมค่านิยมที่ดีงามและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ไว้ในทุก                 วิชา
            5. สถานศึกษาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริมและสนับสนุนให้ผู้สอนสามารถจัดบรรยากาศ สภาพแวดล้อม สื่อการเรียนและอำนวยความสะดวก เพื่อให้ผู้เรียน                 เกิดการเรียนรู้ และมีความรอบรู้ รวมทั้งใช้การวิจัยเป็นกระบวนการเรียนรู้ ทั้งนี้ผู้สอนและผู้เรียนอาจเรียนรู้ไปพร้อมกันจากสื่อการเรียนการสอนและแหล่ง                 วิทยากรประเภทต่าง ๆ
            6. การเรียนรู้เกิดขึ้นได้ทุกเวลาทุกสถานที่ มีการประสานความร่วมมือกับบิดา มารดา ผู้ปกครอง และ บุคคลในชุมชนทุกฝ่ายเพื่อร่วมกันพัฒนา ผู้เรียนตาม                  ศักยภาพ

-----------------------------------------------------------------------------------------

                          ในการจัดการเรียนการสอนตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติการศึกษา พุทธศักราช 2542 ดังกล่าวข้างต้นนั้น หากสถานศึกษาต้องการทราบว่า การจัดการเรียนการสอนเพื่อการปฏิบัติการศึกษา เป็นแบบร่วมด้วยช่วยกันทั้งโรงเรียน ( Whole School) หรือไม่ พิจารณาได้จากตัวบ่งชี้ ดังต่อไปนี้

1.   ตัวบ่งชี้ของผู้บริหาร
       1.1   ผู้บริหารทำให้ครูมีความสุขในการปฏิบัติงาน
       1.2   ผู้บริหารทำให้นักเรียนมีความสุขในการเรียน
       1.3   ผู้บริหารทำให้บุคลากรอื่นที่นอกเหนือจากครู และนักเรียนมีความสุขในการทำงาน
       1.4   ผู้บริหารใส่ใจการกระทำทุกกิจกรรมด้วยความรับผิดชอบ
       1.5   ผู้บริหารรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ
       1.6   ผู้บริหารสอนโดยการกระทำ
       1.7   ผู้บริหารละทิ้งกรอบที่ควบคุมความคิดแบบเดิม ๆ
       1.8   ผู้บริหารปรับปรุงวิธีคิดใหม่
       1.9   ผู้บริหารปรับปรุงการกระทำแบบใหม่
       1.10 ผู้บริหารลงมือกระทำสิ่งที่ควรกระทำ สิ่งที่ผ่านมาแล้วให้ผ่านไป
       1.11 ผู้บริหารมีความรักในการแก้ไขปัญหา
       1.12 ผู้บริหารใช้ปัญญาในการพัฒนาผู้ร่วมงาน
       1.13 ผู้บริหารใช้ปัญญาในการพัฒนาผู้เรียน
       1.14 ผู้บริหารใช้ปัญญาในการพัฒนาอาชีพของตน
       1.15 ผู้บริหารใช้ธรรมสำหรับการทำหน้าที่ให้สมบูรณ์ถูกต้อง
       1.16 ผู้บริหารใช้พลังสร้างสรรค์สำหรับบุคลากร 

2. ตัวบ่งชี้ของครู
       2.1   ครูเตรียมเนื้อหาที่ใช้ในการสอน
       2.2   ครูเตรียมวิธีการที่ใช้ในการสอน
       2.3   ครูจัดสิ่งแวดล้อมที่ปลุกเร้า จูงใจ ในการเรียนให้เกิดการเรียนรู้
       2.4   ครูสร้างบรรยากาศที่ปลุกเร้า จูงใจ ในการเรียนให้เกิดการเรียนรู้
       2.5   ครูใช้การเสริมแรงให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้
       2.6   ครูเอาใจใส่นักเรียนเป็นรายบุคคล
       2.7   ครูแสดงความเมตตาต่อนักเรียนอย่างทั่วถึง
       2.8   ครูจัดกิจกรรมและสถานการณ์ให้นักเรียนได้แสดงออก
       2.9   ครูจัดกิจกรรมและสถานการณ์ให้นักเรียนได้คิดอย่างสร้างสรรค์
       2.10 ครูส่งเสริมให้นักเรียนฝึกหัด ฝึกทำ และฝึกปรับปรุงตนเอง
       2.11 ครูส่งเสริมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากกลุ่มของนักเรียน
       2.12 ครูสังเกตส่วนดีและปรับปรุงส่วนด้อยของนักเรียน
       2.13 ครูใช้สื่อการสอนเพื่อฝึกการคิด การแก้ไขปัญหา และการค้นพบความรู้
       2.14 ครูใช้แหล่งเรียนรู้หลากหลายในการจัดการเรียนการสอน
       2.15 ครูเชื่อมโยงประสบการณ์ และชีวิตจริง เข้ากับการเรียนการสอน
       2.16 ครูฝึกฝนกิริยามารยาทและวินัยตามวิถี วัฒนธรรมไทย
       2.17 ครูสังเกตและประเมินพัฒนาการของนักเรียนอย่างต่อเนื่อง 

3. ตัวบ่งชี้ของนักเรียน
        3.1   นักเรียนมีประสบการณ์ตรงกับธรรมชาติ
        3.2   นักเรียนมีประสบการณ์ตรงกับสิ่งแวดล้อม
        3.3   นักเรียนฝึกปฏิบัติจนค้นพบความถนัดของตน
        3.4   นักเรียนฝึกปฏิบัติจนค้นพบวิธีการเรียนรู้ด้วยตนเอง
        3.5   นักเรียนทำกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากกลุ่ม
        3.6   นักเรียนได้ฝึกหัดอ่านอย่างหลากหลาย
        3.7   นักเรียนได้มีโอกาสสร้างสรรค์จินตนาการ
        3.8   นักเรียนได้แสดงออกอย่างชัดเจน
        3.9   นักเรียนได้รับการเสริมแรง ให้ค้นหาคำตอบด้วยตนเองเพื่อแก้ปัญหา
        3.10 นักเรียนได้รับการเสริมแรงให้ค้นหาคำตอบด้วยกระบวนการกลุ่มเพื่อแก้ปัญหา
        3.11 นักเรียนได้ฝึกค้นรวบรวมข้อมูลและสร้างสรรค์ความรู้ด้วยตนเอง
        3.12 นักเรียนเลือกทำกิจกรรมตามความสามารถของตนอย่างมีความสุข
        3.13 นักเรียนเลือกทำกิจกรรมตามความถนัดของตนเองอย่างมีความสุข
        3.14 นักเรียนเลือกทำกิจกรรมตามความสนใจของตนเองอย่างมีความสุข
        3.15 นักเรียนฝึกตนเองให้มีวินัยในการทำงาน
        3.16 นักเรียนฝึกฝนตนเองให้มีความรับผิดชอบในการทำงาน
        3.17 นักเรียนฝึกประเมินให้มีความรับผิดชอบในการทำงาน
        3.18 นักเรียนฝึกประเมินปรับปรุงตนเองและยอมรับผู้อื่น 

        ซึ่งการพิจารณาตัวบ่งชี้ต่าง ๆ นั้น สถานศึกษาอาจดำเนินการ โดยจัดแบบสอบถามเพื่อสอบถามการปฏิบัติระดับการปฏิบัติ และกิจกรรม/โครงการ ที่ได้จัดทำตามตัวบ่งชี้ นั้น ๆ เพื่อให้ได้ข้อสนเทศมาพิจารณาจัด ปรับปรุง หรือ พัฒนา กิจกรรม/โครงการ ของสถานศึกษา เพื่อปฏิรูปกระบวนการเรียนรู้ ให้เป็นไปตาม พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 ที่กำหนดให้สถานศึกษาจัดกระบวนการเรียนรู้ที่ผู้เรียน เป็นสำคัญต่อไป ซึ่งในการสอบถามเพื่อให้ได้ข้อสนเทศ นั้น ต้องเป็นไปตามกระบวนการวิจัย

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เป้าหมายของการจัดการศึกษา 

           การจัดการศึกษามีเป้าหมายที่จะพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี คนเก่ง และมีความสุขสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคม ที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาได้
                    ดี หมายถึง การมีวินัยและการมีค่านิยมประชาธิปไตย
           วินัย ประกอบด้วยสนใจใฝ่รู้ มีสติควบคุมตนเอง รับผิดชอบ มีเหตุผล ซื่อสัตย์ ขยัน ค่านิยมประชาธิปไตย ประกอบด้วยเห็นคุณค่าตนเองและผู้อื่น ทำหน้าที่ของตนเองอย่างสมบูรณ์ ยอมรับความคิดเห็นผู้อื่น เคารพกติกาสังคม ทำงานร่วมกับผู้อื่นเป็น มีเหตุผลและเสียสละ

                         เก่ง หมายถึง การมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้
          มีความสามารถในการใช้ภาษา ทั้งการฟัง พูด อ่าน และเขียน มีตรรกะคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ที่ช่วยให้เกิดการสังเกต ประมวลจัดกลุ่ม เชื่อมโยง ตั้งสมมติฐาน และทดลอง มีทักษะทางดนตรี และจังหวะการเคลื่อนไหว สื่อสารสัมพันธ์ระหว่างบุคคลได้ มีความลึกซึ้งภายในจิตใจและเอื้ออาทรต่อสิ่งแวดล้อม
                   
                                   ความสุข หมายถึง คุณสมบัติต่อไปนี้
          มีความรัก และการแบ่งปัน เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างความจริง ความงาม และความเป็นธรรม ประพฤติชอบ มีความสงบสุข สันติ และไม่เบียดเบียน บริโภคสิ่งต่าง ๆ ด้วยปัญญา ไม่ตกอยู่ในอิทธิพลของกระแส

               ที่มา : สิปปนนท์ เกตุทัต. “หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานในโลกทัศน์ใหม่” วารสารวิชาการ1 (มกราคม 2542) : 15