นิวรณ์ : เครื่องปิดกั้นทางแห่งความดี นิวรณ์ แปลว่าเครื่องกั้นจิต ไม่ให้บรรลุคุณงามความดี เปรียบเหมือนม่านหน้าปิดบังไว้ นิวรณ์ ก็เป็นม่านบังตา บังใจ ไม่ให้เราเข้าใจในสิ่งนั้นที่ถูกต้องตามสภาพเป็นจริง มีอยู่ 5 เรื่องด้วยกัน 1.กามฉันทะ : ความหมกหมุ่นมัวเมาในความสุข สนุก สบายทางเนื้อทางหนัง เป็นความพอใจใน กาม ติดอยู่ในความสุขทางเนื้อ เมื่อมีความพอใจเกิดขึ้นแล้วไม่ได้ดังใจ จะเหมือนมีไฟเผาอยู่ในอก 2.พยาบาท : ความอาฆาต แค้นใจ ความเจ็บใจในเมื่อคนอื่นทำให้เราไม่เป็นที่พอใจ แค้นใจ ผูกไว้ ในใจ ถ้ามีอยู่ในใจใครแล้ว ผู้นั้นจะไม่มีความสุขใจ 3.ถีนะมิทธะ : ความง่วงเหงาหาวนอน เมื่อเกิดความง่วงแล้ว ทำอะไรไม่ได้ เมื่ออาการเป็นอย่างนั้น ไม่สามารถทำอะไรได้เพราะฉะนั้นต้องแก้ความง่วงให้หมดไปจากจิตใจ 4.อุทธัจจะกุกกุจจะ : ความสงสัย ลังเล ฟุ้งซ่าน เป็นความแคลงใจ สงสัย ลังเล ในเรื่องการปฎิบัติ ต่างๆ ว่าจะสำเร็จหรือไม่ จะได้ประโยชน์ หรือไม่ จะถูกต้องหรือไม่ สงสัยในเรื่องที่ตอบไม่เข้าใจซักที เช่น สงสัยว่า ตายแล้วจะเกิดอีกหรือไม่? 5.วิจิกิจฉา : ความสงสัยในการปฎิบัติ เป็นการสงสัยในการปฎิบัติ ที่เราควรจะปฎิบัติ นิวรณ์ทั้ง 5 ประการนี้แหละ เป็นสิ่งที่ปิดกั้นไม่ให้ใจเราก้าวไปข้างหน้าซึ่งเราจะต้องแก้สิ่งเหล่านี้ เพื่อให้เกิดความสุขชั้นกลางๆ เป็นความสุขธรรมดา สำหรับชาวบ้านทั่วๆไปที่พึงจะกระทำ |
