BAŞLARKEN
GAYE
;
Fiziksel kuvveti ve dayanikliligi artirarak sakatlanmalari en az duzeye
indirir. Atletik performansi yukseltir. Asteoporosis (kemik hastaligi)
riskini azaltir. Cogalan kas yapisiyla kalori harcamasi yukselir ve vucut
yaginin kullanilmasi artar.
DIKKAT
; Calismalarda nefes tutmasi kesinlikle tavsiye edilmez. Nefes
tutularak yapilan baski glottis' in kapanmasina, oksijenin kesilmasine,
bas donmesine, bayginliga ve olabilecek bir kalp durmasina yol acar (
valsalva maneuver). Antremanlara baslamadan once mutlaka isinma ve
esneklik hareketlerini yapiniz.
UYGULAMA
; Calismalar serbest agirlik
gerecleri ( dumbell, barbell) ve makinelerle yapilir. Calismalarda kas
yapisini ve kuvvetini cogaltmak icin az tekrar (6-8 repetitions) ve agir
kilolar, kas seklini ve dayanikliligini gelistirmek icin cok tekrar (8-12
repetitions) ve normal kilolar tercih edilir. Secilen agirliklar ile
mimimum tekrardan yapilabilecek en son tekrara kadar cikilir, tasarlanmis
maksimum tekrarlar (6-12) kolaylasmaya baslandiginda kilo % 5 artirilir ve
ayni sistem tekrarlanir. Burada hatirlanmasi gereken, kasin tamaminin etki
alanina girmesi icin kas hareketinin tam bir uzantiyla yapilmasidir, yani
kas hareket acisinin tamami kullanilir.Vucut pozisyonu duz ve dengeli bir
durumda olmasi gerekir.
Ağırlık
kaldırırken
; 2-3 saniye,
indirirken 4-5 saniye icinde uygulanir. Baslangicda, her kas gurubuna bir
egzersiz ve butun kas guruplari ayni idman icinde yapilir. Belli bir
ilerleme duzeyinden sonra kas guruplari degisik gunlere bolunerek
egzersizler 2 ve 3' e cikartilabilir. Yalniz bir idmanin 8-12 egzersizden
fazla olmasi tavsiye edilmez. Agirliklar artip, kondisyon gelistikce kasin
daha cok dinlenmeye ve yenilenmeye ihtiyaci olur. *Calisan kas dinlenip,
enerjisini yeniden telafi etmek icin 48 saat sureye ihtiyaci vardir.
Beslenmeden elde edilen Karbonhidrat spor calismalarinda vucudun oncelikle
tercih ettigi bir enerji yakitidir. Bu yakit yaklasik 1 saat gibi bir agir
calisma ortamindan sonra tukenir. Bu sebebden dolayi kondisyon
calismalarinin 1 saat icinde yapilmasi tercih edilir. Dinlenme, kas
gelistirmenin onemli unsurlarindan biridir!* Kasin gelisip kuvvetlenmesi
ve verimini saglamasi icin dinlenmesi şartdir.
Setler
; 1 ile 2 tam set olarak yapilir. Gercek setlere gecmeden once
1 yada 2 isinma seti yapilmasi gerekir. Isinmalar, hafif kilolarda ve az
tekrarlarla olmasi kasin gercek sete gecmeden yorulmasi ihtimalini
azaltir. Setler arasindaki zaman, 1 ile 3 dakika arasinda degisir. Yuksek
agirliklara 2-3 dakika, normal agirliklara 1 dakika dinlenme yeterlidir.
Kas dayanikliligini gelistirmek icin ileri bir duzeyde yapilan super
baglantili calismalarda dinlenme az bir sure icinde yapilsa dahi uzun bir
zaman program dahilinde tutulmaz. Calismalarda, kullanilan kiloyu, tekrari
ve gunu gosteren bir program kartinin kullanilmasi gerekir. Takip edilen
bu program karti, her defasinda biraz dahayi tesvik eder. Hep ayni duzeyde
(kilo, tekrar) yapilan calismalar gelismeyi engeller, bu sekilde ancak
kondisyonun formu saklanir. Bir gelisme olabilmesi icin her idmanda
calismanin siddeti, kilo yada tekrar bir miktar artirilmalidir!
Calismalarda kilolara bilincli olarak meydan okuma, 1 yada yarim tektrar
dahi artirilsa, o gunku calisma amacinin emeline kavusulmus olunur. Bu
islem yapilirken sakatlanma olasiliklarin ortadan kaybolmasi icin
yaninizda bir yardimci eleman bulundurunuz.
KAS DENGESi
; Her spor dalinin kendine ozgu bir hareket kabiliyeti vardir.
Mesela bir boksor yukruk atma kabiliyetini gosterirken bir futbolcu sut
atma ozelligini tasir. Bir teakwondocu tekmesinin bir teniscinin topa
vurmasi hizinda olmasi geregini duyar. Her spor dalinin genelde cok
kullandigi bir eklem bolgesi bulunur. Vucut dengesini korumak icin butun
kas guruplarinin calisilmasi gerekilsede, bu eklem bolgelerinin
diyerlerine nazaran biraz daha ozenle calistirilmaya ihtiyaci vardir.
Eklem calismalari eklemin hareketini saglayan kaslarin calistirilmasiyla
yapilir.
AYAK
BiLEGi
EKZERSiZLERi
;
Toe Raise, Heel Raise (kullanildigi kas grublari: Tibialis Anterior,
Gastrocnemius, Soleus).
DÎZ
EKZERSIZLERI
; Leg extension, Leg Curl, Leg Press, Abductor, Adductor,
Squats (kullanildigi kas gruplari: Hamstring, Quadricep, Adductor,
Abductor, Tensor Fasciae Latae, Gluteus Maximus, Gluteus Medius,
Gastrocnemius).
BEL
EKZERSIZLERI ;
Leg Press, Overhead Press, Low Back, Rotory Torso, Rowing (kullanildigi
kas gruplari: Erector Spinae, Gluteus Medius, Gluteus maximus, Rectus
Abdominus, External Obliques, Internal Obliques, Iliopsoas, Tensor Fasciae
Latae, Triceps).
OMUZ
EKZERSIZLERI
; Pullower, Lateral Raise, Overhead Press, Upper Chest Press,
Dip, Bench Press, Dumbell Raises ( kullanidigi kas gruplari: Deltoid,
Pectoralis Major, Trapezius, Rhomboids, Latissimus Dorsi, Triceps).
DÎRSEK
EKZERSIZLERI
; Bicep Curls, Tricep Extension, Overhead Press, Dip (
kullanildigi kas gruplari: Deltoid, Biceps, Triceps, forearm).
BOYUN
EKZERSIZLERI
; Lateral Raise, Overhead Press, Shrugs ( kullanildigi kas
gruplari: Deltoid, Trapezius, Neck, Rhomboids).
Kuwet
Çalışması
Gunumuzde kuvvet
gelistirmek icin kurulmus olan cesitli programlar sporcular tarafindan
uygulanmaktadir. Bazen bu yuzlerce programlarin secimi kisilerin
kararsizligina ve tartismalarina hatta zamanlarinin bosuna harcanmasina
sebep olmusdur. Diyelimki kuvvet calismasi yapmak istiyorsunuz, yapilacak
ilk sey kendinize uygun bir program sekli bulmak olacakdir. Magazinler,
kitaplar, kuvvet calistiricilari ve yakin arkadaslariniz, hepsinin size
sunacagi degisik sekillerde olusturulmus programlar kafanizi bir hayli
karistirip kararsizliginiza yol acacakdir. Hangisi daha iyi? Iste bir
soru. Cevabina gelince, duyacaginiz, herkesin verdigi programin bir
digerinden daha iyi oldugudur! Ve iyiyi bulayim derken programlar icinde
kaybolup gideceksiniz. Belli bir sure sonra zamaninizin bosa gectigini
anliyacaksiniz. Hic bir sonuc almadan karamsarliga hatta calismadan
vazgecmege karar vereceksiniz. Iste genelde olusan durum bu. Baslamadan
vazgecmek!..
Gerçek olan sey, hic bir
programin bir digerinden ustunlugunun olmamasidir! Bir kisinin bir kuvvet
calismasindan alacagi pozitif sonuc o kisinin aldigi enerji kapasitesine (
beslenme ), genine ( kas yapimi, hormonlar gibi..), dinlenmesine ve
calisma suresine baglidir. Kuvvet calismasinin en buyuk olusturucusu
beslenmedir. Beslenmeden elde edilen enerji kaynaklari kas hareketlerini
olusturan unsurlardir. Bu sebeble beslenme kurallarini bilmeyen bir kimse
spor calismalarinda elde etmek istedigi sonuca hic bir zaman varamaz!
Oncelikle bir vucudun gerek duydugu enerji faktorlerini ( karbonhidrat,
protein, vitamins gibi..) ve miktarlarini bilmek gerekir. Diger bir unsur
insan geni (soya cekim), bir insanin ne turde kasfiberine sahip olacagi ve
vucudunun neresinde tasiyacagini, ne oranda testosteron (erkek hormonu) ve
estrogen (kadin hormonu) olacagini genetigi karar verir. Testosteronu
yuksek oranda olan bir kimsenin kas yapisi digerlerine nazaran daha cabuk
gelisir. Kas kuvveti ve buyukluyunun gelismesinde en etkili rolu oynayan
etken kasfiberidir. Kuvvet ve kas gelismesinin diger bir unsuru yeterli
dinlenmedir. Kas ve kuvvet calisma aninda gelismez, dinlenirken gelisir!
Calisma suresi kuvvet programinin diger bir kilit noktasidir. Beslenmeden
elde edilen Karbonhidrat idmanlarda kaslarin oncelikle kabul ettigi bir
enerji yakitidir. Bu yakit yaklasik bir saatlik agir calisma ortamindan
sonra tukenir. Bu sebebden dolayi programlar 1 saatin icinde
uygulanmalidir. Programlarin kurulusunda bazi etkenler istenilen
sonucu elde etmeyi hizlandirir.
YUKSEK
TEMPOLU CALISMA
;
vucudun kuvvet ve kas gelisimini artirmasi icin agir, zor ve yuksek bir
tempo ile kas yorulmasina kadar yapilan bir calismaya ihtiyaci vardir!
AZ
TEKRAR
; vucut kasi
2 degisik turde kasfiber'den olusur. Bu 2 degisik tur farkli ozelliklere
sahipdir. * Slow twitch fiber dayaniklilik (aerobic) icin, Fast twitch
fiber kuvvet icin * , fast twitch kas fiberinin etki alanina girmesi icin
6 ile 10 tekrar arasinda bir set uygulanmasi gerekir.
AGIR
KILOLAR
; yuksek bir
guc uretmeden kas kuvveti olusturulamaz. Kas ve kuvvet kapasitesinin
gelismesi icin calisma temposunun her idmanda belirli ve emniyetli bir
sekilde artirilmasi gerekir.
DINLENME
; Calisan
kasin dinlenip, enerjisini yeniden telafi etmesi icin 48 saat sureye
ihtiyaci vardir. Bu 48 saat sure icinde kas calismalarindan uzak durmak
gerekir.
8
GUNLUK CALISMA
( Bir
gun dolu bir gun bos ); gercek setlere gecmeden once 1 yada 2 isinma seti
yapilmasi gerekir. Isinmalar hafif kilolarda ve az tekrarlarla olmasi
kasin gercek sete gecmeden yorulmasi ihtimalini azaltir.
GUN 1 - GÖGÜS VE BICEPS
Flat Bench Press
**** 2 set **** 6-8
tekrar
Incline Bench Press
**** 1 set **** 8-10
tekrar
Agirlikli Dips
**** 1 set **** 6-8
tekrar
Barbell Curl
**** 2 set **** 6-8 tekrar
Dumbell Curl
**** 1 set **** 8-10 tekrar
GUN 3 - BACAK
Squat
**** 2 set **** 6-8 tekrar
Leg Press
**** 1 set **** 8-10
tekrar
Leg Curl
**** 1 set **** 8-10 tekrar
Leg Extension
**** 1 set **** 8-10
tekrar
GUN 5 - SIRT VE CALVES
Agirlikli Chins
**** 2 set **** 6-8
tekrar
Enseye Lat-Pull
**** 1 set **** 8-10
tekrar
Barbell Bent-Over Row
**** 1 set **** 8-10
tekrar
Oturarak Kablo Row
**** 1 set **** 8-10
tekrar
Ayakta Calf
**** 2 set **** 8-10 tekrar
Oturarak Calf
**** 2 set **** 8-10 tekrar
GUN 7 - OMUZ VE TRICEPS
Enseye Press
**** 2 set **** 6-8
tekrar
Upright row
**** 1 set **** 8-10 tekrar
Yana Acis (lateral)
**** 1 set **** 10-12
tekrar
Sirtustu Triceps press
**** 2 set **** 6-8
tekrar
Ayakta kablo-push down
**** 1 set **** 8-10
tekrar
ESNEKLİK
ÇALIŞMALARI
Esneklik calismalarinin sporcular icin en buyuk kazanci, kasi gevsetip
uzerindeki baskiyi azaltarak kasin kolay bukulmesini saglamasidir. Gergin
bir kas'da gereken bukulme payi olmadigindan ani hareketler sonucu olusan
baskilar sakatlanmalari meydana getirir. ESNEKLIK
FIZIKSEL CALISMA KAPASITESINI ARTIRIR!
BALISTIK
; Kisa
zamanli yuksek baskilarla yapilan suratli esnemelerdir. YAVAS; Agir
tempoda yapilan ritimli esnemelerdir.
STATIK
; Sporcularin
genelde kullandigi, uzun zamanli alcak baskilarla yapilan bir teknikdir.
PNF (Proprioceptive Neuromuscular facilitation); Genelde fiziksel
terapilerde kullanilan iyi bir esneme teknigidir.
STATIK
ESNEME
;
***Kullanilan esneme hareketleri vucut eklemleri icin
emniyetli olmalidir.
***Esnemenin en son noktasi agrisiz orta
dereceli bir baski icinde kalmalidir.
***Esnerken ani cekme ve itme turu
hareketlerden kacinmalidir.
***Baskinin son noktasinda esnemeler 30 ile
60 saniyelik bir sureyle tutulmalidir.
***Nefes alip verme yavas bir sekilde,
nefes tutmadan yapilmalidir.
***Esnemeler genelde isinmalardan sonra
uygulanmalidir.
HIT
(POPÜLER KAS GELİŞTİRME İDMANI)
HIT
; Zamanin en
populer kas gelistirme idmani. Yuksek tempolu, tek setli calisma programi!
Amerikali arastirmacilarin cesitli teoriler sonucu cikarmis oldugu bu
calisma plani, Amerikada simdi profosyonel ve amator sporcular trafindan
en ragbet edilen kas ve kuvvet gelistirme programi olarak buyuk bir sukse
yapmis durumda. Amac, minimum zaman icinde maksimum gelisme saglamak!
TEORININ
YARATILISI
; Yapilan arastirmalar dogrultusunda; 1000 kisilik bir gurup
icinde yapilan tek set (8-12 repetitions) ve haftada 2-3 kere, 6 hafta
boyunca her defasinda 12 egzersiz sonucu sporcular yaklasik 1 kilo saf kas
elde ettiler. Kasla beraber en buyuk kazanclari, etkili kisa bir program
cercevesi icinde zamanlarini tasaruf etmeleriydi! Baska bir arastirmaci,
Carpinelli, R., 15 cesit calisma icinde, 8 calismada sadece 1 set yapan
kisilerin gelistirdigi kuvvet yapisinin 2 set yapanlardan farkli bir yani
olmadigini, diger 7 calismadada 1 set yapanlarin gelistirdigi kuvvet 3 set
yapan kisilerdende pek farkli olmadigini gosterdigini belirledi. Bununla
beraber Wayne L. Westcott, Ph.Dr.'nin yaptigi bir arastirmadada cesitli
set ve tekrarlarla yapilan 9 cesit calisma programiyla alinan sonucun,
genelde birbirlerinden farksiz olmasiydi. Diger bir arastirmaci, Graves ve
calisma arkadaslari, yaptiklari arastirmalar sonucu, kas yorgunluguna
kadar yapilan 1 set egzersizin kuvvet gelistirme icin cok iyi bir yontem
oldugunu ispatlamislardir. Iste gercek burada yatiyor. Eger 1 setlik
calisma 2 yada 3 setlik calismanin ayni sonucunu veriyorsa, zamandan
tasarufun en iyi yolu 1 setlik calismadir. Duzenli bir sekilde artirmali
calisma programlari, hangi sekilde olursa olsun alinacak sonuc kisinin
kuvvet duraklamasina (plateau) gelinceye kadar genelde aynidir. Kazanilan;
Zaman kazanci ve kasin buyumesinde onemli bir unsur olan dinlenmenin cabuk
olarak etki alanina girmesi ve enerji tasarufu ile bir dahaki idmana
verimli olarak cikma. Bir programin digerlerinden ustun olmasinin farki
kisinin kuvvet plateau'suna girmeden ilerleme kaydetmesidir. Beslenmeden
elde edilen karbonhidrad, idmanlarda vucudun oncelikle tercih ettigi bir
enerji yakitidir. Kuvvet bu enerjinin yapilastirdigi bir unsurdur. Bu
yakit yaklasik 1 saat gibi bir aradan sonra tukenir. Enerjinin tukenmesi,
kuvvetin azalmasi ve bu yuzden verimli idmanlarin yavaslamasi anlamina
gelir, sonucda plateau olusur. Ayrica kasin dinlenirkende gelismesi icin
enerjiye ihtiyaci vardir. Bundan dolayi agir calisma programlarinin 1
saatin altinda yapilmasi gerekir. Karbonhidratin vucutda tekrar
depolanmasi yaklasik 48 saat'den sonra olur!
UYGULAMA
; HIT'in iki basit teknigi
diger programlardan ayricaligini ortaya koyar. Bunlardan birincisi
tekrarlarin yavas bir sekilde yapilmasi (8-10 saniyede kaldirma, 4-8
saniyede indirme), digeri ise 3-5 tekrarli ekleme seti. Yavas yapilan
tekrarlarin daha fazla guc ve daha cok kas gerginligi yaptigi ispat
edilmisdir. Ekleme seti, yorulan kasin arkasina yapilan bu az tekrarli
(3-5 repetitions) set ile daha cok kas fiberinin yorulmasina sebeb
olunarak gelisme kapasitesi genisletilir. Amerikada saygin bir yere sahip
olan Profosor, Doktor Wayne L. Westcott soyle diyor; ornek olarak 50
kiloluk bir agirlikla yapilan 3 sets, 3 defa ayni kas fiberlerinin calisip
yorulmasina sebeb olur. Fakat 50 kilo ile yapilan bir tek setin arkasindan
kilo hafifletilerek (%10-15) yapilan 3-5 tekrar farkli fiberlerin
calismasini saglar! Bu turde yapilan testlerde kazanilan kas kuvvetinin
diger normal calismalarla elde edilen sonuclardan % 20 oraninda daha fazla
oldugu belirlenmisdir.
Kasin kuvvetlenip, buyuyerek (hypertrophy) gelismesi icin idmanlarda tempo
artirici bir agir calisma (Progressive overload) ile kaslara baski
yapilmasi ve yeterli bir derecede kas yorgunluguna (fatigue) gidilmesi
gerekir. Her seferinde sistemli olarak duzenli bir sekilde artirilmis
calisma sekli (agirlik "%2.5-5" yada tekrar
"repetition") programin kilit noktasidir. " Bugun 50
kiloluk bir agirligi 10 tekrarla yapan bir kisi bir ay sonra hala ayni
kiloyu ve tekrari yapiyorsa o kisinin kas kuvvetini artirmasi
olanaksizdir! " Calismalar minimum tekrarlarla baslayip ne zaman
maksimum tekrar elde edilirse, bir dahaki calismada agirlik teselli edici
bir duzeyde artirilir. Antremanlar kilolari cagirma yani bilincli bir
sekilde meydan okuma havasinda yapilmalidir. Program ozelliginin bir set
olmasi nedeni ile yapilan egzersiz dogru ve yavas bir sekilde
uygulanilmasi gerekir. Full Range of Motion, kasin butun acisiyla hareket
ettirilmesi o kasin oldugu gibi etki alanina girmesine sebeb olur.
Kandirmacali, yarim hareket acisi ile calistirilan kasin gelisme
kapasitesi azalir.
PROGRAM
; Her seyden once cok iyi bir sekilde isinma ve
esneme hareketleri yapilmalidir!
Calisma
siddeti
:
Egzersiz repititions, kasin yorulma noktasi gelince, yapilabilecek bir
repitition kalmayana kadar uygulanir.
Set
:
Tek set ve ardindan dinlenilmeden yapilan az tekrarli (3-5) set.
Tek set'e gecmeden once 1 yada 2 az tekrarli isinma setleri (3-4
repititions) olabilecek sakatlanmalari en az duzeye indirir.
Repititions
: 6 ile
12 arasinda degisir. Genelde 6-8 ile baslayip her calismada artirilarak
maksimum 10-12'ye gelinir.
Zaman
:
"Çok" kuvvet calismalarinda etkili deyildir. Isinma, esneme
hareketleri dahil, bir calisma suresi 1 saatin altinda olmasi gerekir.
Agirlik
:
Genelde kisinin maksimum 3 repititions kilosunun % 70 ile 85 arasinda
baslanilip, her maksimum 12 repitition tamamlandiginda kilolar % 2.5-5
civarinda artirilir. (Maksimum 3 repititions kilosu = kisinin bir makinede
3 repititions yapabilecegi en agir kilo).
Antreman
tekrari
: Bu
calisma sisteminin diger bir ozelligi dinlenme suresidir. Calismis kasin
dinlenip kendisini tekrar calisma ortamina sokmasi icin 48-72 saat zamana
ihtiyaci vardir. Kas calisirken buyumez dinlenirken gelisir. Bu yuzden
vucuda yeterli dinlenme verilmelidir.
Egzersizler
: Her
antremanda egzersizler 14'un altinda olmalidir. Hips, hamsitrings,
quadriceps, calves, biceps, abdominals, lower back, chest, lats,
shoulders. Chest, shoulders ve lats ikiser cesit egzersizden olusmalidir,
omuz eklemi, hareketlerin deyisik acilarda yapilmasina musade eder.
Idmanlarda buyuk kas guruplarindan kucuklere dogru calisilmasi gerekir.
Baslangicda yorgun dusen ufak kaslar buyuk kaslarin calisilmasinda zorluk
yaratir. Ornegin antreman basinda calisilan bir triceps kas grubu omuz
calisilirken yorgun oldugundan dolayi istenilen verimi saglayamaz.
Göğüs
Çalışmaları
Göğüs
çalışmaları olağan üstü bir çalışma şeklidir. Göğüs çalışmaları
diğer bütün vücut geliştirme çalışmaları içrisinde egzersizlerin
kralı olarak bilinir. En büyük nedenide barbelin kaldırılışı-indirilişi
sırasında kişinin adalelerini mükemmel şekilde germesi vede barın
kaldırış indiriş mesafesinin çok daha fazla olmasıdır. Dolayısıylada
en iyi sonuç vede gösteriş gögüs çalişmalariyla
alinir. Bench Press dünyanın bir numaralı göğüs antrenmanıdır.
Öyle ki; bu hareketle tüm göğüs hareketlerini barbeli göğsünüzün
değişik noktalarına üstelik sırtüstü yattığınız yerden çalıştırabilmenizdir.
Bu, kişi için çok önemli bir avantajdır. Barı geniş tuttuğunuz
taktirde göğsünüzün dış pectoralini, orta derecede açık tutarsanız
orta pectoralini, ellerinizi birbirine yakın tutarsanız iç pectoralini
rahatlıkla geliştirebilirsiniz. Barı tutupda meme uçları hizasında
indirip kaldırırsanız, alt göğüs, ortaya indirip kaldırırsanız
orta göğüs, göğsünüzün yukarısına doğru kaldırırsanız üst göğüs
adalelerinizi geliştirmiş olursunuz. Barı indirip kaldırırken yaylandırılmamalıdır.
Çünkü bu sakatlanmalara neden olabilmektedir. Göğüs çalışmalarının
en önemli 2 püf noktası; ya kaldırmakta olduğunuz
ağırlıklara, başlangıçta daha hafif kilolarla başlayarak, bitiş
setinin sonunda kaldırmakta olduğunuz ağırlığa ulaşmak, yada kaldırmakta
olduğunuz kilolara daha fazla ağırlık ilâve etmeniz, bu sayede
zamanla kademe kademe daha fazla ağırlık
kaldırmanızdır.
Örneğin diyelimki rahat rahat 40 kg kaldırıyorsunuz, vede 5x10
yapacaksınız:
1. set 10 tekrar 20 kg ile
2. set 10 tekrar 25 kg ile
3. set 10 tekrar 30 kg ile
4. set 10 tekrar 35 kg ile
5. set 10 tekrar 40 kg ile
yani rahatlıkla kaldırabildiğiniz kilonuzla bitiriyorsunuz. Ayrıca
setten sete geçerken kiloları 5er 5er değilde size nasıl uygunsa o şekilde
arttırmanızı tavsiye ediyorum.
İkinci nokta ; kaldırmakta olduğunuz
kilolara daha fazla ağırlık eklemeniz, bu sayede zamanla kademe kademe
daha fazla ağırlık kaldırmanız. Meselâ yine çok rahat 40 kg kaldırıyorsunuz
diyelim, vede 5 set 10 tekrar yapacaksınız, diyelimki yukarda verilen örnek
antrenmanı bir ay boyunca uyguladınız. ve 1 ay sonra gene bunu yapıyorsunuz
ve 40 kilonun size hafif geldiğini hissettiniz ve bu sefer 40 kg ile değilde
45 kg ile bitiriyorsunuz. Ama diyelimki 40 kg size bir ay değilde 2 ayda
3 ayda hatta 6 ay sonra hafif geldi. Eninde sonunda bu kilo size hafif
gelecektir. Ve arttıracaksınızdır. Ama eğer zorlanıyorsanız, hiç
zorlanmayın, bırakın eski kilonuzla devam edin. Çünkü ya sizin
kapasiteniz budur, yada aldığınız gıdalarda bir eksiklik vardır.
Bir önemli nokta daha vardır . Örnekleri 5
set üzerinden uyguladık. Bu 5 set bazen 10 sete hatta 15 sete bile çıkmalıdır.
Nasılmı? Diyelimki 10 x 10 yapacaksınız (10 set 10 tekrar) kaldırabildiğiniz
40 kiloyu alıyorsunuz.
1. set 10 tekrar 20 kg ile,
2. set 10 tekrar 20 kg ile,
3. set 10 tekrar 25 kg ile,
4. set 10 tekrar 25 kg ile,
5. set 10 tekrar 30 kg ile,
6. set 10 tekrar 30 kg ile,
7. set 10 tekrar 35 kg ile,
8. set 10 tekrar 35 kg ile,
9. set 10 tekrar 40 kg ile,
10. set 10 tekrar 40 kg ile yapılmalıdır.
Yani kiloları bölerek, kademe kademe arttırarak 10 set 10 tekrarı
(yani 100 tekrarı) bu şekilde yapmalısınız.Yanlız set aralarındaki
dinlenme sürenizde değişme olmamalıdır.
Bir önemli nokta daha vardırki söylemedengeçemeyeceğim;
hareketi yaparken, pectorallerinizi germelisiniz. Bu şekilde daha çabuk
gelişirler. Birde herkesin yaptığı çok büyük bir hata vardır.
Genellikle spor salonlarında yapılır bu hata. Oda başkalarının
antrenmanlarının takibi. Bu son derece yanlış bir harekettir.
Nedenide, hiç kimsenin adale gelişme süresi, set sayısı, tekrar sayısı,
adale gücü, elastikiyeti ve ısınma süresinin hiç kimseye
benzememesidir. Herkes kendi programını kendisi yapmalıdır. Kimse
kmseyi taklit etmemelidir. Şimdi çalışma hareketlerimize geçelim.
1. Bench Press:
(Bu hareket bütün göğsü kople geliştirir. Her sette 5-14 arası
tekrar yapılmalıdır)
Yatay bir sehpanın üzerine uzanarak barbeli göğüse yukarı-aşağı
indirerek yapılan harekettir. Egzersizlerin kralı olarak bilinir. Az önce
bahsedildiği gibi üç şekli vardır (yukarıda). Normal bench pressde
yattığınız yerde üst kolunuz yere paralel, alt kolunuzda yere dikey
olması gerekmektedir. Yani dirsekte 90 derecelik bir açı olması
gerekir. İndirip kaldırmalarda başlarda biraz zorluk çekersiniz ama
bir kaç hafta sonra mutlaka alışırsınız.
2. Paralel Bar Dips:
Göğüs adalelerinizin alt ve dış pectorallerini geliştirir.
Triceps yapar. Vücudunuzun üst kısmını ve omuzlarınıza daha gelişmiş
ve geniş havası verir. Her sette 10-20 arası tekrar yapılmalıdır.
Fevkâlade iyi göğüs çalıştıran bir harekettir.Bu hareketi her
yerde, örneğin iki iskemle koltuk veya herhangi birşey arasında dahi
yapabilirsiniz.
Size basit gibi gelebilir, ama çok etkili bir harekettir. Vede doğru söylemek
gerekirse, başlangıçta çoğu kişiye çok zor gelen bir harekettir. bi
deneyin, göreceksiniz.
Paralel barları veya iskemleleri 70-90 cm aralıkla açık tutuarsanız,
dış pectoralleriz, Omuz hizası açıklığında tutarsanız alt
pectoral, triceps ve yine dış pectoralinizi geliştirirsiniz. Bu
hareketi yaparken, bacaklarınızıhafif kıvırıp, alt bacaklarınızı
birbirinin üstüne koyarak çenenizi göğsünüzün üstüne dayamalı
vede mümkün olduğu kadar aşağılara inmeli sonrada yaylanmadan
kalkmalısınız. Unutmayınki bu hareket bir aletsiz egzersiz sayılır.
Hiç bir alete gereksinim duymaksızın iki adet sandalyeyle
yapabilirsiniz.
3. Incline Dumbbel Bench Press:
(Üst pectoralleri geliştirir, her sette 6-14 arasi tekrar
ypilmalidir)
30-40 derece arasinda egilimli benche sirtimizi dayayarak dumbbellerle
veya barbelle bench press hareketi yapma şeklidir. 40 derecenin üzerine
45 veya 50 dereceye çikarsaniz, ön omuz adalelerinizide çaliştirmiş
olursunuz. Yanliz hareketin verimini yari yariya ikiye bölmüş
olursunuz. Gelişme yavaş olur ama bu şekilde her iki adale grubunu çaliştirmiş
olursunuz. Bu sizin çalişma karariniza bagli bir şey.
Dumbbellerle veya barbelle avuç içleriniz dişari dönük şekilde
tekrarlariniz esnasinda, hiç durmadan seti tamamlamalisiniz. Fazla
dinlenmeden diger sete geçmelisiniz.
4. Benchde, barbel yarine dumbbellerle yapılan
Bench Press hareketi:
(Orta göğüs sahasını çalıştırır. Her stte 6-10 arası tekrar yapılmalıdır.)
Dumbbelleri tutarken avuç içlerinizin dışarı doğru bakması gerekir.
Hareket esnasında kollarınızı mümkün olduğu kadar gergin tutup,
dumbbelleri adeta birbirlerine yapışık bir görüntü veren bitişik
pozisyondan, en aşğı noktaya kol ve göğüs adalelerinizi iyice
gererek indirmeli ve sonra yine bitişik pozisyona kaldırmalısınız.
Hareket esnasında bilekler kilitli olmalıdır, yani bilekler sağa sola
oynamamalı-bükülmemelidir.
5. Benchde dumbbel yatarak butterfly:
(Dış göğüs adalelerini geliştirir. Her sette 8-15 arası tekrar yapılmalıdır.)
Bu hareket esnasında kaldırıp indirdiğiniz kilolara göre kollarınızı
kıvrık tutumanız gerekmektedir. Kolların dirseklerden kıvrık
tutulması sizin daha fazla ağırlıkla çalışmanızı sağlayacak, dış
göğüs adalelerinizi daha fazla gerecek, onların kısa sürede gelişip
büyümesini mümkün kılacaktır. Hemde çok kısa bir süre içerisinde.
Bu harekette size düşen tek şey dış göğüs adalelrinizi mümkün
olduğu kadar germenizdir.Ve kolları dirseklerden kırıp, bileklerinizi
kilitleyin.
6. Incline Flyes:
(30-40 derece eğilimli bir yere sırtınızı dayayarak,
dumbbellerle uçuş hareketi yapma.) (üst ve dış göğüs adalelerinizi
geliştirir, her sette 8-15 arası tekrar yapılmalıdır.) Bu harekette
çalışacağınız dumbbellerin ağır olmaması, fakat bu dumbbelleri
antrenman esnasında yavaş yavaş indirip kaldırmanız gerekmektedir. Ve
bu arada yine göğüs adalelerinizi mümkün olduğu kadar germelisiniz.
7. Decline Bench Press:
(Yere doğru 30-40 derece eğimli bench'e yatarak, barbell yerine
dumbbellerle yapılan bench press hareketi)
(Alt göğüs adalelerini geliştirir, her sette 8-15 arası tekrar yapılmalıdır.)
Bu harekette kollarınızı barbele nazaran dumbbellerle mümkün olduğunca
daha fazla yanlara doğru açmak gerekir, ve tabiiki tüm göğüs çalışmalarında
olduğu gibi adaleleri germek gerekir. Püf noktası
ise, hareket halinde dirseklerinizi vücudunuzdan mümkün olduğu
kadar uzakta tutmaya çalışmalısınızdır. Alt göğüs adaleleri için
en etkili harekettir.
8. Incline Barbel Bench Press:
(30-40 derece eğimli bir yere sırtınızı dayayarak barbelle
yapılan bench press hareketi) (Üst göğüs adalelerini geliştirir, her
sette 8-15 arası tekrar yapılmalıdır.)
Yine dirsekler mümkün olduğu kadar uzakta, göğüs adalelerinizi mümkün
olduğu kadar gergin tutmaya çalışıyorsunuz. Çok kısa sürede
etkisini gösteren bir hareket.
SIRT
ÇALIŞMALARI 1. BÖLÜM
Sırt
kasları basittir diyor Dorian Yates. Ama bir o kadarda önemlidirler. Vucudunuz
ne kadar iyi olursa olsun eğer iyi bir sırtınız yoksa asla ihtişamlı
bir görünüm, sergileyemezsiniz.Bunu inşaa etmenin yolu agir
egzersizlerden geçer. Sirt
geniş bir bölge oldugundan her açidan çaliştirmak gerekir. Ben bir çok
genç vücutcuyu idman yaparken izlerim. Dikkatimi çeken nokta hemen
hemen herkesin çok fazla egzersiz kullandigi oldu. Bu çok mantiksizdir
agir bir çalişma olabildigince kisa olmalidir ve bir o kadar da çarpici.
Üst sırtınız için eğer yeni başlayan bir vücutcuysanız
kesinlikle Barfix egzersizini kullanmanız gerekir. Bu
temeldir. Bir çok vücutcu bu egzersizi yaparken güç kullanımından
dolayı titrer bu enerjinizin çabuk tükenmesine sebeb olur, bunu
engellemek için ayaklarınıza hafif bir ağırlık alabilirsiniz. Daha
sonra yapabildiğiniz kadar tekrar yapın yani Max tekrar. Eğer
Barfix egzersizi sizi çok zorluyorsa Pulldown yapabilirsiniz.
Ama tekrar ediyorum; Barfix yeni başlayan bir vücutcunun
kaslarinin tam olarak agirligi algilamasi için temel teşkil eder!!!
Yeni başlayanlar için ikinci egzersizimiz Dumbbel
Rowing'tir. Bir çok Antrenör bunun yerine Barbbell Rowing
verir. Bana göre bu hatadır. Çünkü: Vücut geliştirmeye yeni başlamış
bir kişinin Biomekanik ve Stracture (kas ve kemiklerin duruş biçimi)
yapısı Prof. Vücutculara asla benzemez.Yapılan bir çok araştırma vücutcuların
kıkırdak yapılarının normal insanlara ve diğer sporculara göre çok
gelişmiş olduğunu göstermektedir. İşte bu yüzden bence Barbbell
Row. bir prof. hareketidir.Çünkü çok ağır kilolar
kullanmanız gerekir. Yukarıdaki yazımı tam olarak anladıysanız neden
Dumbbell Row. verdiğimide anlamışsınız demektir. Bundaki amaç kasları
daha az ağır kilolarla büyük zorlamalara alıştırmaktır.Üçüncü
egzersizimiz Machine Rowing'tir. Yani
oturarak makara karna çekiş. Bu bir final egzersizi oldugundan makine
kullanilmasi bence daha uygundur. Hafif kilolarla yapilmali ve tekrarlar
adeleye yedirilmelidir.
Yukaridaki yazimizda kisaca yeni başlayan bir vücutcunun sirti için
nasil bir çalişma stratejisi izlemesi gerektigine degindik. Şimdi bu
egzersizlerden oluşmus bir BASLANGIÇ programı
oluşturacagim. Set ve tekrar sayilari tamamen ölçü (Mass)
kazanma üzerine kurulmuş olup kiş sezonunda uygulanmasi maximum sonuçlari
verecektir.
EGZERSIZ SET TEKRAR
Barfix 4 Max (Son iki set ağırlıkla)
Dumbbell Rowing 3 x 7-7-6
Cable Rowing 2 x 10
Set araları 2 dakika olup Dumbbell Row egzersizinde her set ağırlık
arttırılacak Buna Piramit Sistemi adı verilir.Ayrıca set aralarında
esneme egzersizleri uygulanacak.
Tüm bunlardan daha önce eğer iyi bir sırt inşaa etmek istiyorsanız,
tam anlamıyla ağır çalışmanın ne demek olduğunu anlamanız
gerekir. Eğer bunu anlamıyorsanız ve yaşamıyorsanız siz sadece bir
amator olarak kalacaksınız demektir!!!
ORHAN TEZİŞCİ, Dorian Yates 'in "WINGS OF
VICTORY" ( Zaferin Kanatları ) yazısından birebir çeviridir.
SIRT
ÇALIŞMALARI 2. BÖLÜM
Müsabaka hazırlığı
ile sezon dışı ölçü çalışmaları tamamen farklıdır. Yazımızın
bu bölümünde kendi tecrübelerime dayanarak geliştirilmiş bazi tezler
bulacaksınız. Fakat bunları uygulamak için en az 3 yıllık sıkı bir
çalışma dönemi geçirmiş olmanız gerekiyor. Eğer bu dönemi geçirmişseniz
rahatlıkla büyük kilolar altına girebilir, adelelerinizi normal sınırlar
dışında zorlayabilirsiniz.Sırt çalışmalarını yıllık dönem içerisinde
2-3 defa gözden geçirmenizi öneririm. Bu zayıf yanlarınızı daha gerçekci
görmenizi sağlar, zaten eğer bir müsabakaya hazırlanıyorsanız yılın
sadece 5 ayı gerçek anlamda ölçü basabilirsiniz 4 aylık müsabaka
hazırlık döneminde düşük kalorili diet takip ettiğinizden ağır
kilolar basamazsınız diğer 3 ayda yaz sezonu olduğunda vücut devamlı
terlemek suretiyle besin,vitamin ve minaral kaybeder bu da ölçü basmanıza
büyük bir engeldir. Burada biz genel çalışmayı incelediğimizden
detaylandırmaya girmeyecegiz. Profesyöneller için birinci egzersizimiz
Pulldown'dur: Geniş tutuşla yapılan çekişler üst latlarınızı
etkiler. Ben genellikle bu tutuş biçimini uygularım.
Diğer önemli nokta ağırlığa konsantre olmanızdır. Çekiş
kuvvetiniz koparıcı olmalı. Ağırlık hızlı bir şekilde kalkıp
yavaş bir şekilde inmelidir buradaki önemli noktaya dikkatinizi çekerim:
Cheting yapın demiyorum!!! Kusursuz duruş biçiminizle ve sadece kanat gücünüzle
ağırlığı olabildiğince patlayıcı bir kuvvet harcayarak havalandırın
ve sonra aynı kapıları kapatırken yavaşlatan hava düzeneği gibi
yavaşca indirin. Bu egzersizi ihmal etmeyin ve 2-3 yıl sürekli kullanın.
İkinci egzersizimiz Barbbell Rowing'tir: Bu benim başladığımdan
beri kullandığım ve en begendiğim egzersizimdir.1996 Mr. Olympia yarışmasına
hazırlanırken "Darbe Egzersiz" olarak sürekli bunu kullandım
ve yararını gördüm. Ben kişisel görüş olarak bu egzersizi yaparken
yere 45 derece eğilme tezine katılmıyorum. Benim görüşüm 70 ila 75
derecenin yeterli olduğudur.Çünkü anatomik olarak sırt kaslarının
en güçlü olduğu durum budur. Dar tutuşu tercih etmeniz ağır kilolar
kullanıyorsanız daha mantıklı olacaktır. Ağırlığı karnınıza değdirmeye
özen gösterin ve başınızı karşıya bakacak durumda ayarlayın.
Üçüncü egzersizimiz: Pullower machine (pulldown değil!!!)dir.
Eğer bu makina salonunuzda mevcut değilse barbbell ile
yapabilirsiniz.Uygulaması biraz zordur ama zamanla alışırsınız.Bir
çok APTAL bunu bir göğüs hareketi zanneder aslında mükemmel bir sırt
hareketidir. Sadece kollarınızın ve latlarınızın kuvvetıyle ağırlığı
çekmelişiniz.Tekniğiniz egzersizi uyguladıkca gelişecektir.
Yukarıda sezon dışı ölçü çalışması için üç ana harekete kısaca
değindik. Şimdi sıra bunlara dayanan bir program hazırlamaya geldi:
Pulldown; 1. ve 2. setler normal set prensibiyle uygulanacak, 3. ve 4.
setlerde kilo arttırılıp normal tekrar sayısını tamamladıktan sonra
partner yardımıyla 3 zorlamalı tekrar yapılacak.
Barbbell Rowing; Her set kilo arttırılacak (piramit) Son sette tıkanılan
noktada kilo düşürülüp dinlenmeden devam edilecek ve bu şekilde set
son bulacak. Pullower
Machine: Ağırlık sadece sırt kuvvetiyle çekilecek. Sırtınızdan
kanatlarınızın sokulduğunu hissetmelisiniz.
HAREKET SET TEKRAR
Pulldown 4 x 8-8-6-6
Barbbell Rowing 4 x 10-8-6-6 + Max
Pullower Machine 3 x 10-8-8
İdman sonrası 10 dakika soğuma hareketleri ve esneme uygulanmalıdır.
Sırt Adaleleri:
Trapezius ve Latissimus Dorsi. Bu bölümde bu iki adale grubu incelenecek
ve çalışmaları bulunacaktır.Bu adale gruplarının en önemli özelliği,
yeteri kadar geliştiğinde önden görünebilmesidir. Vücudumuzda insanı
en güçlü kılan adalelerdir. (ayrıca birde omuzlar) Sırt adaleleri büyük
adale grupları arasında yer alır ve büyük adale gruplarıda ağır
kilolarla çalışmayı gerektirir. Büyük adale gruplarında ağır
kilolar kullanmazsanız onları geliştiremez ve şekillendiremezsiniz.
Fakat hep belirttiğim gibi kendinizi fazla zorlamamalısınız sizin en ağır
kilonuz en rahat kaldırabileceğiniz kilonuz olmalıdır.Trapezius
konusunda en şanslı olan kişiler boyunları uzun olan kişilerdir. Çünkü
trapezius'un fazla yada az gelişmesi boyun bölgesinin kısalığına
yada uzunluğuna bağlıdır.
Şimdi
geçelim hareketlerimize;
1.
Öne eğilerek yukarı kürek çekme hareketi:
DİKKAT!!!
Bu harekette mutlaka deri bel kemeri kullanmalısınız.
Kendinizi 90 derece öne eğiyorsunuz, bacaklarınız hafifce kıvrık,
barbeli 55-65 cm arayla kavrıyorsunuz ve başınızı mümkün olduğu
kadar yukarıda tutmaya çalışıyorsunuz. Yalnız! barbeli nasıl kaldırıp
indirmelisiniz??? işte bütün iş burada bitiyor. Buradaki püf noktasını
bilmiyorsanız maalesef hareketin hiç bir anlamı kalmıyor demektir.
Yani boşa harcanan saatler... Sonuç yine sıfır. Burada barbeli ayak
bileklerinizin köşesinden kaldırıyorsunuz, ve barbeli göğsünüze değil
kasıklarınıza çekiyorsunuz. Sonra tekrar kasıklarınızdan ayak
bileklerinize indiriyorsunuz. Eğer gerçekten kanat çalışmak
istiyorsanız bu hareketin doğrusu budur işte. Bir diğer püf noktasıda
şudur; Barı yere, ayak bileklerinizin yanına indirdiğiniz zaman her
iki kolunuzunda yanlara iyice açılmış olmasını sağlamaktır.
Ayrıca bilinmesi gereken diğer nktalarda; barbeli asla yere
deydirmemeniz,Tekrarlarınız bitene kadar harekete barbeli indirdiğiniz
zaman kollarınız dümdüz, kaldırdırğınız zaman göğüslerinize değil
kasıklarınıza kadar vede barbeli bırakmadan devam etmelisiniz.
2. Geniş açi ile barda kendini çekme:
Elinizle barı omuz genişliğinden 25-30 cm daha fazla açark kavramalısınız.
Avuç içleri dışarı bakmalıdır. Daha sonra kendinizi yukarıya çekip
çenenizin altını yada ensenizi bara deydirmelisiniz. Hangisi kolayınıza
gelirse. Bu hareket kanat çıkartmanın en iyi yoludur. Ve vücutta müthiş
bir esneme sağlar. Başlangıçta 4 set 20 tekrar yapabilirsiniz. Ama
kendinizi fazla zorlamayınız (özellikle kilolu olanlar).
3. T-Bar'ı ile kürek çekme:
Latissimus Dorsi'leri en etkili şekilde şişirme hareketidir. Bu özel
bir alet ile yapilir. Bu alet T şeklindedir. Onun için T Bari
denilmektedir. Her hangi bir vücut geliştirme salonuna gittiginizde bunu
mutlaka görürsünüz. Ucuna agirliklar konur. Agirliklarin hemen
arkasinda yer alan barin, sagli sollu tutma yerlerinden 45 derece egilerek
her iki ellede tutulur, ve agirlikli bar gögüse dogru kaldirilip
indirilir. Burada barin bir ucu yere tutturulmuştur, diger agirlikli ucu
kaldirilip indirilmektedir.
4. Eğilerek tek kolla (tek dumbbelle) kürek çekme:
Bu hareketin bir çok iyi yanı vardır. Birincisi çok etkilidir. İkincisi,
çok rahat ve kolay yapılabilmesidir. Ve belinizde ortaya çıkması
muhtemel sakatlığı tamamen ortadan kaldırır. Çünkü setlerdeki
tekrarları tamamlaken, diğer kolunuzla destek sağlıyorsunuz. Ağırlık
göğüs bölgesine doğru yandan kaldırılıp, indirilerek yapılır.
Yalnız burada hareketin etkili olması için birde püf noktası var. Oda
şudur; kolunuzu ağırlıkla birlikte indirirken mümkün olduğu kadar düz
tutmaya, vede kanatların esnemesi için aşağıya kadar iyice esnemesini
sağlamalısınız. Hareketin bu şekilde yapılması, kanatların hem çalışmasını,
hemde esnemesini sağlamaktadır. 5x10 - 12 tekrar yapmalısınız.
5. "Günaydın" egzersizi:
Bu harekette, rahatlıkla kaldırabileceğiniz bir barbeli omuzlarınıza
koyup, öne 90 dereceye kadar eğilip tekrar doğruluyorsunuz. Bu arada
ayaklar kapalı ve düz. Bu hareket bel kemiği ve omurgayı (vertebral
column) güçlendirir. 4x10 yapmalısınız.
6. Omuz silkme (banane) hareketi:
Barbeli omuz genişliginde kollariniz düz (kirilmadan) aşagida
tutuyorsunuz. Sonra omuzlarinizi silkiyorsunuz yukari dogru.
(kulaklariniza deydirmeye çalişiyorsunuz omuzlarinizi). Sonra tekrar
eski haline getiriyorsunuz. Bu hareket Arnold'in favorilerinden olup, en
etkili trapezius geliştirme hareketidir. 4x16 yapmalisi.
TEORÎ;
Fiziksel kondisyon 3 genel unsurun yapilasmasiyla olusur. Kalp/nefes, kas
kuvveti ve dayaniklik, esneklik. Kondisyon gelistirmek icin fiziksel
yapiyi bilincli bir sekilde, olabilecek bir duzeyde zorlamak gerekir. Hep
ayni tempo ve zorlukda yapilan kondisyon calismalari form tutmakdan baska
bir fayda vermiyecegi gibi kisinin calismalara olan isteginide azaltir.
Zorluga meydan okuma, her idmanda biraz fazlayi uygulama kondisyon
calismalarinin kilit noktasidir. Gunumuzde yapilan cogu idman
programlarinin etkisiz olusu, bazi gercekleri gormeden kurulmalaridir.
Alisagelmis yapilan programlarda genelde haftada 1 yada 2 gun baskili bir
calisma uygulanir. Bu uygulanan sozde agir tempolu idmanlar haftanin 3
yada 4 gunu dinlenen sporcuyu dusen kapasitesinden tekrar baslangic
seviyesine getirir. Agir bir calisma gibi gorunen bu idmanlar aslinda
sporcunun ayni halini tekrar basa dondermekden baska bir sey deyil, sadece
form tutmakdan ibaretdir. KONDISYON CALISMASININ AMACI FIZIKSEL FITNESS
KAPASITEYI ARTIRMAKDIR! ve bu form saglamakla elde edilmez.
Bilinmeyen yada bilinmek istenmeyen diger bir unsur ise vucut
enerjisinin harcanma seklidir. Herkesin agzinda katilasmis bir soz
"bugun formunda deyil". Bir sporcunun sebebsiz dun formunda
olupda bugun olmamasi (sakatlanmalar ve isteksizlik) disinda fizik
olaylarina aykiri bir iddiadir. Beslenme ve dinlenme, formsuzlugu yaratan
iki sebeb vardir. Karbonhidrat butun sporcular icin onemli bir kaynak,
spor calismalarinda vucudun oncelikle tercih ettigi bir enerji yakitidir.
Bir sporcunun ne kadar surede egzersiz yapabileceyini karbonhidrat tespit
eder. Bu yakit yaklasik 1 saat gibi bir agir calisma ortamindan sonra
tukenir. Bu yakitin tukenmesi sonucu vucut proteini enerji olarak
kullanmaya baslar ( yag agir calismalarda yanma ozelligini azaltir! ).
Kasin olusmasinda buyuk bir etken olan proteinin azalmasiyla kas verimi
duser. Bu islem sonucu vucut yorgun kalir. Kasin yenilesmesi zaman alir.
Bir sonraki antremanlarda istenilen calisma saglanamaz. Bu neden ile
karbonhidratdan alinan kalorinin onemi cok yuksekdir. Kasda bulunan kalori
kisinin yuksek bir derecede spor yapmasini saglar. Karacigerde bulunan
kalorinin az miktarda olmasi ve kandaki seker seviyesinin dusmesi
antremanlar yada musabakalar aninda kisinin, yorgunluguna, kondisyonunun
dusmesine hatta bas donmesine sebeb olur. Bu sebebden dolayi yuksek
tempolu kondisyon calismalarinin 1 saat icinde yapilmasi tercih edilir.
Karbonhidrat bir idmandan 40 - 48 saat sonra vucutda tekrar depolandigi
unutulmamalidir! Kasin yenilesmesi ve karbonhidratin tekrar vucutda
toplanmasi icin yeterli dinlenme saglanmalidir. Circuit calismalarinin en
cok onem verdigi konu az zamanda cok is yapilmasidir!
VUCUT GELİSTIRMEDEKI AMAÇ;
Bir antrenman suresi icinde kisinin fiziksel kondisyon kapasitesini
gelistiren butun unsurlarin tamami tempo artirici, planli bir programla
calistirilir;
1- Kas kuvveti ve dayanikligi : Sakatlanmalari
en az duzeye indirir. Atletik kapasiteyi yukseltir. Genisleyen kas
yapisiyla kalori harcamasi cogalir ve vucut yaginin kullanilmasi artar.
2- Kalp ve nefes verimi ( cardiovascular ) : Kalp,
akciger ve dolasim sistemini (cardiopulmonary-vascular) kuvvetlendirip,
vucut dokularina daha cok enerji gondererek, vucudun az yorulup uzun
sureli ve asiri duzeydeki hareketleri yapmasini saglar. Kalbin kan
pompalama kapasitesi yukseldikce vucudun enerji gereksinimi kolaylasir.
Yuksek duzeydeki hareketlerde ( hizli kosu vbg.) daha verimli sonuclar
elde edilir.
3- Kas ve eklem esnekligi : Esneklik
calismalarinin sporcular icin en buyuk kazanci, kasi gevsetip uzerindeki
baskiyi azaltarak kasin kolay bukulmesini saglamasidir. Gergin bir kas'da
gereken bukulme payi olmadigindan ani hareketler sonucu olusan baskilar
sakatlanmalari meydana getirir. Ayrica esneklik fiziksel calisma
kapasitesini artirir.
4- Ani hareket kabiliyeti :Bel, kalca
ve bacaklarin olustirdugu ani donme, atlama, ziplama gibi hareketlerin
kolay, guvenli ve hizli bir sekilde olusmasini saglar.
5- Hiz : Depar ve cabukluk gerektiren
pozisyonlarda etkili olur.
UYGULAMA;
Dolambacli olarak uygulanan bu programda verilen mola sureleri sporcunun
kapasitesine gore uzatilip azaltilabilinir. Burada hedef, gelecekde
dinlenmesiz olarak yapilan bir donmedir. Baslangicda calisma zamani bir
saatin uzerinde olsada, zamanla toplam calisma programi 60 dakika icinde
yapilmalidir. PROGRAMA BASLAMADAN ONCE SPORCUNUN NEFES/KALP VE KAS
KAPASITESI BIR TEST ILE OLCULUR! ISINMA, 10 DAKIKA ORTA DERECEDE DUZ KOSU
( maksimum kalp oraninin % 60'i ) ESNEKLIK,
15 DAKIKA ESNEME ( Statik Esneme )
CIRCUIT BASLANGIÇ > AGIRLIK CALISMASI, (
Agirlik : Maksimum 1 repetition'un (tekrar) % 40-60'i, Repetitions : 15-20
tekrar, Dinlenme : Her makine arasinda 15-20 saniye, Toplam Zaman : 30-40
dakika )
Giris > Leg Extension > Abdominal crunch > Leg Curl >
Abdominal crunch > Leg press > Chest > Abdominal crunch
>Abductor > Abdominal crunch > Adductor > Abdominal crunch
> Shoulder > Obliques > Biceps > Triceps > Abdominal >
Back extension
3-5 dakikalik bir dinlenme molasi
CARDIOVASCULAR, ( Stair climber, Bike yada Treadmill
) Calisma siddeti : Maksimum kalp oraninin (220 - Yas) % 80-90'ni,
Calisma suresi : 10-15 dakika.
3-5 dakikalik bir dinlenme molasi
ANÎ HAREKET / HIZ, Siddet : maksimum kalp
oraninin % 70-85'i, Calisma suresi : 15-20 dakika
1- SLALOM KOSUSU : Öne yada arkaya
dogru kosarken vucut agirligini suratli bir bicimde degistirme yetenegini
ve ani donus kabiliyetini gelistirir!
30-60 saniyelik bir dinlenme molasi
2- KUTU ATLAMA : Kasin hareket gucunu
ve cabuklugunu gelistirir!
30-60 saniyelik bir dinlenme molasi
3 - YUKSEK ATLAMA : Bagimsiz olarak
yapilan kas faaliyetlerini ve yana dogru yapilan hereket yetenegini
gelistirir!
30-60 saniyelik bir dinlenme molasi
4 - YANA AÇIS : Vucut agirligini
suratli bir sekilde yan tarafa dogru degistirme yetenegini ve ani donme
kabiliyetini gelistirir!
30-60 saniyelik bir dinlenme molasi
5 - BASAMAK YUKARI : Kalca ve diz
flexor kaslarini ( Gluteus, hamstring gibi ) guclendirir, esnekligini
artirir. Ani olarak yapilan kalca ve diz hareket yatenegini gelistirir (
egilme, kalkma, diz kaldirma gibi ).
30-60 saniyelik bir dinlenme molasi
6 - HAVADA ÇÖMELME : Ani duzensiz
olarak yapilan hareketlerde bacaklari darbelere karsi alistirir ( atlama,
ziplama gibi ).
30-60 saniyelik bir dinlenme molasi
BÎTÎS > 7 - AYAKDA HAMLE : Diz
kaslarini guclendirir. One dogru yapilan ani hamlelerde vucut agirligini
suratli bir bicimde degistirme yetenegini gelistirir!
SOGUMA, ( PNF ESNEME ) : ( 10-15 dakika )
Karın
Çalışmaları
Şüphesiz ki vücudun
en zor eriyen yaglari, karin bölgesinde biriken yaglardir. Bu bölge
kanin gittigi toplandigi en zor bölgedir. Ve en önemlisi burada toplanan
yaglar, insanin bütün görüntüsünü bozar. Adeta insani insan
olmaktan çikarir, bir yag tulumu haline sokar. Insanlar size bakar ve:
"aa ne kadar şişko, ne koca bi göbegi var" diyebilirler. Bu
insani çok kötü etkiliyebilir. Onun için karindaki yaglari eritmek ve
o bölgede adale yapmak insanin kendini daha iyi hissetmesiniz
saglayacaktir. Daha öncedende yazmiştim, Schwarzenegger "Bir vücutcunun
en önemli ve müsabakalarada ilk önce göze çarpan yeri karnidir, siki
bir karniniz yoksa, müsabakayi unutun" demiştir. Ama siki bir karin
için kilolu olanlar antrenmanlarin yaninda perhizde yapmalidirlar. Şunuda
hiç bir zaman unutmayalimki; Antrenmansız diet,
yada dietsiz antrenman kilo vermek isteyenler için hiç bir işe yaramaz.
Ama bunlardan bir dizi karın hareketi ile kurtulabilirsiniz. Bunlardan en
bilineni ile başlayalım;
1. Mekik:
Bu bilenen klasik mekik hareketdir. Yere sırtüstü uzanıyor
ve bacaklarınızı dizlerinizden kırıyorsunuz. Ellerinizi ensenizde
birleştiriyorsunuz. Ayaklarınızı bir bara geçiriyorsunuz, yada eğer
partnerli çalışıyorsanız partnerinize tutturuyorsunuz. Bu pozisyonu
hiç bozmadan doğrulup (dirsekleriniz diz kapaklarınıza değene kadar)
tekrar yere uzanıyorsunuz. Bu hareket alışık olmayanları biraz
zorlayabilir. Ama sakın hareketi gelişigüzel yapmayınız.
Schwarzenegger'inde dediği gibi "Bir hareketi gelişigüzel 30
tekrarla yapacağına, tam ve doğru olarak 1 tekrar bile yapsan çok daha
iyidir." İlk zamanlarda 2x100 ile başlayın aralardaki dinlenme süresi
uzun olmasın.
2. Yarım Mekik:
Bu hareket göğüs ve hemen altında bulunan mide bölgesindeki yağları
eritir ve/veya yağsız ise o bölgede adale yapar. Yere sırtüstü uzanıyor
ve bacaklarınızı dizlerinizden kırıyorsunuz. Ellerinizi bu kez
ensenizde değilde başınızın üstünde birleştiriyorsunuz. Bu kez
ayaklarınızla bir yerden destek almanıza yada birine tutturmanıza
gerek yok. Yine pozisyonu hiç bozmadan sadece omuzlar yerden kesilmek
suretiyle doğruluyor ve geri yatıyorsunuz. Başlangıç için 5x100 ile
başlayın dinlenme süresini normal mekikden biraz daha uzun
tutabilirsiniz.
3. Karna Çekiş:
Bu hareket bacaklarla üst vücudun birleştigi yerdeki yagari
eritir ve oradaki adaleleri harekete geçirir. Uzunca bir siranin üstüne
yatiyorsunuz. Ama kalçalarinizdan aşaginiz bu siraya deymeyecek.
Ellerinizi kalçalarinizin altina avuç içleri yere bakacak şekilde
koyuyorsunuz. Bu arada ayaklarinizin yere deymesi gerekiyor. Daha sonra
ayaklarinizi yerden kesiyorsunuz ve çekebildiginiz kadar karniniza çekiyorsunuz.
Bunu hiç bozmadan ve acele etmeden yapiyorsunuz. O bölgede yagi
bulunanlar başlangiç için 20x30 yapmalilar.
4. Sopa ile Dönme:
Bu hareket belinizdeki yağları eritebilen bir harekettir. Bunun için
uzunca bir sopa buluyorsunuz. Boynunuzdan uzatıyorsunuz. Her iki
taraftanda ellerinizle uçlarından tutuyorsunuz. Bacaklar omuz
mesafesinden biraz daha fazla açılıyor. Çok hafif yere eğiliyorsunuz.
Vücudunuzu sağa ve sola döndürüyorsunuz. (Belden aşağısı
oynamamak suretiyle) Bu hareket hiç durmadan 150 ila 200 arası tekrar
yapılmalıdır.
5. Meyilli Tahta Üzerinde Mekik:
Bu hareket için vücut uzunluğunda ve genişliğinde bir tahta
(yada salonlarda özel olarak bulunan platform) gerekiyor. Bu tahtayı
yere uzatıyorsunuz. Sonra platformu bir basamak yukarı alıyorsunuz,
yada tahtanın altına birşeyler koyuyorsunuz. Bu hareket mekikden daha
zordur. Daha sonra Yukarıda anlatılan mekik hareketini o platform (yada
tahta) üzerinde uyguluyorsunuz. Ayrıca bu hareketi her kalktığınızda
bir sağ dizinize bir sol dizinize doğru eğilerek yaparsanız, koltuk
altı, vücut yanındaki ve kaburga kemiklerindeki yağları %100
eriyecektir. Başlangıç için 10x10 yeterli olacaktır. Daha sonra
kendinizde gücü buldukca bunu arttırabilirsiniz.
6. Barda Tutunarak Karna Çekiş:
Bu hareketi yaparken önce ellerinizin arasında 70-80 cm kadar açıklık
olmalıdır. Avuç içleriniz öne bakacak şekilde bara tutunuyorsunuz.
Ve mümkün olduğunca vücudunuzu oynatmadan (sallamadan) dizlerinizi
karnınıza çekiyorsunuz. Bu hareket alt karın adalelerini %95 çalıştırır.
7. Palet Hareketi:
Bir benchin üzerine sırt üstü uzanıyorsunuz. Kalçalarınızdan aşağısı
benche deymemeli. Ayaklarınızı yere koymuyorsunuz. Ellerinizide avuç içleriniz
aşağı doğru bakacak şekilde kalçalarınızın altına koyuyorsunuz.
Ayaklarınızı ile doğru uzatıyorsunuz. (Bu harekette ldukca
zorlanacaksınız) Daha sonra ayaklarınızı dizden kırmadan sadece kalçadan
(baldırdan) kırarak birsağdakini bir soldakini sanki paletle yüzerken
ayağınızı oynattığınız gibi bir aşağı bir yukarı oynatıyorsunuz.
Ama ne çok fazla aşağıya, nede çok fazla yukarıya oynatıyorsunuz.
Ve bu hareketi oldukca seri ve düzgün yapmalısınız. Bu hareket alt
karın kaslarını sıkılaştırmakla beraber, arka baldırlarıda
etkilemektedir. Başlangıç için 4x30 yapmalısınız.
Omuz
Çalışmaları:
Adale grubu çalışmalarına
öncelikle omuzlarla başladık. Çünkü Vücut çalışmalarında
omuzların çok büyük fonksiyonu bulunmaktadır.Vücut çalışmalarının
en önemli özelliği budur. Vücut çalışmasına göğüs, sırt, kol
gibi adale gruplarından başlanmaz. Öncelikle omuzlardan başlanır...Omuzların
kuvvetli olması ve gelişmesi diğer bütün adalelerin çok daha rahat
gelişmesini sağlayacaktır.Omuzları dizlere benzetirler. Omuzları
dizlerden ayıran en önemli özellik bütün yönlere hareket edebilmesi
ve dizlere göre çok daha komplike bir bölge olmasıdır.
Omuz adaleleri 3 kısma ayrılır;
Anterior (ön),
Medial (yan),
Posterior (arka).
Bilinen hiç bir hareket bu üç adalenin aynı anda gelişmesini sağlayamaz.
Barbel'i boynunuzun arkasına/ensenize indirip kaldırmanız, sadece yan
deltoid'inizi (yan omuz adalenizi) geliştirir. Yani Medial'inizi. Bench
Press'in omuzlarada faydası vardır. Tabii ki en başta Triceps ile göğüs
adalelerinizi geliştirir ama, ön deltoid'inizi (anterior) ve birazda yan
deltoid'inizi geliştirir.Şimdi sırası ile bu üç omuz adalemizi geliştiren
hareketleri öğrenelim (Tüm hareketler en az 3 set baz alınarak yapılmalıdır):
1. Omuz arkasına barbeli indirip kaldırma
hareketi:
(Yan deltoid'i ve medial'i geliştirir. Her sette en az 6 en fazla 14
tekrar yapilmalidir.)
Bu hareketi yapmak için önce BENCH denilen özel, agirliga dayanikli,
uzun bir siraya dikey olarak oturmalisiniz. Sonra barbel'e yeterli
agirliginizi yerleştirip, boynunuzun arkasina, ensenize indirip-kaldirmak
üzere omuzlariniza yerleştiriniz. Elleriniz bar'i kavradiginda avuç içleri
dişari baksin. Eller öyle açiklikta tutulmalidir ki; üst kollarin yere
paralel, alt kollarinda yere dikey olmasi gerekir. Daha sonra yapacaginiz
hareket, barbeli ensenize indirip kaldirmaktir.Bu indirip-kaldirmalar
sirasinda barbelin mutlaka yaylandirilmamasi gerekmektedir. Bu kaldirip
indirmelerin püf noktasi, dirseklerinizi mümkün oldugu kadar
geride/arkada tutmaya çalişmali ve hareketleri bir aşagi bir yukari
ritmik bir şekilde 3x6-14 tekrar arasi yapmalisiniz. Diger bir püf
noktasi da indirip kaldirmalarda, her kaldirşta ve indirişte dirseklerin
kilitlenmesi, yani hareketin durdurulmasi gerekmektedir. Hareket bu şekilde
tamamlanincaya kadar devam edilmelidir. Yani barbeli hiç yaylandirmadan.
Bu hareketi mutlaka ve mutlaka oturarak yapin. Çünkü eger ayakta
yapilirsa barbelde saga sola oynamalar, yada bel kemiginde kaymalar
olabilmektedir. Ayrica hareket oturarak yapildiginda tüm muntazamligini
korumaktadir...
2. Boyun arkasında dumbbelleri sırayla indirip
kaldırma hareketi:
(Yan deltoid'i - Medial'i geliştirir. Her set'te 8 - 14 arasi tekrar
yapilmalidir.)
Dumbbelleri kaldirip indirirken avucunuz içe (arkaya) veya dişa (öne)
bakabilir. Agirliklari tuttugunuz zaman, başlama hareketi sirasinda üst
kol yere paralel, alt kol yere dikey durumda olmalidir. Bir kol indikden
sonra, diger kol yukari çikartilmalidir.
Yalniz bu hareketi yaparken dikkat edilecek nokta kollarinizi her kaldirişinizda,
onlari tam anlamiyla düm düz açmamalisiniz, kollar dirseklerden biraz
kivrik olmalidir. Bu şekilde hareket etmek, kollarda meydana gelebilecek
sakatlanmalarin önlenmesini saglayacaktir. Yine bu arada hareketlerinizi
yaparken dirseklerinizi mümkün oldugu kadar geride tutmaya çalişmalisiniz
ve bu şekilde hareketlerinize hiç durmadan devam etmelisiniz.
3. Yukarı doğru-dikey kürek çekme hareketi:
Bu hareket ayakta barbell ile yapılır. Hareketi yaparken her
iki elinizi yakın tutmamaya, barbeli ellerinizle oldukça geniş
kavramamaya çalışın. Bu iki el arasındaki kavrama mesafesini iki şekilde
bulabilirsiniz; İkinci yönteme göre ayaklarınızı 30 - 35 cm'lik bir
mesafede ayakta yana doğru açıyorsunuz (bu omuz genişliği mesafeside
olabilir).
Sonra ellerinizi her iki üst bacaklarınızın her iki yanına koymanız
ve barbeli bu mesafeden kavramanızdır. Bu açıklıkda yine iki karışa
eşittir.
Böylece barbeli her iki taraftan uygun mesafede kavradıktan sonra, çenenize
en yakın mesafeye kadar yukarı çekmelisiniz. Barbel aşağı indiğinde
kollar düz (180 derece) açık olmalıdır ve sonra tekrarlarınızın
bitimine kadar bu şekilde indirip kaldırmalısınız.
Bu hareketin kaldırıp indirmeler esnasındaki en önemli püf noktası
dirseklerinizin mümkün olduğu kadar yüksekte tutulmaya çalışılmasıdır.
4. Dumbbellri yana doğru (yere paralel olarak)
kaldırma hareketi:
(Yan deltoid'i yani medial'i geliştirir. Her set'te 6 - 14
arasi tekrar yapilmalidir.)
Bu hareket ayakta yapilmakla beraber oturarakda yapilabilmektedir.
Oturarak bu hareketi tamamlamak, yan deltoid'lerin çok daha kisa bir süre
içerisinde gelişmesini saglamaktadir.
Şöyle ki, bench'in sonuna (kenarina) oturuyorsunuz, ayaklarinizin tamami
yere degiyor (gerek topuklar, gerekse ayak uçlari), ayak bileklerinizide
yanyana birleştiriyorsunuz, sonra kollarinizi tam düz açmiyorsunuz,
hafif kapali tutuyorsunuz.
Hareket esnasinda dumbbel'leri yanlara paralel olarak kaldirdikça,
muayyen bir tekrardan sonra zorlanmaya başliyorsunuz. Işte, zorlandikca
kollarinizin açisini kapamaya-daraltmaya başliyorsunuz. Bu açiyi
neredeyse 90 dereceye gelene kadar daraltmaya devam ediyorsunuz. Yani
kollarinizi düm düz 180 derece yanlara kaldirmaniza hiçde gerek yok. Çok
zorlanirsaniz, ki yeni başlayanlar zorlanacaklardir, gögsünüzü öne
dogru bir hamle yaparak, sanki hareketin içine gögsünüzle daliş
yapiyormuşcasina ileri çikartiniz ve dizlerinize dogru egiliniz. Sonra
kollarinizi aşagi indirirken tekrar geri giderek dogrulunuz. Hareketin
esasi budur. Oturarak tarife göre yapmak en uygunudur. Bu belinize
binecek olan muhtemel yükün agirligini tamamen ortadan kaldiracaktir.
Belinizin saga-sola, ileri-geri gitmesinide önlemiş olacaktir. Biraz
zorlanirken gögsünüzü öne çikararak dizinize kadar indirebilirsiniz.
Sakin gögsünüzü içeri alip, sirtiniza dogru bir hareketle geri
gitmeyiniz. Bu sakatlanmalara veya tendon kopmalarina neden olabilir. Yine
bu hareket esnasinda başinizi öne ve yukari dogru kaldirmaya çalişmalisiniz.
5. Arnold kaldırışı ve indirişi:
(Yan deltoid (medial) ile ön deltoid'inizi (anterior) geliştirir. Her
set'te 8 - 16 arası tekrar yapılmalıdır.)Bu egzersiz vücut adaleleri
tabii hareket yonu itibariyle, ters düşmekle birlikte, üst vücudu mükemmel
çalıştırmaktadır. 1960'lı yıllarda vücutculuğun salgın hale
geldiği zamanlarda, vücutcu LARRY SCOTT bu hareketi yapmakta idi. Söylentiye
göre kendisi bunu ARNOLD SCHWARZENEGGER'e göstermiş, nasıl yapılması
gerektiğini söylemiş, Arnold'da bu hareketi o kadar mükemmel ve başarılı
bir şekilde kendi üzerinde uygulamış ki, hareket sonraları ARNOLD
KALDIRIŞI VE İNDİRİŞİ (Arnold Press) olarak vücut literatürüne geçmiştir.Hareket
şöyledir; 2 Dumbbel'i elinize alıyorsunuz, avuç içleri size bakacak
şekilde alt çene hizasında tutuyorsunuz. Sonra havaya kaldırıyorsunuz.
Bu havaya kaldırış esnasında dumbbelleri çeviriyorsunuz ve kaldırışınızı
tamamladığınız zaman, kollarınız dumbbellerle en üst noktada iken,
avuç içleri dışa bakıyor. Sonra indirişinizi yaparken , tekrar
dumbbelleri çeviriyorsunuz ve çene hizasina getirdiğiniz an avuç içleri
yine size doğru-içeri bakıyor. Harekete aşağıdan dumbbelleri kaldırarak,
(yalnız bu esnada üst kollarınız vücudunuzun yanlarına yapışık
durumda, yani yere dikey dirsekleriniz mümkün olduğu kadar aşağıda)
başlıyorsunuz.Bu hareketin tekrarlarını yaparken her tekrarda (yukarı
ve aşağı kaldırış-indirişlerde) kollarınızı kilitlemiyorsunuz
yani kaldırışınızı yaptıkdan sonra bir an durup, sonra tekrar
indirişinizi yapmıyorsunuz. Harekete başladığınız an, tekrarlarınızı
hiç durmadan (kollarınızı kilitlemeden) tamamlıyorsunuz.
6. Eğilerek uçuş hareketi:
(Arka deltoid'i (posterior) geliştirir. Her set'te 8 - 16 arasi tekrar
yapilmalidir.)
Arka deltoid'leri fevkalade çaliştiran en önemli hareket bu harekettir.
Arka deltoidleri geliştiren hareketler zaten çok kisitlidir. Çok
kisitli olan bu hareketlerin diger bir ikincisi içerisinde en iyisi ve
kesin sonuca en etkili biçimde giden hareket budur.
Arka deltoidlerin (posterior) diger bir önemli noktasi da, geliştirme
hareketlerinin kisitli olmasi nedeniyle, her vücut geliştirme müsabakasinda
derhal ön plana çikmasi, yani vücutcuya not verilirken en çok göz önünde
bulundurulan adale grubu olmasidir. Ayrica bu konuda diger bir önemli
noktada, arka deltoidlerin gelişmesi, yan duruşlarda, vücuda, üst
yandan bir genişlik-kalinlik kazandirmasi vede karin kisminin içeride
olmasi nedeniyle, vücuda çok etkili ve gözalici bir yan görünüm
kazandirilmiş olunmasidir. Kazandirilmiş olunan bu görünüm, şampiyonlarin
çok önemli ve ince noktalarindan bir tanesini teşkil etmektedir. Arka
deltoidlerin gelişmesi, ayni zamanda yandan omuz başlarinada son derece
güzel bir görünüm veren yuvarlaklikda kazandirmaktadir. Ve bu görünüm
vücudun havasini bir anda degiitirebilmektedir. Arkadan bakildigi zaman
omuzlarda genişligi saglayan en önemli ve etkili adale gurubu, arka
deltoid gurubudur. Bu hareket en etkili biçimde nasıl yapılır acaba?
Yine bir bench'in en sonuna yani ucuna oturuyorsunuz. Bu arada ayak ve
dizleriniz birbirine bitişik. Sonra göğsünüzün üst bacaklarınıza
tam tamına değmesi ve kenetlenmesi için topuklarınızı kaldırıyorsunuz.
Ellerinize hafif dumbbeller alıyorsunuz ve kollarınızı yandan aşağı
yukarı doğru kaldırabildiğiniz kadar kaldırıyorsunuz. Avuç içleriniz
bu arada size doğru bakıyor. Kaldırış esnasında, kollarınızı
dirseklerinize ağırlığın binmemesi ve hareketin daha rahat
yapilabilmesi için, hafifce kıvırıyorsunuz. (tam 180 derece değil,
hemen hemen 160 derece dirsekten kıvrık tutuyorsunuz). Hafif kıvrık
kolla yapılan bu hareket, kollarınızın yandan en üst noktaya çıkmasına
25 - 30 cm kala, arka deltoidlerinizin (posterior'larinizin) en iyi şekilde
çalışmasını sağlar. Yanlız bu harekete hızlı başlamamak gerekir.
Elinizden geldiğince yavaş başlamalısınız ki, arka deltoidleriniz
daha hızlı gelişsin. Onun için bu harekete ağır başlayacaksınız
ve sonlara doğru hızlanacaksınız. Buda ancak 3. setin son 8 - 16
tekrarında olabilir.
7. Ayakta her iki elde dumbbel ile önden, kolları
tek tek-sıra ile, yere dikey durumdan, paralel duruma kaldırıp indirme
hareketi:
(On deltoidi (anterior) geliştirir. Her sette 8 - 16 arasi tekrar
yapilmalidir.)
Ayakta dururken bacaklarinizi hafif açarak önce tek kolunuzu, elinizde
dumbbel, gözlerinizin hizasina kadar kaldiriyorsunuz. Tekrar indirdiginiz
esnada bu sefer diger kolunuzu yukari gözlerinizin hizasina
kaldiriyorsunuz. Bu harekete tekrarlariniz bitene kadar ayni pozisyonda
devam ediyorsunuz. Bu harekette dikkat edilecek nokta her iki kolunuzu
ayni anda havaya kaldirip indirmemek. Böylece hem belinizi incitmemiş,
hemde ön deltoidlerinizi hareket esnasinda dinlendirmiş vede hareketleri
daha rahat yapmiş olursunuz. Kolunuzu hafif kivirarak hareketi daha da
rahat tamamlayabilirsiniz.
8. Hafif öne eğilerek, tek kolu yanınızdan
dumbbelle kaldırma hareketi:
(Yan Deltoidleri (medial) geliştirir. Her set'te 6 - 16 arasi tekrar
yapilmalidir.)
Hafif öne egiliyorsunuz. Bir elinizle yerden aşagi-yukari 55 cm yükseklikte
olan her hangi bir şeye tutunuyorsunuz. Bu sayede vücudunuzu 70 - 80
derecelik bir egimle tutmuş oluyorsunuz. Bu pozisyonda belinize biraz
agirlik binmiş oluyor. Fakat bu hiçde önemli bir agirlik degildir. Bu
hareketi en çok LARRY SCOTT ve BOYER COE yapmaktadirlar vede bu
hareketten fevkalade sonuç almişlardir. Kolunuz hafif kivrik, avuç içleriniz
yere bakiyor ve bu arada bacaklariniz birbirinden 40 - 60 cm ayrik olmali.
Tek kolunuzu 3 set 6 - 16 tekrar arasi, rahatlikla kaldirabileceginiz bir
kilo ile, yaninizdan havaya, yere paralel olana kadar kaldirip
indiriyorsunuz. Sonra ayni hareketi diger kolunuzla tekrar ediyorsunuz. Bu
harekette dikkat edilmesi gereken nokta, harekete agir kilo ile başlamamanizdir.
Ancak 3. set'te azami agirligi kullanmalisiniz ki hareket hem rahat olsun,
hemde etkisini göstersin.
9. Oturarak dumbbelleri havaya kaldırıp indirme
hareketi:
(Yan deltoidleri (medial) geliştirir. Her Set'te 8 - 14 arasi
tekrar yapilmalidir.)
Otorurken beliniz dik, iki dumbbeli omuz hizasinin biraz üzerinde
tutuyorsunuz ve her iki elinizdeki dumbbelleri, avuç içleriniz karşiniza
dönük olarak, kollariniz hafif kivrik, dumbbellerin başinizin üzerine
çikmasi şartiyla indirip kaldiriyorsunuz. Hareket esnasinda dik olmali,
öne veya arkaya egilmemelisiniz. Omuz çaliştirma hareketlerini sizlere
tarif ederken, dikkat ederseniz 3 set üzerinden muayyen tekrarlarin
asgari ve azamileri size verilmiştir. Agir veya hafif kilo kaldirmişsiniz
hiç farketmez. Vücutta birikmiş olan yaglar, ayni sürede erir. Onun için
hafif kiloyla başlayip daha agir kilolara çikilmalidir, çünkü sonunda
kaldirabildiginiz ve tekrarlari rahat yapabildiginiz ideal kilonuza (bar
agirligina) ulaşacaksiniz, ve bu kilodan hareket ederek daha fazla
agirlikla ugraşip vücudunuza en mükemmel şekli-formu vereceksiniz.
Bilinmesi gereken bir hususta şudur, Bir anda kendinizden mucizeler
beklemeyin. Hareketleri düzenli yapmaya devam edin. Unutmayin ki adaleler
aynidir. Onlari geliştirmek gerekir. Onlarin üzerindeki yag tabakasi vücudun
görünüşünü biraz daha degişik gösterir o kadar.
Asagi yukari her adale grubunu iyi-kötu saklayabilirsiniz, fakat
omuzlarinizi asla saklayamazsiniz. Bunun nedenide bu gurubun her yönden gözükebilmesi,
öncelikle ilk anda göze batabilmesidir. Hatta egilip kalkmalar dahi buna
dahildir. Diger bir nedende insani vücudu ile insan yapan ilk görüntü
omuzlarimizdir. Düzgün, muntazam omuz, diger adale gruplarininda ona göre
muazzam şekilde gelişmesini saglar.
Dinlenme şekli:
Vücudunuzun üst kısım çalışmalarını kendinize göre normal bir
dinlenme süreci içerisinde (30 saniye ile 3 dakika arası)
tamamlayabilirsiniz.
|