The Cross

 

Ambon Berdarah On-Line
News & Pictures About Ambon/Maluku Tragedy

 

 


 

 

 

Masariku Network


Masariku Network, 24 Maret 2007

Ale Infeksi Dapa Skot (AIDS)

Oleh: Siake Manue

When you stigmatize people with HIV, it becomes difficult for them to open up and go for care, while other people who may or may not be infected become too frightened to test. HIV becomes a dangerous secret (Straight Talk Vol.13 No.9 September 2006)

Adalah Upulatu bendar Ambon yang ada marah belakangan ini. Macang butu anging putar arus di tanjong setang, Upulatu tarewas di dalang arumbae. "Ale Infeksi Dapa Skot", bagitu Upulatu bataria sambil rabe mata par anana masnait. Apa soal???. Paitua Ucu Marinyo negri bisi-bisi par beta "jang basena kasana dolo. Upulatu ada gagartang punya, karna paitua pung ana masnait tajangke AIDS. Dua minggu lalu saorang su panggayo pulang ke "Rumah Bapa yang Senang". "Skarang ini Upulatu su parenta samua masnait musti pariksa dara. Kalo dapa tau ada yang tajangke lai, maka salamat pikol tikar bantal pulang sono jua, alias dapa barenti" ucap antua Ucu deng suara gometar.

Dengar Ucu pung hogor macang bagitu, slak beta gometar sampe bulu nyawa badiri. Bukan gometar tagal bayangkan Upulatu pung urat mara, tambus malintang di testa manyala. Beta gometar campor mamagigi karna titah parenta mongo-mongo itu kaluar dari saorang Upulatu, yang turut pikol hahalang sebagai Ketua Komite Penanggulangan Aids (KPA) bendar Ambon. Wate Momos di Mardika bilang "jang badonci sondor tau not". Artinya kalo Upu slaku pimpinan biduan KPA mau angka donci, lebe bae tarkira klat nyanyiang akang bae-bae dolo. Kalo mau tinggal haga deng tonel bagini, maka Yako Tjot di Pohong Pule akan bilang "nanala mulu babanting tarus, lalo kata-kata makang badang". Supaya kata seng makang badang, maka beta bermaksud badati pikiran sadiki-sadiki disini jua.

Pertama, Upulatu pung titah parenta macang bagitu, bisa kas'tunju bahwa Upu mangarti HIV AIDS dari perspektif moral sasaja. Pengidap HIV AIDS teropinikan sebagai kumpulan orang tajangke virus, karna baloleng takaruang di tampa-tampa tarbae, burung baringos (bukan flu burung lho) karna batetu takaruang, warmus diri deng narkoba lalu injeksi bua-bua tangang, serta sebab musabab lainnya yang biking orang negri bataria "Istobat!". Pengidap HIV AIDS seperti penderita kusta di oras awal agama-agama, yang dianggap kualat deng takanal Tuangala pung matakao. Beta kira sebagai Ketua KPA, Upu tau parsis bahwa penyebab HIV AIDS bukang cuma hal-hil moral bagitu. Tajangke virus yang biking keok itu, bisa lai karna tagores piso cukur bakas di tukang pameri rambut. Bisa jua karna tajangke dari alat skap muka di salon-salon yang seng steril (facial). Mungkin juga karna infeksi waktu sumbang darah deng jarong bakas. Laeng lai karna tajangke, waktu tolong pengidap HIV AIDS yang tatabrak oto, meski jare ada luka. Mangkali lai karna bini tajangke laki yang suka snup makanang busuk, atau anana tajangke karna lahir dari meme pengidap HIV AIDS. Pokoknya ada berbagai sebab laeng yang seng bisa dimaknai sebagai pelanggaran moral. Dalam skala yang lebe garos, HIV AIDS bisa jua tasangko dengan tabiat budaya yang seng sehat, diskriminasi deng kekerasan dalang rumah tangga, marginalisasi anak dan kelompok usia muda, serta berbagai aspek sosial, budaya, maupun ekonomi. Tantu beta barane alas lida angka sumpa, bahwa Upulatu tau parsis samua itu. Beta cuma rai-rai, mangkali Upu abis makang papeda mandidi, kong tampias kata sondor kontrol.

Kadua, titah parenta Upulatu yang disertai ancaman, seng akan cibaku kesadaran masyarakat untuk memberikan perlindungan sosial, sebagai salah satu prasyarat utama yang menjadi hak dasar pengidap HIV AIDS. Deng ancaman macang bagitu, bukang saja anana masnait, tetapi juga masyarakat umum akan bajalang toro par pi di Upu dong pung klinik tinggal tampa (static clinic). Hal serupa akan terjadi par Upu dong pung klinik baloleng (mobile clinic), yang akan tadudu jadi peti kelder, karna orang negri seng barane sandar. Beta pung maksud bahwa apa yang Upu musti biking, bukang cuma kampanye bahaya HIV AIDS, tetapi juga kampanye perlindungan masyarakat terhadap pengidap HIV AIDS. Masyarakat pung fikiran musti dibiking trang, bahwa mengucilkan pengidap HIV AIDS bukang cuma berbahaya bagi ketahanan diri pengidap virus itu, tetapi juga sama berbahayanya bagi masyarakat. Jang paskali kasi tunju sikap seng meku deng dong, atau bajalang buang muka tingkai blagu, atau juga putar mulu la tunju panta par dong. Penerimaan dan perlindungan sosial yang baik, ditamba pengobatan yang kontinue, serta ceke makanang bergizi tinggi seng stop, memungkinkan pengidap HIV AIDS pung tali nafas bisa panjaaang paskali (kalo Upu seng parcaya pi tanya Magic Johnson yang jago barmaeng bola topu-topu lempar kranjang/basket). Selain itu masyarakat luas bisa blajar langsung dari pengidap HIV AIDS par ator pola hidup sehat secara sosial. Tegasnya, pengidap HIV AIDS jua pung hak yang sama deng masyarakat laeng. Seng sorang lai bole paksa dong atau warga masyarakat laeng par pariksa darah, sondor ada persetujuan sukarela yang diteken di kartas sapanggal. Semakin tindis dong dalang masyarakat, semakin kasi pupuk par virus merajalela.

Taong 1989 Phily Bongoley Lutaya menjadi orang Uganda pertama, yang barane tabaos dirinya sebagai penderita HIV di tengah masyarakat. Waktu itu amper samua orang murka deng munta par dia. Dong fikir kalo dia manipulasi kondisi sakitnya par care kepeng. Ternyata oras skarang ini dia dikenang dan dihormati, sebagai pengidap virus yang barane pasang dada untuk mencerahkan masyarakat luas tentang HIV AIDS. Konci rekeng beta mau kasi inga kalo Upu pung posisi selaku komandan biduan KPA di Bendar Ambon, musti dipake maksimal par biking pengidap HIV AIDS merasa nyaman dan aman tinggal di tenga-tenga masyarakat. Sebaliknya juga masyarakat musti merasa tentram untuk melindungi mereka. Jang paskali terulang lai kajadiang di Lateri. Slak hongi pengidap AIDS lego jangkar, orang sakampong lego muka. Amper-amper lai seng saorang meku par datang hela sabua, kalo anana LPPM seng hotu kasana par kasi penerangan.

Katiga, tentang KPA di Bendar Ambon, beta kira akang su taru batu alasan sebelum konci taong kamareng. Kong sampe oras skarang ini beta balong lia dong pawela lai. Mana akang klinik tinggal tampa deng klinik baloleng yang bilang-bilang akang tuh?. Beta memang su dengar carita tali hulaleng banya paskali tentang akang Upu. Mulai dari Project Manager deng staff yang karja sondor gaji, oto par sosialisasi yang seng jadi beli, rencana program yang cuma par sa'taong, pelatihan yang baru sebatas Infeksi Menular Seksual (IMS), dan balong biking pelatihan AIDS, serta banya hal laeng, yang kalo batul jadi bagitu, maka ua Dika di Seilale akan tarewas "mi sorang cuma hogor saja!". Supaya seng tinggal jadi hogor, maka Upu su musti cikar kinerja kelompok biduan KPA Bendar Ambon yang Upu pimpin. Ada banya paskali model program par bendar-bendar migran macang Ambon spanggal nih Upu. Ada talamburang instrumen deng perkakas karja yang bisa katong baku tolong, iko Upu pung kekuatan. Mulai dari model-model luar negri semisal "Decentralized systems of social protection". "Community-based coping mechanisms", "Mental Health HIV Service Collaborative" (dan satambong lainnya lagi), sampe deng model dalang negri semisal, "Papalele Mulu Nanaku HIV", "Badati Paduli Bacubi Empati", atau yang laste dong kastunju kamareng di badang-badang straat dalang bendar Ambon "Laipose Valentine Bameku HIV AIDS". Maar su pasti seng akan pernah ada program atau instrumen yang bernama "Ale Infeksi Dapa Skot". Kalopun Upu mau bapaksa par kas'bajalang program mongo-mongo tuh, maka beta yakin KPA skang baruba arti jadi "Komite Pilang Anana".

Laste, beta harap Upulatu seng skrek bamara tacigi-tacigi macang bagitu lai. Maski beta tau itu karna Upu mau bajaga anana masnait pung kahidopan, supaya jang tacolo ka bacolo takaruang hadat. Kalopun memang Upu mau tinggal tahang deng ton macang bagitu, beta cuma mau kas'inga satu peribahasa. Ence Kauw yang pung toko di hook istamplas Saparua bilang bagini.

Kalo ale mara, rekeng satu sampe sapulu kong bicara. Kalo ale mara paskali, rekeng satu sampe saratus kong istori. (akang pung cilaka, kalo ternyata Upu seng tau rekeng. Ha...ha...hae.. hura).

MASARIKU NETWORK
 


Copyright © 1999-2002 - Ambon Berdarah On-Line * http://www.go.to/ambon
HTML page is designed by
Alifuru67 * http://www.oocities.org/rumah3poka
Send your comments to alifuru67@yahoogroups.com
This web site is maintained by the Real Ambonese - 1364283024 & 1367286044