ทิศ ๖ หน้าที่เพื่ออยู่ร่วมกันด้วยดี


       ในการอยู่ในสังคมนั้นยังมีบุคคลประเภทต่างๆ อยู่รอบตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นข้างหน้า ข้างหลัง ข้างซ้าย ข้างขวา เปรียบเหมือนทิศต่างๆ ที่จะต้องรู้และประพฤติตัวให้ถูกต้องและเหมาะสมกับบุคคลประเภทนั้นๆ ซึ่งเป็นหน้าที่ของมนุษย์เพื่อการอยู่ร่วมกันด้วยดี มีลักษณะถ้อยทีถ้อยอาศัยกันและกัน ต่างก็มีกตัญญูกตเวทิตธรรมต่อกนและกัน อันจะช่วยให้สังคมเกิดการประสานร่วมมือสามัคคีกัน เป็นปึกแผ่นแน่นหนามีความเจริญรุ่งเรืองวัฒนาและสันติสุข นั่นคือ ทุกคนต้องรู้จักทิศต่างๆ ทั้ง ๖ รวมทั้งร็หน้าที่ของตนที่จะพึงปฏิบัติต่อทิศนั้นๆ แล้วปฏิบัติด้วยความจริงใจและจริงจัง กล่าวคือ

ทิศเบื้องหน้า : ได้แก่ บิดามารดา

บุตรพึงปฏิบัติต่อท่าน ดังนี้
  ๑.ท่านได้เลี้ยงเรามาแล้วเลี้ยงท่านตอบ
  ๒.ช่วยกิจของท่าน
  ๓.ดำรงวงศ์ตระกูล
  ๔.ประพฤติตนให้เป็นผู้สมควรรับทรัพย์มรดก
  ๕. เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน

 

บิดามารดา ย่อมอนุเคราะห์ตอบบุตร ดังนี้
  ๑. ห้ามมิให้ทำความชั่ว
  ๒.ให้ตั้งอยู่ในความดี
  ๓.ให้ศึกษาศิลปวิทยา
  ๔.หาภรรยาสามีที่สมควรให้
  ๕.มอบทรัพย์ให้ในสมัย

 

ทิศเบื้องขวา : ครู อาจารย์

ศิษย์พึงปฏิบัติต่อท่าน ดังนี้
    ๑.ด้วยลุกขึ้นยืนรับ
    ๒.ด้วยเข้าไปยืนคอยรับใช้
    ๓.ด้วยเชื่อฟัง
    ๔.ด้วยอุปัฏฐาก
    ๕.ด้วยเรียนศิลปวิทยาโดยเคารพ

 

ครู อาจารย์ย่อมอนุเคราะห์ศิษย์ตอบ ดังนี้
    ๑. แนะนำดี
    ๒.ให้เรียนดี
    ๓.บอกศิลปให้สิ้นเชิง
    ๔.ยกย่องให้ปรากฏในหมู่เพื่อนฝูง
    ๕.ทำความป้องกันทิศทั้งหลาย
    จะไปทิศทางไหนก็ไม่อดอยาก

ทิศเบื้องหลัง : บุตรภรรยา

สามีพึงปฏิบัติต่อภรรยาดังนี้
     ๑.ด้วยการยกย่องนับถือว่าเป็นภรรยา
     ๒.ด้วยไม่ดูหมิ่น
     ๓.ด้วยไม่ประพฤตินอกใจ
     ๔.ด้วยมอบความเป็นใหญ่ในบ้านให้
     ๕.ด้วยให้เครื่องแต่งตัว
ภรรยาย่อมอนุเคราะห์ตอบสามี ดังนี้
    ๑.จัดการงานดี
    ๒.สงเคราะห์คนข้างเคียงของสามี
    ๓.ไม่ประพฤตินอกใจสามี
    ๔.รักษาทรัพย์ที่สามีหามาได้ไว้
    ๕.ขยันไม่เกียจคร้านกิจการทั้งปวง

ทิศเบื้องซ้าย : มิตรสหาย

มิตรพึงปฏิบัติต่อมิตร ดังนี้
  ๑.ด้วยให้ปันสิ่งของ
  ๒.ด้วยเจรจาถ้อยคำไพเราะ
  ๓.ด้วยประพฤติประโยชน์
  ๔.ด้วยความเป็นผู้มีตนเสมอ (เสมอต้นเสมอปลาย)
  ๕.ด้วยไม่แกล้งกล่าวให้คลาดจากความเป็นจริง

 

มิตรย่อมอนุเคราะห์มิตรตอบ ดังนี้
   ๑.รักษามิตรผู้ประมาทแล้ว
   ๒.รักษาทรัพย์ของมิตรผู้ประมาทแล้ว
   ๓.เมื่อมีภัยเอาเป็นที่พึ่งพำนักได้
   ๔.ไม่ละทิ้งในยามวิบัติ (ยามฉิบหาย)
   ๕.นับถือตลอดวงศ์ของมิตร

 

ทิศเบื้องต่ำ : บ่าว/ลูกจ้าง

นายพึงปฏิบัติต่อบ่าว/ลูกจ้างดังนี้
    ๑.ด้วยจัดการงานให้ทำตามสมควรแก่กำลัง
    ๒.ด้วยให้อาหารและรางวัล
    ๓.ด้วยรักษาพยาบาลในเวลาเจ็บไข้
    ๔.ด้วยแจกของมีรสแปลกๆดีๆให้กิน
    ๕.ด้วยปล่อยให้สมัย(ให้สนุกรื่นเริงเป็นครั้ง
    เป็นคราวตามสมควรแก่โอกาส

 

บ่าว/ลูกจ้างย่อมอนุเคราะห์ตอบนาย ดังนี้
    ๑.ลุกขึ้นทำงานก่อนนาย
    ๒.เลิกการงานหลังนาย
    ๓.ถือเอาแต่ของที่นายให้
    ๔.ทำการงานให้ดีขึ้น
    ๕.นำคุณของนายไปสรรเสริญในที่ต่างๆ

 

ทิศเบื้องบน: สมณพราหมณ์

เราพึงปฏิบัติต่อท่าน ดังนี้
๑.ด้วยกายกรรม คือ ทำอะไรๆประกอบด้วยเมตตา
๒.ด้วยวจีกรรม คือ ทำอะไรๆประกอบด้วยเมตตา
๓.ด้วยมโนกรรม คือทำอะไร ๆ ประกอบด้วยเมตตา
๔.ด้วยเป็ฯผู้ไม่ปิดบังเขา คือ มิได้ห้ามไม่ให้เข้า
 บ้านเรือน
๕.ด้วยให้อามิสทาน (สิ่งของ)

 

สมณพราหมณ์ ย่อมอนุเคราะห์ตอบ ดังนี้
๑.ห้ามมิให้กระทำชั่ว
๒.ให้ตั้งอยู่ในความดี
๓.อนุเคราะห์ด้วยน้ำใจอันงาม
๔.ให้ได้ฟังในสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง
๕.ทำสิ่งที่เคยฟังแล้วให้แจ่มแจ้ง
๖.บอกทางสวรรค์ให้

 


>>

<<

!!