Pumanhik si Ibarra patungo sa kanyang silid, na nasa tabi ng ilog, pabagsak na umupo sa isang silya,
nakatingin sa walang katapusang kalawakan, na nasa kanyang harapan, sa bukas na
bintana.
Ang bahay sa tapat, na nasa kabilang panig ng ilog, ay labis na
naliliwanagan. Umaabot hanggang sa kaniyang
kinaroroonan silid, ang masasayang musika na mula sa mga panugtog na
kuwerdas. Kung hindi nagwawalang bahala ang
isipan ng binata, at naging mapag-usisa nang kaunti, at tinanaw
Nakita sana ni Ibarra
ang isang napakaganda at balingkinitang binibini, nadadamitan nang magandang kasuotan ng
mga anak sa Pilipinas, sa gitna ng isang bilog na binubuo ng iba’t ibang lahi
ng taong nagkukukumpas at di mapakali:[3]
doon ay may Insik, Kastila, Pilipino, militar, kura, matatandang babae,
kabinataan, atbp. Si Padre Damaso ay nasa tabi
ng dilag na iyon. Si Padre
Damaso ay nakangiting parang isang taong pinagpala;[4]
pati na si
Pray Sibyla, ay nakikipag-usap sa binibini,[5]
at inaayos ni Donya Victorina sa malagong buhok ng dalaga ang isang tuhog ng
kumikinang na perlas at brilyante. Ang dalaga ay maputi, marahil ay
napakaputi; ang mga mata niyang palaging nakatungo ay nagpapakita ng isang
malinis na kaluluwa kapag itinataas, at kapag siya ay
ngumingiti ay makikita ang kanyang mapuputi at maliliit na ngipin, ay
masasabing ang rosas ay isang halaman lamang at ang garing ay pangil lamang ng
elepante. Sa pagitan ng manipis na pinyang
hinabi, at sa paligid ng kanyang maputi at makintab na leeg ay nagkukurapan,
ayon sa kasabihan ng mga Tagalog, ang masasayang mata ng isang collar na
brilyante. Iisang tao lamang ang parang hindi naaakit ng kanyang
kagandahan; ito ay isang batang Pransiskanong
payat, mukhang maysakit, putlain, na nakamasid lamang na walang kakilos-kilos,
buhat sa malayo, at halos hindi humihinga.[6]
MAY KARUGTONG
AT MARAMING INPORMASYON
ANG INYONG MABABASA SA
CD ROM NA JOSE RIZAL
CODE
[1] Diwata na
nakalutang sa hangin - katawagan din sa isang balingkinitan at magandang babae.
[2] “sumisibol
sa kaniyang harapan ang mga bulaklak, ginigising ang tugtugin,
at koro ng mga diablo” Ang ganda naman ng pagkakasalansan ni Rizal ng hanay ng
mga salita. Kung hindi
mo naiintindihan, intindihin mo, dahilan sa maraming mga ganitong hanay
ng salita si Rizal sa iba’t ibang kabanata ng Noli Me Tangere. .
[3] Sa kabanatang ito unang
ipinakilala si Maria Clara.
[4] Higit ang pagmamalaki si Pray Damaso sa kagandahan ng inaanak na si Maria Clara.
[5] Mukhang si Pray Sybila ay isa sa
mga nagising sa sumisibol na mga bulaklak sa harapan ni Maria Clara.
[6] Ipinakita sa unang
pagkakataon si Padre Salvi. Sa bahaging ito ng kuwento
nakita ni Padre Sa----------------------------- ng
kagandahan ni Maria Clara, ngunit mapapansin na siya nakamasid lamang sa malayo
at walang kibo. Bakit nakamasid lamang at walang kibo, una ito ay dahilan sa biglang pagdating ng paghanga sa kaniyang puso sa
kagandahan ng dalaga, at ikalawa ay dahilan sa mayroon siyang nalalamang lihim
ukol sa tunay na sanhi ng pagiging tao ng dalaga.
Maging ang paggamit ni Rizal ng
pangalan ng kontra-bida sa kaniyang nobela ay isang makaling kabalintunaan
“Salvi” na mas malapit sa salitang salve
o kaligtasan. O isang pagpapaikli lamang ng salitang salvaje. Sa mga nakabasa ng akda ni Eugene Sue na and Le Juif errant o The
Wandering Jews – ang katulad ni Padre Salvi ay ang tauhan ni Sue na si
Padre Rodin.
Ang pagkakaulit ng kasaysayan sa kasalukuyan sa
pangalan ni Padre Salvi at katulad ngayon sa mga biktima ng salvage na ang tunay na kahulugan ay
iligtas ngunit sa ating pakahulugan ay pinatay ng walang laban at may bakas ng
di makataong kaparusahan dahilan dito ay masasabing ang tunay na pinagmulan ng
kahulugan ay ang salitang sinalbahe –
sinalvage.