วิธีการทำจิตให้หลุดพ้นแบบปัญญาวิมุติ
การทำจิตให้หลุดพ้นแบบปัญญาวิมุติ ก็คือการเจริญวิปัสสนาโดยไม่อาศัยสมถะ คือความสงบใจ อาศัยแต่ปัญญาเท่านั้น คือ ใช้สมาธิเพียงแค่ให้เกิดปัญญา แต่ไม่ใช่ความสงบใจชนิดเข้าฌานสมาบัติ ๘ เพราะวิปัสสนานั้นกำหนดทุกข์ใช้ปัญญาพิจารณาให้เห็นว่าความทุกข์ไม่เที่ยง ไม่เป็นตัวตน เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ผู้ปฏิบัติจะต้องมีอาตาปี ความเพียรเผากิเลส สติมา มีสติสัมปชาโน มีความรู้สึกตัวทั่วพร้อม คือให้ผู้ปฏิบัติตั้งสติ อุกเบกขากำหนดจิต ดูรูปยืน เดิน นั่ง นอน ทำความรู้สึก ให้แล่นไปตลอดกาย ตั้งแต่ศีรษะจรดพื้น คือ บริเวณที่ร่างกายกระทบกับพื้น เช่น การยืน การเดิน ก็ให้กำหนด ตั้งแต่ศีรษะจรดเท้าที่กระทบพื้น การนั่ง การนอน ก็ให้ตั้งสติ กำหนดความรู้สึกตลอดกายถึงที่สัมผัสพื้น ทำความรู้สึกตัวมีสติอุเบกขา กำหนดจิตอยู่บริเวณผัสสะ
เมื่อกำหนดนานเข้า ก็จะเห็นทุกข์เกิดขึ้นรึงรัดกาย
ความร้อนก็จะเกิดขึ้นที่ผัสสะที่เรากำหนด เหมือนกับเราเอาไม้ไผ่ ๒ อันสีกันนาน ๆ ก็จะเกิดไฟ การกำหนดจิตกับผัสสะก็เช่นเดียวกัน เมื่อกำหนดจิตนาน ๆ ไฟอริยญาณก็จะเกิดขึ้น เผาผลาญกิเลสภายในกาย เมื่อญาณความร้อนเกิดขึ้น ให้ผู้ปฏิบัติตั้งสติ กำหนดจิตปล่อยอุเบกขา ไปตลอดกาย ญาณความร้อน ก็จะแทงทะลุกาย ปัญญาก็แจ้ง ทำให้เห็นเกิดดับความสิ้นเสื่อมของกายและเวทนา คือ ความทุกข์
ที่เกิดขึ้นสิ้นไป เสื่อมไป ภายในกาย ทะลุเข้าไปถึงกระดูก ความทุกข์ กายหยาบ และกิเลสที่อยู่ในกายก็จะถูกญาณปัญญาทำลายจนหมดสิ้น จิตก็จะแล่นออกจากสังขารธรรม เข้าสู่นิพพาน หลุดพ้นจากทุกข์ทั้งปวง
 | หมายเหตุ การหลุดพ้นแบบปัญญาวิมุตินั้น ผู้ปฏิบัติต้องเป็นผู้มีปัญญาและความเพียร ความอดทนอย่างมากจึงจะสำเร็จ ดังนั้นถ้าหากผู้ปฏิบัติไม่แน่ใจว่าจะมีปัญญา มีความอดทน ทำความเพียรเผากิเลสให้จิตหลุดพ้นได้ ก็ควรเจริญสมถะก่อนจึงเจริญวิปัสสนา คือทำความสงบใจ เข้าฌานสมาบัติได้แล้วจึงยกจิตขึ้นพิจารกาย เวทนา จิต ธรรม ภายหลัง จนจิตหลุดพ้นเป็นเจโตวิมุติ |
http://www.oocities.org/samadhinet