ปัญหาการฝึกสมาธิ

ปัญหาการฝึกสมาธิ คำถามที่ถามกันมากสำหรับผู้เริ่มต้น

สมาธิคืออะไร ?

สมาธิคือ การตั้งใจมั่น เช่น มั่นต่อการยืน เดิน นั่ง นอน รับประทาน ดื่ม พูด คิด ทำงาน เมื่อทำด้วยความตั้งใจตลอดเวลา ก็เรียกว่ามีสมาธิแล้ว การที่เราเรียกว่า "ทำสมาธิ" นั้น เรามักจะหมายถึงนั่งขัดสมาท บำเพ็ญสมาธิจิตเพื่อให้เกิดสมาธิ สติ ปัญญา

การทำสมาธิหรือเรียกอีกอย่างว่าทำกรรมฐานแบ่งเป็น สมถะและวิปัสสนา

สมถะต่างกับวิปัสสนาอย่างไร ?

	สมถะ เป็นการทำสมาธิจน เกิดความสงบ วิปัสสนา เป็นความรู้แจ้งเห็นจริง สงบกิเลส
	จะทำวิปัสสนาได้ต้องทำสมาธิผ่านขั้นสมถะ เข้าสู่ฌาณ จากฌาณเข้าสู่วิปัสสนา

ฌาณคืออะไร ?

ฌาณ คือ การเพ่งอยู่ จิตเป็นสมาธิหยุดนิ่ง เกิดความสุขขึ้น

ญาณคืออะไร

ญาณ คือ ความรู้ที่เกิดจากการทำสมาธิ

ทำสมาธิบริกรรมแบบไหนดีกว่ากัน "พุทโธ" "สัมมา อรหัง" " ยุบหนอ พองหนอ" "โอม"..... ?

การบริกรรม เพื่อกรองความคิดและอารมณ์ เมื่อจิตสงบแล้วไม่ต้องบริกรรมอีก ดังนั้นจะใช้คำอะไรก็ได้
                                  การบริกรรม          ทำให้จิตเป็นหนึ่ง
                                 จิตเป็นหนึ่ง            ทำให้เกิดความสงบ
                                  ความสงบ             ทำให้จิตมีพลัง
                                  จิตมีพลัง               ทำให้มีสติระลึกรู้
                                  มีสติระลึกรู้            ทำให้เกิดสติปัญญา
                                  มีสติปัญญา            ทำให้รู้ทันอารมณ์
                                  การรู้ทันอารมณ์      ทำให้จิตเป็นกลางได้
                                                                       (หลวงพ่อวิริยังค์)

การฝึกสมาธิต้องการองค์ประกอบอะไรจึงจะทำให้ได้ผลอย่างรวดเร็ว ?

โดยทั่วไปแล้วการฝึกสมาธิให้ได้ผลเร็วดี ต้องมีองค์ประกอบ ๔ ประการ เรียกสัปปายะ ๔ คือ
         ๑. อาหารดี ต้องสดสะอาด ไม่มากเกินไป ไม่น้อยเกินไป
         ๒. อากาศดี ต้องบริสุทธ์ ปราศจากมลพิษ
         ๓. สถานที่เหมาะสม ต้องเรียบร้อย ปราศจากอันตราย บุคคลหรือสัตว์รบกวน
         ๔. ครูอาจารย์ ดีที่รู้จริง ให้คำแนะนำ เพื่อให้การฝึกไปในทางสัมมาสมาธิ มิใช่มิจฉาสมาธิ

ทำสมาธิทีไรนั่งไม่ทนปวดเมื่อย ชา แก้ไขอย่างไร ?

เป็นธรรมดาของผู้ทำความเพียร ที่จะมีเวทนาเกิดขึ้นก่อนที่จะครบเวลาที่ตั้งใจไว้ แก้ไขโดย
๑. อดทน โดยหาอุบายให้ตนเอง เช่น ทนเจ็บกายตอนนี้ ดีกว่าผิดสัจจะและทุกข์ใจภายหลัง (เมื่อหมดเวลาเปลี่ยนท่าปุ๊บก็หายปั๊ป ถ้าเปลี่ยนท่าหรือเลิกทำตอนนี้ ก็ผิดสัจจะที่ตั้งใจไว้ และเป็นปกติของการทำสมาธิที่ต้องทวนกระแสโลกจึงสำเร็จ........อดทนไว้ ๆ ๆ ...)
๒. หลบเวทนา เมื่อสู้ไม่ไหวจริง ๆ ให้เอาจิตไปไว้ที่อื่น เช่น เอาจิตไปไว้ที่บริเวณท้ายทอย ซึ่งเป็นจุดหลบเวทนา

เมื่อทำสมาธิบางครั้ง รู้สึกว่าจะไม่หายใจ เพราะอะไร ?

เป็นปรกติของการทำสมาธิ คือ เมื่อบริกรรมไปสักพัก จิตจะสงบลง ลมหายใจก็ละเอียดขึ้นจนเหมือน หายไป บางครั้งตัวตนก็ไม่ปรากฎ เพราะจิตเข้าสู่ความละเอียดของสมาธิ ให้ผู้ฝึกไม่ต้องตกใจ

ทำไมเวลานั่งสมาธิ จิตถอนก่อนเวลา แล้วรวมลงอีกก็ยาก

เพราะขาดความชำนาญ (วสี ) เวลาจิตรวมก็ไม่มีสติ เวลาออกก็ไม่มีสติ ต้องทำสมาธิให้มากขึ้น