|
ana sayfa : araştırma : uzaktan web tasarımı : uzaktan web tasarımı [ 1 / 5 ] |
|
| GERİ | |
UZAKTAN
WEB TASARIMI
World
Wide Web
World wide web, özellikle kullanım ve doküman
değiş tokuş kolaylığı düşünülerek tasarlanmış sürekli gelişen
bilgi sistemidir. 1989’ların başlarında, CERN (European Laboratory for
Particular Physics)’de çalışan Tim Berners-Lee, tüm dünyadaki bilim
adamlarının birlikte çalışmasını sağlayabilmek için dünya çapında
hipermetin tabanlı bir bilgi sistemini önerdi. World Wide Web projesi yavaş
fakat şaşırtıcı bir şekilde ilerledi ve yaklaşık sene sonlarına doğru
parçalar yerlerine oturmaya başladı. 1990 sonbaharında ilk salt-metin
inceleyiciler geliştirildi ve CERN’deki bilim adamları, CERN’de
hipermetin dosyalarına ve diğer bilgilere erişimi sağladılar. Bununla
birlikte hipermetin dokümanların yapısının ve bu dokümanların
uzaktaki merkezlere aktarım yolunun tam anlamıyla tanımlanması
gerekiyordu. Tim Berners-Lee’nin önerisi temel alınarak hipermetin dokümanlarının
yapısı Hyper Text Markup Language (HTML-Hiper Metin Anlamdırma Dili)
olarak isimlendirilen bir dille tanımlandı. HTML, zaten kullanılmakta
olan Standart Generalized Markup Language (SGML-Standart Genelleştirilmiş
Anlamlandırma Dili) isimli dilin bir alt kümesi temel alınarak hazırlanmıştı.
HTML dokümanlarını uzaktaki merkezlere aktarabilmek için yeni bir
protokol geliştirildi. Bu protokole Hyper Text Transfer Protocol (http-Hiper
Metin Aktarım Protokolü) ismi verildi. http, bir dokümandan diğerine geçme
ve doküman içinde indeksleme yapma olanaklarını sunmaktadır.
Hipermetnin gücü basitliğinden ve saydamlığından ileri gelmektedir.
Kullanıcılar bir düğmeye dokunarak tüm ağ kaynakları arasında
gezinebilirler. Hipermetin dokümanlar, doküman içinde bulunan anahtar sözcüklerdeki
geçiş anahtarları veya popüler alanlarla bağlanmıştır. Bu popüler
alanlar tıklanabilir öğeler veya indeksli haritaların parçaları
olabilirler. Hipermetin sayesinde yeni bir sözcük veya fikir sunulduğunda
yeni konu hakkında tam bir bilginin bulunduğu başka bir dokümana
atlanabilir. Okuyucular, bağlantıları, karartılmış anahtar sözcükler
veya grafik görüntüler şeklinde görürler. Karartılmış anahtar sözcükleri
veya görüntüleri seçerek başka doküman veya kaynaklara geçebilirler.
1991’in sonlarında, tüm dünyadaki
konferansçılar hipermetnin vaat ettiğinden ve rahatlığından haberdar
olmaya başladılar. 1993’ün başlarında dünyada sadece 50 Web merkezi
vardı. Sonra harika bir şey oldu. NCSA (National Center for Supercomputing
Applications)’da Web’in grafik yeteneklerinden faydalanabilmesine imkan
tanıyan bir inceleyici geliştirildi. NCSA, inceleyiciye Mosaic adını
verdi. Belirli bir süre boyunca Web ve Mosaic eş anlamlı olarak düşünüldü.
Web’e olan ilgi artmaya başladı; önceleri sadece merak kırıntılarıyken
bir ilgi tufanına dönüştü. Geriye dönüp baktığımızda Web’i;
sanki bir gün içinde hayatımıza girmiş gib görürüz. Bugün Web, İnternet’in
en yeni ve en hızlı gelişen kısmı ve Mosaic düzinelerce inceleyiciden
sadece biri. Genel olarak http işlemleri kullanıcılara açıktır.
Bir sunucudan bilgi isteği sürecini başlatmak için kullanıcının tüm
yapması gereken bir hipermetin referansını etkinleştirmektir. Kullanıcının
inceleyicisi (Browser), hipermetin aktarım komutlarının yorumlanması ve
iletişim istekleri işlemlerini üstlenir. İstekleri işleyen alıcı
taraftaki mekanizma ise Hyper Text Trafnsfer Protocol Daemon (HTTPD) adı
verilen bir programdır. Daemon, istekleri işleyen bir programın
UNIX’teki adıdır. HTTPD Daemon’ı, Web’e bağlantınızın merkezini
oluşturan Web sunucusunda bulunur. Web’in gelişimini destekleyen şirketlerin
sahipleri, Web’in grafik ve çoklu ortak yeteneklerinin çok azını
kullanan yayımlar oluşturarak işe başladılar. Bu birkaç sene içinde
her şey tamamen değişti ve bugün,
Web yayımları Web’in grafik, etkileşimli ve çoklu ortam özelliklerinin
çoğunu kullanıyorlar. Sürekli olarak Web yayımcılığı için yeni yöntemler
tanımlanıyor. HTML yayımcılığındaki son gelişmelerden
biri HTML 3.0’ın özellikleridir. HTML 3.0’ı sayesinde Web yayımcıları
HTML’in basit ve kullanımı kolay özellikleri ile dokümanlarının
genel görünümü için ileri derecede kontrol yapabilme olanağına kavuştular.
HTML 3.0; tabloları, matematik denklemlerini, manşetleri ve daha da fazlasını
desteklemektedir. Halen, Web, sadece HTML ile tanınmamaktadır.
Web yayımcılarının çoğu HTML’in dayandığı temel dile dönmektedir.
SGML’ karışık olmasına rağmen, HTML’e oranla dokümanın yapısı
üzerinde daha fazla kontrol imkanı sunan ileri bir dildir. Ayrıca SGML,
Adobe Acrobat ve CorelVENTURE gibi halka üretim sisteminin kullandığı
pek çok sayfa tanımlama dilinin temelidir. Server
(Sunucu), Clıent (İstemci) Ve Url
Sunucu, gelen isteklere uygun yollarla yanıt
veren bilgisayar demektir. Yapılan hizmetin türüne göre sunucunun adı
da değişir. İnternet ortamında Web sayfalarına gelen istekleri değerlendiren
ve yanıtlayan sunucuya Web Sunucu (Web Server) adı verilmektedir. İstemci
(Client) Sunucudan isteklerde bulunan bilgisayar verilen isimdir. Bir
istemcinin bir sunucudan bir dosya almak için bilmesi gereken üç şey
vardır. İstemci; sunucunun adresini, dosyanın sunucu üstünde nerede
bulunduğunu ve dosyaya erişmek ve dosyayı almak için hangi protokolü
kullanacağını bilmelidir. Bu bilgi Tektip Kaynak Belirleyici (Uniform
Resource Locator) yani URL olarak isimlendirilmektedir. URL’ler Internet
üstünde geçerli olan herhangi bir protokolü kullanarak dosyaları bulmak
ve almak için kullanılabilir.
|