Door Willem van Zeeland / fotografie Hester Doove
leestijd 10'03"

Houd ver van mij: de gore luizen, het middenstandsvulgus, familieleden, het bemoeizuchtige tuig, de Telegraaf en de Tros, lasteraars, onmachtigen, mislukkelingen, de krankzinnigen van het onaantastbare gelijk, - al dit gespuis dat mij met beitels en schaven achtervolgt om mij, die zo kolossaal ben, te verkleinen tot zijn eigen engte. Laat mij met rust, neem mij mijn liefde niet af, achtervolg mij niet. Ik bijt, ik ben niet vriendelijk meer.
JEROEN BROUWERS - De Laatse Deur ('83)

'DIT IS VAN JEROEN BROUWERS EN HET KOMT UIT HET VERZONKENE. DE LAATSE DEUR? In Het Verzonkene staat een passage die bijna precies hetzelfde is. Jeroen Brouwers ontwikkelde in die tijd een thematiek van de aggressieve verongelijktheid. Hij had het idee dat hij zijn prachtige boeken voor de zwijnen moest gooien. ik ben vooral door hem beïnvloed vanwege zijn fabuleuze stijl. Dit is top. Dit soort teksten heeft me echt gevormd, vooral het idee dat je als schrijver een romantische kunstenaar bent, tegen de meute in. Dat is de kracht die het schrijven altijd heeft. Hoe rottig de wereld ook is, je hebt altijd je pen om wraak te nemen. Brouwers woont nu ergens in een hutje op de hei, daarvoor in België. Hij heeft altijd op afstand van de mensen gewoond om zich terug te trekken op zijn landgoed en te schrijven.'

Hoe komt het toch dat jij zo'n Brouwers-fan bent? Dat zware en pathetische karakter vind ik in jouw werk helemaal niet terug.

'Toen ik als negentienjarige begon met lezen en schrijven, ontdekte ik een enorme hoeveelheid slapjanussen en minkukels. Brouwers is dan een heel krachtige schrijver en volgens mij houd je als puber altijd heel erg van pathetiek. Ik krijg vaak te horen dat ik schrijf voor jongeren, maar volgens mij is juist iemand als jeroen Brouwers een schrijver die jongeren aan moet spreken. Brouwers is iemand die uitlegt hoe de wereld in elkaar zit. Ik, wij met ons kleine groepje, tegen de rest van de wereld. Dat is een heel erg puberaal gevoel. Als er iets is wat pubers willen, dan is het zich anders voelen dan anderen en het leed van de wereld op hun schouders nemen. Ik heb heel erg achter zij ideeën aangelopen. Zijn gedachte was: een schrijver is 24 uur per dag met literatuur bezig, alles wat hij meemaakt, staat in het teken van literatuur. je moet je ver houden van, wat hier ook staat, de gore luizen, het middenstandersvulgus, je familieleden. Je moet je afsluiten van de buitenwereld en je moet schrijven, schrijven, schrijven. Je moet niet aan onzin meedoen.
'Toen ik als 24-jarige Jeroen Brouwers tegenkwam, bleek hij helemaal niet te leven volgens de waarden die hij in zijn boeken predikte. Hij zei ook: Het zijn maar boeken. toen had ik voor mezelf al de beslissing genomen dat het niet alleen maar ernst was en pathetiek en dat je je best met onzin mag bezighouden. Als je maar goeie boeken schrijft. Ik kwam er ook achter dat ik schrijven helemaal niet zo'n strijd vond als Brouwers altijd beweerde. ik vond schrijven geen gevecht tegen de wereld, ik vond schrijven heerlijk. ik heb me los moeten maken van deze gedachte, wat niet wegneemt dat ik hem als stilist nog steeds een van de grootsten vind. Ik voel me nog steeds een Brouweriaanse schrijver. Ik heb ooit vadermoord gepleegd, maar een vadermoord is wel een eerbetoon. Ik herlees zijn werk nog steeds.'

Angst is het vruchtwater waarin ik ondergedompeld ben. Ik ben met niemand solidair. ik ben alleen mijn eigen bondgenoot en niet eens door dik en dun. Alles wat bij mij voor morele verontwaardiging gehouden zou kunnen worden, is alleen maar afschuw, angst en agressie. Trouwens, morele verontwaardiging haat ik.
Alle succesvolle auteurs hebben hun publiek gevleid; niet hun slechte humeur op hun lezers losgelaten zoals ik. Wat niet wegneemt dat de mensen me van jongs af aan ook niet mochten als ik goedgehumeurd was.
Scheppend nihilisme, agressief medelijden, totale misantropie.
WILLEM FREDERIK HERMANS - Het Grote Medelijden, gepubliceerd in de verhalenbundel Een Wonderkind Of Een Total Loss ('67)

'DIT IS W.F. HERMANS IN HET VERHAAL HET GROTE MEDELIJDEN, uit de bundel Een Wonderkind Of Een Total Loss. Het is het laatste gedeelte uit een autobiografisch getint verhaal. Het gaat over een schrijver die naar Parijs gaat om er zijn familie te bezoeken en dan met zijn zwager terugreist met de trein en ze hebben elkaar niks te vertellen en dan denkt hij na over het schrijverschap. Het is een beroemd stuk omdat Hermans hier zijn poëtica uiteenzet. De zin 'ik ben mijn eigen bondgenoot en dan niet eens door dik en dun', heb ik in Giph geleend, alleen heb ik hem ietsje aangepast: 'Ik ben mijn trouwste bondgenoot, door dik en dun'. Ik ga nog een stap verder.
'Dit is  een weergaloos verhaal. Ik vind Het Grote Medelijden ook een schitterende titel. In deze laatste zinnen vat hij samen waar zijn oeuvre over gaat. Scheppend nihilisme, hij is dus nihilist en cynicus, maar wel scheppend. medelijden, maar dan wel agressief en totale misantropie, dus hij haat de mensen tot op het bot. Dit heb ik, met kleine aanpassingen, geadopteerd als mijn poëtica. Al mijn personages lijden aan totale misantropie en aan agressief medelijden. Alleen bij het scheppend nihilisme, wil het scheppen nog wel eens wegvallen. Hij gaat er nog vanuit dat hij iets moet opbouwen. Dat is natuurlijk een innerlijke tegenstrijdigheid, want het nihilisme wil juist dat er helemaal niks van de grond komt. Dit is een stevig stukje haat tegen de wereld. Hermans' waarde voor de literatuur is heel erg groot. meer dan Reve of Mulisch heeft hij erover nagedacht waar het met de taal en de literatuur naar toe moet. Je kunt zeggen dat hij een van de grondleggers is van de Nederlandse tak van het postmodernisme, waar je in de taal niet meer kunt vinden waar de werkelijkheid is. Wat hij doet, is filosofie in de praktijk. In De Donkere Kamer Van Damocles heeft de hoofdpersoon, Osewoudt, een dubbelganger, Dorbeck. Het wordt nooit duidelijk of die dubbelganger ook echt bestaat. Hermans was in Nederland de eerste die kwam met het idee dat je met taal niet altijd de werkelijkheid kunt uitdrukken.'

Hermans en Brouwers zijn enorme zuurpruimen. bij het samenstellen van deze leestest is me opgevallen wat een enorme zure toon er door die hele Nederlandse literatuur stroomt. Nu pas, met schrijvers zoals jij en Arnon grunberg wordt er veel optimistischer, lichter, vrolijker en grappiger geschreven.

'Ik denk wel dat dat aan de oppervlakte is. Ik denk dat ik veel meer humor gebruik dan deze beide schrijvers bij elkaar. De gedachte hierachter, met niemand solidair zijn en ik ben mijn eigen bondgenoot, vind je bij mij ook. Giph en Phileine [hoofdpersoon uit Phileine zegt sorry] zijn ook alleen hun eigen bondgenoot. Ik heb alleen de humor als stijlvorm gekozen. Vroeger werd de literatuur gezien als iets heiligs waar je geen grappen mee mag maken. Dat heb ik aan de hand van Brusselmans geprobeerd te kapitelen. Maar de grondgedachte die hier wordt verwoord... Als ik dit geschreven had, was ik hier echt heel erg trots op geweest.'

Kees van Kooten stond voor het raam, denk ik hardop; hij stond voor het raam, keek in de nacht en is dronken. Hij had een groot huis, twee gezonde kinderen, vier dito dieren en een knappe vrouw.
Het huis is stil, de kinderen slapen en de vrouw is weg.
- Maar daarom niet getreurd, bromt hij door het raam naar het spiegelnd buitenbeeld, vak kan even weg zijn heel verfrissend werken! Nu geen lethargisch lanterfanten - laat ik liever leuke dingen doen!
Hij draait zich om en ziet zijn riante kamers rond. De schuifdeuren staan open, waardoor je een geheel krijgt. Ongelooflijk luxe, leuke en moderne dingen laten zich doen, in dit geheel. Ze hebben hier radio, grammofoon, vijfhonderd platen, vier maal zoveel boeken, televisie, video en piano. Door het hele huis hangen leuke schilderijen, litho's, etsen, tekeningen en zeefdrukken te kijken.
Toch weet Kees van Kooten niet wat hij nu voor leuks zou willen doen en dit al voor de derde avond sinds zij weg is! Het leukste wat hij durft te bedenken is nu de deur uitgaan, naar Amsterdam en verder maar zien hoe het loopt.
Maar ja, de kinderen.
KEES VAN KOOTEN - Hedonia ('84)

'DIT IS HET BEGIN VAN HEDONIA, Kees van Kooten is een van de grote onderschatte stilisten van de literatuur. Alleen al zo'n eerste alinea, daar druipt de genialiteit van af. 'kees van Kooten', derde persoon enkelvoud, 'stond voor het raam, denk ik hardop', eerste persoon enkelvoud. 'Hij stond voor het raam, keek in de nacht en is dronken.' Hij schuift niet alleen met de persoonsvorm, maar ook met de tijd. Daarmee geeft hij in één zin heel mooi al die dronkenheod weer.
'Kees van kooten is de uitzondering op de regel dat grappig schrijven nauwelijks gebeurt in de literatuur. Toen ik dit boek las, was ik echt helemaal kapot. kees van kooten was toen op televisie mijn grote held. ik ontmoet nog steeds jongens met wie ik hele stukken tekst van hun LP's kan citeren. hij durfde het niet eens aan om dit boek een roman te noemen, hij noemde het een groot opstel. Dit is echt brijant. Terwijl dit boek goed werd verkocht, werd hij door de literatuur nauwelijks serieus genomen. Dat is het tragische van de schrijver Kees van Kooten. Als hij nooit op televisie was gekomen, was hij als schrijver waarschijnlijk veel meer serieus genomen. Stilistisch gezien voel ik me zeer verwant met Brouwers, maar evenzeer met Kees van Kooten. Dit is een van de lekkerste boeken uit de literatuur.
'Het gaat over een hoofdpersoon die eigenlijk van alles te doen heeft: hij kan een plaatje draaien, hij kan een jointje roken, hij kan een liedje schrijven. Het aanbod is zo groot en het enige wat hij doet, is zijn vrouw missen. Hij weet dat zijn vrouw op dat moment in Amerika is om 's werelds belangrijkste komiek ooit, Woody Allen, te interviewen. hij zit zich voor te stellen hoe zijn vrouw daar door Woody Allen versierd wordt, terwijl hij in Nederland het rijk alleen heeft. Dat is een tragiek op een veel menselijker niveau dan de pathetische tragedies van Brouwers en Hermans. Dit is niet kleinburgerlijk, maar op een veel menselijker niveau. Dit boek is een uitzondering omdat de hoofdpersoon in extensio gewoon gelukkig en tevreden iss en niet zo'n probleemgeval als je in 90% van de Nederlandse literatuur vormen samen een karavaan van wildgestoorde en krankzinnige figuren.'

Ik wil spelen met mijn leven
Ik wil meer dan huis, boom, beest
Ik wil spelen met m'n leven
Ik wil alle dagen feest
Ik wil spelen met mijn leven
Ik wil schreeuwen op het plein
Ik wil nemen om te geven
Ik wil niet hebben, ik wil zijn
Ik wil spelen met m'n leven
Niet te klein, alleen maar groot
Ik wil spelen met m'n leven
Ik wil juichend naar de dood
Ik wil spelen met m'n leven
Ik wil levenslang op jacht
Ik wil spelen, ik wil spelen
YOUP VAN 'T HEK - Spelen Met Je Leven ('93)

'YOUP VAN 'T HEK. DIT VIND IK, MET ALLE RESPECT voor youp van 't Hek, heel erg goeie schoolkrantpoëzie. ik heb ooit in de jury gezeten van CJP-Poëziewedstrijd en er zijn dan twee stijlfiguren die heel vaak worden toegepast: de repetitio en het parallellisme. De repetitio is dat je iets steeds herhaalt om een opzwepend effect te krijgen en parallellisme dat is gebruik maken van gelijkvormige regels. Dit is daar en schoolvoorbeeld van. Het imponeert omdat er zoveel herhaling in zit. Ook op het podium ben ik hier niet van onder de indruk en al lezend moet ik er alleen maar om grinniken. Ik vind Youp van 't Hek heel erg grappig op het podium en ik vind zijn columns soms heel erg grappig, maar van zijn liedjes en gedichten ben ik niet onder de indruk.
'Ik kan zijn werk wel waarderen als ik het vergelijk met Freek de Jonge. Freek is gaan schrijven met het idee om het beste boek ooit te schrijven. De pretenties vlamden ervan af, met als gevolg dat het een hilarisch lachwekkend onzinboek was. Freek heeft met zijn boeken altijd volledig de plank misgeslagen. Ze verkochten goed omdat het Freek de jonge was. Dan blijkt dat je mensen niet alles door de strot kunt wringen, want op een gegeven moment verkochten zijn boeken niet meer. Youp heeft veel minder pretenties, die heeft gewoon zijn columnpjes bij elkaar geflikkerd en er een pretentieloos boekje van gemaakt. Dat verkoopt prima. Sterker nog, Youp van 't Hek is al jarenlang de bestverkopende schrijver van Nederland. Dat is een beetje pijnlijk voor alle mensen die dag in dag uit achter hun schrijftafel zitten.'

Qua thematiek is Youp van 't Hek de tegenpool van Kees van Kooten. Kees van Kooten is de schrijver van het huiselijk geluk, terwijl Youp van 't Hek altijd naar Parijs wil liften om te gaan zwerven.

'Daar is door een aantal jongere cabaretiers al heel goed de draak mee gestoken. Ga dan naar Parijs, zeikerd! Koot is een soort Carmiggelt. Koot kijkt naar kleine dingetjes, naar een brillekoker, naar zijn zoontje of naar een vakantie op Aruba. Daar maakt hij iets moois van. Youp is veel meer de dronken gek in het café die oproept een revolutie te beginnen en dan naar huis gaat om zijn roes uit te slapen. Het is nu mode om op Youp te schelden, maar ik vind Youp grappiger dan Freek. Ik zie wel dat Freek waardevoller is voor het cabaret, maar hij had altijd zo'n moeite om als persoonlijkheid zij eigen genialiteit binnen zijn huid te houden. ik moet vaker en harder lachen om Youp. Als Freek het preken zou laten en alleen voor de gein en de grap zou gaan, dan zou hij de allergrootste ooit zijn.'

Nu is stand-up comedy hot, waarbij de prekerigheid, waar het Nederlandse cabaret zo om bekend staat, helemaal weg is.

'Dat waardeer ik. Er zitten wel veel te snel gebrachte figuren tussen, maar zo iemand als Hans Teeuwen, die alleen maar gaat voor degrap en nooit begint te preken, dat vind ik de absolute top. Iedere keer als ik naar zijn video kijk, lig ik op de grond van het lachen. Dat is zo onvoorstelbaar goed.'

Laat jij in je boeken het geprek altijd weg?

'Soms is het er. Aan het eind van Phileine Zegt Sorry heb ik daar een spelletje mee gespeeld, als ik haar heel erg laat preken. Daar zijn veel mensen over gevallen, terwijl het toch echt ironie is. Maar er zijn heel veel mensen ingetrapt. Ik hoop het preken zoveel mogelijk weg te laten.'

De humor is jouw stijlvorm. Is humor ooit vrijblijvend? Is het niet zo dat je nooit aan de serieuze ondertoon kunt ontkomen, ook al zou je het willen?

'Ik denk inderdaad dat grappen altijd heel serieus zijn. Als iemand tegen een lantaarnpaal loopt, is dat heel grappig, maar ook heel serieus. Het is eigenlijk helemaal niet leuk. Humor op zich is niet leuk. Iedereen lacht als Hans Teeuwen tien theezakjes in zijn neus stopt, maar het is eigenlijk een heel erg vervreemdend en beangstigend beeld. Een grap is leuk omdat het iets verdraait of verandert of omkeert en dat mag je van mij gerust diepgang noemen. De Fransen zeggen altijd: Als Duitsers diepgang zoeken, zoeken ze altijd in de ernst en de Fransen zoeken dat aan de oppervlakte. Spijkerharde grappen zijn altijd het leukst en waarom? Omdat het een frontale kickboks is. Je moet er even van schrikken. Dat heeft te maken met het overschrijden van grenzen. Dan wordt het pas interessant. Zo, en dat allemaal naar aanleiding van Youp van 't Hek.'

Ik ben lekker stout

Ik wil niet meer, ik wil niet meer!
Ik wil geen handjes geven!
Ik wil niet zeggen elke keer:
Jawel mevrouw, jawel meneer...
nee, nooit meer in m'n leven!
Ik hou m'n handen op m'n rug
en ik zeg lekker niks terug!

Ik wil geen vieze havermout,
Ik wil geen tandjes poetsen!
'k wil lekker knoeien met het zout,
Ik wil niet aardig zijn maar stout
en van de leuning roetsen
en schipbreuk spelen in de teil
en ik wil spugen op het zeil!

En heel hard stampen in een plas
en dan m'n tong uitsteken
en morsen op m'n nieuwe jas
en ik wil overmorgen pas
weer met twee woorden spreken!
En ik wil alles wat niet mag,
de hele dag, de hele dag!

En ik wil op de kanapee
met hele vuile schoenen
en ik wil aldoor gillen: Nee!
En ik wil met de melkboer mee
en dan het paardje zoenen.
En dat is alles wat ik wil
en als ze kwaad zijn, zeg ik: Bil!
ANNIE M.G. SCHMIDT - Ik Ben Lekker Stout uit Ziezo ('87)

'DAT IS ANNIE M.G. SCHMIDT. Het grote verschil tussen Annie M.G.Schmidt en Youp van 't Hek is dat dit echt briljant is. Dit is ook heel eenvoudig, maar dit is onnavolgbaar. Dit is de ware meesteres, niet alleen stilistisch, maar ook inhoudelijk. Dit is een pure fuck you-mentaliteit. Hier ben ik mee opgegroeid. Dit heeft me gevormd. het is ook een ontzettend geruststellend idee dat Annie M.G. Schmidt pas op haar 43ste begonnen is. Al dat enorme werk heeft ze pas na haar 43ste geschreven en ik ben pas 33.
We hebben laatst op de Annie M.G.Schmidt-dag, hier in Utrecht, in een bibliotheek met een hoop mensen een soort voorleesmarathon gehouden met allemaal stukken van Annie M.G. Schmidt en dan merk je hoe die kinderen daar nog steeds helemaal in opgaan. Dat is fantastisch. ik ben niet gelovig, maar stel dat ze dat zou kunnen zien, daar krijg je toch tranen van in je ogen. Dit is de top. je hebt, grofweg gezien, twee scholen. het ernstige pad, de hooggestemde literatuur en het frivole pad: Carmiggelt, Annie M.G. Schmidt, Kees van Kooten. Daar is zij een van de grondleggers van. Er zit heel veel diepgang in haar werk, maar dat preken, dat heeft zij nooit gedaan.'

Jij behoort waarschijnlijk tot de eerste generatie Nederlanders die is opgegroeid met het idee dat het leuk is om stout te zijn.

'Dat is op zich natuurlijk het begin van heel veel ellende geweest. De generaties voor ons zijn niet in welvaart opgegroeid, hebben armoe gekend en maakten Nederland mee in opbouw of nog erger, in oorlog. Ze zijn opgevoed met het idee van 'Jantje zag eens pruimen hangen', kinderen moeten braaf zijn. De jaren '70-generatie is opgevoed met het idee: zet je maar lekker af, jongens. Toch zal ik mijn kinderen net zo vrij opvoeden, als ik zelf ben opgevoed.'

Die traditionele burgerlijke cultuur is in de jaren '60 aan haar einde gekomen. Daar is een vrije opvoedingscultuur voor in de plaats gekomen, die weer een nieuwe traditie is. De ouderwetse burgerlijke cultuur is aan het verdwijnen.

'Dat denk ik wel. Voor een socioloog moet het heerlijk zijn om te zien hoe zich dat ontwikkelt. Het leven zit ingewikkelder in elkaar als je zelf je eigen weg moet zoeken, dan wanneer je van thuis uit wegwijs wordt gemaakt in een regulerend systeem dat jou vertelt hoe de wereld in elkaar zit. Je hebt nu al die scholen zoals de Jenaplan en de Dalton en weet ik veel. Ik heb ook op zo'n experimenteerschool gezeten met als gevolg dat ik nog altijd moeite heb met goed spellen. ik heb de middelbare school wel op een klassieke school doorgebracht en dat is voor mij toch beter geweest. mijn ouders hebben mij een heel vrije, artistieke opvoeding gegeven, maar wel met een streng normen- en waardenpatroon met dingen als niet stelen en beleefd zijn. Wij waren als kind ook het belangrijkst. Onze ouders richtten zich naar de kinderen. Volgens mij is dat voor een kind heel erg goed. je hebt ook gezinnen, waar de kinderen zich naar de ouders moeten richten. Zo mag het niet werken.'

Marijke van Hees. Dat lijkt me nou de ideale partner voor een lange fietstocht door Toscane. geen telefoon of fax mee, niet in elk dorp zenuwachtig vragen of ze ergens kan e-mailen of internetten, rustig heuvel op, heuvel af, gelijkmatig van humeur: sterk en sociaal.
Maar ja, haar leeftijd. Zevenendertig. Dat kan misschien nog net voor een vakantie in Italië, maar de vraag is wat je er verder thuis mee moet. Zou zij een traan hebben gelaten als ze de strijd om het voorzitterschap van de Partij van de Arbeid had verloren?
Dat bedoel ik: booy en Van Bruggen wel.
JAN BLOKKER - Oud, de Volkskrant (23 februari '99)

'BLOKKER. IK VIND HEM EEN GROOT STILIST. Hij loopt tegenwoordig één op drie, vroeger één op één. Hij is heel goed op de korte baan, maar hij is geen marathonloper. Blokker heeft toen hij een jaar of dertig was ook één of twee romans geschreven. Daar is Joost Zwagerman ooit achter gekomen. Romans over kamperen of zoiets, die totaal in de vergetelheid geraakt zijn. Op latere leeftijd vindt hij het dan wel nodig om te roepen dat de jonge schrijvers van tegenwoordig zo weinig betrokkenheid tonen bij de wereld. Toen hij dezelfde had, maakte hij zich daar ook niet druk over.'

Hij neemt het hier op voor de jongens van Niet Nix. Voel jij je betrokken bij wat zij doen?

'Jazeker. ik vind Booy geniaal en van bruggen is een keiharde werker. Als team zijn ze geweldig. Zet ze in een kamer en geef ze een onderwerp en daar gaan ze: tak, tak, tak. Ik heb er vaak bij mogen zijn. ik heb nog campagne met ze gevoerd in mijn oude stad Dordrecht. Tijdens alle perikelen rond leefbaar Utrecht hebben Henk Westbroek en ik veel met ze gediscussieerd. Het zijn goeie jongens. Ze zijn niet bang en het is heel jammer dat ze het niet geworden zijn.

Wat is nou precies jou rol bij Leefbaar Utrecht?

'Er is een club van een man of veertig die heel erg actief is. Er wordt ieder maandag vergaderd en dan trek ik mijn mond vaak open. Ik ben er iedere maandag bij.'

Wat drijft jou daarbij?

'In de aanloop naar de vorige verkiezingen heb ik henk Westbroek en zijn club mensen leren kennen. ik heb daar enorme, oprechte boosheid gezien en me laten inlichten over het UCP [een groot stedenbouwkundig project in Utrecht] en dergelijke. Utrecht is is van alle grote steden de stad waar de inspraak het slechtst werkt. De openheid van bestuur is een aanfluiting hier. Je mag niet zeggen dat het hier corrupt is, maar Utrecht laadt wel voortdurend de verdenking op zich. Leefbaar Utrecht wil ervoor zorgen dat de bevolking weer de dienst uitmaakt in Utrecht en niet de projectontwikkelaars. in wezen is Leefbaar Utrecht een heel linkse tegenpartij. We worden voortdurend buiten de besluitvorming gehouden. op onze plannen wordt niet ingegaan. ik kijk binnen de partij trouwens wel met twee ogen, want er zit natuurlijk een schitterende roman. De partij verschaft me een mooi decor en Henk is een wandelend personage. De roman gaat heten: Alles Moest Anders In Deze Kolerestad.'

Henk Westbroek heeft onlangs een geruchtmakend interview gegeven aan Vrij Nederland.

'Hij is daar enorm in genaaid. ik ken henk Westbroek goed en in dat interview staan dingen die hij zeker niet gezegd heeft. Henk gaat jurididche stappen ondernemen.'

Maar er staat een antal heel erge dingen in dat interview. Heb je je de afgelopen tijd nooit eens achter je oren gekrabd en je afgevraagd wat je hierbij nog te zoeken hebt?

'Geen moment. Die term troetelturk, dat is een hele goeie term. Dat is een term zoals Token Nigger of Alibi Ali. Leefbaar Utrecht heeft een fractie van negen man en een van onze fractieleden moest er noodgedwongen mee stoppen, de radio 3-DJ Fred Siebelink. De volgende op de lijst was een raadslid van Turkse afkomst. Ik stond erbij toen henk erbij gefeliciteerd werd dat wij ook een allochtoon in de raad hebben. Dat is een foute opmerking, hoe sympathiek ook bedoeld. Dat is waar henk Westbroek op doelt en daar wordt Henk heel hard op afgerekend.'

'Dit vind ik maar niks hoor. Weet je zeker dat dit the place to be is?'
'Jawel jawel jawel. moet je straks eens kijken als je naar het toilet gaat. De vloer is van   glas en daaronder zit een levende alligator of zo onder een stroboscoop.'
'Boring.'
'Wat ga jij nemen? Struisvogel? Koala?'
'Is dat iets, koala?'
'Beetje als kangoeroe, maar steviger vlees.
Wordt opgediend op een schotel van eucalyptusbladeren.'
'Duur?'
'Heel.'
'Hoeveel Derde-Wereldkinderen kan je er een mand van voeden?
PAUL MENNES - Soap ('96)

'SOAP VAN PAUL MENNES. TOEVALLIG ONTMOET IK HEM VANAVOND. Joost Zwagerman en ik gaan een theaterprogramma met hem doen in belgië. Wat ik zo ontzettend goed vind, is dat het alleen maar dialogen zijn. Het lijkt heel erg op American Psycho van Bret Easton Ellis. paul en ik hebben dezelfde voorbeelden. Dit boek is echt een hoogtepunt. Er wordt nog altijd onterecht veel neergekeken op fantastische  Belgische schrijvers als Brusselmans, Lanoye en Mennes. Hij is in het dagelijks leven een heel vriendelijke, lieve jongen, maar hij schrijft zo keihard en cynisch. bij zijn eerste boek dacht ik echt: Jongen, jongen, wat moeten je ouders hier nou van vinden? Mijn ouders zouden het niet waarderen. Hij wordt echt verguisd in België. Ze zien hem daar als iemand die medeverantwoordelijk is voor Dutroux. De Dierenbescherming is tegen hem in actie gekomen omdat hij in dit hoofdstuk mensen de hersens van een aapje laat uitlepelen. Die mensen vergeten dat het allemaal fictie is. maar hij trekt zich er niets van aan.'

Jij lijkt je meer verwant te voelen met de Vlaamse schrijvers dan met de jonge schrijvers die zich nu manifesteren als de Utrecht-groep.

'Die mensen vormen een groep omdat ze als groep altijd meer media-aandacht zullen krijgen dan als individu. Ik zou er in mijn begintijd misschien wel aan meegedaan hebben, maar nu doet het me alleen maar kwaad als ik daar heel hard mee ga staan blaffen. Ik vind dat ze nogal hard van leer trekken. ik vind het knap dat ze er zoveel aandacht mee hebben gekregen, maar ik vraag me af of het op de lange termijn  zo gunstig voor ze is. Bovendien vind ik er niet echt een grote schrijver tussen zitten. Tommy Wieringa schrijft aardig en Jack Nouws ook, maar verder... Het is onaardig om dat van je leeftijdsgenoten te zeggen, maar het boeit me niet. ik vind Jaap Scholten en Arnon Grunberg interessanter.'

Zo'n drie jaar geleden heb ik besloten om in discotheken op tijdstippen als deze niet langer te gaan staan piekeren over wat ik hier doe en waarom en tot hoe laat en hoe kom ik in jezusnaam naar huis als er niemand meer is om een taxi te betalen. Ik bedoel, ik ben er dus gewoon.
En ik wacht nog maar even tot niet het meisje met de zonnebril maar een zwartharig, onopgemaakt en hooggehakt weekend-vampje van de plee terugkomt en, aan de andere kant van de dansvloer, weer aan haar whisky-cola gaat staan nippen. heb ik tenminste wat om naar te kijken.'
JOOST ZWAGERMAN - Gimmick ('89)

'JA, HET OERBOEK. HIERMEE IS HET BEGONNEN. Voor dit boek er was, probeerde ik wel te schrijven, een beetje in de stijl van Jeroen Brouwers, maar na dit boek wist ik pas welke kant ik op wilde. Dit was stilistisch zo'n andere toon dan ik tot dan toe in de Nederlandse literatuur had meegemaakt. Later ben ik erachter gekomen dat hij het allemaal heeft afgekeken van Amerikaanse voorbeelden. Eindelijk was er weer een bijzondere schrijver. Na de jaren '60 zijn er niet zoveel grote stilisten meer opgestaan, op Brouwers na. er zit ook heel veel humor in. Dit boek heeft mijn schrijfstijl veranderd. Joost heeft een heel vrije, rijke stijl waarin Engels een belangrijke factor is. Hij mixt hoge cultuur met lage cultuur. Ik weet zeker dat Jaap Scholten en Arnon Grunberg ook door hem beïnvloed zijn.'

Joost Zwagerman maakt iedere keer weer een totaal ander soort boek. Begint dat bij jou nu ook te gebeuren? Er lijken in ieder geval steeds minder seksscènes en taferelen uit het uitgaansleven in voor te komen.

'Nee. De Voorzitter is toch ook een ordinaire viezerik. mijn stijl maakt een ontwikkeling door, maar hij verandert niet wezenlijk. Mijn volgende boek gaat over een groepje acteurs en mediafiguren uit Nederland, die door een verbouwing bij Joop van den Ende een weekje vrij hebben en zich terugtrekken op een eiland om daar een week vakantie te jouden en dat loopt helemaal uit de hand. het heet Ik Omhels Je Met Duizend Armen. Groen, de hoofdpersoon van Gimmick! komt er als personage in terug. Joost Zwagerman weet het nog niet. ik ga het hem vanavond vertellen.'