Một người bạn bảo tôi sau khi đọc bài thơ và lắng nghe bài hát "Anh Đâu Biết", thơ Sóng Việt Đàm Giang, nhạc Lê Văn Thành: "Hăy về thăm quê hương đi, và nghe, nh́n tận mắt những ǵ Sóng Việt mong muốn".
Đó cũng là một dự trù của tôi, một dự trù tưởng không biết bao giờ có thể thực hiện được v́ sự trở ngại với công việc. Thế rồi vào giữa năm 2005, tôi trải qua một giai đoạn sức khoẻ không được ổn định phải trải qua giải phẫu và bức xạ trị. Sáu tháng sau đó, sau khi phục hồi th́ tôi quyết định phải về thăm quê hương, khi mà c̣n đầy đủ sức khoẻ và tinh thần c̣n trong sáng.
Đây là lần du lịch đầu tiên về Việt Nam, và tôi đi theo tour du lịch để được an tâm về mọi vấn đề từ thủ tục đến nơi trú ngụ và ăn uống.
Ngày 1-2
Dec 26-27 2005
Rời nhà trưa Chủ Nhật Dec 25, 2005, chúng tôi đáp máy bay tới phi trường quốc tế Tom Bradley, Los Angeles vào buổi tối, rồi nửa đêm hôm đó đáp máy bay hăng Cathay Pacific đi Hong-Kong rồi từ Hong-Kong sẽ tới phi trường Nội Bài Hà-Nội qua Air VietNam ngày 27 Dec. 2005.
Hăng du lịch đă gửi mẫu làm đơn xin nhập cảnh cho tất cả du hành đoàn mỗi người một tờ kể cả trẻ em, nên chúng tôi đă có sẵn đầy đủ Thị Thực Visa và đă điền sẵn cả tờ khai Nhập-Xuất cảnh Việt Nam. Tờ Thị Thực Visa này tôi được biết vừa có một sự thay đổi trong số tiền cho phép người khai visa mang vào nước một số tiền tăng từ US$ 3,000.00 đến $7,000.00 (?) một người.
Cathay Pacific Airline rất tốt, phục phụ khách hàng, đúng mức và chu đáo, không có chi để than phiền.
Air Vietnam với phi hành đoàn rất trẻ từ phi đoàn trưởng đến phó và các chiêu đăi viên. Các cô chiêu đăi viên hàng không đều trẻ đẹp, và tuy có cô ít cười nhưng sự chào đón và phục dịch khách rất chuyên nghiệp và đúng mức, những điều tôi nghe hay đọc qua những bài báo viết từ nước ngoài VietNam đều không hiện diện hay là đă không c̣n nữa.
Thân nhân tháp tùng tôi trong chuyến đi này là người con trai thứ hai, tuổi ngoài hai mươi, Xuân An (Ben). Ben không nói và không hiểu tiếng Việt, chuyện này tôi đă bị nhiều người căn vặn và hỏi lư do, nhưng không phải là đề tài cho bài viết này.
Ben, một sinh viên tốt nghiệp Master về Visual Art, cư trú tại Brooklyn, New-York, có mái tóc dài nghệ sĩ, lúc cột túm lại lúc thả lỏng đă là sự chú ư của giới hải quan, lúc đầu tôi phải đứng cạnh để thông dịch, về sau tôi nghĩ là họ có thể nói được tiếng Anh nên để Ben ứng đáp lấy.
Tới phi trường Nội Bài, Hà Nội vào lúc 11:30 AM, qua khỏi hải quan không trở ngại, nhưng cũng không có chi hứng thú v́ nhân viên hải quan ở đây cũng giống như nhân viên hải quan trong chuyến du lịch Trung Hoa, người nào người nấy đều lạnh lùng phát nản, chúng tôi giáo mắt đi t́m người tài xế có nhiệm vụ đón chúng tôi. Sau 10 phút t́m kiếm rồi cũng ra. Nh́n đồng hồ tôi thở phào, mới có 12:00 trưa, như vậy là vào thành phồ Hà Nội ăn trưa Chả cá Lă Vọng được rồi theo như plan dự trù. Nhưng, nói thế mà không phải thế, cậu hướng dẫn tài xế nói với giọng rất Hà Nội: "Cô cho em một giờ để em c̣n đón thêm một Bác nữa tới lúc 1PM." Thôi cũng được đi, chúng tôi ra ngồi uống nước ở ngay tại phi trường. Ben gọi chai bia Việt Nam đầu tiên, và kêu rất nhẹ, tôi th́ đi dạo quanh phi trương Nội Bài, chụp vài tấm h́nh kỷ niệm, kể cả h́nh nhà thuốc Tây ở phi trường. Tôi có ghé mắt quan sát tiệm thuốc Tây thấy có bán hạn chế một số thuốc cho du khách.
Ngồi chờ tại phi trường, nh́n chú tài xế nhỏ bé ăn nói thiệt lịch sự lễ phép, tôi liên tưởng đến những người nhân viên hải quan, mặt lạnh, ăn nói cộc lốc, gọi đàn bà già trẻ lớn bé bằng chị, đàn ông bằng anh. Cái chữ anh hay chị generic này nó làm tôi rất khó chịu. Chúng tôi là những người đến thăm hay về thăm quê hương chứ đâu có phải là đến xin xỏ hay cầy cục điều chi. Có lẽ một trong vấn đề giáo dục huấn luyện trong tương lai phải là làm sao ăn nói cho đúng cách để phục vụ được hữu hiệu và làm hài ḷng du khách hơn.
Nhân viên làm việc trong ngành du lịch đi tours thật lịch sự lễ độ đúng nguyên tắc, hay ít nhất là những quan sát của tôi về vài nhóm du lịch là như thế.
Ngồi chờ tới 2PM vẫn chưa thấy bà khách tới, tới 2:30PM th́ tôi không chịu được nữa và đ̣i về khách sạn để nghỉ v́ quá mệt, ngồi trên máy bay 17 hrs, chẳng ngủ được bao nhiêu. Sau khi check máy bay và biết máy bay đă đến lúc 1:30PM mà không t́m được bà khách. Cậu tài xế đưa chúng tôi về khách sạn.
Vừa đến cổng khách sạn Hilton th́ hỡi ơi bà khách kia đă sửa soạn đẹp đẽ để chờ đi chơi. Hoá ra bà ấy không nh́n thấy bảng tên mà cậu tài xế đă đi ṿng ṿng giơ cao nên bà ta đă gọi taxi và phóng ngay về hotel! Báo hại làm chúng tôi mệt mỏi và phí phạm mất 3 giờ đồng hồ lảng nhách (măi về sau này tôi mới biết bà khách khả ái này là DS Tuyết Bích, vợ của cố BS Thiệu, và là chị của DS Thúy An, và sau đó trong suốt cuộc hành tŕnh, chị Bích và chúng tôi rất là tương đắc).
Hilton Hotel c̣n được
gọi là Hilton Hanoi Opera Hotel v́ nó nằm ngay sát ngay nhà hát
lớn Opera House Hanoi trên đường Lê Thánh Tôn, là
một Hotel sang 5 sao của Hanoi. Hotel có tất cả
những cái chuẩn của một Hotel 5 sao, kể cả
có ban nhạc sống chơi ḥa âm vĩ cầm cổ
điển lúc sẩm tối trong lobby đến nhạc
mới, nhạc jazz trong pḥng ăn ngay ở lobby của
Hotel.
Sau khi check in, chúng tôi được chị DS Khánh Hoài, chủ đoàn du lịch dẫn đi ăn chả cá Lă Vọng, thăm một số đường trong 36 phố phường Hà-Nội, và thăm hồ Hoàn Kiếm, cùng đền Ngọc Sơn. Tiệm chả cá Lă Vọng nằm trên đường Chả Cá và chả cá cũng trung b́nh không có chi đặc sắc lắm. Cách làm cũng đă bị thay đổi. Họ mang ra cho khách một cái nồi lửa dầu để hâm lại cá, và bỏ hành rau v.v... vào trước khi dùng. Không thấy bánh đa nướng như chả cá tôi vẫn được ăn ở trong miền nam sau năm 1954.
Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn đều đẹp, sạch sẽ và vấn đề nài kéo du khách rất ít thấy.
Có người bảo tôi coi chừng bị thất vọng về 36 phố phường. Nhưng tôi đă không thất vọng mà c̣n thấy lư thú cho sự sống động của khu phố này. Th́ cũng những gian nhà nhỏ, hẹp, cũ kĩ chứa đầy hàng hóa, cũng tựa tựa như khu phố ChinaTown ở New-York hay ở một thành phố lớn nào đó ở USA.
Đi tham quan từ 4PM đến 5:30PM th́ chúng tôi phải về khách sạn để c̣n sửa soạn đi ăn tối và sau đó c̣n đi coi múa rối nước.
Tôi khôg nhớ là ăn ở đâu nữa, h́nh như là một tiệm ăn rất sang tên là Thăng Long, ở một con đường nào đó. Hà Nội có một điều mà tôi rất kinh sợ muốn ói là những cửa tiệm bán thịt chó, ở trên một số con đường mà tài xế lái qua, chỗ nào cũng có bảng hiệu bán thịt chó, có nơi lại có thịt treo lủng lẳng ở trước tiệm, tôi cứ nhắm mắt lại cho khỏi buồn ói.
Múa Rối Nước tại nhà hát múa rối nước Thăng Long, nằm trên đường Đinh Tiên Hoàng, có rất nhiều tiết mục hay nhưng tôi thụ lĩnh được rất ít v́ quá mệt lúc đó. Tôi thấy có ba bốn chị trong nhóm đều ngủ say sưa cả. Những năm gần đây nghệ thuật múa rối nước đă được hồi sinh cũng nhờ vào du khách.
Múa Rối Nước tan hàng th́ tối 8:00 PM lại c̣n mục xem Nghệ Thuật tại nhà hát cải lương Hà Nội (Hanoi Opera House). Tôi cứ tưởng rắng họ tŕnh diễn cổ nhạc như Phùng Há hay Kim Chung ngày trước nên nhất định đ̣i đi coi. Báo hại bà chủ đoàn du lịch phải chạy tới chạy xuôi kiếm mua vé cho tôi vào phút chót.
Đến khi vào xem th́ đúng là vội vàng hấp tấp không hỏi kỹ, v́ chẳng thấy hát bội hay cải lương chi cả mà là ca nhạc kịch tân thời. Cũng đành ngồi xem tới cùng, thành ra lại được nghe Trọng Tấn và một số ca sĩ có tiếng ở Hà Nội tŕnh diễn.
Cảm tưởng nhà hát lớn Opera House (do ngưới Pháp xây lên) rất đẹp, tu bổ rất sang trọng không kém những nhà Opera House ở khắp nơi trên thế giới.
Ngày 3
Dec 28
Đi ngủ thật trễ, vậy mà sáng sớm hôm sau, một wake up call lúc 6AM cũng phải dậy ngay để c̣n ăn sáng và sửa soạn đi Hạ Long. V́ sẽ ở lại Hạ Long qua đêm, nên chúng tôi để lại valises lớn ở trong nhá kho của Hilton và chỉ mang đủ cho một ngày du lịch cùng quần áo thay.
8AM chúng tôi khởi hành đi Hạ Long trên quốc lộ số 1. Nhà ở trong Hà Nội rất đắt, giá một thước vuông có thể từ 3000.00 đến 8000.00 dollars, vậy mà nhà cửa vẫn mọc lên san sát. Người giầu vẫn có tiền mua đất mua nhà, người nghèo cũng vẫn nghèo.
Từ quốc lộ 1, đổi sang quốc lộ 18, đường xá Hà Nội và miền Bắc nói chung rất tốt. Mỗi lần qua một cầu lớn hay đến một thị trấn nào đó th́ lơ xe phải xuống trả lộ phí cỡ 22,000 đến 25,000 đồng,
Ở đầu tỉnh Hải Dương xe buưt ghé 1 giờ ở một nơi mang tên Trung Tâm Nhân Đạo Hồng Ngọc, nơi bán đồ tiểu công nghệ do các trẻ em khiếm tật làm.
Tỉnh Hải Dương theo người tourguide th́ có nhăn lồng rất ngon vào tháng 7 tháng 8.
Từ Hà Nội đến Hạ Long đi mất cỡ 3 giờ, đường dài 160 Km.
Vịnh Hạ Long (vịnh có Rồng xuống biển) thật huy hoàng, lộng lẫy với hơn 3,000 đảo, nằm trong vịnh Tonkin. Những ḥn đảo này nằm rải rác đến tận biên giới Trung Hoa ở phía Bắc. Khi tới Hạ Long từ Hải Pḥng th́ từ Hạ Long chúng tôi lên xuồng máy để thăm vịnh. Hạ Long ngoài cảnh c̣n có rất nhiều hang động để thăm viếng, chúng tôi vừa ngắm cảnh vừa ăn trưa trên tàu.
Đến chiều về th́ check in Ha Long Pearl Hotel (4 stars). Dù dịch vụ không bằng Hilton nhưng nói chung không có chi than phiền v́ nhân viên rất lễ độ, hiếu khách và nói được Anh ngữ. Theo tôi nghĩ nếu mà có thể check in vào hotel trước để chúng tôi có thể gửi những giấy tờ quan trọng như passport, visa, tiền vào trong safe của pḥng th́ an tâm hơn là đi chơi vịnh mà cứ phải ôm ví, backpack v.v... chứa những thứ này.
Ăn tối ngay tại Ha Long Pearl Hotel.
Ngày 4
Dec 29.
Sáng sớm, chúng tôi ăn sáng tại hotel, và cũng như mọi ngày, bữa ăn sáng thật là thú vị v́ có phở nóng và nhiều thức ăn hạp khẩu nhóm trẻ cùng đoàn. Lần đầu tiên sau hơn ba mươi năm tôi đươc nếm lại trái mứt muối mặn chua ngọt tầm duộc và mơ.
Sau khi ăn sáng chúng tôi check out để đi Tam Cốc. Khi check out th́ cậu quản lư c̣n trẻ nói tiếng Anh với tôi rất nịnh đầm đại khái là: rất vui có cô ghé trú tại Hotel, nhưng có vấn đề là cô đi th́ chúng em hơi buồn v́ mất bóng một người đẹp! Ai bảo nhân viên hotel không biết làm vui ḷng du khách! (Kể cũng tức cười v́ gần như các nhân viên ở front desk hay ngay cả người mở cửa cũng nghĩ là tôi không biết nói tiếng Việt?!!)
Tôi nhận thấy có đoàn du khách người Trung Hoa cũng có mặt. Nghe nói chính quyền Viêt Nam thông cáo biệt đăi khách Hoa, nhưng khách du lịch người Hoa thuờng là những người buôn bán làm ăn nhỏ ở gần biên giới qua và không được lịch sự với nước mà họ thăm viếng cho lắm.
Rời Hạ Long với nhiều lưu luyến. Hạ Long đẹp quá. Mọi người ai cũng trùng ḷng với cảnh hữu t́nh, tráng lệ, núi non tuyệt đẹp. Có lẽ đây là nơi được chụp h́nh nhiều nhất.
Sau vài tiếng trên xe bus đi trên QL 18, qua Hải Pḥng, chúng tôi tới Tam Cốc, Ninh B́nh. Hải Pḥng là thành phố bố mẹ chúng tôi sống trong những năm đầu khi mới lấy nhau và sinh hai người chị lớn của tôi. Hải Pḥng là một thương cảng có những mở mang mới rất trang khang.
Tới Tam Cốc, chúng tôi ăn trưa ở một tiệm ăn có món ăn thịt dê núi rất đặc biệt. Những ai thích ăn đều khen ngon, nhưng v́ món này phải gói với bánh tráng và rau sống nên tôi không dám thử, mà chỉ nếm một chút thịt dê ướp gia vị rất đặc sắc. Món ốc hấp chấm nuớc mắm gừng cũng ngon hết sảy.
Tam Cốc (có nghĩa là ba hang động), c̣n được gọi là Hạ Long trên cạn, v́ cảnh núi đá cũng có h́nh dạng tương tự như đảo ở Vịnh Hạ Long.
Du khách ngồi trên thuyền nhỏ có hai người chèo thuyền hai đầu, thuyền đưa chúng tôi đi trên sông Hoàng Long và chiêm ngưỡng núi (limestone). Khi thuyền lướt dưới ba động. nh́n lên trần hang thấy cái loại thạch nhũ tạo nên những h́nh ảnh thật bắt mắt.
Ở chân các ngọn núi, dấu vết thủy triều c̣n để lại vết hằn cao cỡ 2 m trên mặt nước.
Phong cảnh ở đây rất đẹp, chúng tôi cũng thấy vài chú dê đang gặm cỏ ở trên núi.
Thăm viếng Tam Cốc có một kỷ niệm không hay là những người chèo đ̣ thường quá hăng hái trong việc mời chào du khách mua những sản phẩm mà họ nói là do họ làm ra, hay những người thợ chụp h́nh cứ dai dẳng đeo cứng du khách đ̣i chụp h́nh. Điều này làm mất cái tĩnh mịch, ḥa nhập vào thiên nhiên mà tôi mong muốn có. Nhưng v́ nghĩ cũng thương cho sự lam lũ của người dân địa phương qua câu chuyện kể lể của họ, nên tôi cũng mua một bộ khăn bàn ăn, cũng chẳng muốn trả giá, dù biết rằng lại nặng thêm hành lư, và mang về lại bỏ xó v́ đă có vài bộ chưa dùng đến nữa rồi.
Chúng tôi được dẫn đi ngang Hoa Lư nhưng không ngừng để thăm và sau đó lên xe bus về lại Hà Nội và lại check in Hilton Hanoi Opera Hotel.
Ngày 5. Dec 30
Sau ngày đi Tam Cốc rồi về lại Hà Nội, th́ là chương tŕnh đi thăm chùa Hương. Một số người trong đoàn chỉ đi cùng tới phút này là giă từ đoàn và đáp máy bay đi thẳng vào Saigon.
Tôi cũng muốn đi thăm chùa Hương, nhưng rất tiếc phải bỏ v́ c̣n phải đi thăm trường Đại Học Dược như đă hẹn, thăm bà con ngoài Bắc, thăm căn nhà cũ hồi c̣n thơ ấu và cũng muốn đi thăm vài viện bảo tàng tại Hà Nội.
Sau khi ăn sang, tôi đi thăm trường Dược, trường Dược nằm tại 13-15 Lê Thánh Tông, cách Hilton không xa. Nh́n phía ngoài th́ thấy cũ kĩ, và nhỏ. Hệ thống trường Dược Việt Nam tất cả là năm truờng gốm HCMC, Cần Thơ, Huế, Tây Nguyên, và Thái Nguyên.
Trường Dược
Hà Nội (Hanoi University of Pharmacy- HUP) là trường
trung ương quyết định việc tổ chức
phân bộ Dược các nơi, và là nơi hội
thảo có tầm vóc quốc tế hơn trong tất
cả.
Một DS DLS trẻ huớng dẫn tôi đi thăm pḥng ốc và trung tâm thông tin thuốc.
Trường HUP có một thư viện c̣n khiêm nhường và có một số máy điện tử cùng internet coi như tạm đủ cho Thông Tin Thuốc và Dược Lâm Sàng, nhưng vấn đề huấn luyện và thực dụng th́ c̣n cần nhiều hướng dẫn.
Những DS mà tôi gặp hôm đó đều rất trẻ và rất ham học hỏi. Nói chuyện với họ, tôi thấy họ rất dễ thương, lễ phép. Tôi tin tưởng vào thế hệ trẻ và nghĩ họ sẽ tiến rất xa và rất nhanh nếu có người hướng dẫn đúng mức. Được biết trong tháng 11 năm 2005, trường Đại Học Dược ở San Francisco (UCSF) đă có buổi họp cùng giới lănh đạo ba trường Đại Học ở Viêt Nam (Hà-Nội, Saigon, và Huế) để hoạch địch phương thức giúp phân bộ Dược Việt Nam nói chung và HUP nói riêng trong việc thành lập một Trung Tâm Thông Tin Thuốc cùng giúp đỡ huấn luyện. Đây là một biến cố đáng mừng cho ngành Dược. Tôi rất hy vọng UCSF và giới chức lănh đạo ở VN sẽ tiến hành nhanh chóng những thủ tục để các đồng nghiệp và các em sinh viên có cơ hội thụ lĩnh và áp dụng được những lư thuyết vào thực hành.
Giă từ trường Dược tôi cùng ba cô em họ ghé thăm ngôi nhà cũ, và thăm nhà của họ ở ngay bên cạnh. Đó là căn nhà đường cột cờ.
Căn nhà này, vị trí ở góc
đường xoè rộng 135 độ, ăn hai mặt
đường mang số 17 Đại Lộ Nguyễn Tri
Phương, và số 2 Hàng Lọng là căn nhà chúng tôi
đă được nuôi nấng cho đến ngày
rời Hà Nội vào Nam năm 1954.
Căn nhà này do một người Pháp cất lên vài năm trước năm 1951. Căn nhà hai tầng này có đất rất rộng, người chủ Pháp có lẽ ở một ḿnh hay có ít con nên căn nhà chỉ có mặt tiền rộng, đẹp, nhưng đằng sau th́ bỏ đất trống rộng ngoài dẫy nhà ngang cho bồi bếp và xe hơi cùng tài xế ở. Bố tôi mua căn nhà này năm 1951 và xúc tiến việc xin phép để xây thêm lên nột tầng và thêm ba pḥng ngủ trên lầu hai. Lầu nhất có pḥng khách, pḥng ăn, pḥng làm việc của bố tôi. Pḥng nào pḥng nấy rộng mênh mông, chị em chúng tôi chơi tṛ đi trốn t́m được nhau cũng bắt mệt. Lầu dưới không hẳn là basement v́ nó nổi trên mặt đất là buồng kho, buồng giấy, một pḥng chứa linh tinh đồ đạc. V́ bố tôi là Kiến Trúc Sư nên hai pḥng chứa hồ sơ và giầy mới đủ.
Một kỷ niệm khó quên với tôi là có một ngày một con chó nuôi ở nhà sổng cửa chạy ra đường bị xe hơi đụng chết. Tôi rất thương con chó này và thường chơi với nó. Nay nghe mấy người giúp việc nói nó chết tôi cũng buồn buồn, rồi sau đó tôi thấy họ xin phép ông bà chủ cho phép họ ..ăn thịt con chó này. Tôi bé quá biết ǵ đâu, nhưng sợ quá. Từ lầu hai trên cao, tôi nh́n xuống dăy nhà ngang xa tít ở vuờn sau thấy có khói, v́ h́nh như họ thui lông sao đó. Và từ đó cứ ai nói đến chuyện ăn thịt chó là tôi không muốn nghe, không muốn biết. Đối với người giúp việc từ nhà quê lên th́ chuyện ăn thịt chó nó cũng b́nh thường như ăn thịt gà, thịt vịt vậy.
Căn nhà vẫn giữ những cái đẹp lộng lẫy ngày xưa của nó với hai hàng cầu thang hai bên mặt tiền dẫn lên lầu một của căn nhà. Căn nhà được bảo tŕ kỹ luỡng, và qua sự giới thiệu của người em họ, tôi được lang thang sân trước, sân bên ngắm nghía căn nhà.
Căn nhà 17 Nguyễn Tri Phương này sau một thời gian cho mướn sau năm 1954, th́ được chính quyền thu hồi và cho những hăng lớn ngoại quốc mướn và rồi bây giờ là ṭa Đại Sứ Đan Mạch. Việc chính thức lập lại chủ quyền căn nhà này rất là phức tạp và mất th́ giờ.
Thăm căn nhà cũ, tôi bồi hồi nghĩ lại kỷ niệm, nhưng không ngậm ngùi hay sót xa v́ nó vẫn quá lỗng lẫy và tồn tại với thời gian.
Sau khi ăn trưa với mấy người em họ, chúng tôi đi thăm vài thắng cảnh Hà Nội: Thư Viện Hà Nội, Hồ Tây, hồ Hoàn Kiếm, Văn Miếu, chùa Một Cột, chùa Quán Sứ, Đền Quan Thánh v.v.. ..
Trước khi tôi về Việt Nam th́ nghe nói t́nh trạng hồ Hoàn Kiếm, hồ Tây mấy năm trước không mấy sạch và có nhiều người chào hàng. Nhưng năm nay th́ tôi thấy không có cảnh đó và mọi nơi đi qua đều tương đối sạch sẽ, cùng cảnh rất đẹp.
C̣n nói về xe cộ ư? Hà Nội khá đông xe và khá ồn ào, chung quanh Hồ Hoàn Kiếm rất tấp nập, đi qua đường có khó khăn nhưng cũng không đến nỗi, hầu như là họ biết cách tránh bộ hành hơn là bộ hành tránh xe gắn máy.
Tối hôm đó chúng tôi đi ăn ở
quán Sen, nằm trên đường Âu Cơ, huyện Tây
Hồ, tiệm này mới mở chưa được
một năm, thức ăn rất ngon có đủ
loại thức ăn đặc biệt Việt Nam như:
nem sen, chả cá, phở, bún chả, bún ốc, bánh đúc, gà quay lu
đất v.v…, lại có thức
ăn cho du khách trẻ nhớ món ăn tại Âu Mỹ như spaghetti, thịt ḅ, v.v…Ngoài ra lại có ca nhạc Quan Họ Bắc Ninh tŕnh diễn rất sống động. Nghe nói giá là từ US$8.00 đến US$10.00 một người cho bữa ăn buổi tối không kể tiền nước.
Ngày 6
Dec 31
Buổi sáng sớm trong ngày cuối cùng của năm 2005, tôi đi bộ vài ṿng quanh hồ Hoàn Kiếm, t́m dịch vụ internet để gửi email về nhà, và trưa hôm đó là cuộc họp mặt và ăn trưa với một số bà con họ nội ở tại Hà Nội. Địa điểm họ chọn là tiệm ăn Đồng Quê (91A Lư Thường Kiệt, Hoàn Kiếm district). Tiệm rộng răi, có tiêu chuẩn cho khách du lịch, thức ăn ngon. Cả bốn thế hệ đều có mặt: một bà cô của tôi (bà cũng là Dược Sĩ, tốt nghiệp đă quá lâu ở Pháp về, lấy chồng rồi ở lại Hà Nội không hề di cư, bốn cô em họ của tôi con ông chú ruột, con trai con gái của họ, và một cháu bé 12 tuổi cháu ngoại của một cô em họ tôi.
Buổi trưa sau khi ăn xong, chúng tôi đi thăm hai bảo tàng viện: bảo tàng viện Lịch sử Việt Nam (số 1 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm district), và bảo tàng viện Mỹ Thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học).
Bảo Tàng
Lịch Sử Việt Nam có nhiều di tích rất cổ và
bảo tŕ rất khá, có một sưu tập lịch
sử Trống Đồng ở tầng một, và
lịch sử Champa ở từng hai rất đáng chú
ư.
Bảo Tàng Mỹ Thuật có rất nhiều tranh mà đă từ bao lâu nay tôi chỉ thấy ấn phẩm, nay mới được thấy tận mắt như những bức lacquer nổi tiếng, hay những tranh vẽ trên giấy Đông Hồ (thí dụ như tranh gà, tranh lợn, tranh hái dừa, tranh đáng ghen v.v…)
Tối đến, chúng tôi được chị KH. chủ tour đăi đi ăn tại nhà hàng thủy tạ Đ́nh Làng, đường Lư Thái Tổ, nằm trên hồ Hoàn Kiếm. Bữa ăn có văn nghệ cổ truyền giúp vui, và với thức ăn đặc biệt bắc như nộm hoa chuối, cá quả hấp, cơm sen v.v...
Gần đến giao thừa, chúng tôi có dịp coi văn nghệ ngoài trời trước mặt Hanoi Opera House. Chương tŕnh giúp vui rất đặc sắc và kéo dài đến 22:45 đêm mới chấm dứt.
Lần đầu tiên tôi đón năm mới Dương lịch ở Việt Nam sau hơn 30 năm xa vắng, và cũng là lần đầu tiên đón năm mới xa nhà.
Bài Thơ Kể Chuyện 1
Anh biết không em vừa về
Hà Nội đây rồi, Hà Nội
nhớ
Có Hồ Hoàn Kiếm, có Hồ Tây
Có ba mươi sáu phố phường
khu phố cổ.
Thành phố đông, thành phố ồn
ào nhộn nhịp
Ba mươi sáu phố cũ người
chen chúc sánh vai
Vẫn thân thương vẫn quen
thuộc ḱa ngôi nhà xưa
Nguyễn Tri Phương số 17 làm sao
quên
Ồ cây sữa, cây hoa sữa trước
nhà
Mới ngày nào chỉ thoang thoảng hương
thơm
Nay sừng sững cây xanh rợp bóng mát
Rằng hoa nồng hương toả
khắp một vùng
Nay em hiểu tại sao ḿnh quyến
luyến
V́ cây sữa hoa ngày xưa thời thơ
ấu
Đă trở về trong tiềm
thức mà không hay
Căn nhà đó vẫn sừng sững cùng
thời gian
Vẫn tráng lệ huy hoàng không mệt
mỏi
Một chút đổi thay nhưng nhà
vẫn thân thiết
So với đời người nhà c̣n măi vẫn
chưa suy....
Hà Nội đẹp lắm, Hà Nội
ơi!
Một Hà Nội vẫn là quê trong tâm
khảm.
Sóng Việt
Trong chuyến du lịch này cùng đoàn có một số bạn mới rất vui. Tôi có dịp nói chuyện nhiều với họ, và đôi khi làm tặng họ vài câu thơ cho vui.
Lê gót chân quê cũ về thăm
Bích ngữ dăng đầy đón xuân
sang
Kim hoàng chữ thảo đầy lấp
lánh
Ngọc hương ngào ngạt vẫn
dịu dàng.
Ngày 7
Jan 01
Huế! Huế đây rồi.
Rời Hà Nội bằng Air Viet Nam lúc 6:30AM, đến gần 8AM đă đến Huế. Chúng tôi có một người tourguide mới bắt đầu từ giờ cho đến suốt cuộc hành tŕnh vào Nam. Anh tourguide tên Vũ này rất rành về lịch sử, vừa lên xe Bus anh đă cho chúng ta biết từng chi tiết về lịch sử kinh đô Huế và các triều đại kế tiếp.
Hotel Saigon Morin, 30 Lê Lợi, là một hotel cổ kính nhưng rất trang nhă lịch sự. Sau khi nghỉ ngơi chúng tôi đi thăm thành phố, chợ Đông Ba, cầu Tràng Tiền, coi lăng Tự Đức, lăng Thiệu trị, lăng Minh Mạng, Cửu Đinh, Hiển Lâm Các, Ngọ Môn, điện Thái Ḥa. Lăng tẩm lịch sử các triều đaị vua Nguyễn rất đáng thăm viếng, nhưng thời gian thăm viếng thường quá ngắn, không đủ để thấu triệt.
Chiều đi ăn ở tiệm ăn đặc biệt Huế (An Phương, 31 Nguyễn Công Trứ) có ca nhạc Huế cổ rồi đến tối đi thuyền trên sông Hương.
Những con thuyền trên sông Hương nay có mũi rồng hào nhoáng, thuyền đưa khách ra giữa gịng th́ tắt máy, rồi một số ba bốn cô thiếu nữ tŕnh bày các bài ca Huế, những điệu ḥ quen thuộc, với nhạc đệm của hai nam nhạc công và một nữ. Người nam nhạc công trẻ có lúc đứng hát đối qua lại với một thiếu nữ. Tôi không nh́n họ nhiều mà ra đằng sau ngồi bên cửa kính, nghe họ hát, h́nh dung lại một thời xa xưa với tiếng hát trên đ̣ vẳng lại, quyến rũ, huyền hoặc.
Họ cũng mời khách đ̣ thả những chiếc đèn hoa đăng giấy thắp đèn cầy trôi trên sông Hương cuốn theo lời nguyện ước th́ thầm bay trong gió.
Sông Hương Gợi Nhớ
Cầu Tràng Tiền ánh đèn lấp lánh
Bầu trời đêm thăm thẳm bao
la
Lững lờ trôi đèn hoa đăng
xoáy
Mang lời nguyền thầm ước trôi
xa
Theo làn gió tiếng ḥ văng vẳng
Đong đưa lời đối đáp
gái trai
Như sống lại một thời xưa
cũ
Gịng sông Hương nước vẫn
miệt mài…
Sóng Việt
Ngày 8
Jan 02
Ngày thứ hai ở Huế, chúng tôi đi thăm Chùa Thiên Mụ, muốn đến thăm chùa Thiên Mụ, chúng tôi đi xuồng máy tới bến ngay trước mặt tiền của chùa.
Chùa Thiên Mụ nay tu bổ lại rất nhiều nên trông rất đẹp và …lạ.
Lại nhớ đến câu:
Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương…
Trong cuộc hành tŕnh đến ngày hôm
nay, ngày phải đi bộ nhiều nhất là ngày thăm
lăng tẩm ở Huế. Trong nhóm chúng tôi có vài
cặp vợ chồng rất đặc biệt, một
cặp ông chồng là thầy dậy học tṛ Y khoa trên
Virginia, hai ông bà rất thích lịch sử Việt Nam nên
đi đến đâu cũng thấy bà ghi chép và nói
chuyện với anh tourguide. Tôi không rơ tên ông, chỉ
biết loáng thoáng tên Long, nên có một lúc tôi hỏi: xin
lỗi anh tên là ǵ ạ? Th́ ông ấy trả lờI: “Tên
tôi là cái trái cây mà ngày nào chúng ta cũng ăn tráng
miệng ấy.” Đúng rồi vậy tên ông ấy là
Thanh Long!
Một cặp khác trẻ trung hơn, ông chồng ngồi trên xe dăy bên trái và ngay trước mặt tôi, luôn tay xoa nắn chân cho vợ, từng ngón rồi từng ngón, rồi cả bàn tay nữa, thật là nên thơ lăng mạn:
T́nh tứ nên thơ
Bàn chân mười ngón yêu kiều
Gót sen nhẹ bước những
chiều bên nhau
Chân em ê ẩm chớm đau
Thương em anh nắn
chuốt chau chiều tà
Bàn tay năm ngón ngọc ngà
Thương em cầm mỏi gói quà anh
trao
Mân mê anh nắn hồng hào
Lắng nghe em nói ngọt ngào bên tai
Yêu nhau vai vẫn kề vai
Bên nhau ḿnh vẫn có hai một nhà
T́nh sâu t́nh thắm bao la
Đồng hành muôn dặm t́nh ta vẫn
nồng.
Ngày 9-10
Jan 03, 04 2006
Rời Huế đi Đà Nẵng, chúng tôi đi đường hầm Hải Vân, v́ thời tiết quá xấu, tài xế nói leo đèo nguy hiểm nên sẽ lái qua đường hầm Hải Vân. Đường hầm Hải Vân mới, đẹp, dài 4 Km, đèn hầm sáng sủa, làm tôi có cảm tưởng như đang chạy xe trong đường hầm bên Mỹ. Chỉ khác là xe phải đi chậm theo đúng tốc độ chỉ định, 40 KM th́ phải.
Trên con đường sau khi qua khỏi đèo Hải Vân dẫn tới Đà Nẵng, rồi Nha Trang, chúng tôi đă đi qua rất nhiều thắng cảnh cùng địa danh nổi tiếng trong trận triến tranh Việt Nam trước năm 1975 như Ngũ Hành Sơn, Đường ṃn Hồ Chí Minh, China Beach (Băi biển Non Nước-Đà Nẵng). V́ một lư do nào đó tôi không nhớ, chúng tôi đă không đi Mỹ Sơn, nhưng rải rác trên đường đi cũng chiêm ngưỡng được tháp Chàm sừng sững trên đồi, núi.
Ngũ Hành Sơn ở phía Nam của Đà Nẵng, gồm năm ngọn núi tên là Kim sơn (kim loại), Thủy sơn (nước), Mộc sơn (gỗ), Hỏa sơn (lửa), và Thổ sơn (đất).
Nói về Hội An th́ phải nhắc đến khu phố cổ nằm bên sông Thu Bồn (hay sông Hội An), có nhiều nhất di tích nhà cổ (hơn 200 di tích cổ), rất nhiều nhà mang mái ngói có cấu trúc biểu tượng "Âm Dương", có "mắt cua" sơn, khắc ở trước ngoài cửa nhà, có cây cầu Nhật Bổn nối đường Trần Phú với đường Trần Thị Minh Khai. Cây cầu này rất chắc, kiến trúc nặng nề, chỉ cho phép đi bộ (tất cả khu phố cổ đều cấm xe qua lại). Hai đầu cầu có một cặp khỉ ở một đầu và một cặp chó ở một đầu. Tục truyền là v́ cầu xây bắt đầu từ năm khỉ và hoàn tất vào năm chó. Căn nhà Tân Kỳ với kiến trúc ảnh hưởng của Nhật và Trung hoa qua những cột trụ, những bài thơ, những di tích trưng bày.Miếu Quan Công, chùa Phúc Kiến ở Hội An cũng là một nơi có nhiều người thăm viếng.
Chúng tôi ở lại Hội An hai tối. Hội An là trung tâm thương mại vùng Đông Nam Á châu ngày xưa, và là nơi có tiếng về tơ lụa. và may quần áo. Ở đây có rất nhiều tiệm vải và may quần áo đàn ông, đàn bà lấy ngay sau 24 giờ. Tiệm của cô Thanh Thủy may cũng khá nhưng mắc tiền nếu so với những tiệm lân cận. Chúng tôi cũng mất vài bộ quần áo với tiệm này. Cái trung tâm Beach Hội An Resort này rất đẹp, ở ngay bên kia đường là biển, sáng ra đi chạy bộ cũng tốt. Rồi lại quay về tắm hồ bơi rất đẹp, nước hồ bơi chiếu xanh ngát, thật tuyệt.
Ngày 11
Jan 04
V́ trời mùa này xấu nên chủ đoàn tổ chức du lịch cho chúng tôi đă bỏ lộ tŕnh bay từ Đà Nẵng vào Nha Trang, và tiếp tục đi xe bus và nghỉ đêm ở Quy Nhơn tại Huỳnh Anh Resort Hotel.
Nơi này quá đẹp, tối đến lại ăn ở trên một nhà hàng nổi trên bờ biển, bên cạnh hotel, có ca nhạc giúp vui, cả đoàn múa cổ Chàm cũng tŕnh diễn.
Ngày 12
Jan 05
Trước khi rời
Qui Nhơn chúng tôi ghé thăm băi biển Qui Nhơn,
rồi đi thăm Bảo Tàng Vua Quang Trung-Nguyễn
Huệ.
Viện bảo tàng cách Qui Nhơn 45 Km và xe bus phải đi sâu thêm 5 Km vào đường nhỏ ngoài QL để dẫn đến làng Kiên Mỹ (huyện Tây Sơn) là nơi sinh quán của Nguyễn Huệ.
Bảo tàng Quang Trung được bảo tŕ rất đẹp, người hướng dẫn trong bảo tàng rất thông thạo lịch sử và rất nghề nghiệp. Những di tích và những cổ vật trưng bày rất mỹ thuật. Chúng tôi cũng được thưởng lăm những màn tŕnh diễn Vơ Sơn Tây là vơ của làng B́nh Định, với những vũ khí bằng tre và kim khí rất ngoạn mục.
Cả giếng nước cổ của thân sinh tam kiệt (ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ) cũng được bảo tŕ ở một khu gần đấy, giếng nước này ghép bằng đá ong và không có thành giếng.
Chúng tôi ăn trưa
ở nhà hàng nằm trong Saigon-Qui Nhơn Hotel. Hotel Saigon Qui
Nhơn là hotel rất sang trọng và tráng lệ có
lobby rất lớn, với những cột đá hồng
rất đẹp, nhưng có lẽ không có nhiều khách
nên vắng vẻ và buồn. Trong lobby có trưng nhiều
cây dứa với trái dứa dính chùm năm, bảy mười
trái tụm lại rất lạ, tôi có chụp vài tấm
h́nh. Liền sau đó, anh Nguyễn Cường, một thương
gia chủ công ty Vietpacific Co. có nói với tôi về trái
dứa kiểu rằng những trái dứa kiểu dính chùm
này không tốt cho th ương mại, người
chủ Hotel, nhà hàng này không biết phong tục tập quán
Á Châu, v́ thương gia không bao giờ muốn có cái ǵ
dính chùm như vậy, phải trăm hoa đua nở,
phải tỏa rộng th́ làm ăn mới khá được
chứ. Cám ơn anh Cường đă cho biết một
kinh nghiệm về thương giao ở Việt Nam.
Địa điểm tiếp theo là ghé thăm viếng nơi an nghỉ cuối cùng của nhà thơ Hàn Mặc Tử ở Ghềnh Ráng, Qui Nhơn. Nơi ông an nghỉ rất đẹp, có một nhà thơ ngưỡng mộ ông cư trú ở ngôi nhà nhỏ bên cạnh và bán những sách thơ hay những quà lưu niệm cho du khách.
Đọc một bài thơ của ông, tôi có chút cảm, và đă phóng họa lại bài thơ của ông.
Uống Trăng
Bóng Hằng trong chén ngả nghiêng
Gió lùa mặt nước rung rinh
Ḷng ta khát miếng chung t́nh từ lâu
Uống đi cho đỡ khô hầu
Uống đi cho bớt cái sầu miên
man
Có ai nuốt ánh ánh trăng ngàn
Có ai nuốt cả bóng nàng tiên ngạ
Hàn
Mặc Tử
Phóng hoạ bài Uống Trăng của Hàn Mặc Tử
T́nh Sầu
Giọt sầu sóng sánh chén nghiêng
Ḿnh ta nặng chĩu niềm riêng
mối t́nh
Đong đưa giọt nhớ rung rinh
Ḷng này khao khát tỏ t́nh bấy lâu
Trút đi cho bớt mối sầu
Trút đi cho nhẹ lời cầu miên
man
Yêu người xa cách dặm ngàn
Ước ǵ uống được bóng
nàng vào tim
Sóng Việt
16:00- Jan 05
Tôi cũng không hiểu làm sao lúc
đó lại có hứng làm bài thơ T́nh Sầu
để họa bài Uống Trăng của ông. Nhưng
khi đọc lại ngày sinh nhật của ông là ngày 22
tháng 9, 1912. Ô, một sự trùng hợp kỳ lạ, v́ tôi
cũng sanh vào một ngày 22!
Để tỏ ḷng quư thơ, tôi chép
lại một bài thơ khác nổi tiếng của ông.
Đây thôn Vỹ Dạ
Sao anh không về chơi thôn Vỹ
Nh́n nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Gió theo lối gió, mây đường mây
Ḍng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Mơ khách đường xa, khách
đường xa
Áo em trắng quá nh́n không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết t́nh ai có đậm đà?
Đi xuôi nam, chúng tôi đi qua Tuy Ḥa-Phú Yên rồi ghé băi biển Đại Lănh.
Đứng trên băi biển Đại Lănh tôi đă không cầm được xúc cảm khi hồi tưởng lại quá khứ, cũng nơi này đă hơn bốn mươi năm trước, tôi đă chơi đùa, tắm biển, vùng vẫy trong nắng trong gió cát biển Đại Lănh cùng với người chị cả và người anh rể đang làm việc tại Tuy Ḥa. Người chị cả nay đă mất, và anh rể tôi bây giờ chỉ ngồi trầm ngâm suốt ngày trong viện dưỡng lăo...
Đại Lănh thương
cảm
Hơn bốn lăm năm
ghé thăm Đại Lănh
Biển ŕ rào sóng
vỗ vẫn đa mang
Biển hoang vu dấu
chân người đây đó
Kỷ niệm xưa
nửa thế kỷ bàng hoàng
Nửa thế kỷ
nửa cuộc đời một kiếp
Thân người như
hạt cát giữa biển đông
Trong vũ trụ như
một cơn gió thoảng
Thăm trần gian
một cơi sắc không không
Sóng Việt-18:00PM
Đại Lănh
Jan 05 2006
Đến Nha Trang trời sẩm tối, check in vài Hotel Yasaka Saigon-Nha Trang, gặp đúng lúc một đoàn du lịch Nga cũng đổ bộ, thôi th́ tiếng Nga họ x́ xồ loạn xà ngầu cả lên.
Ngày 12
Jan 06
Hotel Yasaka Saigon-Nha Trang có một vườn sau rất nên thơ với một bộ cây bonsai thẩm mỹ. Tiệm ăn có cấu trúc bằng tre và mái rơm nh́n ra cảnh vuờn sau, thật thoải mái.
Hôm nay chúng tôi đi high speed boat để qua trung tâm nghỉ mát Sofitel-Vinpearl resort bên ḥn Tre để tham quan, và tắm biển. Trung tâm nghỉ mát này nằm ở một góc của ḥn Tre, và nghe nói có tiếng là nơi có hồ bơi đẹp nhất vùng Đông Nam Á châu (?). Dịch vụ của trung tâm này rất cao, buổi ăn trưa có đủ loại thức ăn quốc tế và rất ngon. Một phần ăn là US$ 25.00.
Nha Trang Ḥn Tre
Núi non nét đậm nét nhoà
Đại dương sóng bạc hài hoà
lung linh
Rặng dừa xanh ngát hữu t́nh
Căn nhà mái đỏ một ḿnh nên thơ
Cát vàng quấn quưt giấc mơ phiêu
bồng
Sóng Việt
14:00- Jan 06 2006
Tôi và một số khách trong du đoàn đă rời trung tâm này sớm để về lại Nha Trang đi thăm Hải Học Viện.
Là một người sống hải ngoại đă lâu, đă từng đi thăm không biết bao nhiêu nhà Aquarium, Hải học viện ở Mỹ, tôi không khỏi bùi ngùi thương cho t́nh trạng Hải học viện Nha Trang quá nghèo nàn, thiếu thốn phương tiện để bảo tŕ hay mở mang, canh tân.
Chiều đến chúng tôi đi thăm tháp Chàm ở Nha Trang và một Phật Đài ngoài trời rất lớn.
Tháp Chàm hay tháp Bà Nha Trang hay tháp Po Nagar
“Tháp
Bà nằm ở phía bắc thành phố Nhatrang khoảng 4,
5 cây số, trên một ngọn đồi cao cách mặt
bể độ chừng 50 thước, được
gọi là núi Cù Lao cạnh cửa sông lớn đổ ra
biển Đông. Con sông này vốn mang khá nhiều tên theo
thời gian là sông Cái, sông Ngọc Hội và cuối cùng
là sông Nhatrang. Nhatrang mà thành phố biển này mang tên có
nguồn gốc từ tiếng Chàm Eatran hay Yatran mà ra.
"Ea" hay "Yja" hay "Ya": có nghĩa là nước
là sông; c̣n "tran": là lau sậy, v́ hai bên bờ sông
toàn là lau sậy. (Có lẻ dân ta về sau biến chữ
"tran" thành "trảng" như trảng bom,
trảng bàng vv... chăng?) Như thế Eatran hay Nhatrang có
nghĩa là "con sông sậy", thuộc vùng Kauthara
của Chiêm thành mà tổ tiên ta tiếp thu vào năm 1653.
Một điều đáng ghi nhận là hiện nay đồng
bào thượng Rhadé hay Êđê vùng Ban Mê Thuột vẫn
dùng nhiều từ ngữ gốc Chàm và vẫn gọi nước
hay sông là Ea. Như thế cho thấy sự liên hệ
của họ với người Chàm xưa cũng gần
gũi lắm.
….
Toàn
bộ Tháp Bà được xây dựng khoảng từ
đầu thế kỷ thứ 8, thời mà dân Việt
vẫn c̣n bị Tàu đô hộ (dựa vào niên đại
những bia kư dựng ở tháp) và tiếp tục
được phát triển và trùng tu cho đến
thế kỷ thứ 13. Thế kỷ thứ 8, cũng là
thời kỳ vua Chàm ở phía bắc là Vikrantavarman II thôn
tính vùng Kauthara (Khánh ḥa) của các tiểu vương Chàm
ở phía nam, nhưng vẫn chưa tiến chiếm
hết vùng Panduranga (Ninh và B́nh thuận).
Mặt tiền của các tháp đều hướng ra
biển Đông. Tổng thể kiến trúc gồm ba
tầng, đi từ dưới lên trên. Tầng thấp
ngang mặt đất bằng là ngôi tháp cổng mà nay không
c̣n nữa. Từ đấy có những bậc thang
bằng đá dẫn lên tầng giữa, nơi đây
hiện chỉ c̣n hai dăy cột chính bằng gạch h́nh
bát giác, mỗi bên 5 cột có đường kính hơn
1 thước và cao hơn 3 thước. Ở hai bên các dăy
cột lớn có 14 cột nhỏ và thấp hơn, và
tất cả lại nằm trên một nền bằng
gạch cao hơn 1 thước. Dựa vào cấu trúc này
người ta cho rằng đây vốn là một ṭa nhà
rộng lớn có mái ngói, là nơi để khách hành hương
nghỉ giải lao và sắm sửa lễ vật trước
khi lên dâng cúng ở các điện bên trên. Từ
tầng giữa này, lại có một dăy bậc thang
bằng gạch dốc hơn dẫn lên tầng trên cùng,
cũng là nơi các tháp được xây dựng, ngay trước
mặt ngôi tháp chính. Những bậc thang này từ lâu
đă không hề được xử dụng. Bậc
thang bằng đá ong mà ta thấy hiện nay ở phía nam
tháp Bà rộng lớn hơn được xây vào
thập niên 60 do nhu cầu du lịch gia tăng.
Ở
tầng trên, có hai dăy tháp được bao quanh bởi
bốn bức tường đá mà nay chỉ c̣n lưu
lại tường phía tây và nam mà thôi. Dăy tháp phía trước
chỉ có 3 ngôi, và dăy phía sau vốn có dấu vết
của 3 ngôi tháp khác, thế nhưng nay chỉ c̣n
một. Tháp thờ chính khá lớn và cao khoảng 23 thước,
là tháp Po Nagar, mà ta hay gọi là tháp Bà. Nguyên thủy chính
là tháp thờ thần Parvati, vợ của Shiva (hay Xiva). Trên
đỉnh tháp có tượng thần Shiva cỡi thần
ngưu Nandin, và các tượng linh vật như chim thiên
nga, dê, voi vv. Mặt ngoài tường tháp lại được
trang trí bởi những h́nh điêu khắc vào đá như
những vũ công, kẻ chèo thuyền, kẻ xay gạo
hay kẻ đi săn với cung và tên. Cửa chính ở
phía đông dẫn vào một tiền sảnh, ở hai bên
cửa có hai trụ đá được khắc
truyền kư, đỡ một phiến đá hiønh
thuẩn có khắc h́nh nữ thần Durga đang múa
giửa hai nhạc công. Bên trong tháp th́ âm u và mát
lạnh. Cuối tháp có một bệ thờ bằng đá
bên dưới tượng Bà Po Nagar với mười cánh
tay. Hai bàn tay dưới đặt trên hai đầu
gối, các bàn tay khác th́ cầm những vât dụng như
đoản kiếm, mũi tên, chùy và cây lao ở bên
phải và chuông, đĩa, cung và tù và ở bên trái.
Từ Yang Po Inư Nagar đến Thiên Y A-Na:
Trên các bia kư lưu lại ở tháp, nếu ghi bằng
chữ Phạn cổ th́ tên của Bà là Bhagavati
Kautharesvati, và ghi bằng chữ Chàm th́ gọi đầy
đủ là Yang Po Inư Nagar, theo đó th ́ "Yang" là
Thần; "Pô" là tôn kính, là ngài; Inư là mẩu, là
mẹ; và Nagar: xứ sở, đất nước. Người
thượng tây nguyên vẫn c̣n duy tŕ những lễ cúng
"Yang" (mà ta hay gọi là cúng Ông Giàng: có nghĩa là
Thần đất, thần rừng) rất công phu tốn
kém hằng năm. Nói gọn lại là Đức Thần
Mẹ Đất Nước. Như thế Bà được
tôn thờ vừa là Thổ mẫu, vừa là Nông thần
v́ đă dạy dân biết cách trồng trọt và làm
ruộng. Tượng thờ của thần Po Nagar thực
ra cứ bị quân xâm lăng tàn phá hoặc đánh
cắp măi. Bia đá ở tháp Bà c̣n ghi năm 918 vua
Indravarman II dựng pho tượng Bhagavati (tức Po Nagar)
bằng vàng; pho tượng này về sau bị người
Chân Lạp (Khmer) xâm lăng cướp đi vào năm
950, và đă được thay thế bằng tượng
bằng đá. Năm 1203 tháp Po Nagar lại bị quân Chân
Lạp chiếm đóng tàn phá lần nữa, và 7 năm
sau vua Paramesvaravarman II mới giải phóng được
Chiêm thành cho trùng tu lại. Nhưng rồi loạn lạc
vẫn tiếp diễn liên miên, cho đến gần đây
pho tượng Bà vốn được tạc từ
gỗ trầm hương, lại bị người Pháp cướp
đi vào năm 1946, về sau được dân địa
phương thay thế bằng một tượng khác mang
màu sắc Việt, c̣n được gọi là Thánh
mẫu Thiên Y A Na.”(Tháp
Bà Nha Trang và Lược Sử Chiêm Thành. BS Trần Văn
Kư).
Trong đoàn du lịch có hai mẹ con một bà ở Canada sáng sớm sẽ đáp máy bay bay thẳng vào Saigon, không đi Đà Lạt, bà mẹ tên Minh Nguyệt. Chị Nga vợ của anh Thanh Long yêu cầu tôi làm một bài thơ để tạm biệt chị Nguyệt mà có hai chữ Nguyệt Nga trong đó!
Ui! Tôi ít làm thơ order như vậy lắm, nhưng thôi th́ cũng có bốn hàng như sau:
Nàng Nguyệt tạm
biệt nàng Nga
Nha Trang kỷ niệm
một ngày vui chơi
Vài ngày xa cáxh đôi
nơi
Saigon gặp lại
vui cười Nguyệt Nga!
Ngày 13-14
Jan 07-08
Trên đường đi Đà Lạt, xe bus ngưng ở Phan Rang và ghé thăm những tháp Chàm Poklong Giara (Poklong Garai Cham Towers). Chúng tôi không ai muốn leo lên thăm tháp mà chỉ đứng ở phía xa cách chừng nửa Km để chụp h́nh. Cảnh rất đẹp.
Đà Lạt
Đến
Đà Lạt vào buổi trưa, chúng tôi thăm ngay
hồ Xuân Hương và ăn trưa tại nhà hàng Thanh
Thủy nổi trên hồ.
Cảnh đẹp
hữu t́nh, trời man mát, thức ăn ngon. Thật không
c̣n chi thú vị hơn.
Hotel Novotel (07 Trần Phú)
nằm ngày sau Hotel Sofitel, cách hồ Xuân Hương có
một ngọn đồi là một hotel cổ nhưng
rất đầy đủ tiện nghi. Cầu thang máy c̣n
giữ lại theo lối cũ, phải mở cửa
mới vào được thang máy.
Hồ Xuân Hương
có nhà Thủy tạ, có xe phao đi dạo trên sông,
rất lăng mạn.
Chúng tôi có
dịp đi thăm chợ Đà Lạt ban đêm
nữa.
Ngày thứ hai ở Đà Lạt chúng tôi đi rất nhiều nơi.
Trước tiên thăm dinh Bảo Đại. Dinh Bảo Đại, hay dinh thự mùa hè của Bảo Đại nằm trên một ngọn đồi, có vườn thượng uyển bảo tŕ rất đẹp. Pḥng ốc th́ không có chi tráng lệ, và sự tu bổ không được chuyên môn nên làm mất ư nghĩa của từng màu biểu hiệu cho từng pḥng. Pḥng vua một màu, pḥng hoàng hậu một màu, pḥng Thái tử một màu và pḥng Công chúa một màu khác. Trong pḥng họp có treo một tấm lacque mà mới nh́n tôi đă giật ḿnh v́ tấm lacque này giống hệt tấm lacque của bố chúng tôi treo ở nhà tại 207 Phan Thanh Giản. Lư do cũng dễ hiểu v́ bức tranh này của một thương gia tặng vua Bảo Đại, và cũng vị thương gia này đă tặng bố tôi một tấm tương tự. Trong một pḥng gia đ́nh cũng có bức tranh của bà phi Mộng Điệp. Bức h́nh vẽ có đôi mắt thật xuất thần, đẹp khó tả.
Rời Dinh Bảo Đại
chúng tôi đi thăm Thiền Viện Trúc Lâm.
Thiền viện Trúc Lâm (TVTL) rất lớn, rất giàu,
nghe kể là phí tổn xây cất và bảo tŕ chùa là do
một nhóm người Việt sống ở nước
ngoài tài trợ. Chúng tôi đi tới TVTL qua đường
cable từ ngọn đồi cao nhất Đà Lạt
đến hồ Tuyền Lâm và thăm viếng cảnh chùa,
cây kiểng, hoa. Tất cả từ các từ đường
đến vuờn hoa, cây cảnh đều có bàn tay người
săn sóc kỹ lưỡng.
Buổi trưa sau khi ăn trưa, chúng tôi đi thăm Trung tâm Tranh Thêu Tay Trên Lụa XQ-ĐàLạt , đây là một công ty do Ông Bà Quân Xuân làm chủ (từ đó có tên là XQ). Chủ đề của Trung Tâm chính là một làng gồm nhiều gian nhà khác nhau, mỗi gian nhà đều tiêu biểu cho một đề tài cho những tấm lụa thêu tay mà du khách được thấy tận mắt lúc các nghệ nhân này đang làm việc.
Cảnh làng Trung Tâm rất trang nhă, nên thơ, các cô gái Việt Nam dịu dàng, uyển chuyển, ăn nói nhỏ nhẹ, không c̣n ǵ thoải mái an b́nh hơn. Thơ cũng là đề tài cho những bức tranh thêu. Những câu thơ hay nhiều quá nhớ không xuể. Rất tiếc họ không cho chụp h́nh nên không thể nhớ được nhiều. Đặng chẳng đừng tôi cũng mua một tấm tranh thêu tay, và họ sẽ giao về khách sạn cho chúng tôi tối hôm đó.
Ngay gần đó là Thung Lũng T́nh Yêu, thung lũng và hồ nước nằm gần núi Lang Biang. Đây là một điạ điểm cho những cặp vợ chồng mới cưới đi hưởng trăng mật ghé thăm.
Trong hai ngày ở Đà
Lạt chúng tôi được thưởng thức
nhiều món ăn đúng kiểu Pháp tại nhà hàng Café
de la Poste, từ ăn sáng đến bữa ăn
chiều. Địa điểm đối diện Hotel
Novotel, và rất ấm cúng. Tôi đă tránh uống beer hay
rược vang từ những bữa ăn buổi
chiều hàng ngày, thế mà tối hôm ăn ở tiệm
ăn Pháp này, v́ nể lời mời của một
cặp vợ chồng người bạn sinh sống
tại Đà Lạt, tôi đă uống một chai beer
Saigon và một ly rượu vang Đà Lạt. Tối
đó say chẳng biết trời đất là chi nữa!
Ngày 15
Jan 09
Ăn sáng nhẹ tại Café de la Poste rồi chúng tôi đi bộ xuống dốc tạt vào ăn phở Hằng trước khi lên xe bus để ra phi trường đáp máy bay vào Saigon. Tiệm phở Hằng này lụp xụp, chúng tôi ngồi ăn ngay ngoài đường, nhưng phở rất ngon. Tiệm chỉ mở buổi sáng, bao giờ bán hết là đóng cửa, bà Hằng nói bà bán từ 7 giờ sang đến trưa hết bánh phở và hết bánh ḿ là đóng cửa. Thật là một nhân sinh quan thú vị, chỉ làm đủ ăn đủ thôi!.
Trên đường đi chúng tôi được ghé thác Prenn ngắm cảnh. Đi bộ qua cầu treo, ngắm thác, và làm một ṿng đi bộ dưới thác nước cũng thật thú vị.
Tới phi trường Liên Khương, Đà Lạt, chúng tôi đáp Air Việt Nam vào Hồ Chí Minh city. Hơn 12 giờ trưa th́ chúng tôi đặt chân xuống Saigon (HCM City).
Xuống phi trường qua hải quan làm thủ tục không có chi khó khăn hay phàn nàn, chúng tôi chờ lấy hành lư cũng trong một thời gian vừa phải. Tôi thầm nghĩ không biết tại sao có nhiều người than phiền về hải quan Tân Sơn Nhất, nhưng tôi chẳng có chi bận tâm cả, hay là tại v́ đi theo tours nên có đặc biệt dễ dàng hơn chăng? Phi trường Tân Sơn Nhất quá nhỏ. Tôi được biết là trong tương lai sẽ có một phi trường quốc tế khác, h́nh như đă bắt đầu được xây cất ở đâu đó.
Cảm giác thiệt khó tả.
Saigon đây, Saigon sau hơn 30 năm bây giờ mới thấy lại!
Oh, Saigon quen thuộc của tôi ơi!
Leo lên xe bus, người tourguide bắt đầu nói về Saigon với một số tên đường mang địa danh lạ hoắc, thế là đoàn xe vui nhộn lên v́ mọi người bàn tán về tên đường phố ai đúng ai sai. Tôi ngồi nghe với nhiều thú vị, tôi có nhớ tên đường xá chi đâu, có lẽ chỉ nhớ mấy con phố hay đi chơi cuối tuần và đường nhà cũ thôi.
Thôi th́ cứ viết ra đây rồi nhưng không biết có đúng không?
Từ Tân Sơn Nhất đi đến khách sạn Grand Hotel (08 Đồng Khởi), xe bus đi ngang qua những ngă tư:
Vơ Di Nguy - Nguyễn Văn Trổi
Trương Tấn Bửu - Trần Huy Liệu
Qua cầu Công Lư th́ có chùa Vĩnh Nghiêm, thiền viện Quảng Đức
Yên Đổ - Lư Chính Thắng
Trần Quốc Toản
Hiền Vương- Vơ Thị Sáu
Phan Thanh Giản- Điện Biên Phủ
Phan Đ́nh Phùng - Nguyễn Đ́nh Chiểu
Trần Quư Cáp- Vơ Văn Tải
Hồng Thập Tư- Nguyễn Thi Minh Khai
Thống Nhất- Lê Duẩn
Pasteur
Duy Tân- Phạm Lạc Thanh
Caninat- Đồng Khởi
Ôi, Saigon đông thật, Saigon ồn ào thật, Saigon nhiều xe gắn máy thiệt! Đúng là Saigon!.
Tới Grand Hotel, chúng tôi có buổi chiều và tối tự do muốn làm ǵ th́ làm. Tôi cũng chưa biết phố xá nên cũng chẳng biết làm chi. Lanh quanh đến buổi tối th́ đi ăn với vài người bạn tại tiệm Nam Kha và sau đó được một người bạn cho đi thăm phố xá chút đỉnh.
Saigon đông người đông xe, lúc nào cũng như là giờ tan sở, lúc nào cũng ồn ào, náo nhiệt. Mười hai giờ đêm vẫn c̣n nhộn nhịp.
Ngày 16- Jan 10
Hôm nay chúng tôi đuợc dẫn đi Mỹ Tho. Xe bus chở đến bến sông Tiền Giang, và từ đó chúng tôi đáp tàu máy đi thăm hai đảo; đảo Long (Dragon island) và đảo Phụng (Phoenix island).
Mênh mông sông nước
Tiền Giang
Bềnh bồng
thuyền nổi lang thang đôi bờ
Dập dềnh bèo
nổi lững lờ
Lung linh nước
bạc thẫn thờ khách xa
Sóng Việt
Tất cả có bốn đảo mang tên Long, Ly, Quy Phụng (Dragon, Unicorn, Turtle, Phoenix), chúng tôi ghé đảo Phoenix trước để thăm chùa của ông Đạo Dừa, và nếm kẹo dừa làm tại chỗ. Sau đó đi xuồng mái chèo sang đảo Dragon để ngắm vườn trái cây, ăn trái cây, nghe hát cải lương, và xem rắn. Cô ca sĩ vườn hát bài “Dạ cồ hoài lang” hay ra phết. Bữa ăn trưa ở ngay trên đảo chúng tôi được xem họ biểu diễn xôi chiên phồng như xôi chiên phồng Biên Ḥa, Thủ Đức ngày trước.
Về lại Saigon, tối đến chúng tôi được ăn trên nhà hàng tàu nổi chạy trên sông bến Bạch Đằng. Trên tàu nổi có màn tŕnh diễn múa lửa của một vũ công trẻ thật tài t́nh.
Đây là bữa ăn tạm biệt của cả đoàn, chị KH có lên nói vài câu.
Ở đây, tôi cũng có vài hàng ghi nhận và cám ơn công của chị Khánh Hoài và nhóm nhân viên hợp tác của chị, họ là những người làm việc hết ḿnh lo lắng cho chúng tôi từng chai nước suối trên xe, khăn lau tay trên xe bus, từng bữa ăn, phần hướng dẫn du lịch ngoài Hà Nội có anh B́nh; ở Huế và miền Nam có anh Vũ. Lại có anh Cường thương gia cùng công ty với chị KH đón tiếp chúng tôi tại nhiều nơi và tại Saigon.
Có một chút kỷ niệm hơi rùng ḿnh. Số là ai cũng biết qua đường ở Saigon th́ phải tỉnh bơ mà đi, thế nhưng khi một cặp vợ chồng người bạn mỗi người nắm một tay tôi, dắt tôi băng qua đường ở bến sông Bạch Đằng để trở vế kháxh sạn sau khi ăn xong, đứng giữa hai hàng xe chạy cùng chiều, hai bên đằng trước và đằng sau tôi là hai dăy xe vận tải thứ lớn tám bánh kẹp chúng tôi như sandwich, làm tôi có một phen muốn đứng tim Thiệt là liều mạng, chắc chắn không bao giờ có lần thứ hai như vậy nữa.
Ngày 17-Jan 11
Ngày chót ở Saigon trong khi các bạn đi sắm sửa th́ tôi có công việc riêng mất cả buổi sáng, buổi trưa đi ăn Phở-24 với ba chị bạn đồng nghiệp, đồng khoá, sau đó th́ đi thăm viếng trường Dược Saigon, tối đến sửa soạn hành lư để sáng hôm sau 8:00AM rời Saigon về lại Mỹ.
Ngày 18-Jan 12
Một nhân viên trong hàng du lịch theo chú tài đưa chúng tôi ra phi trường, và chỉ dẫn cẩn thân nơi đến làm thủ tục rời Việt Nam. Vấn đề gửi hành lư có gặp trở ngại v́ tôi có thêm một gói hàng lớn, và v́ hành lư không được nặng quá 50 lbs, hành lư theo người không được quá 15 lbs (?). Ben phải xắp xếp lại, và phải kéo một hành lư nhỏ, v́ gói hàng nhẹ có 6lbs của tôi được coi như là một trong hai hành lư gửi theo máy bay. Gửi hành lư xong ở dưới nhà, chúng tôi lên lầu trả tiền thuế nhập cảnh Việt Nam (US$12.00 một người).
Khi đi ngang qua phần kiểm soát hành lư mang theo người, tôi và cái ví cầm tay qua không có trở ngại, nhưng sau đó có một người đàn bà dơ tay ngưng tôi lại và nói muốn khám xét những thứ ở trong ví của tôi. Tôi hơi ngạc ngiên nhưng cũng nghe, hợp tác và mở ví, tôi hỏi cô ta muốn t́m chi, cô ta trả lời rằng dưới nhà thông báo tôi có trở ngại hành lư sao đó nên cần tái khám hành lư (?). Tôi mở ví cho cô ta coi, cô ta nh́n nh́n rồi hỏi tiếp tôi mang bao nhiêu tiền về Việt Nam và c̣n lại nhiều không (?). Tôi lại càng ngạc nhiên cho câu hỏi chẳng ăn nhằm chi đến hành lư, nhưng cũng mở ví nhỏ cho cô ta coi tôi có vài trăm toàn giấy $20.00. Cô ta nh́n, không hỏi tiếp và nói cám ơn rồi để tôi đi qua. Tôi thầm nghĩ nếu tôi c̣n một sấp tiền $100.00 th́ t́nh trạng sẽ ra sao? Đây là một việc làm vô lư, và tôi nghĩ nhân viên phi trường cần phải giáo dục hơn nữa về những đ̣i hỏi cho hợp lư khi muốn khám xét hành lư du khách, chứ không phải muốn đ̣i hỏi ǵ th́ hỏi, nhất là vấn đề tiền nong như vậy.
Sau đó, phải đi qua hải quan một lần nữa để trả họ cái tờ giấy màu vàng khai báo khi đến Việt Nam. Tới đây th́ anh hải quan cũng hỏi hai ba câu lẩm cẩm như chuyện làm quà, rồi bất th́nh ĺnh nh́n tôi, nở một nụ cười và nói “Thôi đi đi chứ c̣n chờ ǵ nữa”! Nào tôi có chần chờ ǵ đâu, nhưng nếu họ chưa gật đầu th́ tôi đâu có đi được.Thật ngộ, vậy là ít nhất trước khi rời Viêt Nam cũng có một nụ cười của anh nhân viên hải quan đưa tiễn!
Thời gian ở Saigon quá ngắn ngủi, có hơn hai ngày. Chấm dứt một chuyến đi nhưng chưa đủ, chuyến đi chưa có đoạn cuối. Tôi đă có th́ giờ thăm thú và đă sống với Saigon đâu!
Tôi rời Saigon, không một ai tiễn đưa, thế mà hay!
Tạm biệt Saigon nhé, tôi sẽ trở lại.
Sóng Việt
Jan 19 2005