Waardepapieren met symbolische waarde

Postzegels, bankbiljetten, sigarenbandjes... Geert Leemeijer vindt dat er veel leukere dingen zijn om te verzamelen: obligaties en aandelen bijvoorbeeld. ‘Elk waardepapier heeft zijn eigen verhaal.’

BORNE - Wie wil er een boek schrijven? Dikke kans dat er wel enige inspiratie te halen valt uit de collectie van Geert Leemeijer uit Borne. ‘Kijk, dit is een Poyaisian land grant, een zwendelpapier voor zogenaamd een stukje land ergens in Midden-Amerika. Een zekere meneer MacGregor verkocht zo dertig are niet-bestaand land.’

Geert Leemeijer heeft ze bij bosjes: obligaties voor een echt stuk land in Peru, deelnemingen in de aanleg van het Panama-kanaal of leningen aan de Confederatie van Zuidelijke Staten ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865). ‘Wat mij zo verbaast, is dat van alle papierverzamelingen mijn soort collectie zo weinig aandacht krijgt. Postzegels, bankbiljetten, sigarenbandjes, daar hoor je iedereen over. Maar aandelen zijn veel interessanter. Ze zijn op naam gesteld, dus elk waardepapier heeft zijn eigen verhaal.’

In Nederland zijn er circa dertig mensen met dezelfde passie als Geert Leemeijer: scripofilie, oftewel het verzamelen van oude waardepapieren, als aandelen (stukjes eigendom van een bedrijf) en obligaties (schuldbekentenissen van meestal de staat).

Vooral in het verleden werd voor ieder aandeel papieren uitgegeven. Tegenwoordig komen er niet zo veel meer bij, vertelt Geert: ‘Het zijn alleen cijfertjes in computers. En zo ze al gedrukt worden, liggen ze in depots bij banken. Of je moet het al over het Ajax-aandeel hebben, maar dat is voornamelijk clubliefde en voor verzamelaars minder interessant.’

Obligaties zijn er in soorten en maten. Een bekend soort is die van de aanleg van spoorwegen in de tweede helft van de negentiende eeuw. ‘Alleen al in Noord-Amerika waren er meer dan achtduizend bedrijfjes mee bezig. Daarom verzamel ik ze ook niet van dat land.’

Zoals bij zoveel verzamelaars, heeft Geert Leemeijer dan ook een voorkeur voor bepaalde landen en streken. Wat dat betreft heeft zijn hobby toch nog wel wat weg van het verzamelen van postzegels.

Een prominente plaats in de verzameling neemt de collectie waardepapieren uit Rusland in. Daar begon het in het begin van de jaren negentig ook allemaal mee. ‘Toen het oude huis van mijn opa moest worden leeggehaald, zat er tussen de spullen ook een stapeltje Russische spoorwegobligaties uit 1880. Vijf obligaties per papier voor in totaal 625 metaalroebel. Met de Russische Revolutie in 1917 zijn ze waardeloos geworden, maar kennelijk heeft hij ze nooit weggegooid. Ik heb ze ingelijst en een tijdlang boven mijn bureau gehangen, tot ik er op een goede dag meer tegenkwam en ben gaan verzamelen.’

Ook Chinese waardepapieren heeft Leemeijers bijzondere belangstelling. ‘Die vind ik gewoon het mooiste’, verklaart de Bornenaar, terwijl hij een kleurig formulier te voorschijn haalt, die in verschillende Europese talen zijn opgesteld. ‘Ze staan vol met mooie tekeningen van bijvoorbeeld stoomtreinen of schepen.’

En natuurlijk heeft Leemeijer belangstelling voor waardepapieren uit Twente. ‘Want hier woon ik nou toevallig. Die herken ik dus.’ Hij grijnst: ‘Dan loop ik bijvoorbeeld door het Van Heekpark en dan denk ik: hee, hier heb ik een aandeel van.’ Merkwaardig genoeg komt hij aan het grootste gedeelte van zijn Twentse collectie via boekenbeurzen in bijvoorbeeld Amsterdam of Deventer.

Hoe vaak heeft hij tevergeefs hoop gehad bij een opmerking als: ?Mijn opa heeft er nog wel wat op zolder liggen“. ‘Dan blijkt uiteindelijk toch dat het met het oud papier verdwenen is. Mijn enige echt vondst was die van een waardepapier van de Nederlands-Westfaalsche Stoomtram Maatschappij.’

Nog één vraag rest: hoe groot is de kans om een schat tussen de aandelen te vinden? ‘In principe kan het gebeuren dat je een aandeel vindt waar nog een slotuitkering op blijkt te zitten. Bijvoorbeeld bij sommige bedrijven uit voormalig Nederlands-Indië. Maar dat heb ik nog niet meegemaakt.’

Wie nog oude aandelen of obligaties kwijt wil, kan mailen naar Geert Leemeijer, stockold@hotmail.com.