ออสซิลโลสโป ( oscilloscope ) หรือเรียกสั้นๆ ว่าสโคป ( scope ) จัดเป็นเครื่องมือวัดที่มีความหมายและสำคัญในการใช้งาน และถูกนำไปใช้งานอย่างกว้างขวางทั่วไป ทั้งในด้านไฟฟ้าและด้านอิเล็กทรอนิกส์ ข้อดีของออสซิสโลสโคปคือ สามารถแสดงปรากฎการณ์ของสิ่งที่วัดได้ทันทีและละเอียดชัดเจน ให้การตอบสนองและแสดงผลได้อย่างรวดเร็วกว่ากัลวานอมิเตอร์ หรือมัลติมิเตอร์ขนาดเข็นชี้ ออสซิลโลสโคปคือ เครื่องมือวัดแรงดันไฟฟ้าที่เปลี่ยนแปลงตลออดเวลา โดยสามารถวัดแรงดันไฟฟ้าที่เปลี่ยนแปลงเป็นอัตราส่วนของเวลาออสซิลโลสโคปเป็นเครื่องมือวัดแรงดันจึงอาจเปลี่ยนปริมาณต่างๆให้ออยู่ในรูปขอองแรงดันแล้ววัดด้วยออสซิลโลสโคปได้ เช่นกระแสไฟฟ้า ความดัง ความดัน ความเร่ง การสั่นสะเทือน ฯลฯ
การอ่านค่าปริมาณไฟฟ้าที่แสดงบนจอของออสซิลโลสโคป ถ้าเป็นการอ่านความแรง (amplitude) ของปริมาณไฟฟ้า จะอ่านออกมาเป็นค่าพีก (peak value หรือ v P ) หรืออ่านออกมาเป็นค่าพีกทูพีก (peak to peak value หรือ v P - P ) ถ้าเป็นการอ่านค่าความถี่ (frequency) ของปริมาณไฟฟ้า จะต้องอ่านออกม่โดยเทียบกับเวลาเป็นวินาที ประโยชน์ของออสซิลโลสโคปสรุปได้ดังนี้ 1. วัดแรงดันไฟฟ้าหรือกระแสไฟฟ้าของสัญญาณ 2. วัดค่าเวลา คาบเวลา หรือความถี่ของสัญญาณ 3. ใช้วัดผลต่างทางเฟสของสัญญาณ 2 สัญญาณ 4. ใช้ตรวจสอบองค์ประกอบของวงจร และรูปร่างของสัญญาณ 5. ใช้ตรวจซ่อมอุปกรณ์และเครื่องมือทางอิเล็กทรอนิกส์ 6. ใช้ประกอบกับเครื่องมืออื่นๆ หรือดัดแปลงไปใช้งานในด้านอื่นๆ ชนิดของออสซิลโลสโคป ออสซิลโลสโคปที่ถูกสร้างขึ้นมาใช้งานในห้องปฏิบัติการ หรือใช้งานทั่วๆไป มีด้วยกันหลายชนิด ขึ้นอยู่กับจุดประสงค์ของการใช้งาน ตามปกติจะแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ 1. ตามการตอบสนองความถีของออสซิโลสโคป ออสซิโลสโคปชนิดนี้ขึ้นอยู่กับการตอบสนองความถี่(frequency respone)แบ่งออกเป็น 3 ชนิดคือ 1.1 ออสซิโลสโคปชนิดความถี่ต่ำ(low frequency oscilloscope)สามารถตอบสนองความถี่ที่ใช้งานได้อยู่ในย่าน 0-10เมกะเฮิรตซ์ 1.2 ออสซิโลสโคปชนิดความถี่สูง (high frequency oscilloscope) สามารถตอบสนองความถี่ที่ใช้งานได้ถึงประมาณ 50 เมกะเฮิรตซ์ 1.3 ออสซิโลสโคปชนิดแซมปลิง( sampling oscilloscope)เป็นออสซิโลสโคปที่สามารถตอบสนองความถี่ได้สูงมากๆ สามารถวัดความถี่ได้ถึงประมาณ 20 จิกะเฮิตรซ์ 3. ตามการทำงานของออสซิโลสโคป ออสซิโลสโคปชนิดที่ขึ้นอยู่กับการทำงาน ( working operation) แบ่งออกได้เป็น 5 ชนิดคือ 1.X-Y ออสซิโลสโคป (X-Y oscilloscope) เป็น sweep oscilloscope)ที่ไม่มีวงจรกำเนิดความถี่รูปฟันเลื่อยอยู่ภายใน การแสดงสัญญาณอยู่บนจอ CRT(cathode ray tube) ขึ้นอยู่กับการควบคุมทำงานจากศักย์ไฟฟ้าที่จ่ายให้แผ่นเพลตควบคุมการบ่ายเบนแนวตั้ง (vertical deflection plates) เพลตควบคุมการบ่ายเบนแนวนอน ( (horizontion deflection plates)สามารถนำไปใช้งานได้อย่างกว้างขว้าง
2.ออสซิโลสโคปชนิดกวาดต่อเนื่อง (continuous sweep oscilloscope)หรือ Y-T ออสซิโลสโคป (Y-TIME oscilloscops) เป็นออสซิโลสโคปที่ผลิตขึ้นมาใช้งานทั่วไป มีวงจรกำเนิดความถี่รูปฟันเลื่อย(sawtooth)อยู่ภาใน โดยเป็นตัวกำหนดความถี่ฐานเวลา
3. ดีเลย์สวีปออสชิลโลสโคป (delayed sweep oscilloscope)เป็นออสซิโลสโคปชนิดกวาดต่อเนื่องนั่นเอง โดยการเพิ่มภาครีเลย์สวีปเข้าไปเพื่อช่วยในการขยายภาพในส่วนที่ต้องการให้ใหญ่ขึ้นทำให้สามารถศึกษารายละเอียดจากสัญญาณต่างๆนั้นได้
4. สตอเรจออสซิโลสโคป(storge oscilloscope) เป็นออสซิโลสโคปชนิดกวาดต่อเนื่องเช่นกัน โดยการเพิ่มภาคสตอเรจเข้าไปเพื่อช่วยในการจำภาพสัญญาณที่ทำการวัดให้คงอยู่ ถึงแม้จะหยุดการวัดสัญญาณดัวกล่าวแล้ว
5. โปรแกรมเมเบิลออสซิโลสโคป (programmable osicilloscope) เป็นออสซิโลสโคปที่สสร้างขึ้นโดยรวมเอาออสซิโลสโคปจากชนิดที่ 1 ถึงชนิดที่ 4 ใว้ในตัวเดียวกัน นอกจากนี้ยังสามารถเก้บและจำข้อมูลได้ถึง 100 ลำดับ สามารถกำหนดสัญญาณแซมปลิงขึ้นมาให้เหมาะสมกับการใช้งานได้ต่อพ่วงข้อมูลงลไปพิมพ์ลงบนเครื่องพิมพ์ (print) ได้ 3.ตามชนิดของจอภาพ ในปัจจุบันจอภาพของออสซิโลสโคปที่ถูกผลิตขึ้นมาใช้งาน มีทั้งชนิดที่ทำมาจากหลอดสูญญากาศ CRT(cathode ray tube) และทำมาจากโซลิดสเตต LCD (liquid crystal displays)แบ่งออกเป็น 3 ชนิดคือ 1.จอภาพ CRT ฉาบสารฟอสเฟอร์ชนิดเรื่องแสงได้ไมนาน(short persistance phosphor CRT) จะเรืองแสงได้นานประมาณ 20 มิลลิวินาทีขึ้นไป 2. จอภาพ CRT ฉาบสารฟอสเฟอร์ชนิดเรื่องแสงได้นาน(long persistance phosphor CRT) จะเรืองแสงได้นานประมาณ 1 วินาทีขึ้นไป 3.จอภาพ LCD (LCD screen) เป้นจอภาพที่ทำมาจากคริสตอลเหลว ทำให้สามารถสร้างจอออสซิโลสโคปชนิดแบนได้ จอจะประกอบด้วยจุดแสดงผลต่อแบบแมทริกซ์ (dot matrix) จำนวนมากแสดงผลได้อย่างชัดเจน มีขนาดเล็กพกพาได้ง่ายและใช้กำล้งไฟฟ้าต่ำ
