พื้นที่ทั้งหมดประมาณ 668 ตร.กม. อยู่ใน อ.เมือง อ.ละอุ่น จ.ระนอง และ อ.พะโต๊ะ อ.ทุ่งตะโก อ.หลังสวน จ.ชุมพร ภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนทอดตัวยาวระหว่าง 2 จังหวัด มีสันเขานมสาวเป็นเส้นแบ่งเขต จ.ระนองกับ จ.ชุมพร เขานมสาวเป็นยอดเขาสูงสุด สูง 1,028 ม. จากระดับน้ำทะเล สภาพป่าที่ปกคลุมเทือกเขาทั้งหมดเป็นป่าดิบชื้นจึงเป็นถิ่นอาศัยของสัตว์ป่านานาชนิด และเป็นต้นน้ำลำธารมากมาย เช่น คลองเพรา คลองตะโก ใน จ.ชุมพร และคลองละอุ่น คลองส้มแป้น คลองราชกรูด ใน จ. ระนอง
                    หากจะกล่าวว่าน้ำตกหงาวเป็นน้ำตกคู่เมืองระนองก็คงไม่ผิดนัก เพราะทุกคนที่เดินทางผ่านตัวเมืองระนองจะต้องเห็นสายน้ำสีขาวของน้ำตกหงาวไหลตกลงมาจากหน้าผาสูง และคงอดใจแวะเข้าไปเที่ยวชมความงามของสายน้ำและความร่มครึ้มของผืนป่าแห่งนี้ไม่ได้อย่างแน่นอน

                    จากตัวเมืองระนองไปตามทางหลวงหมายเลข 4 ราว 13 กม. จะพบทางเข้าสู่น้ำตกหงาวอยู่ตรงข้ามกับภูเขาหญ้า แห่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่งของระนอง ตรงเข้าไป 1 กม. จะถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว จากนั้นเดินเลียบสายน้ำผ่านผืนป่าดงดิบไปอีก 500 ม. จะถึงน้ำตกชั้นล่างสุดซึ่งสายน้ำไหลตกมาจากหน้าผาชัน ยามหน้าฝนสายน้ำจะไหลหลากอาบผาหิน ส่วนหน้าแล้งเหลือเพียงสายน้ำเล็กๆ บริเวณน้ำตกหงาวเป็นถิ่นอาศัยของปูเจ้าฟ้า ในช่วงฤดูฝน อาจโชคดีได้พบปูเจ้าฟ้าในลำธาร

                    เป็นน้ำตกสวยงามและมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันดีอีกแห่งหนึ่ง มีขนาดใหญ่และมีอยู่ด้วยกัน 5 ชั้น ชั้นที่ 3 เป็นชั้นที่สวยที่สุดผาน้ำตกที่สูงร่วม 40 ม. ประกอบกับกระแสน้ำที่ไหลแรง ทำให้สายน้ำตกที่ตกกระทบโขดหินและแอ่งน้ำแตกกระจายเป็นฟองฝอยให้ภาพที่งดงามน้ำตกคลองเพรามีน้ำตลอดปี เป็นที่รู้จักของผู้รักธรรมชาติมานานแล้ว ในสมัยก่อนน้ำตกคลองเพราเป็นจุดหมายที่ท้าทายของผู้รักการผจญภัยเพราะต้องบุกป่าเข้าไปอย่างยากลำบากแต่ปัจจุบันมีทางรถยนต์เข้าถึงสะดวกจากทางหลวงหมายเลข 41 (ทุ่งตะโกหลังสวน) ถึง กม. ที่ 57 จะพบทางแยกเข้าสู่น้ำตก ตรงเข้าไปอีกประมาณ 15 กม. จะถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ 1 (คลองเพรา) ซึ่งมีทางเดินลงสู่หุบเขาไปยังน้ำตกคลองเพราชั้นบนสุดส่วนน้ำตกชั้นที่ 3 มีบันไดให้ไต่ลงไปแต่ทางชันและค่อนข้างลำบาก โดยเฉพาะหน้าฝนทางลื่นมาก ทางอุทยานแห่งชาติจึงได้จัดทำเส้นทางเดินไปน้ำตกระยะทางประมาณ 400 ม. ผ่านไปตามป่าดิบชื้น อ้อมเขาไปไกลกว่าเดิมแต่สะดวกและปลอดภัยขึ้นนอกจากนี้อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว ยังมีน้ำตกอีกจำนวนมาก เช่นน้ำตกบางริ้น น้ำตกทับขอน น้ำตกเหวพร้าว ฯลฯ

ปูเจ้าฟ้า

                    ปูเจ้าฟ้าเป็นปูชนิดใหม่ของโลก เป็นปูน้ำจืดที่มีสีสวยสด บริเวณกระดอกและก้ามมีสีขาวตัดกับบริเวณฝีปาก เบ้าตา และขาทั้งสี่ข้างที่มีสีม่วงดำ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phricotelphusa sirindhorn ซึ่งสามัญว่า Panda crab ค้นพบโดย ศ.ไพบูลย์ นัยเนตร ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่บริเวณลำธารสายเล็กๆ ของน้ำตกหงาว เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ.2529