งานเลี้ยงงานฉลองรับรองยศ

ต่างกำหนดขนมชั้นขึ้นนำหน้า

ด้วยนามดีมีศักดิ์เสริมศรัทธา

ว่าก้าวหน้าเก้าชั้นบันดาลดล

• เป็นขนมไทยโบราณ ที่คนไทยส่วนใหญ่ยังคงนิยมรับประทานกันในปัจจุบัน สมัยก่อนมักใช้ในงานพิธีต่าง ๆ งานฉลอง งานมงคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานแต่งงาน มักทำถึง 9 ชั้น เพื่อแสดงถึงความก้าวหน้า และเป็นสิริมงคล

ขืนรอเสี่ยงมาลัยคงไร้คู่

รอหมอดูแม่สื่อไม่รู้ได้

ปั้นชะมดสามก้อนบอกคำทาย

ติดกันหมายครองคู่อยู่นิรันดร์

• โบราณใช้เป็นขนมเสี่ยงทายในพิธีแต่งงาน ถ้าชุบแป้งขนมทั้ง 3 ก้อน ไม่หลุดจากกัน แสดงว่าคู่สมรสจะอยู่กันยืนยาว แต่ถ้าหลุดออกเพียงลูกเดียว แสดงว่าจะมีลูกยาก ถ้าหลุดออกจากกันหมด หมายถึง ความแตกร้าวของชีวิตสมรส

ชุบตัวแปลงกายร่ายเวทย์มนต์

จำแลงตนเช่นผักผลไม้

ใครลิ้มใครลองประหลาดใจ

พริกแดงเม็ดใหญ่ไม่เผ็ดเลย

• ถือเป็นขนมชาววัง เพราะต้องอาศัยความประณีต ประดิดประดอย จัดแต่งเป็นรูปทรงที่มักนิยมเลียนแบบผลไม้ไทย

ผลิกลีบแผ่บานรสหวานรัญจวน

มีน้ำมีนวลน่าลุ่มน่าหลง

อีกกลิ่นกรุ่นหอมดอกลำดวนดง

ปรุงจนใหลหลงใครลืมลงฤา

• เรียกชื่อตามลักษณะของดอกลำดวน ดอกไม้ไทยกลิ่นหอมประเภทหนึ่ง ขนมดอกลำดวนนี้เป็นขนมพื้นบ้าน ที่ชาวบ้านนิยมทำในทุก ๆ โอกาส

ดั่งของเล่นน้อยประดอยประดิษฐ์

กระจิดริดเป็นกระเช้าหม้อไห

ประจุความหวานละมุนละไม

เนียนนอกนุ่มในตำรับชาววัง

• เป็นขนมเลื่องชื่อของชาววังไทยโบราณ มักนิยมทำเฉพาะในพระราชพิธีต่าง ๆ และงานมงคลสำคัญ ๆ

หอมเย็นชื่นใจดอกอะไรใคร่รู้

กลิ่นมะลิพรั่งพรูใครถามดูรู้ได้

หลากสีใสสดงามงดมิคลาย

นามน้ำดอกไม้ตรึงติดใจมิจาง

• เป็นขนมไทยโบราณพื้นบ้านที่ชาวบ้านนิยมมาก เพราะมีขั้นตอนการทำที่ไม่ยุ่งยาก ทั้งยังสวยงาม และยังให้กลิ่นหอมชื่นใจของน้ำดอกไม้ น่ารับประทาน

หน้าตาเก๋ไก๋ดั่งพายฝรั่ง

แต่ต่างกันบ้างที่มะพร้าวสี

ขูดเป็นเส้นสานหวานมันพอดี

ขนมไป๋สูตรนี้สมัยพระนารายณ์

• คล้ายขนมพายของชาวตะวันตก ไทยรับมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กรุงศรีอยุธยา แต่นำมาดัดแปลงรสชาติและหน้าตาให้เหมาะสมยิ่งขึ้น

ขนมไทยช่างคิดช่างจริตกริยา

แค่จีบมือเข้าหาขานว่าทองหยิบ

ครั้นพอหยอดลงไปเรียกไซร้ทองหยอดทิพย์

สาวเส้นยาวไกลลิบกลับกระซิบเรียกฝอยทอง

• ขนมโบราณที่ยังคงสืบสานความนิยมมาจนถึงวันนี้ มักใช้ในงานบุญ งานมงคลต่าง ๆ เพราะความหมายดี ขนมทั้ง 3 ชนิด มีวิธีการทำที่คล้ายคลึงกันมาก ชาวบ้านจึงนิยมทำในคราวเดียวกัน

แทนคำอำนวยชัย

ยอยศไกรประเพณี

จ่ามงกุฎดุษฎี

เทอดศักดิ์ศรีเรืองศักดิ์สูง

• คำว่า จ่ามงกุฎ หมายถึง สุดยอดของสิ่งที่สูงที่สุด ขนมนี้จึงทำขึ้นเพื่อถวายผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดในราชสำนัก คือ พระมหากษัตริย์

ใช่จะเปรี้ยวอย่างมะม่วง

หรือแสบทรวงดั่งน้ำคำ

แต่ช่อม่วงสีพวงคราม

ประดิษฐ์งามจากน้ำมือ

• ขนมไทยโบราณพื้นบ้าน เรียกชื่อตามสีสันของดอกอัญชัน คือ สีม่วง

ยุคก่อนนมนานย้อนกาลกรุงศรี

ปู่ย่ารู้ดีสัมปันนีมีมา

เยี่ยมเยือนผู้ใหญ่ถูกใจถ้วนหน้า

ให้ศีลพรกลับมามีสุขสวัสดี

• เป็นขนมที่ชาวบ้านทั่วไป มักใช้ทำเป็นของฝาก ของเยี่ยมเยียนญาติผู้ใหญ่ เพราะสามารถเก็บไว้รับประทานได้นาน

ประหนึ่งพิมพ์จากแท่นทอง

สุกเรืองรองอร่ามตา

ทองเอกเรียงกันถ้วนหน้า

อวยพรว่าทรัพย์มั่งมี

• ชื่ออันมีความหมายเป็นสิริมงคลอย่างยิ่งนี้เอง คนไทยโบราณจึงมักนิยมใช้ในงานพิธีกรรม และงานมงคลต่าง ๆ