Töôûng nhôù King Bee*
Nguyeãn Vaên Nghóa
Ñoã Vaên Hieáu
Coá Trung Taù Nguyeãn Vaên Nghóa sinh naêm 1940 trong moät gia
ñình giaøu coù, theo ñaïo Coâng giaùo ôû Saøigoøn. Gia nhaäp Khoâng Quaân khoaù
58A Traàn Duy Kyõ taïi Trung Taâm Huaán Luyeän Khoâng Quaân Nha Trang. Sau khi
toát nghieäp anh cuøng vôùi ngöôøi baïn ñoàng khoùa, Traàn Vaên Luaân, ñöôïc
gôûi sang Stead AFB, Nevada, Hoa Kyø ñeå xuyeân huaán treân tröïc thaêng H19,
do haûng Sikorsky cheá taïo. Khi trôû veà anh phuïc vuï ôû Phi Ñoaøn moät tröïc
thaêng ñoàn truù trong Taân Sôn Nhaát cho ñeán cuoái naêm 61 khi Phi Ñoaøn 213
taân laäp thì thuyeân chuyeån ñeán caên cöù 4 trôï löïc Khoâng Quaân Ñaø Naüng.
Toâi gaëp anh Nghóa laàn ñaàu vaøo
thaùng 8 naêm 1963, khi aáy anh laø Thieáu uùy Só Quan Huaán Luyeän cuûa Phi
Ñoaøn 213. Vaøo thôøi Ñeä Nhaát Coäng Hoøa vieäc leân lon laù vaø chöùc vuï
khoù khaên traàn ai laém chôù chaúng phaûi chôi ñaâu.
Traùch nhieäm cuûa Phi Ñoaøn vaøo thôøi
khoaûng naày coù veû naëng neà vì ngoaøi vieäc haønh quaân ra Phi Ñoaøn coøn
gaùnh theâm phaàn kyõ thuaät vaø tieáp lieäu nöõa. Theá nhöng caáp baäc cuûa
caùc Só Quan trong ban Tham möu cuûa Phi Ñoaøn chæ töø Thieáu uùy ñeán Ñaïi uùy
laø cao laém roài. Chæ Huy Tröôûng Phi Ñoaøn 213 tröôùc ngaøy 1-11-63 laø Ñaïi
uùy Nguyeãn Höõu Haäu, Ñaïi uùy Ngoâ Khaéc Thuaät, Só Quan Kyû Thuaät vaø Tieáp
Lieäu. Thieáu uùy Nguyeãn Vaên Trang, Tröôûng phoøng Haønh Quaân. Thieáu uùy
Hoà Baûo Ñònh, Só Quan An Phi vaø Só Quan Huaán Luyeän laø anh Nghóa nhö ñaõ
neâu ôû phaàn treân. Maëc duø coù chöùc vuï trong Phi Ñoaøn nhöng toâi vaãn
thöôøng nghe caùc ñaøn anh goïi anh laø Nghóa “con”. Hoûi ra môùi bieát teân
tuïc naày do caùc baïn ñoàng khoùa ñaët cho anh (coù leû vì neùt maët treû,
ñeïp trai) ñeå phaân bieät vôùi anh Cheá Vaên Nghóa (Nghóa chaøm, Phi Ñoaøn 514
sau naày).
Trong hai naêm ôû Phi Ñoaøn 213 toâi bay
huaán luyeän vôùi anh Nghóa nhieàu laàn vaø sau naày ra Hoa tieâu chaùnh roài
Tröôûng phi cô bay haønh quaân chung vôùi anh cuõng laém baän. Toâi nhaän thaáy
anh bay raát gioûi, tay laùi nheï nhaøng chính xaùc vaø ñaëc bieät laø luùc
naøo cuõng bình tænh nhö nhöõng khi bay vaøo maây muø gioâng baûo hay ñaùp vaøo
nhöõng baûi ñaùp hieåm nguy ñeå taûn thöông hay “boác” quaân baïn. Theo toâi
coù leû anh Nghóa laø moät ngöôøi thaàm laëng nhaát cuûa Phi ñoaøn 213 daïo
aáy. Toâi chaúng bao giôø thaáy anh tham döï moät cuoäc tranh luaän hoaëc baøn
caõi hay to tieáng vôùi ai caû. Hai ngöôøi trong Phi ñoaøn maø anh coù nhieàu
caõm tình nhaát laø anh Nguyeãn Vaên Trang vaø anh Nguyeãn Phi Huøng theá maø
laâu laâu toâi môùi thaáy anh troø chuyeän thaân maät vui veû vôùi caùc anh
naày. Khoaûng 63-65 vieäc haønh quaân cuûa Phi ñoaøn chaúng coù gì laø nhieàu
vaø haøng ngaøy nhöõng ngöôøi khoâng ñi bay coù thoùi quen tuï hoïp ôû phoøng
haønh quaân (cuõng laø phoøng hoïp vaø phoøng nghæ cuûa nhaân vieân phi haønh!)
chôi côø töôùng, domino, ñoïc saùch baùo hay ngoài taùn chuyeän gaåu cho qua
thôøi giôø, nhöõng luùc aáy toâi laïi thaáy anh Nghóa hai tay chaáp sau löng,
mieäng phì pheøo ñieáu Lucky Strike, ñi tôùi ñi lui hay ñöùng töïa cöûa soå
nhìn moâng lung ra ngoaøi trôøi, neùt maët ñaêm chieâu nhö ñang suy nghæ moät
ñieàu gì! Coøn nhôù coù moät daïo toâi vôùi anh vaø anh Haûo “muø” Quaân Baùo
ôû trong moät caên phoøng nhoû tröôùc maët caâu laïc boä Traàn Vaên Thoï vaø
toâi thöôøng thaáy anh Nghóa ngoài chôi baøi Solitaire haøng giôø maø khoâng
bieát chaùn! Hai thuù vui maø anh ñam meâ nhaát laø maït chöôïc vaø nhaûy ñaàm.
Daïo chöa bieát chôi maït chöôïc toâi ngaïc nhieân voâ cuøng khi thaáy anh, Traàn
Vaên Luaân vaø Vuõ Huøng Löôïng, Vuõ Baéc Haø cuûa Phi ñoaøn 110 ñeâm naøo
cuõng ngoài goû loáp coáp ôû caâu laïc boä!
Muøa heø naêm 1965 toâi tình nguyeän gia
nhaäp bieät ñoäi H34 bieät phaùi daøi haïn cho Löïc Löôïng Ñaëc Bieät Delta ôû
Nha Trang, do Thieáu taù Phaïm Duy Taát chæ huy (Thieáu taù Taát tröôùc ngaøy
30-4-1975 ñöôïc thaêng caáp Chuaån Töôùng vaø chæ huy cuoäc trieät thoaùi cuûa
Quaân Ñoaøn II). Töø ñoù toâi ít coù dòp gaëp anh Nghóa cho maõi ñeán naêm 66
khi chuùng toâi cuøng thuyeân chuyeån ñeán Phi ñoaøn 219 taân laäp thuoäc
Khoâng ñoaøn 41 Ñaø Naúng vaø anh ñöôïc boå nhieäm vaøo chöùc tröôûng phoøng
haønh quaân cuûa Phi ñoaøn naày. Haøng ngaøy ngoaøi vieäc ñieàu ñoäng haønh
quaân anh coøn phuï giuùp bay huaán luyeän cho caùc nhaân vieân phi haønh môùi
thuyeân chuyeån ñeán Phi ñoaøn. Phi ñoaøn 219 coù leû laø nôi tuï hoïp nhieàu
ñaáng anh haøo coù maùu me côø bòch nhaát. Hình nhö ôû phoøng nghæ cuûa Phi
ñoaøn luùc naøo cuõng coù xoøng baøi caøo hay xaäp xaùm ñang hoài gay caán vaø
thænh thoaûng anh Nghóa cuõng coù maët xaây xoøng, mua vui ñen ñoû vôùi anh em.
Veà sau naày Phi ñoaøn nhaän theâm moät trailer coù maùy ñieàu hoøa ñeå laøm
phoøng nghæ cho nhaân vieân phi haønh thì hai anh Nghóa vaø Luaân laø nhöõng
oâng thaày truyeàn ngheà maït chöôïc cho theá heä ñaøn em vaø caên phoøng naày
bieán thaønh phoøng maït chöôïc thöôøng tröïc luùc naøo cuõng ñaày aép khoùi
thuoác!
Khoaûng thaùng 6 naêm 69 anh Traàn vaên
Luaân ñi hoïc tham möu ôû Hoa Kyø, anh Nghóa ñöôïc ñoân leân giöû chöùc vuï Phi
ñoaøn phoù. Ñeán thaùng 9 cuøng naêm anh ñöôïc chæ ñònh laøm Só Quan Lieân Laïc
ôû Fort Wolters, Texas. Cuoái naêm 69 Toáng Phöôùc Haûo vaø toâi noái goùt anh
sang laøm Só Quan Lieân Laïc ôû Fort Hunter, Savannah, Georgia. Thaùng 4 naêm
1970 ba Só Quan Lieân Laïc taïi Fort Wolters laø caùc anh Hoà Baûo Ñònh,
Nguyeãn Vaên ÖÙc vaø Nguyeãn Vaên Nghóa nhaän ñöôïc nghò ñònh thaêng caáp
Thieáu taù vaø vì anh Ñònh cuõng vöøa maõn nhieäm kyø neân Trung taù Traàn Minh
Thieän, Tröôûng phoøng Só Quan Lieân Laïc taïi Lackland AFB ñöa Nguyeãn Vaên
ÖÙc sang thay theá toâi trong chöùc vuï tröôûng ban lieân laïc ôû Fort Hunter
vaø toâi sang Fort Wolters laøm vieäc döôùi quyeàn cuûa anh Nghóa. Toâi ôû
chung vôùi anh trong caên nhaø thueâ hai phoøng ngay trong caên cöù chæ caùch
nôi laøm vieäc ñoä naêm phuùt ñi boä. Toâi thaáy anh chaúng coù gì thay ñoåi,
vaån ít noùi, traàm maëc vaø nhöõng luùc raûnh roåi ôû nhaø anh vaån thöôøng
ngoài chôi baøi Solitaire haøng giôø! Trôû veà Vieät Nam sau nhieäm kyø Só Quan
Lieân Laïc anh ñöôïc boå nhieäm vaøo chöùc vuï Phi ñoaøn tröôûng Phi ñoaøn 219
thay theá Trung taù Ñaëng Vaên Phöôùc. Ñaàu naêm 71 Toáng Phöôùc Haûo vaø toâi
veà trình dieän anh, vaø Haûo choïn ôû laïi laøm Phi ñoaøn phoù cho anh Nghóa,
vaø toâi thuyeân chuyeån leân Khoâng Ñoaøn 51 taân laäp laøm vieäc vôùi Trung
taù Phöôùc. Thaùng 9 naêm 71 toâi ñöôïc ñeà cöû ñi hoïc Chinook ôû Fort Rucker,
Alabama vaø khi trôû veà thaønh laäp Phi ñoaøn 241 taïi caên cöù 60 chieán
thuaät KQ/Phuø Caùt. Töø ñoù toâi khoâng coù dòp gaëp laïi anh Nghóa vaø nhöõng
anh em ôû Phi ñoaøn 219 moät thôøi ñaõ cuøng toâi xuoâi ngöôïc suoát doïc töø
Khe Sanh, Lao Baûo qua A Shau, A Löôùi ñeán Khaâm Ñöùc vaø vuøng Dakto, Dak
Pek. Ñöôïc bieát cuoái naêm 71 trong keá hoaïch Vieät Nam hoùa caùc phi cô H34
giaø nua, cuû kyû cuûa Phi ñoaøn 219 ñöôïc thay theá baèng loaïi UH1 hieän ñaïi
hôn vaø caùc phi haønh ñoaøn ñöôïc ñöa ñeán Vuõng Taøu ñeå xuyeân huaán vaø
thöïc taäp taùc xaï treân tröïc thaêng voû trang. Ñeán naêm 72 Phi ñoaøn dôøi
veà Nha Trang vì ñòa baøn hoaït ñoäng cuûa Phi ñoaøn luùc naày chæ bao goàm
caùc vuøng Kontum, Ban Meâ Thuoät, Quaûn Lôïi vaø Long Thaønh. Naêm 1974 trong
moät phi vuï thaêm vieáng bieät ñoäi ôû Ban Meâ Thuoät anh gheù laïi Ñaø Laït
vaøo saùng hoâm sau ñeå thaêm Phaïm Coâng Khanh, moät nhaân vieân phi haønh
cuûa phi ñoaøn, ñang naèm döôûng thöông taïi ñaây vaø phi cô ñaõ bò maát caép.
Anh Nghóa maát chöùc Phi ñoaøn tröôûng vaø bò ñöa vaøo quaân lao Nha Trang chôø
ngaøy ra toøa aùn quaân söï. Theo lôøi anh Nguyeãn Vaên Trang, moät ngöôøi baïn
raát thaân cuûa anh Nghóa töø nhöõng ngaøy ôû Phi ñoaøn moät tröïc thaêng, keå
laïi nhöõng laàn vaøo thaêm anh Nghóa “...thænh thoaûng toâi ñeán thaêm anh vaø
mang quaø tieáp teá cho anh, anh ra gaëp toâi vaån baän chieác aùo bay, huùt
thuoác laù Myõ, ngöôøi vaån phaây phaây. Anh baûo toâi ñeán thaêm laø ñuû roài
khoâng caàn quaø vì anh ñaõ coù ñuû. Toâi ngaïc nhieân hoûi theâm thì anh baûo:
“Hieän anh coù raát nhieàu ñaøn em phuïc vuï”. Teân du ñaûng soá moät Nha Trang
ñaõ keát nghóa huynh ñeä vôùi anh. Haèng ngaøy chuùng noù haàu haï cung phuïng
ñuû thöù...” (Maïc Vaân - Nhöõng maåu chuyeän beân leà cuûa ngöôøi Khoâng Quaân
giaø).
Cuoái thaùng 3/75 Phi ñoaøn toâi di taûn
veà Saøigoøn, nhaân vieân phi haønh vaø vaøi ba chieác Chinook coøn khaû duïng
ñöôïc gôûi ñeán taêng cöôøng cho Phi ñoaøn 237, Sö Ñoaøn 3 KQ. Rieâng phaàn
toâi ngaøy ngaøy vaøo trình dieän phoøng ñaëc traùch tröïc thaêng vaø toâi cöù
lang thang heát phoøng sôû naày ñeán phoøng sôû khaùc vôùi moät taâm traïng
hoang mang, ñôïi chôø nhöõng baát haïnh saép söûa xaûy ra! Vaøo moät buoåi tröa
gaàn cuoái thaùng tö 75 treân ñöôøng töø caên cöù Taân Sôn Nhaát trôû veà nhaø
toâi chôït thaáy anh Nghóa maëc quaân phuïc kaki, laùi chieác xe jeep maøu
traéng beân kia ñöôøng vaøo caên cöù. Toâi vaåy tay chaøo anh, cuøng luùc aáy
anh cuõng nhaän ra toâi vaø ñöa tay ngoaéc toâi trôû laïi. Vaøo thôøi khoaûng
ñoù treân con ñöôøng Caùch Maïng tröôùc coång Phi Long luùc naøo cuõng ñaày aáp
xe coä, hoån ñoän vaø thaät tình luùc ñoù toâi chæ mong sôùm veà nhaø ñeå traán
an gia ñình trong nhöõng ngaøy ñaày soâi ñoäng naày, neân toâi ñaõ khoâng quay
trôû laïi. Ñaây laø laàn cuoái cuøng toâi nhìn thaáy anh. Sau ngaøy 30 thaùng 4
naêm 75 anh bò ñöa ñi hoïc caûi taïo vaø ñaõ cheát ôû trong tuø! Baây giôø moãi
laàn nhôù ñeán toâi laïi thaáy aân haän, cöù maõi traùch mình sao quaù voâ tình
vôùi anh!
Baøi vieát naày xin ñöôïc xem nhö moät
lôøi taï loãi, moät töôûng nieäm gôûi ñeán anh Nghóa moät ngöôøi ñaøn anh cuûa
toâi trong quaân chuûng Khoâng Quaân. Anh laø moät ngöôøi giaøu tình caõm,
luoân luoân ñoái xöû hoøa nhaõ vôùi moïi ngöôøi, moät phi coâng öu tuù cuûa
Khoâng Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa ñaõ hieán troïn quaûng ñôøi tuoåi treû cuûa
mình ñeå baûo veä Toå Quoác, Khoâng Gian. Tieác thay khi lìa ñôøi ñaõ khoâng coù
ñöôïc moät laù Quoác Kyø ñeå aáp uû xaùc thaân! Anh Nghóa! Gia ñình anh, baïn
beø anh, vaø chuùng toâi nhöõng ngöôøi ñaõ töøng chia xeû vôùi anh nhöõng hieåm
nguy, gian khoå cuøng vinh quang cuûa nhöõng ngaøy ôû Phi ñoaøn 219 seõ luoân
töôûng nhôù ñeán anh. Caàu mong linh hoàn Jean Nguyeãn Vaên Nghóa luoân ñöôïc
an bình nôi coûi phuùc.
Chuù-thích:
*Danh hieäu haønh quaân cuûa Phi Ñoaøn 219 laø King Bee, huy
hieäu cuûa Phi Ñoaøn laø moät con thuù ñaàu roàng, mình ngöïa (Long Maõ) ñang
bay treân maây.
* & * & * & * & * & *