Nguoàn goác danh töø Saigon phaùt sanh khi ngöôøi Phaùp ñaët chaân leân maûnh ñaát mieàn Nam Vieät Nam, ñöôïc phieân aâm theo tieáng Quaûng Ñoâng ñoïc laø SICUNG, tieáng Phaùp ñoïc laø SAIGON, ngöôøi daân taäp trung ñoâng ñaûo, buoân baùn saàm uaát neân Saigon ñaõ phaùt trieån daøi theo bôø soâng laäp neân CHOLON.

Voâ Nam tröôùc hoài di cö naêm 1954, toâi giao thieäp vôùi ngöôøi daân thaáy ngöôøi mieàn Nam thieät thaø chaát phaùc, khoâng chen ñua vôùi cuoäc soáng nhö ngöôøi daân mieàn Baéc, tuy nhieân, giai caáp xaõ hoäi ñaõ thay ñoåi theo chieàu höôùng môùi khoâng coù cheá ñoä quan lieâu cuûa vua chuùa khi xöa.

Sau ñaây laø caâu chuyeän cuûa "anh Taùm Charner" vaø BacCongChinhKy:

Anh Taùm laø ngöôøi con thöù taùm trong moät gia ñình noâng daân thuoäc tænh Beán Tre, anh leân tænh ñeå kieám vieäc laøm, nhöng keït noãi laø anh khoâng coù ngheà gì trong tay. Ñem tieàn coøn laïi coù ñöôïc naêm möôi ñoàng baïc, anh ñi möôùn moät chieác xe keùo ñeå chôû haønh khaùch chaïy trong thaønh phoá kieám aên qua ngaøy ñeå sinh soáng. Moät hoâm, anh ñoùn khaùch taïi ñöôøng CHARNER (ñöôøng Thoáng Nhaát cuû)tröôùc cöûa XAÕTAÂY (Hotel de ville) chôû thaày Kyù (thö kyù) veà cao oác Cöûu Long (building CUULONG) ñöôøng Hai Baø Tröng baây giôø.

Anh Taùm thöôøng keâu thaày Kyù laø baùc Hai, nhöng thaày Kyù queâ ôû Haø Noäi neân thaày khoâng hieåu voäi caûi chính laïi noùi raèng: teân toâi laø Kyù, taïi sao anh laïi keâu toâi laø baùc Hai, nhaân tieän anh chôû toâi voâ CHOLON cho toâi aên côm, aên xong anh haõy chôû toâi veà, saün dòp toâi cuõng môøi anh aên vôùi toâi cho vui.

Anh Taùm ñeå thaày Kyù xuoáng xe ôû chôï An Ñoâng, hai ngöôøi ngoài aên côm gaø taïi ñaây, baùn baøy treân leà ñöôøng cho coù gioù maùt. Uoáng xong ly nöôùc mía, anh Taùm phaân bua noùi raèng: sôû dó toâi keâu baùc laø thaày Hai, lyù do baùc laøm vieäc trong Xaõ Taây, laø ngöôøi coù chöùc vuï quan troïng; ôû ñaây, chuùng toâi keâu goïi thieân haï theo thöù baäc vaø giai caáp xaõ hoäi, baùc ñöùng vaøo haøng soá 2 neân toâi goïi baùc laø thaày Hai.

Thaày Kyù hoûi: nhö vaäy, ai laø ngöôøi lôùn nhaát ôû Saigon?

Anh Taùm noùi: lôùn nhaát laø oâng Xaõ Taây (monsieur le maire) ngöôøi Phaùp; thöù hai laø caùc thaày Thoâng (thoâng phaùn), thaày Kyù (thö kyù), tuïi toâi keâu laø thaày hai.

Thaày Kyù hoûi: thöù ba laø ai?

Anh Taùm noùi: thöù ba laø ngöôøi Trung Hoa, tuïi toâi thöôøng goïi laø Ba Taøu.

Thaày Kyù noùi: chaéc taïi hoï naém heát kinh teá, phaûi khoâng?

Anh Taùm noùi: ñuùng vaäy, thaày hai. Suoát con ñöôøng taïi Beán Chöông Döông toaøn laø vua luùa, ghe thuyeàn tôùi lui taáp naäp; trong thaønh phoá thì moãi ngaõ tö coù moät tieäm chaïp phoâ hay huû tieáu, caø-pheâ vaø tieäm aên thì haøng haø sa soá, thieân haï caàn gì chuù ba cuõng coù: töø cuïc keïo ñaäu phoïng cho tôùi 100gr muoái hay 1/2kg ñöôøng…vaân…vaân…kinh teá taïi ñaây hoaøn toaøn do chuù ba naém giöõ.

Thaày Kyù hoûi:nhö vaäy ai ñöùng haøng thöù tö??

Anh Taùm noùi: thöù tö vaø thöù naêm laø caùc tay anh chò, tuïi toâi thöôøng goïi laø Tö Buùa(chuyeân moân ñaùnh loän) vaø Naêm Ñaù Caù Laên Döa(ñaù cho con caù laên ra ngoaøi saïp ñeå cho ñaøn em tôùi löôïm, laên quaû döa cho ngöôøi khaùc chaïy tôùi oâm ñi)

Thaày Kyù hoûi: coøn ai ñöùng haøng thöù saùu?

Anh Taùm noùi: thöù saùu laø anh Maõ Taø, toâi cuõng khoâng bieát taïi sao laïi keâu laø "maõ taø", chæ bieát laø anh ta maëc ñoà traéng, ñaàu mang noùn traéng, tay caàm caây duøi cui cuõng maøu traéng, anh ñi tôùi ñaâu laø chò em baùn haøng rong treân leà ñöôøng LASOM(boulevard de la Somme, ta keâu laø Leâ Lôïi), la lôùn leân raèng:"anh saùu tôùi, tuïi baây ôi", roài mau mau gaùnh haøng boû chaïy cho nhanh ñeán noãi ñoã caû noài nöôùc leøo laøm buùn, laïi coøn bò phaït tieàn, khoùc ra nöôùc maét, troâng thieät toäi nghieäp; töø ñoù anh coù caùi teân môùi , goïi laø Saùu Leøo(nick name cuûa KQ Nguyeãn Ngoïc Loan).

Thaày Kyù noùi:toâi hieåu, saùu leøo laø teân ñaët cho Caûnh Saùt (caây duøi cui maøu traéng, tieáng Phaùp keâu laø matraque, phieân aâm sang tieáng Vieät laø Maõ Taø), nhöng tính theo thöù töï thì ai ñöùng haøng soá 7?

Anh Taùm noùi:thöù baûy laø Chaø Vaø (ngöôøi Aán Ñoä da ñen) giaøu thì cho vay tieàn laáy lôøi "xanhxitñítñui"(5/6-10/12), ngheøo thì laøm ngheà "gaùc-gian" chuyeân moân gaùc coång cho caùc ngaân haøng hay cöûa haøng lôùn nhö Godard (Goâ Ña)vaân…vaân…con nít ngoù thaáy laø sôï, muoán khoùc maø khoâng ra tieáng

Thaày Kyù hoûi tieáp: coøn thöù 8 laø ai?

Anh Taùm ngheïn ngaøo traû lôøi: thöù taùm laø nhöõng ngöôøi khoâng coù ngheà neân phaûi keùo xe ñeå kieám aên, rieâng toâi vì laø con thöù taùm trong gia ñình neân khoâng laáy laøm buoàn, chæ mong trong töông lai neáu coù ñöôïc chuùt ñænh tieàn thì trôû veà ñoàng queâ laøm raãy, muøa möa ra ruoäng ñaâm caù, muøa naéng thì ñi caâu toâm, khoâng phaûi lo tieàn ñeå möôùn xe chaïy haèng ngaøy, naéng möa meät moõi caùi thaân.

Tôùi ñaây, anh Taùm ñöùng daäy ra xe ñaãy laïi gaàn leà ñöôøng. Traû tieàn xong, thaày Kyù noùi anh Taùm chaïy theo ñöôøng Thuûy Binh (Rue des Marins) ñöôïc ñoãi teân laø Ñoàng Khaùnh töùc laø Traàn Höng Ñaïo sau naøy. Khi chaïy qua daõy nhaø maøu hoàng, anh Taùm leân tieáng hoûi:thaày Hai thaáy coù muoán gheù ñaây chôi hay khoâng? Thaày Kyù voäi gaït ñi vì nôi ñaây laø choã cuûa chò chín Chang, thaày noùi:thoâi boû ñi Taùm. Khi veà tôùi chung cö CÖÛULONG (sau naøy ñöôïc meänh danh laø Phuû Chín Ñaàu Roàng)thaày Kyù caûm thaáy mình ñaõ bò "saigon hoùa" vì thaày ñaõ duøng chöõ Boû Ñi Taùm, thaày öôùc mong raèng Saigon seõ khoâng bò Phaùp hoùa ôû trong töông lai.

Vieát laïi theo lôøi keå truyeän cuûa DZU HUYEN TIEU Saigon 1968, Binh Naêm Tröông Dzuø Khoâng, cöïu KQ/VNCH, ñeå töôûng nhôù tôùi KQ Nguyeãn Ngoïc Loan meänh danh laø Töôùng Saùu Leøo