Toplam 30.630 hektar alan
kaplayan Kapıdağ Yarımadası , barındırdığı
doğal , kültürel,tarihsel,turistik özellikleri ile binlerce yıldır
insanlar için hep önemli bir yaşama alanı olmuştur.
Hergeçen gün yaşam damarlarından biri kesilen bu yaşlı
dünyamızın , artık ciddi biçimde korunmaya ihtiyacı vardır. İleride henüz ne
tür gelişimler ve teknolojiler geliştireceklerini bilemediğimiz torunlarımıza, çocuklarımıza o gün geldiğinde
tükenmiş bir dünya bırakmamak, dolayısıyla onu mahvetmiş bir kuşak olarak
anılmak istemiyorsak, doğaya biraz daha
saygılı , egolarımız esiri olmayan tüketim bilincimizle sahip çıkmalıyız.
Kapıdağ Yarımadası , dünyanın
nadir iç denizlerinden biri olan Marmara Denizi’ nin incisidir . Aşağıda
özelliklerden birkaçını sıralamaya çalıştığımız bu doğa parçasının değerlerine
bir kez daha dikkat çekip , üzerinde yapılmaya çalışılan sanayi kuruluşları ile yok olmasına,
değerlerini yitirmesine engel olmalı,
onu korumalıyız. Bu hepimizin temel görevlerinden bir olmalıdır.
Günümüzde bacasız sanayi halini
alan turizmde Türkiye’nin belkide ilk turistik beldesi olan Erdek’in de
üzerinde yer aldığı yarımadanın günümüzde
yeniden bu özelliklerinin hatırlanmasında fayda vardır. Metrapollere yakınlığı
ve çoğrafi konumu ile bu değerli toprak parçasını sanayi kuruluşlarının yeni gözdesi haline
getirmeyelim . Önemli olan değerlerin farkına varabilmek ve onları
görebilmektir. Tatlısu Köyünde yapılması
planlanan tersaneye ve halkın tepkisini de bu bakış açısıyla değerlendirmekte
fayda olacaktır.
Aşağıda yarımadanın kimi
özellikleri sıralanmıştır. Anlaşılabilmesi umuduyla…
Kapıdağ
Yarımadası’nın özelliklerinden bazıları;
Tarih : M.Ö dönemlerden günümüze kadar gelen kalıntıları ile antik Kyzikos şehri, Kyzikos’un yıkımıyla oluşmuş, Artaki ( Erdek ) ve Peramos ( Karşıyaka ) şehirleri ve tarihi mirasları yarımada üzerinde önemli oluşumlardır. Kimi önemli tarihi miraslar şöyle sıralanabilir ; Palata Çeşmesi , Çifte Oluk, Apostol, Muhla Kalesi, Kirazlı Manastırı (Panagia Theotokos Faneromeni Manastiri ), Muhteşem Hadrianus tapınağının kalıntıları, Amfiteatr ve Kyzikos Tiyatrosu
Turizm
: Erdek başta olmak üzeri , Ocaklar , Narlı ve Tatlısu bölgenin turizm konusunda en haraketli
beldeleridir. Yaz aylarında yerli turist akını nedeniyle nüfus patlaması
yaşarlar . Altın renkli kumsalları , ıssız koyları , su sporları , tekne gezileri
için uygun çoğrafyası , iklimi ve bitki örtüsüyle yaz turizmi için
cazip özellikler taşır. Ancak yarımada
günümüz yükselen değeri olan doğa sporları içinde çeşitli imkanlar sunar . Doğa gezileri ve trekking için sınırsız parkurlar , kampçılık , dağ bisikleti ,
yamaç paraşütü vb. gibi alternatif
spor imkanları turizm
sezonunu yalnızca yaz aylarıyla sınırlı
bırakmayıp tüm yıla yayabilir . Yine
deniz sporları için , dalış, rüzgar sörfü , yelken gibi önemli imkanlar vardır . Yarımada aynı zamanda yöredeki binlerce insan
için hafta sonları mesire yerleri, sayfiye
yeri özelliklerinde alan ve mekanları da içinde barındırır. Bu bilgiler
ışığında yarımadanın tamamının önemli ve geniş hacimli bir turizm bölgesi
olduğunu yada olabileceğini söyleyebiliriz.
Doğal Yaşam ( Kara ) : 17,686 Hektarını ormanların oluşturduğu
yarımada kara ve deniz hayvanlarının çeşitli türleri için gerek sürekli gerekse
de göçmen olarak , önemli bir yaşam alanıdır.
Bu hayvan türlerinden bazıları ; WWF
( Doğal Hayatı Koruma Vakfı ) verilerine göre yarımadanın Kapsül Burnu
ve Maymun Burnu Akdeniz Fok’ unun
yaşam alanlarındandır. Diğer türler olarak ; Yaban domuzu, kurt,çakal,tilki, kertenkele,tavşan,yılan,kaplumbağa,
kuşlardan ; karga , serçe,
güvercin,saka, iskete, kırlangıç,
atmaca, çaylak, sığırcık, göç mevsimlerinde leylekler , kaz ve ördekler
sayılabilir . Yarımadada önemli bir alan “Yaban
Hayatı Koruma Sahası “ olarak
belirlenmiş ve çeşitli hayvan türleri bırakılmıştır. Tabii akıbetleri hakkında
olumsuz bilgilerde maalesef vardır.
Doğal
Yaşam ( Deniz ) : Yarımada çevresinde çok çeşitli balık türü barınmakta yada
uğramaktadır . Bu nedenle balıkçılık önemli bir gelir kaynağıdır . Ancak bilinçsiz
ve kontrolsüz avlanma doğal hayatı tehdit eder hale gelmiştir.
Yarımada çevresinde görülen balık türlerinden başlıcaları şunlardır;
Göçmen balıklar: Levrek,
lüfer, kolyos, uskumru,torik, mezgit, hamsi,sardalya, palamut
Yerli ve Taş balıklar : Tekir
, kefal , istavrit , dil , kırlangıç, gümüş, barbunya, sinarit, sarıgöz,
alyanak, çupra
Kabuklu hayvanlar : Istakoz,
böcek, ayna, pavurya, karides, kaya ve kum midyesi, istirdye, ticari değeri
olmayan ama ekolojik yaşam açısından önem arzeden , çağanoz,çalpara,pines,sulina,kestane, deniz iğnesi ve deniz atı sayılabilir.
Süngerler: Kimi bölgelerde ticari değer taşımayan süngerler vardır.
Koruma anlamında yarımdanın
, Gündoğdu Limanı doğusu ile Ormanlı
Burnu arası , Erdek çevresi, Marmara Adası Domuz Burnu ile Ara Burnu arası ,
Marmara Adası batısı ve Hayırsız Ada ve çevresi
dalışa yasak bölgeler olarak belirlenmiştir.
Orman ve Bitki Örtüsü : Kapıdağ’ da görülen kimi ağaç türlerini şöyle sıralayabiliriz; meşe türleri, akçe ağaç, dişbudak , titrek kavak, ak kavak, karaağaç, kızıl ağaç, söğüt , çınar, erguvan, kızıl çam, defne, ceviz, ıhlamur, kestane …
Kıyılarda ve yamaçlarda tarımda önemli bir yer
tutan zeytin ağaçları , orta
kesimleri makilik ve dağlık alanlar
tamamen ormanlıktır. Şifalı
bitkiler özelliğinde birçok bitkininde dağlarda ve yamaçlarda bulunması
mümkündür , kekik , karabaş otu ,
ebegümeci,papatya ,ökse out, yonca, ayı sarımsağı vb. olarak
çoğaltabileceğimiz bitkiler doğal ortamlarında kendiliğinden yetişir.
Önemli
ve özellikli tarım ürünleri :
Başta zeytin ve kırmızı soğan ( ki Kapıdağ’ın kırmızı
soğanının çok iddialı ve önemli bir ürün olduğunun altını çizmeliyiz ) olamak
üzeri , yine kiraz ve dut başta olmak
üzeri neredeyse doğal yapısının uygunluğuna göre tüm meyveler yetişir. Üzüm ( ki bağcılık artık çok
yapılmamaktadır ), kırmızı biber ve buğday’ı da diğer tarım ürünleri olarak sayabiliriz.
Hertürlü sebzeninde bölgede yetiştirilebildiğini belirtmekte fayda vardır. Bu
anlamda bölgenin zengin çeşitliliğinde doğal yapısıyla hergeçengün önemi
artarak gelişen “ Ekolojik Tarım”
açısında da gelişmeye müsait olacağını tahmin etmek zor olmasa gerek . Kapıdağ bu anlamda da gelişmeye açık ve
müsati bir bölge olarak da düşünülmelidir.
İklim : Bölge Akdeniz, Karadeniz, İç Andolu iklim tipleri birlikte yada tek tek görülebildiği nadir yerlerden birdir . Bu anlamdada ekolojik yapısının , fauna ve flora zenginliğinin sebebi kolayca anlaşılabilir. Kışları ılık geçer , yağışlar sonbahar ve kış aylarında yoğundur.
Sonuç
Olarak : Yukarıda
birtakım özelliklerini sıralamaya çalıştığımız KAPIDAĞ YARIMADASI doğal yapısı , tarihi ve turistik özellikleri ,
iklimi , bitki örtüsü, doğal yaşamıyla
korunmaya ve geliştirilmeye ihtiyaç duyulan bir bölgemizdir. Bunca zenginliği ve çeşitliliği içinde
barındıran bir bölgeyi günümüz ve gelecek değer yargılarınıda göz önüne alarak
değerlendirip , sanayi kuruluşlarının
yapılandığı bir alan olmaktan kurtarmalı , yapılmaya çalışılanlarıda çok ciddi
anlamda değerlendirmeli ve mümkün olabildiğince engel olmalıyız . İstihdam değerlendirmelerini yaparken
sanayinin alternatifi olabilecek bölgenin özelliğine uygun yukarıda saymaya
çalıştığımız alternatifleri geliştirmek ve teşvik etmek, gerek bölge insanına
sağlıklı ve mutlu bir yaşam olanağı sunarken , gelecek adına da örnek bir proje
olarak kamuoyunun gündemine taşınabilecektir. Bu anlamda tüm ilgilileri konuya
duyarlı olmaya ve bu yönde göreve davet
ediyorum.
Şeref Solmazer
|| Ana Sayfa ||